ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၽႄႈလၢမ်းမႃးၵမ်းၼႆႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉထိုင်ပႃး ႁူင်းႁဵၼ်းပိုၼ်ႉထၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ဝၢၼ်ႈၼွင်တဝ်း ဢၼ်ပဵၼ် တီႈသိုပ်ႇသၢႆၸႂ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇတွၼ်ႈတႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇပွတ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းထုင်ႉဝဵင်းပၢင်လူင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။
ႁူင်းႁဵၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်တဝ်းၼႆႉ မီးတီႈဢိူင်ႇပၢင်ဝူဝ်း ၸႄႈဝဵင်းလွႆလႅမ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ။ ၶၢဝ်းတၢင်းၶူဝ်ႊဝိတ်ႉလၢမ်းၽႄႈၶဝ်ႈထိုင်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မိူင်းတႆးမႃး 2 ပီၼႆႉ ႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇပွတ်းဝၢၼ်ႈတၢင်းထုင်ႉဝဵင်းပၢင်လူင်လွႆလႅမ်လၢႆးၶႃႈ လႆႈၸႂ်ယႂ်ႇႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇလိုမ်းလိၵ်ႈလၢႆး ပၢႆးၼပ်ႉ ပၢႆးတွၵ်ႈ။
ယၢမ်းလဵဝ် တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 လၢမ်းၽႄႈမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၵူၼ်းဝဵင်းပႃးၸဵမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတိတ်းၸပ်းၼမ် လူႉတၢႆၵေႃႈၼမ်၊ သိုၵ်းယိုတ်းမိူင်းပိၵ်ႉသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း ၊ၶဵင်ႈၶႅင်ထဵတ်ႈထၢမ်ၵူၼ်းၵႂႃႇတႃႈပႆတၢင်းလႄႈ ၸဝ်ႈတႃႇၼတီႈၸမ်တီႈၵႆ ဢမ်ႇၸၢင်ႈမႃးၵမ်ႉၸွႆႈႁူင်းႁဵၼ်း တုမ်ႉယွၼ်ႈထိုင် တႃႇယူႇၵိၼ်ၶူးသွၼ်လႄႈ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။
ၶူးသွၼ် ၸၢႆးပိုၼ်းၶိူဝ်း ၽူႈၵွၼ်းႁူင်းႁဵၼ်း ဝၢၼ်ႈၼွင်တဝ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “လွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႄႉ ၼမ်ႉမိုၵ်ႉ ၵမ်တႅမ်ႈ ၵမ်ႁႅင်ႈ ၶိူင်ႈၸႂ်ႉၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်း တႃႇလုၵ်ႈႁဵၼ်းၸႂ်ႉ ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈ ။ ငိုၼ်းလိူၼ် တႃႇမေႃသွၼ် ၵေႃႈ မီးတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၼမ်။ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးဢမ်ႇၶႅမ်ႉ ၶူဝ်းၶွင်ၼႂ်းသူၼ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶၢႆလႄႈ ၸဝ်ႈတႃႇၼ ၵေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈမႃးၵမ်ႉၸွႆႈ။ ၶၢဝ်းၶူဝ်ႊဝိတ်ႉႁွပ်ႈသၢမ်ၼႆႉ မေႃသွၼ်ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းလိူၼ်မၢၼ်ႇ။ သမ်ႉလူဝ်ႇၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၵၢင်တွင်ႉႁွင်ႈသႆႈယူႇႁင်းၽႂ်မၼ်းလႄႈ မေႃသွၼ်ၵမ်ႈၽွင်ႈဢမ်ႇမီးႁႅင်းၸႂ် ”- ဝႃႈၼႆ။
ႁူင်းႁဵၼ်းပိုၼ်ႉထၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ဝၢၼ်ႈၼွင်တဝ်းၼႆႉ တင်ႈဝႆႉ ၼႂ်းၵႄႈၵၢင် ဝဵင်းပၢင်လူင်လႄႈ ဝဵင်းလွႆလႅမ် ယၢၼ်ၵႆသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် မွၵ်ႈၼိုင်ႈလၵ်း။ မိူဝ်ႈပႆႇပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ ၼိုင်ႈပီ လုၵ်ႈႁဵၼ်းမီး 100 ပၢႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၸူဝ်ႈၶူဝ်ႊဝိတ်ႉၶဝ်ႈမႃးၼႆႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်းမီး 80 ပၢႆ။ ၶူးသွၼ်ၵေႃႈယွမ်းလူင်းၵိုတ်း 4-5 ၵေႃႉၵူၺ်း။
တႃႇၶူးသွၼ်တေၸၢင်ႈယူႇသေ သွၼ်ပၼ်ပၺ်ႇၺႃႇၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်းၼႂ်းထုင်ႉပၢင်လူင် လွႆလႅမ် လၢႆးၶႃႈၵႂႃႇထႅင်ႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းသူၼ် လႆႈႁူမ်ႈၵၼ်ၸွႆႈထႅမ်ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ၽူႈပွင်ၵၢၼ်ႁူင်းႁဵၼ်း ဝၢၼ်ႈၼွင်တဝ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပေႃးဝႃႈ လွင်ႈၸႂ်ႉၸၢႆႇတႄႉ တေ လႆႈဝႃႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႄႉၶႃႈဢေႃႈ။ မိူၼ်ၸိူင်ႉ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ငိုၼ်းလိူၼ်မေႃသွၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈတႃႇၼ ဢမ်ႇမီးမူႇၸုမ်းၸွႆႈလူင်းမႃးယဝ်ႉလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇတေဢမ်ႇၶၢတ်ႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈၵဵပ်းၵၼ်သေ သူင်ႇပၼ်ဢေႃႈ။ၼိုင်ႈႁိူၼ်းၼႆႉ ၼိုင်ႈဝၼ်း 200 ပျႃးၼၼ်ႉၶႃႈၼႃႇ ”- ဝႃႈၼႆ။
ဝၢၼ်ႈၼွင်တဝ်းၼႆႉ မီး 52 လင်ၶႃးႁိူၼ်း ။ ႁူင်းႁဵၼ်းပိုၼ်ႉထၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ဝၢၼ်ႈၼွင်တဝ်းၼႆႉ မီးတေႃႇထိုင် ၸၼ်ႉႁႃႈ။ ဢဝ်လၵ်းသုတ်ႇ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ၶွင်ႇသီႇ ဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆးသေသွၼ်ပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉၽိူမ်ႉ ထႅမ်သွၼ်ပၼ် ပိုၼ်ႉႁူႉတွၼ်ႈတႃႇ ၵၢၼ်ႁႃ ၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉပႃး။ ၶၢဝ်းၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းၵေႃႈမိူၼ်ႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ လိူၼ်ၵျုၼ်ႊတေႃႇထိုင်လိူၼ်မၢတ်ႉ။ သင်ဝႃႈႁဵၼ်းယဝ်ႉၸၼ်ႉႁႃႈတီႈဝၢၼ်ႈၼွင်တဝ်းယဝ်ႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႆႈၵႂႃႇသိုပ်ႇႁဵၼ်းလိၵ်ႈ ထႅင်ႈတီႈႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဢၼ်မီးတီႈဝၢၼ်ႈပွၼ်တႂ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းပၢင်လူင်။
လုၵ်ႈႁဵၼ်းဢၼ်မႃးႁဵၼ်းလိၵ်ႈတီႈ ႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈၼွင်တဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၸွမ်းဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၼႃးပၢင်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းပၢင်လူင်၊လွႆလႅမ်၊ လၢႆးၶႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။
“လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸိူဝ်းလုၵ်ႉလၢႆးၶႃႈ လွႆလႅမ် ၸိူဝ်းၼႆႉမႃး ၶဝ်ၵေႃႈယူႇႁိူၼ်းပီႈၼွင်ႉၽႂ်မၼ်းသေမႃးၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းဢေႃႈ။ လွင်ႈယူႇလွင်ႈၵိၼ်ၶဝ်တႄႉ ဢမ်ႇလႆႈမႆႈၸႂ်။ ဢၼ်ယူႇၵိုၵ်းႁူင်းႁဵၼ်းတႄႉမီး 3 ၵေႃႉၵူၺ်း” – ၵူၼ်းၼုမ်ႇပၢင်လူင်ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။
လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢမ်ႇလႆႈၶဝ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသေတႃႉ လႆႈၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယူႇလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်ၵမ်ႉယၼ်တႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢမ်ႇလိုမ်းလိၵ်ႈလၢႆး။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ႁူင်းႁဵၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်တဝ်းၼႆႉသိုပ်ႇလီမီးထႅင်ႈယူႇ။ သင်ဝႃႈမီးၸဝ်ႈတႃႇၼ ၼွၵ်ႈမိူင်းၼႂ်းမိူင်းတီႈၸမ်တီႈၵႆ ႁပ်ႉႁူႉၸွႆႈထႅမ်ၸိုင် တေလီတႄႉတႄႉ – ထဝ်ႈဝၢၼ်ႈထဝ်ႈၼႃး ထုင်ႉဝဵင်းပၢင်လူင်ၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။
ႁူင်းႁဵၼ်းပိုၼ်ႉထၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ဝၢၼ်ႈၼွင်တဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတူင်ႇတၢင်ႇထုင်ႉၼၼ်ႉလႆႈၸႂ်ၵၼ်သေ ၵေႃႇတင်ႈမႃးမိူဝ်ႈပီ 2013 ။ မီးယိူင်းဢၢၼ်း ၼင်ႇႁိုဝ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇပွတ်းတၢင်းဝၢၼ်ႈ ပေႃးတေမီးသုၼ်ႇႁဵၼ်းတၢင်းႁူႉ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇလႄႈ လိၵ်ႈလၢႆး ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼႆသေ တႄႇသွၼ်လိၵ်ႈလၢႆးတႆးၶၢဝ်းမႆႈမႃး။ ၼႂ်းပီ2015 ၸင်ႇတႄႇပိုတ်ႇပဵၼ်ႁူင်းႁဵၼ်း ပိုၼ်ႉထၢၼ် ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇမႃး ။
