ၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉပုင်ႈၶိုၼ်ႈၸွမ်း ၶၼ်ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၵိၼ်းၸႂ် ။
ၽွင်းႁၢင်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊလႄႈ ႁူဝ်လိူၼ်ဢွၵ်ႊထိူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2021 ၼႆႉမႃး ၶၼ်ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉပုင်ႈၶိုၼ်ႈႁႅင်းသေ မၢင်ႁၢၼ်ႉဢမ်ႇ မီးၼမ်ႉမၼ်းၶၢႆ ထိုင်တီႈပေႃးလႆႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉၵေႃႈမီး။ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆလႅမ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၵေႃႈ ၶၼ်ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ ၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ပႃးၸဵမ် ၶိူင်ႈၵေႃႈသၢင်ႈႁိူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈႁႅင်း ၼႆယဝ်ႉ။
ၵူၼ်း လၢႆးၶႃႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပေႃးဝႃႈ ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈၶိုၼ်ႈၼႆၵေႃႈ ၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉၵေႃႈ ပုင်ႈ ၶိုၼ်ႈႁႅင်းၵမ်းလဵဝ်၊ ၵူႈပွၵ်ႈၶၢႆ 1,000 ယၢမ်းလဵဝ် ပုင်ႈၶိုၼ်ႈ 2,000 ပျႃး ၶိုင်ႈတေႃႇၶိုင်ႈၵမ်းလဵဝ် ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶွင်ၵိၼ်ၼႆႉ။ ဢမ်ႇသိုဝ်ႉဢမ်ႇလႆႈလူး လူဝ်ႇၵိၼ် လူဝ်ႇယႅမ်ႉၼႄႇ။ ၼမ်ႉမၼ်းရူတ်ႉၼႆႉ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ 1 လီႊတိူဝ်ႊ (1လိတ်ႉ) 1,000 ပျႃး သႂ်ႇရူတ်ႉၶိူင်ႈပေႃးလူၼ်ႉ ။ ယၢမ်းလဵဝ် 1 လိတ်ႉ 2,000 ဢမ်ႇတဵမ်ထၢင်ၶႃႈ။ တေႃႈလဵဝ် ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈၶိုၼ်ႈ 1 ပေႇပႃႇလႂ် 5 သႅၼ်ပျႃး ယဝ်ႉၶႃႈ မၢင်ႁၢၼ်ႉ ပေႃးဢမ်ႇမီးၶၢႆ။ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵၼ်ႁႅင်းၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။
ၽွင်းယၢမ်းၼႆႉသမ်ႉ ယွၼ်ႉၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ၊ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ တုမ်ႉယွၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလၢႆးၶႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ထူပ်း တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ၵၼ်မႃးႁႅင်း ၼႆယဝ်ႉ။
ၵူၼ်းၼုမ်ႇ လၢႆးၶႃႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၵၢၼ်ႁဵတ်း ၵူၼ်းႁၢမ်းၵၢၼ်ငၢၼ်းၼမ် လႆႈပႅင်းၵိၼ် ပႅင်းၸၢႆႇ တႄႉတႄႉၶႃႈ။ လၢႆးလႆႈဢမ်ႇမီး ၶူဝ်းၵုၼ်ႇသမ်ႉ ၶိုၼ်ႈၵူႈမဵဝ်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်တႄႉၶႃႈ။ ၵိၼ်သမ်ႉ လူဝ်ႇၵိၼ်ၵူႈဝၼ်း။ ၵူၼ်းၶၢႆၶွင်ၵိၼ် ႁၢၼ်ႉ ၶဝ်ႈၽၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ သုမ်းၵၼ်ၼမ်ၶႃႈဢေႃႈ။ မၢင်ႁၢၼ်ႉထိုင်တီႈပေႃးလႆႈပိၵ်ႉဢိုတ်းၵေႃႈ မီးၶႃႈ။ ”- ဝႃႈၼႆ။
လိူဝ်ၼၼ်ႉ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၾူၼ်း/ မိုဝ်းထိုဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လႆႈပိၵ်ႉဢိုတ်း။
ၵူၼ်းၼုမ်ႇၶၢႆၾူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၶႃႈၼႆႉ ပိၵ်ႉမႃး တင်ႈတႄႇ ႁူဝ်ပီၼႆႉ မွၵ်ႈလိူၼ်သၢမ်သဵင်ႈၼႆႉၶႃႈ။ ယွၼ်ႉ တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၽႄႈလၢမ်းၶႃႈဢေႃႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၾူၼ်းၼႆႉ ၶၢႆလႆႈသေတႃႉ တႃႇတေသိုဝ်ႉ မႃးၶၢႆၶိုၼ်းၼႆႉ ဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉၶႃႈ ၶၼ်ၶူဝ်း ၶိုၼ်ႈႁႅင်းၼႃႇၶႃႈ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ၶႃႈၶျႃးဝႆႉၵမ်ႉယဝ်ႉၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။
ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေ ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉၶိုၼ်ႈၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၶိူင်ႈႁဵတ်းႁိူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈႁႅင်း မိူၼ်ၵၼ် ဝႃႈၼႆ။
ၸဝ်ႈၶွင်ႁၢၼ်ႉၶၢႆ ၶိူင်ႈၶူဝ်းႁိူၼ်း တီႈလၢႆးၶႃႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၶိုၼ်ႈၵူႈမဵဝ်းၶႃႈယဝ်ႉ။ ၶိုၼ်ႈတႄႉၶိုၼ်ႈဝႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶိူင်ႈႁဵတ်းႁိူၼ်းၵေႃႈၶိုၼ်ႈ လဵၵ်းမၢၵ်ႇၼႃး ၵူႈပွၵ်ႈ 1 ၸွႆႉ 2,500 မိူဝ်ႈလဵဝ် 4,000 ပျႃး။ ပုၼ်(မျေႇၽိလၢပ်ႈ) သမ်ႉ ၼိုင်ႈထူင် 4,800 – 5,000 ပျႃး မိူဝ်ႈလဵဝ်ၶိုၼ်ႈထိုင် 6,500 -7000 ပျႃး။ ၶူဝ်းၼႆႉ သင်ၶၢႆၵႂႃႇၵႃႈၶၼ်ၵဝ်ႇသေ ဢမ်ႇၶိုၼ်ႈၼႆ တႃႇတေသင်ႇသိုဝ်ႉၶိုၼ်းၼႆ မၼ်းဢမ်ႇလႆႈ သေဢိတ်းၶႃႈယဝ်ႉ။ ၶူဝ်းၼႆႉ မၼ်း ၶိုၼ်ႈႁႅင်း ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇၶိုၼ်ႈၶၼ်သေၶၢႆၸွမ်း မၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ။ ၵႃႈၶၼ်ၶူဝ်းၼႆႉၶိုၼ်ႈယဝ်ႉ ဢမ်ႇၵႃး တႃႇတေသင်ႇမႃးထႅင်ႈၵေႃႈယၢပ်ႇ ဢမ်ႇမိူၼ်မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈသေဢိတ်းယဝ်ႉၶႃႈ ၵႃႉယၢပ်ႇၶၢႆယၢပ်ႇၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။
ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶိူင်ႈႁဵတ်းႁိူၼ်း ၶိူင်ႈၵေႃႇသၢင်ႈ ၶၼ်ၶိုၼ်ႈၸိူင်ႉၼႆသေ ၵူၼ်းႁဵတ်းႁိူၼ်း ၸိူဝ်းႁဵတ်းပႆႇယဝ်ႉ လႆႈၵိုတ်းယင်ႉဝႆႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးၼမ်။ မၢင်ၵေႃႉ တေဢၢၼ်းသၢင်ႈႁိူၼ်းမႂ်ႇၼႆသေ ယွၼ်ႉၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶိုၼ်ႈႁႅင်းလႄႈ ဢဝ်ဢမ်ႇပဵၼ်သၢင်ႈၵေႃႈ မီးၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။
ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈၼႆႉ ၽူႈလၵ်ႉၵေႃႈ လိူင်ႇၼမ် ရူတ်ႉၶိူင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈၵႆႉႁၢႆ မီးမႃးလၢႆပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းလၵ်ႉၶဝ်ႈႁိူၼ်းယေး ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈမီး ၊ ၵူၼ်းပႅၵ်ႇၼႃႇ လုၵ်ႉတၢင်ႇတီႈ မႃးၵေႃႈၼမ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇလၢႆးၶႃႈလၢတ်ႈ။
ၸူဝ်ႈၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 8 လိူၼ်ပၢႆၼႆႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၵေႃႈ ဢမ်ႇလီ၊ ၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၼိမ်သဝ်း၊ တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၽႄႈလၢမ်းႁႅင်း ၼႆယဝ်ႉ။
