Friday, March 29, 2024

ၵျပၼ်ႊႁဵတ်းၶေႃႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇလပ်ႉ ႁႂ်ႈထႆးၶိုၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းတႆးတႂ်ႈမိုဝ်းဢင်းၵိတ်းၵုမ်းၵမ်

Must read

ၼႂ်းၽွင်းသိုၵ်းလူၵ်ႈ (လုမ်ႈၾႃႉ) ပွၵ်ႈၵမ်း 2 ထႆးၶိုၼ်ႈယိုတ်းၵဵင်းတုင် မိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း 4 ၸႄႈတွၼ်ႈ ၽွင်းယူႇ တႂ်ႈၵုမ်းၵမ်ၶွင်ဢင်းၵိတ်းဝႆႉ။ ၶေႃႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇထႆးလႄႈၵျပၼ်ႊတူၵ်းလူင်းၵၼ်ဝႆႉဝႃႈ တၢင်းၾင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇၵျပၼ်ႊ ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း။ တၢင်းၾၢႆႇဢၼ်ႊၻႃႊမၼ်ႊလႄႈဢၢဝ်ႇထႆးတင်ႈတႄႇႁူဝ်ႁိၼ်လူင်းၵႂႃႇ။ ၾၢႆႇတၢင်းၼိူဝ်ႁူဝ်ႁိၼ် ၶိုၼ်ႈမႃႊႁႂ်ႈပဵၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၶွင်တပ်ႉႁိူဝ်းထႆး။

ထႆးလႆႈၸတ်းတင်ႈတပ်ႉၽႃႊယပ်းၶိုၼ်ႈမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24 လိူၼ်ၻီႊသႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ 1941 လႄႈမီးၸွမ်ႁၢၼ်ၸရုၼ်ႊ ရတ်ႊတၼၵုလ်ႊ သေရီႊရိူင်ႊလိတ်ႊ ပဵၼ်ၸဝ်ႈပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်း မီးၼႃႈတီႈၽႅၼ်ၵၢၼ်တိုၵ်းႁူမ်ႈတင်းတပ်ႉၸုမ်း ၶွင် ၵျပၼ်ႊ ၼႂ်းၸွမ်းပိုၼ်ႉတီႈမိူင်းတၢၵ်ႇ  မႄႈသွတ်ႇၶိုၼ်ႈၵႂႃႇ ပိူဝ်ႈၶဝ်ႈယိုတ်းဢဝ်မိူင်းတွင်ႁူႇ (တွင်ႇငူႇ)  လွႆၶေႃ (လွႆ ၵေႃႇ) လႄႈမိူင်းယွင်း။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈတႄႇဢဝ်မႄႈႁွင်ႈသွၼ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇတေႃႇထိုင်မႄႈၼမ်ႉၶွင် ပိူဝ်ႈၵၢတ်ႇႁုပ်ႈဢဝ်ၾၢင်ႇ တၢင်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ မႄႈၼမ်ႉၶူင်း ၶဝ်ႈယိုတ်းၵဵင်းတုင် လႄႈလၢႆလၢႆမိူင်း ။

- Subscription -

တွၼ်ႈႁူဝ်ႁႅၵ်ႈပၢင်တိုၵ်း ၵျပၼ်ႊၶဝ်ႈတိုၵ်းၼင်ႇသၢႆၾႃႉမႅတ်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈဢင်းၵိတ်းဢမ်ႇတၼ်းတင်ႈတူဝ်လႄႈလႆႈထွႆ ဢွၵ်ႇမိူင်းတႆးၵႂႃႇထႅမ်တၢင်ႇတီႈ မွပ်ႈပၼ်တပ်ႉၵွင် 93 ၶွင်ၸွမ်ၽူလ်းၸဵင်းၶႆးၶျဵၵ်ႉ ၶဝ်ႈႁၵ်ႉသႃတႅၼ်း။ ယွၼ်ႉၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈၵွင်သိုၵ်းၽႃးယပ်း(ၵျပၼ်ႊ) ဝုၵ်ႇၶဝ်ႈမႃးတေႃႇသူႈၵၼ်တင်းတပ်ႉသိုၵ်းၶႄႇၽိူၵ်ႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈသိုၵ်း ဢင်းၵိတ်း လႄႈ ဢမ်ႇၶႅင်ႇတႃႉလႆႈ။ လိူဝ်သေမိူင်းယႂ်ႇ ဢၼ်မီးသိုၵ်းမွၵ်ႈၵွင်ၽၼ်း(ၵွင်ႁဵင်) ၵုမ်းၵၼ်ႈယူႇၼၼ်ႉၵွႆး။

တပ်ႉသိုၵ်းၵျပၼ်ႊလႆႈတႄႇၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းတႆး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10 လိူၼ်မေႊ 1942  တပ်ႉၵွင်တီႈ 2 ပႃႈတႂ်ႈၸွမ်ႁၢၼ်လူင် ၽႆႊရီႊရယေႃႉၻဵၶျ်ႇ (ၵီၶျၼၿုရ်ႊ)ဢၼ်ပဵၼ်ၵွင်သိုၵ်းတပ်ႉၾၢႆႇသၢႆႉ လႆႈႁပ်ႉမွပ်ႈမၢႆ ႁႂ်ႈၶဝ်ႈတိုၵ်းယိုတ်းမိူင်းသၢတ်ႇ ဢၼ်ယူႇႁၢင်ႇၵႆတင်းၶဵတ်ႇလႅၼ်လိၼ်ထႆး မွၵ်ႈ 90 ၵီႊလူဝ်ႊ လႄႈၽၢႆႇဢွၵ်ႇမိူင်းသၢတ်ႇမီးမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ဢၼ်လႆ လူင်းမႃးၶဝ်ႈမိူင်းထႆးတၢင်းဝဵင်းတႃႈတွၼ်းသေလတ်းၽၢၼ်ႇဝဵင်းၵဵင်းႁၢႆး ၶဝ်ႈၵဵင်းသႅၼ် ၵႂႃႇလူင်းမႄႈၼမ်ၶွင် ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ၽႃးသႃၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆးငၢႆးမိူၼ်ၵၼ်ၼႂ်းၵူၼ်းမိူင်းသူၼ်ႇယႂ်ႇ။

တၢမ်ၽႅၼ်ပၢႆးတိုၵ်း မိူဝ်ႈယိုတ်းလႆႈမိူင်းသၢတ်ႇယဝ်ႉ တပ်ႉၸုမ်း 2 သိုပ်ႇၶဝ်ႈၵဵင်းတုင်ၸွမ်းၼင်ႇ  ပဝ်ႉမၢႆဢၼ်တမ်း ဝၢင်းဝႆႉ သိုပ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈဢွမ်ႈၵႂႃႇတၢင်းလင် ၽွင်းဢၼ်တပ်ႉၸုမ်း 3 ၶဝ်ႈတိုၵ်းမိူင်းၵဵင်းတုင်ၾၢႆႇၼႃႈ။ ၵွႆးၵႃႈ တပ်ႉ ၸုမ်း 2 ႁူပ်ႉလွင်ႈၵိတ်ႇၶွင်ႈသေလႄႈဢမ်ႇၸၢင်ႈယူၵ်ႈႁႅင်းသိုၵ်းႁူမ်ႈတင်းရူတ်ႉၵႃးလႄႈၶိူင်ႈၵမ်ႉၵႅမ်သိုၵ်း ၸင်ႇဢမ်ႇ ပဵၼ်ၸွမ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်ဢဵၼ်းဢၢၼ်းလႆႈ ၵွပ်ႈဝႃႈ ပၵ်းၾင်ၼႃႈလိၼ်ၵဵင်းတုင် ထိူၼ်ႇပႃႇလိုၵ်ႉၼႃ လွႆသုင် ၽႃၸၼ်း  ၾူၼ်သမ်ႉတူၵ်း သဵၼ်ႈတၢင်းဢုင် ၵူၼ်းသိုၵ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၶႆႈၼၢဝ်ဝီႈ ၼၢဝ်ယုင်းသေလူမ်ႉတၢႆတင်းၼမ်။ ၵွႆးမီးတပ်ႉမႃႉ 1 ၵွင်ၽၼ်း(ၵွင်ႁဵင်)ၵႃႈၼၼ်ႉၵွႆး ဢၼ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇထိုင်ၼႂ်းၵဵင်းတုင်လႆႈလႄႈတေႃႇပေႃးထိုင်တပ်ႉၸုမ်း 3 ၶဝ်ႈယိုတ်းလႆႈယဝ်ႉ 10 ဝၼ်းလူးၵွၼ်ႇ။

ၽွင်းဢၼ်ၵွင်ၽၼ်းတီႈ 3 ယိုတ်းၵဵင်းတုင်လႆႈၼၼ်ႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 5 လိူၼ်ၵျူၼ်ႊ 1942 ၸဝ်ႈၿုၼ်းဝၢတ်ႈ ႁူမ်ႈတင်း ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် ၼႂ်းၵဵင်းတုင် လႄႈၾၢႆႇၵၢၼ်မိူင်းလႆႈမႃးႁူပ်ႉၸွမ်ၽူလ်းၽိၼ် ၶျုၼ်ႊႁႃဝၼ်း။

တေႃႇမႃး ဝၼ်းတီႈ 20 လိူၼ်ဢေႃႊၵသ်ႉ ၸႅင်ႈႁႂ်ႈႁူႉဝႃႈ တပ်ႉၸုမ်း  ဢၼ်ပဵၼ်တပ်ႉၵွင် ဝင်းၼႃႈလႄႈတပ်ႉၵွင်ၽူလ်း 3 လႆႈယိုတ်ႈ မိူင်းၵဵင်းတုင်ဝႆႉယဝ်ႉ ၸင်ႇလႆႈၸိူၼ်း ၸွမ်ႁၢၼ် ၽိၼ် ၶျုၼ်ႊႁဝၼ်း   ပႃးတပ်ႉသိုၵ်းၶဝ်ႈမႃး ၼႂ်းဝဵင်း ၵဵင်းတုင်။   

ၵွင်ၽူလ်း 93 (ၶွင်ၶႄႇၽိူၵ်ႇ) လႆႈထွၼ်ႇဢွၵ်ႇၵဵင်းတုင်ၵႂႃႇမူတ်းသေပွႆႇပႅတ်ႈဝႆႉလွင်ႈလူႉၵွႆယွႆႈယႅမ်းဝၢၵ်ႇဝိူဝ်ၵႂႃႇသဵင်ႈ တၢင်းလင်ၵၢတ်ႇ တင်းတူဝ်တၢႆၵူၼ်းသိုၵ်း 400-500 ၵေႃႉ တူႇၼဝ်ႈမဵၼ်ၵႂႃႇသဵင်ႈ။

သိုၵ်ထႆးလုၵ်ႉလွႆမူၺ်လူင်မႃးၼႂ်းဝဵင်း

လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆးဢဝ်မိူင်းတႆးၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းမိူင်းထႆး လႄႈတႅင်ႇတင်ႈၸွမ်ႁၢၼ်ၽိၼ် ၶျုၼ်ႊႁဝၼ်း ပဵၼ်ၸွမ်သိုၵ်း ၶျုၼ်ႊႁဝၼ်း ႁႂ်ႈၼႅတ်ႈၸတ်းပိူင်ၽွင်းငမ်းႁူမ်ႈတင်းဝၢၼ်ႈၶူင်ႇတူင်ႇၶွပ်ႇဝၢၼ်ႈမိူင်း ၵၢၼ်ပၢႆးယူႇလီ လႄႈၵၢၼ်ႁဵၼ်း သွၼ်ပၢႆးပၺ်ၺႃ။

သိုၵ်းထႆးႁွတ်ႈထိုင် (သဵၼ်ႈတၢင်းသေးတၢၼ်းလူင်) ၵၢင်ဝဵင်းၵဵင်းတုင်

ဝၢႆးသေယိုတ်းၵဵင်းတုင်လႆႈယဝ်ႉတပ်ႉၵွင်ၽႃးယပ်းယင်းသိုပ်ႇၶဝ်ႈႁုပ်ႈယိုတ်း မိူင်းယွင်း ဢၼ်ပဵၼ်မိူင်းယႂ်ႇတီႈ 2 ၶွင် ၵဵင်းတုင်လႄႈမိူင်းဢိတ်းမိူင်းဢွၼ်ႇ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈပၢႆႈၶဝ်ႈၵႂႃႇတၢင်းယႂၼ်ၼၢၼ် (ၵဵင်းႁုင်ႈ) သိပ်သွင်ပၼ်းၼႃးၸိူဝ်းၼႆႉ။

တေႃႇမႃး လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆးလႆႈၽႄဢဝ်ၵဵင်းတုင်ပဵၼ် 12 ၸႄႈမိူင်း – ႁူမ်ႈတင်းႁႂ်ႈတင်ႈသၢလ်(လုမ်း) ၶိုၼ်ႈမႃး 3 တီႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇသၢလ်(လုမ်း) ၼႂ်းမိူင်းထႆး ၵွႆးၵႃႈႁႂ်ႈၵႂၢမ်းတတ်းသိၼ်ၶွင်သၢလ်(လုမ်း) တင်း 3 သၢလ်ၼႆႉပုတ်းၶၢတ်ႇ ဢမ်ႇမီးၵၢၼ်ယိုၼ်ႈဢုထွရ်ႊ (ယိုၼ်ႈလဝ်ႈမႂ်ႇ) လႄႈယိုၼ်ႈၶေႃတိၵႃ (ၼွမ်းယွၼ်းထိုင်ၸဝ်ႈၸွမ်) ၵဵဝ်ႇလွင်ႈၵၢၼ် ႁၵ်ႉသႃၼိမ်ယဵၼ်ပဵၼ်ၼႃႈတီႈၶွင်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈတမ်ႇရူတ်ႇ(ပလိၵ်ႈ)ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ။

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း