Thursday, April 25, 2024

ၵူၼ်းမိူင်းၸဵပ်းၸမ်ႉ ယွၼ်ႉၼမ်ႉမိုဝ်းသိုၵ်း

Must read

ၶိူဝ်းၵူၼ်းၶိူဝ်းၼိုင်ႈ ဢၼ်မီးၽႃးသႃၾိင်ႈငႄႈလိၵ်ႈလၢႆးၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၶူဝ်းၼုင်ႈတၢင်းဝႆ ပဵၼ်မဵတ်ႇမၢႆၾၢင်ႁၢင်ႈၵိုၵ်းတူဝ် ၵူၼ်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵႂၢမ်းဝူင်ႇဝွၵ်ႇထိုင်ၶိူဝ်းႁိူၼ်း တီႈမႃးၼႂ်းၵုမ်ႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈလႂ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၼိုင်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇဝႃႈပဵၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းသင် ဢမ်ႇဝႃႈၼႂ်းၵုမ်ႇလဵၵ်ႉႁိုဝ်ၵုမ်ႇယႂ်ႇ တၵ်းမီးတီႈမႃးႁင်းၽႂ်ႁင်းမၼ်းယဝ်ႉ။

Photo ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ- ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈၵၢတ်ႇမိူင်းယေႃ ဝၼ်းတီႈ 15/2/2022

ၼႂ်းၵႃႈၶိူဝ်းၵူၼ်းတင်းလၢႆၼႆႉ ၶိူဝ်းၵူၼ်းဢၼ်မီးလၵ်းၶၼႃႇၾၢင်ႁၢင်ႈ မီးၽႃးသႃၵႂၢမ်းလၢတ်ႈတူဝ်ၵဝ်ႇ မီးလိၵ်ႈလၢႆး ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆးတူဝ်ၵဝ်ႇ မီးၶူဝ်းၼုင်ႈတၢင်းဝႆတူဝ်ၵဝ်ႇ မီးၽႅၼ်ႇလိၼ်ထိၼ်ႇထၢၼ်ပိုၼ်ႉတီႈယူႇႁင်းၵွႆး မီးၵၢၼ်ၽုၵ်ႇ သွမ်ႈလဵင်ႉတူဝ်ၸႂ် မီးၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆမေႃၵပ်းသိုပ်ႇလႅၵ်ႈပိၼ်ႇၶွင်တူဝ်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ပွင်ႇဝႃႈပဵၼ်ၶိူဝ်းၵူၼ်းဢၼ်မီးပိုၼ်းမႃး ယၢဝ်းၼၢၼ်းလႄႈပဵၼ်ၶိူဝ်းၵဝ်ႇၵႄႇၶိူဝ်းၼိုင်ႈယူႇ။

- Subscription -

ႁူမ်ႈဝႃႈၼၼ်သေတႃႉ ၼႂ်းၵႄႈၶွင်ၶိူဝ်းၵူၼ်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉ မၼ်းၵေႃႈၸၢင်ႈမီးၵူၼ်းထႅင်ႈၵုမ်ႇၼိုင်ႈ ၶိူဝ်းၵူၼ်းလႂ်ၶိူဝ်း ၵူၼ်းၼိုင်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၵုမ်ႇလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉႁူဝ်ၵူၼ်းမီးဢေႇ ဢမ်ႇပေႉတူဝ် ဢၼ်ၽႃသႃၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၾိင်ႈငႄႈဢမ်ႇမိူၼ် ၵၼ် ၶဝ်ႈမႃးပိုင်ႈဢိင်ယူႇၸွမ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉၵေႃႈတိုၼ်းမီး။ ၵွပ်ႈဝႃႈမိူဝ်ႈပၢၼ်ၵူႈပွၵ်ႈ ပေႃးၶိူဝ်းၵူၼ်းၶိူဝ်းလႂ် ၵုမ်ႇလႂ် မီးႁူဝ်ၵူၼ်းဢေႇဢမ်ႇပေႉတူဝ်ၸိုင် တေထုၵ်ႇတၢင်ႇၵုမ်ႇ တၢင်ႈၸုမ်း တၢင်ႇၸၢတ်ႈ ႁိုဝ် ၸုမ်းဢၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်း ယႂ်ႇ ၶဝ်ႈမႃးပေႉၵိၼ်လူလၢႆလႄႈႁုပ်ႈယိုတ်းဢဝ် ၵွပ်ႈၼၼ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈယူႇပဵၼ်ၽုင်ပဵၼ်မုၵ်ႉႁင်းၵွႆးလႆႈ။ ၸင်ႇဝႃႈ လႆႈသုၵ်ႉမူၼ်ႉၶဝ်ႈပိုင်ႈဢိင်ယူႇၸွမ်း ၼႂ်းၵုမ်ႇဢၼ်ၶိူဝ်းၵူၼ်းၼမ် ႁူဝ်ၵူၼ်းၼမ် ဢၼ်တေၸၢင်ႈၵႅတ်ႇၶႄႇႁႄႉၵင်ႈ ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ပႃးၸိူဝ်းၶဝ်လႆႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ဢိင်လူၺ်ႈထမ်းမၸၢတ်ႈ(သၽႃဝ)သေၼႂ်းလူၵ်ႈလူင်ၼႆႉ တိုၼ်းမီးၸုမ်း ႁိုဝ် ၵုမ်ႇ ႁိုဝ် ပုၵ်ႉၵူလ်း ႁိုဝ် ဢၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်း ယႂ်ႇၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ်ဢမ်ႇမီးၸႂ်ၽဵင်ႇပဵင်း ၵႃႈလႆႈၵႃႈဢဝ် ၶႂ်ႈပူၼ်ႉလိူဝ်ပိူၼ်ႈ မၢပ်ႇဢဝ် လႅၼ်ဢဝ် ပေႉၵိၼ် တဵၵ်းတဵင် ဢဝ်လႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼႂ်းလူၵ်ႈၼႆႉတၵ်းမီးတေႃႇႁၢၼ်ႉဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။

ထိုင်မႃးၵၢပ်ႈပၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ် လူၺ်ႈၵၢၼ်လမ်ႇမၢၵ်ႈတၼ်ႁႃ(လေႃးၽ)သေ ၵၢၼ်ၶႂ်ႈပဵၼ်ယႂ်ႇ ၶႂ်ႈပေႉပုၼ်ႈ ၶႂ်ႈယူႇ ၾၢႆႇၼိူဝ်ၸိၵ်းပိူၼ်ႈ ၶႂ်ႈလႆႈလၢႆၶွင်ပိူၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၸင်ႇမီးမႃးၸႂ်ဢၼ်ၵိတ်ႇၵႅပ်ႈ ၽႂ်ႁႅင်းယႂ်ႇၵေႃႈတဵၵ်းတဵင်လူလၢႆ ၽုင်ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇႁႅင်းလဵၵ်ႉႁႅင်းဢေႇၵၼ်ယူႇတင်းၼမ်။ တႃႇပေႃးတေမီးႁႅင်း တေပေႉပိူၼ်ႈလႆႈၼၼ်ႉ ၵေႃႈ တၵ်းတေလႆႈမီးဢမ်းၼၢၸ်ႈ တႃႇႁႂ်ႈပေႃးမီးဢမ်းၼၢၸ်ႈၵေႃႈ ဝူၼ်ႉၼွၵ်ႈႁူးၼွၵ်ႈတၢင်း ၸႂ်ႉတိုဝ်းလၢႆးၼွၵ်ႈပိူင် ဢမ်ႇတဵင်ႈထမ်း ဢမ်ႇၸွမ်းလၵ်းၸွမ်းပိူင်ၵူၼ်း ယွမ်းပဵၼ်ၶိူင်ႈမိုဝ်းၽူႈႁႅင်းယႂ်ႇ ႁႃဢူၺ်းႁႃၵေႃႉသႁၢႆ ဢၼ်မီးယိူင်းမၢႆ မိူၼ်ၵၼ် ၼႂ်းငဝ်းမိုတ်ႈ ၸဝ်ႈမႁႃဢမ်းၼၢၸ်ႈလူင် ဢၼ်ပႂ်ႉတိသိူဝ်မိုဝ်းပဝ်ႇမိုဝ်းလၢႆၼၼ်ႉသေ ၶဝ်ႈသုၵ်ႉႁူမ်ႈငဝ်း ၽိတ်းထုၵ်ႇလီၸႃႉဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ် ဝူၼ်ႉတႃႇလႆႈပုၼ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸုမ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၺႃတိပီႈၼွင်ႉၸမ်ၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေလႆႈလိပ်းလႆႈလီၵွႆး ဢမ်ႇႁူႉတေလႆႈၸၢမ်ႇလႆႈပူၺ်ႈ ႁိုင်ႁိုဝ်ၸဵဝ်းႁိုဝ်ဢမ်ႇႁူႉ ထုၵ်ႇလွၵ်ႇဢမ်ႇလွၵ်ႇဢမ်ႇႁူႉ ပေႃးလႆႈပဵၼ်ၶုၼ်ဢွၼ်ႇၼိုင်ႈၵႅပ်ႉ ၼိုင်ႈၵမ်းၵေႃႈ ႁၢၼ်ႉၸႂ်ၼၼ်ႉၵွႆး။

ၸင်ႇပဵၼ်ႁဵတ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈၼႂ်းမိူင်းတႆးယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵႃႈၽႂ်မီးငိုၼ်းပဵၼ်ၸဝ်ႈ ၽႂ်မီးၸဝ်ႈပဵၼ်ၶုၼ်ၵွႆး ၽႂ်မီးဢမ်း ၼၢၸ်ႈပဵၼ်ယႂ်ႇၼႆၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢဵၼ်းဢၢၼ်းလူင်သုင်သုတ်းယဝ်ႉ။ တႃႇတေယိင်ႈယႂ်ႇမီးဢမ်းၼၢၸ်ႈလူၼ်ႉလိူဝ် ဢမ်ႇလႆႈတူၺ်းထိုင်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢမ်ႇလႆႈဝူၼ်ႉထိုင်မၼုသ်းယ ၽႂ်ပဵၼ်ၽႂ်တၢႆဢမ်ႇလမ်ႇလွင်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇ ႁႂ်ႈတူဝ်ၵဝ်ပေႉပုၼ်ႈၵွႆး ၸၵ်ႉတၢဝ်းဝၵ်ႉလႆႈသင်ပဵၼ်ၶိူင်ႈမိုဝ်း ဢဝ်ၽႂ်ဢဝ်သင်ဢဝ်လၢႆးလႂ် မႃးၸွႆႈမႃးႁူမ်ႈ မႃးၵမ်ႉၵႅမ် ပဵၼ်ႁႅင်းၵေႃႈလီ ဢမ်ႇၵွမ်ႉတႃႇၵုမ်းငမ်းလႆႈလွင်ႈလႂ်လွင်ႈၼိုင်ႈ ပိူင်လႂ်ပိူင်ၼိုင်ႈ သိင်ႇလႂ်သိင်ႇၼိုင်ႈလႄႈ ၽႄႇဢမ်းၼၢၸ်ႈပိူင်လဵဝ်ၵွႆး ယင်းပူႇသိူဝ်ႇလွင်ႈပႅင်းၸင်းတေႃႇၾၢႆႇၼိုင်ႈၾၢႆႇလႂ်ၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် ဢမ်ႇမီးႁဵတ်ႇ မီးၽူလ်။

ပၢင်ၵုမ်လူင်ပၢင်လူင် ၵမ်းတီႈ 1 ၸတ်းႁဵတ်းၼႂ်းဝၼ်းထီႈ 20 – 28 လိူၼ်မၢၶျ်ႉ1946 တီႈပၢင်လူင် ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ

ၾၢင်ႁၢင်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆး ဢၼ်ယူႇႁူမ်ႈၵၼ်မႃးလၢႆပၢၵ်ႇပီ တင်ႈတႄႇပၢၼ်ပူႇမွၼ်ႇၼၢႆးယႃႈ ဢမ်ႇဝႃႈၶိူဝ်းၵူၼ်းလႂ် ၶိူဝ်းသင်ၶိူဝ်းလႂ် လဵၵ်ႉယႂ်ႇၼမ်ဢေႇ ဢမ်ႇတွၼ်ႉယၢမ်ႈမီးၶုၼ်ၾၢႆႇလႂ်ၶိူဝ်းလႂ်ၵူၼ်းသင် ၽိတ်းၽႅၵ်ႇမေႃးဢူၼ် သူၼ်းၵဝ်းယႃႉယုင်ႈ ၶတ်းယႅင်ႈႁိမ်ႁႅၵ်ႇၸႅၵ်ႇၽႄပေႉပုၼ်ႈၼိူဝ်ၵၼ်မႃး ဢမ်ႇဝႃႈၵၢၼ်ယူႇႁူမ်ႈၵၼ် ၵၢၼ်ႁဵတ်းႁႃ ယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈ တၢင်းယုမ်ႇယမ်တူဝ်ၵဝ်ႇ ၵၢၼ်ၵိူဝ်းယမ်သႃသၼႃး ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆး ဢမ်ႇတွၼ်ႉသႄႉသွမ်း လူမဝ် ၵၼ်ၵွႆးဢမ်ႇၵႃး ယင်းၸွႆႈထႅမ်ၵၼ် ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇႁႃၵၼ် ပၼ်ႁႅင်းၵၼ်လူလွမ်ၵၼ် ၵႅတ်ႇၶႄပၼ်ၵၼ် မိူၼ်ပီႈဢွၵ်ႇ ၼွင်ႉပဵၼ်မႃး ယၢဝ်းၼၢၼ်သႅၼ်ႁိုင်။

ထိုင်မႃးယၢမ်းလဵဝ်ထုၵ်ႇပိူၼ်ႈသႄႇပိူၼ်ႈၵဝ်းသူၼ်းႁႂ်ႈႁဝ်းၵူၼ်းမိူင်းလဵဝ်ၵၼ် လၢႆၶိူဝ်းၵူၼ်းဢၼ်ယၢမ်ႈယူႇတုၶ်ႉသုၶ်း မႃးၸွမ်းၵၼ်ၽိတ်းၽႅၵ်ႇတႅၵ်ႇယၢႆႈၵၼ် ပႅင်းၸင်းၵၼ် ၶႃႈႁႅမ်ၵၼ် ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၵၼ် ယွၼ်ႉၽႅၼ်ယႃႉထႅၵ်ႇၸႅၵ်ႇယွႆႈ လူၺ်ႈႁိမ်ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး ႁိမ်တီႈယူႇထိၼ်ႇထၢၼ် ႁိမ်ဢမ်းဢၢၸ်ႈ ႁိမ်ႁဵတ်းၶုၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸင်ႇပဵၼ်ႁဵတ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပၢႆႈလႆႈၼီ ၵူၼ်းမိူင်းၵူႈၶိူဝ်းၵူၼ်းတုၶ်ႉယၢၵ်ႈၽၢၼ်ၵိၼ်းလူမ်ႉတၢႆၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၽူလ်ၶွင်သိုၵ်း လၢႆလၢႆ။ ၸူးၵႃႈၵူၼ်းမိူင်းတႄႉပေႃးငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်းယင်းပဵၼ်ၼႆ ၽႂ်ပဵၼ်ၶုၼ်ၵေႃႈတိုၼ်းပဵၼ်ၶႃႈၵွႆး ဢမ်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းၶိူဝ်းလႂ် ပေႃးၽူႈၸိူဝ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ်ၸဝ်ႈ ဢမ်ႇမီးၸႂ်သိလ်ၸႂ်ထမ်း။

လိူဝ်သေဝၢၼ်ႈမိူင်းၵတ်းယဵၼ် ပဵၼ်မိူင်းပူၵ်းပွင်လူၺ်ႈပိူင်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် လၵ်းပိူင်ထၢင်ႇႁၢင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်း (ၻီႊမွၶ်ႉၶရေႊသီႊ) ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်ၸိုင်ႈမိူင်း ၶုၼ်မိူင်း ပႃႇတီႈၵၢၼ်မိူင်း သိုၵ်း ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း။ ၼၼ်ႉၸင်ႇ ထွႆႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ “ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း” ၼႆၼၼ်ႉ ၸင်ႇၸႂ်ႈထွႆႈၵႂၢမ်းၶေႃႈဢၼ်ပဵၼ်တႄႉမၼ်း လႆႈ။

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း