ၶၼ်ၽၵ်းမီႇႁေႃမိူင်းပၼ်ႇ သုင်လီယူႇသေတႃႉ ပီၼႆႉ ဢမ်ႇဢွၵ်ႇၼမ်ပဵင်းလၢမ်းၶၢတ်ႈဝႆႉ  

ပီၼႆႉ ၶၼ်ၽၵ်းမီႇႁေႃႇ တီႈဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ သုင်မႃးလိူဝ်ပီပူၼ်ႉမႃးယူႇသေတႃႉ ဢိင်ၼိူဝ်ၾိင်ႈၾႃႉဢမ်ႇမၢၼ်ႇလႄႈ ၽၵ်းမီႇႁေႃ ဢမ်ႇဢွၵ်ႇၼမ်ပဵင်းၸဝ်ႈသူၼ်ယိူင်းဢၢၼ်းဝႆႉ ၊ငိုၼ်းတိုၼ်းလၢင်းသႂ်ႇဝႆႉၼမ်လႄႈ ၸဝ်ႈသူၼ်တိုၵ်ႉလၵ်ႉလွမ်မႆႈၸႂ် ယူႇ။

ပီၼႆႉ ၶၼ်ၽၵ်းမီႇႁေႃ တၢင်းပွတ်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈလၢင်းၶိူဝ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၶၢႆလႆႈ ၸွႆႉ 2,000 – 3,000 ပျႃး  ၵႃႈၶၼ်မီႁေႃ ၶိုၼ်ႈမႃးလိူဝ်ပီၵၢႆပီဢွၼ်တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸဝ်ႈသူၼ်လႆႈသႂ်ႇဝႆႉငိုၼ်းတိုၼ်းလၢင်းၼႂ်းသူၼ်ၼမ်၊ ဢၼ်သုမ်းႁၢႆႉႁႅင်းၵေႃႈထပ်းၵၼ်မႃး 2-3 ပီယဝ်ႉလႄႈ ၸဝ်ႈသူၼ်ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၶၼ်ၽၵ်းမီႇသုင်ဝႆႉၶၢဝ်းႁိုင် ဢမ်ႇၼၼ် ႁႂ်ႈမီးၵူၼ်းႁပ်ႉသိုဝ်ႉယိင်ႈၶႅၼ်းလီ ဝႃႈၼႆ။

ၸဝ်ႈသူၼ် ၽၵ်းမီႇႁေႃ ဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸွမ်းၼင်ႇ ပိူင်ၵၢၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆ ၽၵ်းမီႇတီႈမိူင်းပၼ်ႇတႄႉ ဢမ်ႇမီး ဢၼ်ဝႃႈၵၢတ်ႇသိုဝ်ႉၶၢႆၶႃႈၼႃႇၼေႃႈ၊ ႁူင်းႁပ်ႉသိုဝ်ႉ (ပွႆးယူင်ႇ) မိူၼ်မိူင်းလူင်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး။ ဢၼ်ပိူၼ်ႈမႃးသိုဝ်ႉၵဵပ်းဝႆႉ ၵေႃႈဢမ်ႇမီး။ မီးၵူၼ်းမႃးႁပ်ႉ သိုဝ်ႉသေ ဢဝ်ၵႂႃႇၶၢႆ တၢင်းမိူင်းထႆး ပေႃးမူတ်းယဝ်ႉ မႃးတေႃႉၵႂႃႇၶၢႆထႅင်ႈ ၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈငိုၼ်းသႃးၶဝ် လၢမ်းသိုဝ်ႉဝႆႉၸိူင်ႉၼၼ် ၵူၺ်း ႁႂ်ႈဝႃႈၼွၵ်ႈမိူင်းမႃးသိုဝ်ႉၵမ်းသိုဝ်ႈတႄႉ ဢမ်ႇမီး။ ပေႃးမီးၼင်ႇဝႃႈမႃးၼႆႉတႄႉ တၢင်းမႆႈၸႂ်ၸဝ်ႈသူၼ်ၵေႃႈ တေဢမ်ႇပေႃးမႆႈႁႅင်းၼၼ်ႉၶႃႈၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။

 ၾၢႆႇၼိုင်ႈပီၼႆႉ ၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇဢုတုဢမ်ႇမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈလႄႈ ၽၵ်းမီႇ ဢမ်ႇပေႃးဢွၵ်ႇၼမ်၊ မၢင်သူၼ် မီးတူၼ်ႈမၼ်းၵူၺ်းယႂ်ႇ၊ ဢမ်ႇမီးႁူဝ်မၼ်း ။

ၵူၼ်းမိူင်းပၼ်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “   ၵူႈပွၵ်ႈ ပေႃးၽုၵ်ႇ 500-600 ၸွႆႉၼႆ တေလႆႈပဵၼ်လၢႆထေႃႈ(ထူဝ်ႈလႃႈၵျီႈလၢႆလၢႆလမ်း) ၼႆႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ဢမ်ႇလႆႈၼမ် ၵမ်ႈၽွင်ႈ မီးတူၼ်ႈမၼ်းလၢႆလၢႆ ဢမ်ႇမီးႁူဝ်မၼ်း ႁဵတ်းၼႆ၊ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈပီၼႆႉမီႇႁေႃ မီးၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇသေတႃႉ တိုၼ်းလၢင်းမၼ်းၵေႃႈလႆႈသႂ်ႇဝႆႉယႂ်ႇ မွင်းဝႆႉ တၢၼ်ႇဢွၵ်ႇ 3,000 ၸွႆႉ သမ်ႉဢွၵ်ႇ 1,500 ၸွႆႈၸိူင်ႉၼႆၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။

ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵႃႈၾုၼ်ႇ(မေႇဢေႃးၸႃႇ) ၵေႃႈ ၶၼ်ၶိုၼ်ႈႁႅင်း မိူဝ်ႈပီၵၢႆ 1 ထူင် လႆႈသိုဝ်ႉ 38,000 ပျႃး  ပီၼႆႉၶိုၼ်ႈမႃးၸမ်သႅၼ်။

ၵူၼ်းမိူင်းပၼ်ႇ လႆႈၸႂ်ယႂ်ႇၵၢၼ်ၽုၵ်ႇၽၵ်းမီႇႁေႃတႃႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၼႃႈႁိူၼ်း။ ၵၢင်ၸႂ်ၸဝ်ႈသူၼ်မီႇႁေႃတႄႉၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီးႁူင်းႁပ်ႉသိုဝ်ႉမီႇႁေႃဝႆႉ၊သင်ဝႃႈၶၼ်မီႇႁေႃ ဢမ်ႇၼိမ် ၸဝ်ႈသူၼ်တေဢမ်ႇပေႃးသုမ်းႁၢင်ႈႁၢႆႉ။

လွင်ႈၼႆႉမိူဝ်ႈပီ 2019 ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်သၽႃးမိူင်းတႆး ၸၢႆးၼွင်ႉ ၽွင်းတႅၼ်းသၽႃးၸႄႈမိူင်း ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ ဢဝ်လၢတ်ႈၼႂ်းသၽႃး ။

မၼ်းၸၢႆးတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶိုင်ပၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇဢွၵ်ႇၼႂ်းသူၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ်ၵူၼ်းမိူင်းပေႃးဢမ်ႇမီးလွင်ႈလူႉသုမ်းၼမ်။

 ၵူၺ်းၵႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢမ်ႇတၼ်းလႆႈၶိုင်သင် ဢဝ်သိုၵ်းမႃးယိုတ်းဢႃႇၼႃႇပႅတ်ႈ။

ၼွၵ်ႈလိူဝ်ဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇယဝ်ႉ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉမိူၼ်ၼင်ႇ လၢႆးၶႃႈ၊ မိူင်းၼၢႆး၊ မိူင်းတူၼ်၊ ၼႃးၵွင်းမူး၊ ပုင်ႇပႃႇၶႅမ်၊ သီႇသႅင်ႇ၊ ႁူဝ်ပူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၽုၵ်ႇၽၵ်းမီႇႁေႃၶၢႆ တႃႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉမႃးပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်။