ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး SWAN ဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ သၢၼ်ၶတ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းပူၼ်ႉ ပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၼၢင်းယိင်း တီႉၺွပ်းႁႅမ်တၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ။
မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 28/3/2022 ဝၼ်းၵေႃႇတင်ႈၸုမ်း ၵပ်းသၢၼ်လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး SWAN ၶွပ်ႈ ၶူပ်ႇ 23 ပီ ဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမႃးၽိုၼ်ၼိုင်ႈ ၊ သၢၼ်ၶတ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇ ပဵၼ်ၵူၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ လွင်ႈႁဵတ်းႁၢႆႉၸႃႉလူၺ်ႈၵႃႇမ၊ လွင်ႈတီႉၺွပ်း၊ လွင်ႈတဵၵ်းၵဵပ်းသိုၵ်း၊ လွင်ႈပေႃႉထုပ်ႉလႄႈ လွင်ႈႁႅမ်တၢႆ ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ပဵၼ် ယူႇ ၼႂ်းမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉၼၼ်ႉ တိုၼ်းဢမ်ႇႁၼ်လီၸွမ်း ယူႇတီႈၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆးသေ သၢၼ်ၶတ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ တေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ် ၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ် ပိူင်ပဵၼ်ၵူၼ်းလႄႈ ၽူႈ ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈတင်းမူတ်း ယင်းဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉတၢမ်ႇတၢင်းၽိတ်းသေ ပဵၼ်ၽေးယႂ်ႇလူင်ဝႆႉ ၼႆယဝ်ႉ။
ၼၢင်းၸၢမ်ႁွမ် ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ပၢင်တိုၵ်းဢၼ်ပဵၼ်ယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆး ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ သိုၵ်းတႆးၼင်ႇၵၼ်ၵူၺ်း တၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈပဵၼ်။ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်မႃးၶၢဝ်းတၢင်းႁိုင်ယဝ်ႉ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇယဵၼ် ဢမ်ႇၵိုင်ႇလီပဵၼ်ႁိုင်တၢၼ်ႇၼႆႉ ထုၵ်ႇလီၵိုတ်းယင်ႉယဝ်ႉ။ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈ ဢၼ် လဵဝ်ၵူၺ်းတၢင်ႇၸႄႈမိူင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈပဵၼ်”- ဝႃႈၼႆ။
ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈပတိၵ်ႈၶၢတ်ႈၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ပဵၼ်ဝႆႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ပိူင်ယႂ်ႇမၼ်း လွင်ႈဢၼ် ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼင်ႇၵၼ် တိုၵ်းယိုဝ်းၵၼ်၊ ၼင်ႇႁိုဝ် တေၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ လႄႈ ၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၶဝ်တင်းသဵင်ႈ။ ၸုမ်းၸိူဝ်းဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ႁဵတ်းၼႃႈတိူဝ်ႈဝႃႈ တႃႇတေမီးလွင်ႈငမ်းယဵၼ် မီးၽဝဢၼ်ယူႇလီမူၼ်ႈသိူဝ်းသေ တိုၵ်ႉယိုဝ်းၵၼ်ၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်လွင်ႈႁႄႉႁၢမ်ႈဢၼ်ယႂ်ႇလူင် တႃႇလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။
ၼၢင်းၸၢမ်ႁွမ် သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “သင်ဝႃႈ မႃးတူၺ်းတင်းမူတ်းပတ်းပိုၼ်ႉၼႆၸိုင် လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်းၼမ်လိူဝ်မႃးထႅင်ႈ လိူဝ်ၵဝ်ႇ။ ဢၼ် ႁဝ်းၶႃႈ ထူပ်းႁၼ်ယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်း လႆႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼၢင်းယိင်း၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းထဝ်ႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵမ်းသိုဝ်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ၊ ပၢႆးယူႇလီ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတင်းၼမ် ”- ဝႃႈၼႆ။
ၸွမ်းၼင်ႇ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢၼ်မီးယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆး လႆႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇႁွင်ႉမႃး ၵူႈသိုပ်ႇၵူႈပၢၼ်ဝႃႈ ပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ တေဢဝ်လၢႆး ၵၢၼ်မိူင်းသေၵႄႈလိတ်ႈၼႆၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ၸုမ်းၼၢင်းယိင်းတႆး ၶႂ်ႈတိုၵ်းသူၼ်း ႁႂ်ႈဢဝ်လၢႆးၵၢၼ်မိူင်း သေၵႄႈလိတ်ႈၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။
ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး Shan Women’s Action Network (SWAN)ၼႆႉ လႆႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်း တီႈ 28 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ပီ 1999 တီႈဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ ၸိုင်ႈထႆး ၊ ယိူင်းဢၢၼ်းတႃႇႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼၢင်းယိင်း လူၺ်ႈမီးၵၢၼ်ဝၢင်းၽႅၼ် ၵၢၼ်ငၢၼ်းလီငၢမ်းလႄႈ တႃႇတူၺ်းထိုင် တၢင်းလူဝ်ႇၶိုၵ်ႉၶၵ့်ၼၢင်းယိင်း ၊ သူၼ်းတုမ် သိုဝ်ႇလႅင်း လွင်ႈသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ သၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈႁဵတ်း ႁၢႆႉ ၸႃႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ လူလၢႆပေႉၵိၼ်တူဝ်ၸႂ်တေႃႇၼၢင်းယိင်းလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ ႁူမ်ႈမိုဝ်းႁဵတ်းသၢင်ႈ လွင်ႈငမ်းယဵၼ်လႄႈ လွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈ ၼႂ်းတူင်ႇ ဝူင်းၵူၼ်း။ ၵမ့်ႁႅင်းၼၢင်းယိင်း တႃႇမီးမႃးၽဝဢၼ်လီလိူဝ်လႄႈ ႁၵ့်ႁွမ်မႅတ်ႇပႅင်း သၽႃႇဝဝႅတ့်လွမ့်ႁိမ်းႁွမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။
