ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၶဝ်ႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇ ၸွမ်းႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်း ႁၢၼ်ႉယႂ်ႇ/ ႁၢၼ်ႉလဵၵ်ႉ ဢမ်ႇဝႆႉ ၵဵပ်းၵူႈႁၢၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း ႁူပ်ႉလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၵိၼ်းၸႂ် လိူဝ်ႁႅင်း။
တႄႇဢဝ် ႁူဝ်ပီ 2021 ၼႆႉမႃး ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၶဝ်ႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇၵူၼ်းမိူင်း ၸွမ်းၼႂ်းႁၢၼ်ႉယႂ်ႇ ႁၢၼ်ႉလဵၵ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁၢၼ်ႉၶၢႆတၢင်းၵိၼ်ယႅမ်ႉ၊ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇ၊ ႁၢၼ်ႉၶၢႆ ၶိူင်ႈၵၢၼ်သွၼ်ႁဵၼ်း ဢိၵ်ႇထႅင်ႈ လၢႆလၢႆႁၢၼ်ႉ ဢမ်ႇၵိုတ်းဢမ်ႇဝႆႉ ၶဝ်ႈၵဵပ်းၵူႈႁၢၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸဝ်ႈၶွင်ႁၢၼ်ႉ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ၵၼ်မႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ။
ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ၶဝ်ၵဵပ်းၶွၼ်ႇႁႅင်းၼႃႇၶႃႈ ဢမ်ႇဝႆႉသေ ႁၢၼ်ႉ ၸဵမ်ႁၢၼ်ႉယႂ်ႇ ႁၢၼ်ႉလဵၵ်ႉ ၶဝ်ႈၵဵပ်းၵူႈၸွၵ်ႉ ၵူႈၸဵင်ႇၶႃႈဢေႃႈ။ ၼိုင်ႈႁၢၼ်ႉလႂ် တီႈတမ်ႇသုတ်း 3 သႅၼ်ပျႃးၶိုၼ်ႈ ၼိူဝ် လႆႈပၼ်ၶႃႈဢေႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉပဵၼ်ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၶွင်(ကုန်စုံဆိုင်) ပဵၼ်ႁၢၼ်ႉလဵၵ်ႉၵူၺ်း ႁၢၼ်ႉယႂ်ႇပႆႇပႃးၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။
ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး ဢၼ်ၶဝ်ႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇၵူၼ်းမိူင်း ၼမ်ႉၶမ်း ၸွမ်းႁၢၼ်ႉလဵၵ်ႉႁၢၼ်ႉယႂ်ႇ ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်သိုၵ်းၸုမ်းဢူၺ်းလီ ပွတ်းႁွင်ႇ။
“သိုၵ်းဢၼ်မႃးၵဵပ်း ဢၼ်ၼႃႇသေပိူၼ်ႈ ပဵၼ်သိုၵ်းၶၢင် သိုၵ်းလွႆၶႃႈဢေႃႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းၶူဝ်းၶဵဝ် ၶူဝ်းလၢႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈမႃးၵဵပ်း။ သိုၵ်းၶၢင်၊ သိုၵ်းလွႆ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ ၶဝ်ၵဵပ်းႁၢၼ်ႉယႂ်ႇၵူၺ်း မိူဝ်ႈလဵဝ် ဢမ်ႇၸႂ်ႈၸိူင်ႉၼႆယဝ်ႉ ၸဵမ်ႁၢၼ်ႉယႂ်ႇ ႁၢၼ်ႉလဵၵ်း ၵဵပ်းမူတ်းၶႃႈ ၼိုင်ႈႁၢၼ်ႉၶဝ်ၵဵပ်းဢေႇသုတ်း 3 သႅၼ်းပျႃး ၶႃႈယဝ်ႉ။ ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼမ်ႉၶမ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈ လွင်ႈၵၢၼ်ၵဵပ်းၶွၼ်ႇ တီႈၼမ်ႉၶမ်းပွၵ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း/ၸဝ်ႈၶွင်ႁၢၼ်ႉၶၢႆ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇမႃး လိူဝ် ၵူႈပီ ယွၼ်ႉလႆႈသႂ်ႇၶွၼ်ႇပၼ်ၵူႈၸုမ်း ၸိူဝ်းလူင်းမႃးၵဵပ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလွတ်ႈၸုမ်းလႂ်။
“ၸုမ်းသိုၵ်းၵဵပ်းၶွၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ မိူၼ်ၶဝ် သႂ်ႇၺၢၼ်ႇၵၼ်ၶႃႈယဝ်ႉ ၸုမ်းၼိုင်ႈ ၵဵပ်းတၢင်းတႂ်ႈၶိုၼ်ႈမႃးၼိူဝ်ဝဵင်း။ ထႅင်ႈၸုမ်း ၼိုင်ႈ လုၵ်ႉတၢင်းၼိူဝ်ဝဵင်းသေ ၵဵပ်းလူင်းမႃး ၸိူဝ်ႉၼႆ။ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း ၶဝ်မႃးၵဵပ်းတီႈတႅမ်ႇသုတ်း ၼိုင်ႈႁၢၼ်ႉ 3-4 သႅၼ် ပျႃး တေႃႇၸုမ်း။ ပေႃးမႃး 3-4 ၸုမ်းၶႃႈလူး တေၵႂႃႇၵႃႈႁိုဝ်ယဝ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ မွၵ်ႈ 10 သႅၼ် 10 သႅၼ်ပၢႆယဝ်ႉႁိုဝ် ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ၸုမ်းလဵဝ်ၵူၺ်းလူး မႃးၵဵပ်း မီးပဵၼ် 3-4 ၸုမ်း ၵုမ်ႇႁႃငိုၼ်း ပၼ်ၶႃႈၵူၺ်းၶႃႈဢေႃႈ”- ၸဝ်ႈၶွင်ႁၢၼ်ႉၶၢႆ ၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။
ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ပီၼႆႉ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇလီ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ ၊ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်းမိူင်းမႃးသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈဝၢၼ်းမိူင်းသုၵ်းယုင်ႈ ဢမ်ႇၼိမ်သဝ်း ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ၼႂ်းမိူင်း ဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်ၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၼမ်ႉၶမ်း တူၵ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၵိၼ်းၸႂ်ၵၼ်လိူဝ်ႁႅင်း ဝႃႈၼႆ။
“ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ်ယဝ်ႉၶႃႈ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵေႃႈ ပေႃးယၢပ်ႇၽိုတ်ႇယူႇယဝ်ႉ။ ဝူၼ်ႉတူၺ်းၶႃႈလူး ၵႃႈၸူဝ်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၼႆႉသေ ၵၢၼ်သင်ၵေႃႈဢမ်ႇပဵၼ် တၢင်းမိူင်းၶႄႇၵေႃႈပိၵ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႈ သမ်ႉသုၵ်ႉယုင်ႈၸိူဝ်းၼႆထႅင်ႈသေ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼႆႉ သိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ သမ်ႉမႃးၵဵပ်းၶွၼ်ႇထႅင်ႈ ႁဵတ်းသင် လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇတုၵ်ႉၶၵိၼ်းၸႂ်ၵၼ်လႃႇ ႁႃငိုၼ်းယၢပ်ႇ သမ်ႉၵုမ်ႇလႆႈပၼ် ၸုမ်းသိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈ သိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ဢမ်ႇႁၼ်တၢင်းတုၵ်ႉၶ ၵူၼ်းမိူင်း ၶဝ်ဢမ်ႇမီးႁူႉ မီးတႃ မေႃတူၺ်း မေႃထွမ်ႇၽွင်ႈႁႃႉမႃႈ သိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉ”– ၵူၼ်းမိူင်း ၼမ်ႉၶမ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။
လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼႂ်းၵႄႈ မူႇၸေႊ – လႃႈသဵဝ်ႈၵေႃႈ တႄႇဢဝ် ႁူဝ်လိူၼ်မေႊၼႆႉမႃး သိုၵ်းၶၢင် ပႂ်ႉၵဵပ်းၶွၼ်ႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈ တၢင်းလူင် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈၵၢၼ်ၵဵပ်းၶွၼ်ႇၼႆႉ တေဢိင်ၼိူဝ်တီႈၵႃးထႅင်ႈ သင်ပဵၼ်ၵႃးလူင်ၵေႃႈ ၵဵပ်းၼမ် သင်ပဵၼ်ၵႃးဢွၼ်ႇၵေႃႈ ၵဵပ်းဢေႇ ၼႆယဝ်ႉ။
ၽွင်းၵၢၼ်မိူင်းသုၵ်ႉယုင်ႈ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းပွတ်းႁွင်ႇတုၵ်းယွၼ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇဝႃႈႁႂ်ႈလူတ်းယွၼ်ႇပၼ်လွင်ႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇၼႆႉၽွင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈယူႇတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈလႆႈၶတ်းၸႂ်ၵပ်းသိုပ်ႇၸူး ၾၢႆႇ ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇယူႇသေတႃႉ ၵပ်းသိုပ်ႇဢမ်ႇလႆႈ။
ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼမ် ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉၵေႃႈၼမ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႈ တူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃးယူႇတႃႇသေ ။ ပၢင်တိုၵ်းၵေႃႈၵႆႉပဵၼ် ၵူၼ်းမိူင်း ၺႃးၸၢၵ်ႇ လူႉတၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထုၵ်ႇၾႆးၽဝ် ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်း။
