ၶၼ်ၶၢႆၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပုင်ႈၶိုၼ်ႈမႃးဢိတ်းၼိုင်ႈ ၸဝ်ႈသူၼ်တိုၵ်ႉလႆႈလူမ်ၸႂ်မႃးပႆႇႁိုင် ၶိူင်ႈၶူဝ်းတႃႇၽုၵ်ႇ သွမ်ႈထႅင်ႈၸုပ်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ ၵႃႈၶၼ်ပုင်ႈသုင်မႃးလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈသူၼ် ၶိုၼ်းလႆႈမႆႈၸႂ်ဝႆႉ။
ၼႂ်းလိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ 2022 ၼႆႉ ၶၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉပုင်ႈၶိုၼ်ႈမႃး 1 ၸွႆႉလႂ် 700 ပျႃး ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶၼ်ၾုၼ်ႇထၢတ်ႇမျေႇဢေႃးၸႃႇၵေႃႈသမ်ႉ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈၸွမ်း ထႅင်ႈ 1 ထူင်လႂ် 8 မိုၼ်ႇ 9 မိုၼ်ႇပျႃး ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈသူၼ် ဢွၼ်ၵၼ်ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇဝႆႉ တႃႇတေ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈထႅင်ႈတႃႇၸုပ်ႈတေမႃး။
ၸဝ်ႈသူၼ် ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈလဵဝ် တီႈသီႇပေႃႉၼႆႉ ၶၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၶိုၼ်ႈၶႃႈ 1 ၸွႆႉ 780 ပျႃး။ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၼႆႉ ပေႃးမႃးဝူၼ်ႉတူၺ်း မိူၼ်လႅပ်ႈ မီးၽွၼ်းလီတႃႇၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း ဢၼ်ၽုၵ်ႇၵိၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ သေတႃႉ ပေႃးမႃးဝူၼ်ႉတူၺ်းၶိုၼ်းလီလီတႃႇၶိုၼ်းသိုဝ်ႉၸိူဝ်ႉၽၼ်း ၊ တႃႇၶိုၼ်းသိုဝ်ႉၾုၼ်ႇမၼ်းၸိုင် ၵႃႈႁႅင်းၶႃႈ။ ၵႃႈၾုၼ်ႇၼႆႉ ၶိုၼ်ႈပဵၼ် 2 ပုၼ်ႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇၾုၼ်ႇ ပလႄး ၼႆႉ ပီၵၢႆ လႆႈသိုဝ်ႉ 4 မိုၼ်ႇပၢႆ ပီၼႆႉ 9 မိုၼ်ႇယဝ်ႉ (ပဵၼ်ၾုၼ်ႇပလႄးၶႄႇ)၊ ပေႃးပဵၼ်ထႆးသမ်ႉ 8 မိုၼ်ႇၶႃႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်”- ဝႃႈၼႆ။
သင်ဝႃႈ ၶၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇလူင်းထႅင်ႈယူႇၸိုင် ၶၼ်ၾုၼ်ႇ တႃႇၸႂ်ႉၼႂ်းသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၼႆႉ တေၸၢင်ႈၶိုၼ်ႈထိုင် 1 ထူင် 1 သႅၼ် ပျႃးၵေႃႈပဵၼ်လႆႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ သင်ဝႃႈပီၼႃႈမႃး ၶၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇသိုပ်ႇၶိုၼ်ႈထႅင်ႈယူႇတႄႉ ၸဝ်ႈသူၼ် ၵေႃႈတေမီးႁႅင်းတႃႇသိုပ်ႇႁဵတ်းသူၼ်ၵႂႃႇထႅင်ႈ။ သင်ဝႃႈၶၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇသမ်ႉဢမ်ႇၶိုၼ်ႈၸွမ်းၸိုင် ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈသူၼ် လူမ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၽုၵ်ႈၶိုၼ်းၵေႃႈပဵၼ်လႆႈ။ ယွၼ်ႈဝႃႈ ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ ၵႃႈၶၼ်ၶိုၼ်ႈၵူႈဢၼ် ၸဝ်ႈသူၼ် သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။
ၶၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇမိူဝ်ႈႁၢင်ပီ 2021 ၼႆႉ 1 ၸွႆႉမီးၼႂ်းၵႄႈ 400 ထိုင် 600 ပျႃး။ ယၢမ်းလဵဝ်ၶိုၼ်ႈမႃး 100 ထိုင် 200 ပျႃး။ ယွၼ်ႉမီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်းဝႃႈ မိူင်းၶႄႇ ႁပ်ႉသိုဝ်ႉၶဝ်ႈၵၢပ်ႇယဝ်ႉၼႆလႄႈ ၶၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၵိုင်ႉၵၢင်ႉပုင်ႈၶိုၼ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းႁပ်ႉသိုဝ်ႉၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ တႄႉဝႃႈ ၾၢႆႇမိူင်းၶႄႇ ပႆႇပိုတ်ႇၽၵ်းတူႁပ်ႉသိုဝ်ႉ၊ တိုၵ်ႉပဵၼ်ပေႃႈလဵင်ႉသထေးၶဝ် ႁပ်ႉသိုဝ်ႉ/ ၵဵပ်းဝႆႉ ၸိူင်ႉၼႆၵူၺ်း- ဝႃႈၼႆ။
ၵူၼ်းႁပ်ႉသိုဝ်ႉ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ပွတ်းၸၢၼ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈလဵဝ် ပဵၼ်ၵူၼ်းသထေး ပေႃႈလဵင်ႉၶႄႇၶဝ် ႁပ်ႉသိုဝ်ႉ ၵၼ်ဝႆႉ ၵဵပ်းဝႆႉၵူၺ်း ဢၼ်ဢဝ်မိူဝ်းၶၢႆၼွၵ်ႈမိူင်းတႄႉ ပႆႇဢွၵ်ႇၶၢႆလႆႈ။ တၢင်းမိူင်းၶႄႇတႄႉ ပႆႇသူင်ႇလႆႈ ၶဝ်တိုၵ်ႉပိၵ်ႉၽၵ်းတူဝႆႉယူႇ ပႆႇႁၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းမၼ်းၶႃႈ လွင်ႈဝႃႈ ၶဝ်တေပိုတ်ႇၼၼ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။
ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၶၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၶိုၼ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပိူင်လူင်မၼ်း ယူႇတီႈၶၼ်ငိုၼ်းၶိုၼ်ႈ ငိုၼ်းလူင်း ၸိူင်ႉၼႆၵူၺ်း ယွၼ်ႉဝႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ငိုၼ်းမၢၼ်ႈလူင်းဝႆႉလႄႈ ႁၼ်လႆႈၼမ်ၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း ၵူၼ်းႁပ်ႉသိုဝ်ႉၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ တၢင်းပွတ်းႁွင်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။
“ယၢမ်းလဵဝ် ငိုၼ်းမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇမီးၵႃႈၶၼ်။ ငိုၼ်းမိူင်းၶႄႇသမ်ႉ မီးၵႃႈၶၼ်။ ၶၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇတႄႉ မၼ်းဢမ်ႇၵႂႃႇၵၼ်ၵႃႈႁိုဝ်။ ယွၼ်ႉငိုၼ်းႁဝ်း ဢမ်ႇမီးၵႃႈၶၼ်လႄႈ ႁၼ်မိူၼ်လႆႈၼမ်ၵူၺ်း။ တီႈတႄႉမၼ်း ၶၼ်ၵူႈပီလႄႈတေႃႈလဵဝ် မၼ်းၵေႃႈ မိူၼ်ၵၼ်ၵူၺ်း ဢမ်ႇ ပိူင်ႈၵၼ်ၵႃႈႁိုဝ်။ ႁႃၵိၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇငၢႆႈၼင်ႇၵဝ်ႇ ယၢပ်ႇၽႂ်ယၢပ်ႇမၼ်း ၶႂ်ႈဝႃႈယၢပ်ႇၵူႈၵေႃႉယဝ်ႉၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။
ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2021 ၼၼ်ႉ ၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ ယၢမ်ႈၸၢမ်း ပိုတ်ႇၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ်ယူႇပွၵ်ႈၼိုင်ႈ တၼ်းလႆႈပိုတ်ႇလၢႆဝၼ်း ၵူၺ်း ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၶိုၼ်းၽႄႈလၢမ်း ၶိုၼ်းထႅင်ႈလႄႈ လႆႈပိၵ်ႉဢိုတ်းၶိုၼ်းမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ။
လိူဝ်ၼၼ်ႉ မီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်းထႅင်ႈဝႃႈ ၼႂ်းလိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊၼႆႉ တၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ တေပိုတ်ႇၽၵ်းတူ ႁပ်ႉသိုဝ်ႉဢွႆႈ ဢၼ်ၵူၼ်းၶႄႇ မႃးလူင်း တိုၼ်းလၢင်း ၽုၵ်ႇဝႆႉတၢင်းထုင်ႉမိူင်းမၢဝ်း ၾင်ႇမိူင်းတႆးၼႆႉ တႃႇ 20 ဝၼ်း ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ဢမ်ႇပဵၼ်ပိုတ်ႇ ။ ၶႄႇၼႄၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ တၢင်းမိူင်းတႆးၼႆႉ မီးၵူၼ်း တိတ်းၸပ်းၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ် ၼမ်မႃးလႄႈ ဝႃႈၼႆ။
