Wednesday, September 11, 2024

တီႈမႃးတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSA

Must read

ၵေႃႇၵဝ်ႉငဝ်ႈႁၢၵ်ႈၵၢၼ်ပဵၼ်မႃးတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSA ၼႆႉ ဝၢႆးသေၸဝ်ႈၼွႆႉ(သေႃးယၼ်တ) ဢွၼ်ႁူဝ်ၽူႈႁၵ်ႉ ၸၢတ်ႈ 31 ၵေႃႉ ၵၢဝ်ႇၵိၼ်ႇၵိၼ်ၼမ်ႉသၸ်ႉၸႃႇၵၼ်သေ ၵေႃႇတင်ႈတပ်ႉၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ် ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵွၼ်းၶေႃ တီႈသူပ်းၼမ်ႉၵျွတ်ႈ ႁိမ်းၾင်ႇၼမ်ႉ ၾၢႆႇဢွၵ်ႇၶူင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21 လိူၼ်မေႊ 1958 ။

ဝၢႆးသေၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီးပိူင်ၾၢင်ႁၢင်ႈတပ်ႉသိုၵ်းဢၼ်ၶိုတ်းၸၼ်ႉမီးလၵ်းၵၢၼ် မီးပၵ်းပိူင်လႄႈယိူင်းဢၢၼ်း ၼႆ သေ ၸုမ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းၽူႈႁၵ်ႉၸၢတ်ႈၶဝ် ၸင်ႇလႆႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ်ယဝ်ႉမႃးၵေႃႇတင်ႈ (တပ်ႉသိုၵ်းလွတ်ႈ လႅဝ်းသဝ်းၶေႃၸိုင်ႈတႆး (SSIA) ၼႂ်းလိူၼ်မၢၶျ်ႉ 1960 တီႈမိူင်းယွၼ်း ၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉယွၼ်း ၸမ်ႁိမ်းၾင်ႇမႄႈ ၼမ်ႉၵူၵ်း လႅၼ်လိၼ်ထႆး ၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းမႄႈဢၢႆ ၵဵင်းမႆႇ ၸိုင်ႈထႆး။ မိူဝ်ႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈၶွမ်ႊမတီႊငဝ်ႈငုၼ်း CC မႂ်ႇမႂ်ႇ ၼၼ်ႉ မီး 21 ၵေႃႉ။

- Subscription -
Photo by – SHAN/ ၸဝ်ႈၼွႆႉလႄႈ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈ မိူဝ်ႈလိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ 7 ဝၼ်း၊ ပီ 1959 တီႈလွႆမၢၵ်ႇဢၢင်ၶၢင် 

လုင်းၶုၼ်မႁႃႇ(တၢင်ႉယၢၼ်း) ၸဝ်ႈထုၼ်းဢေး ၸဝ်ႈသႅင်သိုၵ်း(ၶုၼ်ၵျႃႇၼု) ၸဝ်ႈၶုၼ်တေႃႇတႃႇ ၸဝ်ႈပူဝ်ႇမွင်ႇဝ ၸဝ်ႈသိူဝ်ၶၢၼ်ႇ(ၸဝ်ႈဢုင်းပွင်ႇ) ၸဝ်ႈသိူဝ်လဵၼ်း(ၸၢႆးလဢွင်ႇ) ၸဝ်ႈသိူဝ်ဝၼ်း(ၸၢႆးၵျေႃႇထုၼ်း) ၸဝ်ႈၶုၼ်သီရိ (ၸဝ်ႈမိူင်းၶွၼ်း) ၸဝ်ႈလၢဝ်လႅင်း(ၸၢႆးလမွင်ႇ – မိူင်းယႆ) ၸၢႆးယွတ်ႈ(ၵဵင်းတုင်) ၸၢႆးၶမ်းမျၢတ်ႈ ၸၢႆးၼၼ်ႇတႃႇ ၸၢႆးၶႂၢၼ်တွင်း PNF(ၸၢႆးသၢမ်ပလွင်ႈ) ၸဝ်ႈသၢႆမိူင်း(မိူင်းသၢတ်ႇ) ၸဝ်ႈသိူဝ်ၾႆး ၸဝ်ႈၶမ်းဝၼ်း ၸၢႆးၾၢင်ၶမ်း (ထုင်ႉမၢဝ်း) ၸၢႆးၸၢမ်ႇမိူင်း လႄႈထႅင်ႈ 2 ၵေႃႉ။

ၽွင်းၼၼ်ႉၸဝ်ႈၶုၼ်တေႃႇတႃႇတိုၵ်ႉမီးယူႇမိူင်းၾၢင်လႄႈ မၼ်းၸဝ်ႈၸႂ်ႉတႅမ်ႈလၵ်းၵၢၼ်ယိူင်းမၢႆ ဢိၵ်ႇတင်းၵူတ်းမၢႆ ပိူင်ပိုင်း လွင်ႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈမုၵ်ႉၸုမ်း တပ်ႉသိုၵ်းလႄႈ ၸဝ်ႈသႅင်သိုၵ်းတင်း ၸၢႆးယွတ်ႈၶဝ် 3-4 ၵေႃႉ ႁူမ်ႈၵၼ်ၶဵၼ်ႇ တႅမ်ႈဢွၵ်ႇ မီးတင်း –

ဢဵၼ်းဢၢၼ်းသုင်သုတ်း လွတ်ႈလႅဝ်းၵွၼ်းၶေႃ

* ယိူင်းမၢႆလၵ်းပိူင် ပဵၼ် လၢႆးပႃႊလီႊမၼ်ႊၻီႊမွၵ်ႉၶရေႊသီႊ

တႅပ်းတတ်းမၵ်းမၼ်ႈ ႁႂ်ႈလႆႈၵေႃႇတင်ႈ မီးမႃး

1-ၶွင်ႊသီႊၸိုင်ႈတႆးလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉ SSRC

2-ပႃႊတီႊမုၵ်ႉၸုမ်းလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃၸိုင်ႈတႆး (SSIP)

3-တပ်ႉသိုၵ်းလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃၸိုင်ႈတႆး (SSIA)

4-သိုၵ်းႁၢၼ်ၼႆႉ ႁႂ်ႈသိုပ်ႇႁွင်ႉဝႃႈ “ၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ်”

(ယွၼ်ႉဢမ်ႇၶႂ်ႈလူပ်းဢွၵ်ႇပႅတ်ႈၸိုဝ်ႈၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ်ႁႂ်ႈဝွတ်ႈဝၢႆးႁၢႆလၢႆ)

ဝၢႆးသေၼၼ်ႉ ၸုမ်းၸိူဝ်းၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်းၶဝ်ၵေႃႈ ၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ်သေ ၶိုၼ်းၵႂႃႇႁူမ်းႁွမ်းၵၼ်ပူၵ်းတင်ႈ တပ်ႉၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ SNUF မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16/07/1961 ထႅင်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈ။

ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၵႃႈတီႈၼႂ်းထဵင်သူၼ်လုင်းၸၢင်းဝိ ႁိမ်းၾင်ႇမႄႈၼမ်ႉၾၢင် ၾၢႆႇဢွၵ်ႇဝဵင်းမိူင်းၾၢင်  ၸႄႈဝဵင်း မိူင်းၾၢင် ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ မိူင်းထႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်မီးၸုမ်း SSIA + SNUF + ၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ(ၵူဝ်းၵၢင်ႉ) ဢၼ်ၸဝ်ႈလႅတ်ႇဢွၼ်ႁူဝ်။ တင်း 3 ၸုမ်းလႆႈထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းၸုမ်းၽႂ်ၸုမ်းမၼ်းသေ  ယုပ်းယႃႉပႅတ်ႈၸိုဝ်ႈ ၸုမ်းၵဝ်ႇၸုမ်းတင်းမူတ်းယဝ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ်တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵေႃႇတင်ႈ ႁပ်ႉတုင်းဢဝ်ၸိုဝ်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSA မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/04/1964။

ဝၢႆးသေၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈယူၵ်ႉယွင်ႈတႅင်ႇတင်ႈ မွပ်ႈဢမ်းၼၢၸ်ႈပၼ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ် EC 5 ၵေႃႉ။

1-ၸဝ်ႈမႄႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း

2-ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း

3-ၸဝ်ႈၶုၼ်တေႃႇတႃႇ

4-ၸဝ်ႈလႅတ်ႇ (Jimmy yang) ၼွင်ႉၸၢႆးၸဝ်ႈၾႃႉၵဝ်ႈၵၢင်ႉ(ၵူဝ်းၵၢင်ႉ)

5-ၸဝ်ႈသိူဝ်ၶၢၼ်ႇ (ၸဝ်ႈဢုင်းပွင်ႇ – ႁွင်ႉ ၸၢႆးမျိၼ်ႉဢွင်ႇ သီႇပေႃႉ)

သိုပ်ႇသေၼၼ်ႉ လႆႈၶေႃႈတႅပ်းတတ်းမၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ ဢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼေႇဝိၼ်း ယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈမိူဝ်ႈ 1962 သေ သိၵ်ႇယႃႉပႅတ်ႈၵူတ်းမၢႆၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်သုင်သုတ်း ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် 1947 ၼၼ်ႉ ၸိုင်ႈတႆး ၵေႃႈ တႅၵ်ႇဢွၵ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၵႂႃႇ ဢတ်ႉတၼူဝ်ႊမတ်း (Automatic) ၵမ်းသိုဝ်ႈႁင်းမၼ်းၶေႃၶေႃယဝ်ႉလႄႈတပ်ႉသိုၵ်း ၸိုင်ႈတႆး Shan State Army ၼႆႉပဵၼ်တႃႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းတူဝ်ၵဝ်ႇ တိုၵ်းတေႃးလိုပ်ႈႁေႃႈဢွၵ်ႇ ၽူႈပူၼ်ႉ ပႅၼ်ၶႂၢၵ်ႈမိူင်းၶဝ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ဝၢႆးသေၼၼ်ႉ သိုပ်ႇၽွတ်ႈႁႅၼ်းၵၢၼ်ပုၼ်ႈတႃႇသၢင်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ SSWC သေ ၸဝ်ႈမႄႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း  ပဵၼ် ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း ပဵၼ်ၽူႈပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပတ်းပိုၼ်ႉ။ ၸိူဝ်းၼႆႉပဵၼ်ပိုၼ်းတီႈမႃးၶွင် တပ်ႉသိုၵ်း ၸိုင်ႈတႆး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း