Friday, March 29, 2024

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းယုၵ်ႉတၢင်ႇဝႆႉၼႆႉ မိူၼ်တင်းဝႃႈ ယိုတ်းသိမ်းပႅတ်ႈဢမ်း ၼၢတ်ႈၶွင်ၵူၼ်းမိူင်း

Must read

လိူၼ်ၾႅပ်ႊၿိဝ်ႊရီႊ ဝၼ်းတီႈ 1 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ တပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းသေယဝ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႆႉ ယုင်ႈယၢင်ႈၵႂင်ၵႃးၵႂႃႇမူတ်း ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ လွင်ႈသၢၼ်ၶတ်းမေႃးမေးၸွမ်းပွၵ်ႉ ၸွမ်းယွမ်ႇ ၸွမ်းၼႂ်းဝဵင်းၵေႃႈ ယိုင်ႈၶိုၼ်ႈမႃးတိၵ်းတိၵ်း။

ပၢင်ၼေၵၢင်ၸႂ်တီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ 6/2/2021

မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ တီႈတၢင်းမိူင်းယၼ်ႇၵုင်ႇၼၼ်ႉ လွင်ႈသၢၼ်ၶတ်းတပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၼႆႉ ဢဝ် ၸဵမ်မႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ၊ မႄႈၸဝ်ႈႁိူၼ်း တေႃႇထိုင် သင်ၶၸဝ်ႈရႁၢၼ်း တင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်း ။ ပေႃး ၽႅဝ်မႃး ႁူဝ်ၶမ်ႈ တမ်းၶမ်ႈတႄႉ မႄႈၸဝ်ႈႁိူၼ်းၶဝ်ပေႃႉမေႃႈ ပေႃႉၵၢၵ်ႇၼႄ မိူၼ်တင်းႁေႃႈ လိုပ်ႈၽိူဝ်ႉၽီႁၢႆႉႁႂ်ႈပေႃးဢွၵ်ႇ ဝၢၼ်ႈဢွၵ်ႇမိူင်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈမီး။

- Subscription -

လွင်ႈဢၼ်ၼႆႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမၼ်းပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းမႃးၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ်ၵႂႃႇလၢႆလၢႆဝဵင်းယဝ်ႉလႄႈ ထိုင်တီႈမိူဝ်ႈၼႆႉ ၾၢႆႇတပ်ႉမတေႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ဢုပတေႇတႃႇတေႁႄႉႁၢမ်ႈ လွင်ႈဝႃႈ ယႃႇႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိမ်းႁွမ်းလႆႈဢူၼ်မေႃးသုၵ်ႉႁူ သုၵ်ႉတႃ ၸွမ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တေမီးမႃး။

ပေႃးၼႆႉ ယူႇတီႈပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ႁဵတ်းသင်လႄႈဝႃႈ လႆႈသၢၼ်ၶတ်းတပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ။ မၼ်းယိပ်းသိမ်း ဢႃႇၼႃႇၼႆႉ မၼ်းမႃးတုမ်ႉတိူဝ်ႉဢီႈသင် ၵူၺ်းၵူၺ်းၼႆ ဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈဢုပ်ႇၵၼ်ဝႆႉ ဢိတ်းဢွၼ်ႇ တွၼ်ႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ ဢၼ်လၢႆးတပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၼႆႉ ၸွင်ႇမၼ်း မႅၼ်ႈႁွႆႈၸွမ်းပၵ်းပိူင်လၵ်းမိူင်း 2008 ၼင်ႇၶဝ်လၢတ်ႈဝႆႉ မီးဝႆႉၼၼ်ႉတႄႉယူႇၶႃႈႁႃႉ ယွၼ်းတေႃႇတႆႇၶႆႈၼႄၵၼ် ပွတ်းဢွၼ်ႇတွၼ်ႈၼိုင်ႈ။

ယူႇတီႈတပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႃႈတႄႉ ၸွမ်းလူၺ်ႈပၵ်းပိူင်လၵ်းမိူင်းမတ်ႉတႃ 417 သေယဝ်ႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈၸူဝ်ႈၶၢဝ်းဢၼ်ပဵၼ်ဢူး မျိၼ်ႉသူၺ်ႇၼၼ်ႉ ႁွင်ႉပၢင်ၵုမ် ၵႃႇလူင်ႇ (ကာ/လုံ)ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ၶွင်ႇသီႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈၶွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉသေယဝ်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇ ပၢင်ၵုမ်ဢၼ်ၼၼ်ႉ။ ယူႇတီႈ မုၵ်ႉၸုမ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၸွမ်ပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်း ၶွင်တပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇ ၸင်ႇ လႆႈဢိုတ်းသိမ်းဢႃႇၼႃႇလူင် 3 ယိူင်ႈ ၸွမ်းလူၺ်ႈမတ်ႉတႃ 418 ဝႃႈၼႆ။

ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းလူင်မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ သိုၵ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်း ၵမ်းထူၼ်ႈသၢမ်

ပေႃးၼႆ တီႈၼႆႈ တေလႆႈမီးၶေႃႈထၢမ်ၵၼ်ဝႃႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈၸူဝ်ႈၶၢဝ်း  ဢူးမျိၼ်ႉသူၺ်ႇၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁိုဝ်ပဵၼ်မႃး ၸွမ်ၸိုင်ႈၸူဝ်ႈၶၢဝ်း/ ၸူဝ်ႈၵႅပ်ႇ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈမၼ်းတေမီးၸွမ်ၸိုင်ႈဢူးဝိၼ်းမိၼ်ႉ ဢၼ်တမ်းမၼ်းတေမီးၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ ပၼ်ႊထီႊယူႊ။

ပေႃးဝႃႈယူႇတီႈၸွမ်ၸိုင်ႈၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ဢူးမျိၼ်ႉသူၺ်ႇၼႆႉ ၶိုၼ်ႈပဵၼ်မႃးယဝ်ႉၼႆ ၸွမ်ၸိုင်ႈဢူးဝိၼ်းမျိၼ်ႉ တင်း ၵႅမ်ၸွမ် ၸိုင်ႈ ပၼ်ႊထီႊယူႊၼၼ်ႉ ပဵၼ်သင်ၵႂႃႇ၊ ၵႂႃႇမီးလႂ် တေမီးမႃးၶေႃႈထၢမ်ယဝ်ႉ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ 2 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ၵႂႃႇမီးလႂ် ပဵၼ်ဢီႈသင်ၵႂႃႇၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉၼႆလႄႈ   သမ်ႉတေၶိုၼ်းသိုပ်ႇထၢမ်ထႅင်ႈဝႃႈ ၶႃ သွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉ မီးလွင်ႈၽိတ်း ဢုပတေႇ ပၵ်းပိူင်ၸိူင်ႉၼင်ႇႁိုဝ်လႄႈ တီႈၼႂ်းသၽႃးၽူႈတႅၼ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ မီးလွင်ႈ မၢပ်ႇမႂ် ၸႅင်ႈၵႂၢမ်းတေႃႇၶႃ သေလွင်ႈလွင်ႈၼႄႇ ပေႃးတူၺ်းၵေႃႈ သမ်ႉဢမ်ႇမီး။

ပေႃးၼႆ ယူႇတီႈၶႃသွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉသမ်ႉ ယွမ်းထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇၵႂႃႇတီႈတၼ်းႁဵင်း ၸွမ်ၸိုင်ႈလႄႈ ၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ ၼႆႉၼႄႇ ၼႆ ၵေႃႈ သမ်ႉဢမ်ႇမီးလွင်ႈထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇ။ ပေႃးၼႆ ၶႃသွင်ၵေႃႉ ႁၢႆၵႂႃႇၸိူင်ႉႁိုဝ် ပဵၼ်သင်ဢမ်ႇလႆႈႁူႉသေယဝ်ႉ။  ၸွမ်ၸိုင်ႈၸူဝ်ႈ ၶၢဝ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉသမ်ႉ ၸွမ်းလူၺ်ႈမတ်ႉတႃဢၼ်လႂ်၊ ၸွမ်းလူၺ်ႈလၢႆးၵၢၼ်ဢၼ်လႂ်သေယဝ်ႉ ယုၵ်ႉတၢင်ႇမၼ်းၶိုၼ်ႈ မႃးၼႆ တေလႆႈထၢမ်ၵၼ်ယဝ်ႉ။

ၼႂ်းပၵ်းပိူင်လၵ်းမိူင်း 2008 ၼၼ်ႉ တႃႇတေယုၵ်ႉတၢင်ႇႁႂ်ႈပဵၼ်မႃး ၸွမ်ၸိုင်ႈ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ  ဢမ်ႇမီးမတ်ႉတႃ  ဢမ်ႇၼႄဝႆႉပႃး။   

ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈသမ်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇမတ်ႉတႃ 417 , 418 သေယဝ်ႉ ဢၼ်တေႁွင်ႉပၼ် ပၢင်ၵုမ်ၵႃႇလူင်ႇ ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ပၢင်ၵုမ် ၶွင်ႇသီႇၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉလႄႈ ႁူမ်ႇလူမ်ႈၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၸွမ်ၸိုင်ႈၵေႃႉလဵဝ် ၸင်ႇတေမီးသုၼ်ႇလႆႈႁွင်ႉ။ ၸွမ်ၸိုင်ႈ ၸူဝ်ႈ ၶၢဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇလႆႈႁွင်ႉပၢင်ၵုမ်ဢၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ဢၼ်ၼႆႉ။

ထႅင်ႈၶေႃႈၼိုင်ႈၸွမ်းၼင်ႇၾၢႆႇတပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႃႈ လူၺ်ႈမတ်ႉတႃ 412 လႄႈ ၶဝ်ၸင်ႇလႆႈယိုတ်းသိမ်းဢႃႇၼႃႇဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မတ်ႉတႃ 412 သမ်ႉ ပဵၼ်ဢီႈသင်လႃႇ။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႆႉ ၵိူတ်ႇပဵၼ်မႃးႁႂ်ႈပေႃး တုမ်ႉတိူဝ်ႉသၢႆၸႂ်ႁိူၼ်းယေးၸေးၸိမ်ႇၶွင်ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ၸင်ႇတေလႆႈယိုတ်းသိမ်းဢႃႇၼႃႇၼႆ ၼႄဝႆႉၸႅင်ႈလႅင်းယူႇ။

မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵိူတ်ႇပဵၼ်လွင်ႈၼႄၵၢင်ၸႂ်ၵၼ် ၶွမ်ႈၶတ်းၵၼ် လူၺ်ႈၽွၼ်းၵၢၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မီးယူႇသေတႃႉ  ၵေႃႈ ႁႂ်ႈပေႃးထိုင်ၽိတ်းမေႃး ၽိတ်းၽႅၵ်ႇၵၼ် သေယဝ်ႉ ႁႂ်ႈပေႃးတုမ်ႉတိူဝ်ႉသၢႆၸႂ် ႁိူၼ်းယေးၸေးၸိမ်ႇၶွင် ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း  ၵေႃႈဢမ်ႇမီး။  ဢၼ်ၶဝ်ဝႃႈလူၺ်ႈမၼ်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉသၢႆၸႂ်ၸေးၸိမ်ႇၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ သဵၼ်ႈသၢႆမၢႆၽွၼ်းၵၢၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသဵၼ်ႈသၢႆမၢႆ ၶႅပ်းမေး ဢမ်ႇတႅတ်ႈတေႃး ၽွၼ်းၵၢၼ် ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇမီးတီႈယုမ်ႇယမ်။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ မီးလွင်ႈလိင်ႉ လွင်ႈလႅၼ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၼႆႉၵေႃႈ ပေႃးဢဝ်ၸွမ်း ဢုပတေႇပၵ်းပိူင်ဝႃႈၸိုင် မၼ်းဢမ်ႇမႅၼ်ႈ။

ၸွမ်းၼင်ႇဢုပတေႇပၵ်းပိူင်တမ်းမီးဝႆႉ ၼႆၸိုင် UEC ဢၼ်ပဵၼ်ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊၵမ်ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းမီးပုၼ်ႈ ၽွၼ်းပုၼ်ႈတႃႇ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈတင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈၼႆႉ ၶေႃႈတႅတ်းတတ်းဢၼ် ယဝ်ႉတူဝ်ႈလီငၢမ်းၼႆႉ မၼ်းၵႂႃႇသုတ်းတီႈ UEC ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊၵမ်ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈတႅပ်းတတ်းၵူၺ်း။

ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ပိူဝ်ႈတႃႇတေၶဝ်ႈၵႅဝ်ၸွမ်းၵၢၼ်ဢၼ်ၼႆႉ ၼႂ်းလၵ်းမိူင်း 2008 တိုၼ်းတမ်း ဝႆႉၸိူင်ႉၼင်ႇၼၼ် ။ တၢမ်တူဝ်တပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ဢွၼ်ႁူဝ်ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈတမ်းဝၢင်းဝႆႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။

ပွင်ႇဝႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈဢၢင်ႈသွင်လွင်ႈ၊ လွင်ႈၼိုင်ႈ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမီးလွင်ႈသၢၼ်ၶတ်း မေႃးမေးၵၼ် ႁႂ်ႈပေႃးတုမ်ႉတိူဝ်ႉသၢႆၸႂ် ၵူၼ်းမိူင်း ႁိူၼ်းယေးၸေးၸိမ်ႇၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ။

ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈသဵၼ်ႈသၢႆမၢႆၶႅပ်းမေးလႄႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၽွၼ်းၵၢၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇတီႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ပိူဝ်ႈတႃႇတေၵႄႈလိတ်ႈ ပွင်ႇဝႃႈၶေႃႈဢၢင်ႈသွင်ၶေႃႈၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇမႅၼ်ႈ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ် ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈလၢတ်ႈမႃးတၢင်းၼႃႈၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ ဢၼ်ၶဝ်ယိုတ်းသိမ်းၸွမ်းလူၺ်ႈ 417, 418 ဢၼ် ဝႃႈၸွမ်ၸိုင်ႈၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ႁွင်ႉပၢင်ၵုမ်ၵႃႇလူင်ႇသေယဝ်ႉ ဢူၼ်းဢၢပ်ႈပၼ်ၶဝ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ တိုၼ်းဢမ်ႇမႅၼ်ႈ။

ငဝ်းလၢႆး ဢၼ်ပိူင်ပဵၼ် ပိူင်မီး ဢၼ်ၵိူတ်ႇပဵၼ်ၶၢဝ်ႉၶၢဝ်ႉ ဢၼ်ဝႃႈႁဵတ်းႁႂ်ႈပေႃးလႆႈ ယိုတ်းသိမ်းဢႃႇၼႃႇဢၼ်ဝႃႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၵိူတ်ႇပဵၼ်မီးမႃးလၢႆးၵၢၼ် တၢင်းၵၢၼ်မၼ်းၵေႃႈ တိုၼ်းဢမ်ႇမႅၼ်ႈ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ပွႆႇႁႂ်ႈဝႃႈ 1/2/2021  ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇယဝ်ႉၵေႃႈ EAO ဢၼ်ပဵၼ်ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလုၵ်ႉၽို ၼ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ပႃႇတီႇပၢႆးမိူင်း ၸိူဝ်းဢၼ်တင်ႈသဝ်းမီးယူႇၸိူဝ်းဢၼ်ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ CSO ၸိူဝ်းပဵၼ် ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်ပိူဝ်ႈတႃႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမုၼ်းလႅင်းၼၼ်ႉလႄႈသင် ဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းမႃးႁၢဝ်ႈႁၢဝ်ႈ ႁႅင်းႁႅင်း။

ႁဵတ်းသင်လႄႈ သၢၼ်ၶတ်းၶႃႈလႃႇ- ယူႇတီႈမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ တႄႇဢဝ် 1958 ဢၼ်ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်တႄႉတႄႉၼၼ်ႉ 1962 ၼေႇ ဝိၼ်းဢွၼ်သိမ်းမိူင်းမႃးသေယဝ်ႉ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးသေယဝ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတုၵ်ႉယၢၵ်ႈၽၢၼ်ၵိၼ်း မႃးၶၢဝ်းတၢင်း 26 ပီ ။

ထိုင်မႃး 1988 ၸေႃးမွင်ႇဢွၼ်ႁူဝ်သေ ဝၢႆးမႃးပဵၼ်ဢူးတၢၼ်းသူၺ်ႇ ဢွၼ်ႁူဝ်သေယဝ်ႉ ယိုတ်းသိမ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈ ၵႂႃႇထႅင်ႈ 22 ပီ ၽိူဝ်ႇဝႃႈလႆႈဢဝ်လွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃမႃး ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 70 ပီၼၼ်ႉ ဢၼ်တပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်း သိမ်းဢမ်းၼၢတ်းသွင်ပွၵ်ႈၼၼ်ႉ တူၵ်းၵႂႃႇ 48 ပီ လုမ်းလုမ်းယဝ်ႉ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႆႉ တုၵ်းယၢၵ်ႈၽၢၼ်ၵိၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁုၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ မၢၵ်ႈ မုၼ်းၸုၼ်းတဝ်ႉလႆႈသင်သေဢိတ်းယဝ်ႉလႄႈ ၵမ်းလိုၼ်းမႃးၵေႃႈ ဢဝ်ၸၢၼ်ႈၸင်းတေႃႇၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ႁုပ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၼႆႉၵႂႃႇ။

ဢဝ်ၼႆႉၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈၵေႃႈ တေဢမ်ႇႁၢႆႉၸႃႉၼင်ႇၼၼ် တေဢမ်ႇမီးၸိူင်ႉၼင်ႇၼၼ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈဝႃႈ၊ ၸင်ႇဝႃႈဢွၼ်ၵၼ်ၶွမ်ႈၶတ်း။

တီႈၼႆႈ ဢၼ်ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃႇတီႇပၢႆးမိူင်းလႄႈ ၸုမ်း EAO ၶဝ်၊ ၸုမ်း CSO ၶဝ် ဢွၼ်သၢၼ်ၶတ်း လွင်ႈယိုတ်းသိမ်းဢႃႇၼႃႇၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ တေလႆႈႁူႉပွင်ႇၸႂ်ၸႅင်ႈလႅင်းဝႆႉဝႃႈ ႁၵ်ႉႁွမ်ႁွမ်ႈပႅင်းၼၢႆးဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉ ၵျီႇလႄႈ တင်းၸွမ်ၸိုင်ႈသေ ဢွၼ်သၢၼ်ၶတ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈ။

ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ လၢႆးႁဵတ်းတပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ မၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ၵူၼ်းလႄႈ သုၼ်ႇလႆႈ သုၼ်ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃးတင်းသုၼ်ႇလႆႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁုၼ်ႈမႂ်ႇ ၸိူဝ်းတေၵိူတ်ႇမီးမႃးထႅင်ႈမိူဝ်းၼႃႈၼၼ်ႉလႄႈ မၼ်းဢမ်ႇတူၵ်းထုၵ်ႇၸွမ်းၾိင်ႈပိူင် တြႃးမိူင်းၵူၼ်း မၼ်းဢမ်ႇတူၵ်းထုၵ်ႇၸွမ်းပၵ်းပိူင်လၵ်းမိူင်း မၼ်းဢမ်ႇတူၵ်းထုၵ်ႇ ၸွမ်းၾိင်ႈပိူင်လေႃးၵလႄႈ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းၵူၺ်း။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ တပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းသိမ်းဢႃႇၼႃႇယဝ်ႉၼႆလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈ တေလႆႈသုမ်းသင်။ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း တႄႉ သုမ်းသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း။ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်ဝႃႈ လွင်ႈတေလၢတ်ႈၸႃ၊ တႅမ်ႈမၢႆ ပိုၼ်ၽႄ လွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းတေဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းသၢၼ်ၶတ်းတင်း တၢင်ႉတႅၵ်ႈတီႊ မူဝ်ႊၶရေႊသီႊ (ဒီမိုကရေသီစံနှုန်း) ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉ ႁႂ်ႈမီးသုၼ်ႇလၢတ်ႈၸႃ၊ လွတ်ႈလႅဝ်း၊  ႁႂ်ႈလႆႈမီးသုၼ်ႇတႅမ်ႈဢွၵ်ႇလွတ်ႈ လႅဝ်း၊ ႁႂ်ႈလႆႈမီးလွင်ႈသူၼ်းတုမ်ၵၼ်လွတ်ႈလႅဝ်း၊ ႁႂ်ႈလႆႈၵုမ်ၽႄ ၼႄၵၼ်လွတ်ႈလႅဝ်း၊ ႁႂ်ႈၵိူဝ်းယမ် ဝႆႈသႃလွတ်ႈလႅဝ်း ဢဝ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵႂႃႇတႄႉ တေဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ။ တေဢဝ်ဢမဵင်ႉ ဢႃႇၼႃႇ ၶေႃႉၸီႉသင်ႇ တဵၵ်းတဵင်ၵၼ်မႃးယဝ်ႉ ၵူဝ်လႆႈ သုမ်းသုၼ်ႇ ပိုၼ်ႉထၢၼ်တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊလႄႈ ဢွၼ်သၢၼ်ၶတ်း။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ မၼ်းၸႂ်ယႂ်ႇ ၶိူင်ႈလၢၵ်ႈၼၢတ်ႈမၼ်းသေယဝ်ႉ ယိုတ်းသိမ်းဢႃႇၼႃႇ ဢၼ်ပဵၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းယုၵ်ႉတၢင်ႇဝႆႉၼၼ်ႉလႄႈ ၼႆႉမိူၼ်တင်းဝႃႈ ယိုတ်းသိမ်းပႅတ်ႈဢႃႇၼႃႇၶွင်ၵူၼ်းမိူင်း။

ဢႃႇၼႃႇပၢၼ်ႇပွင်ၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ  အချူပ်အခြာအဏာၼႆႉ ၸဝ်ႈၶွင်မၼ်းပဵၼ် ၵူၼ်းမိူင်း။ ၵူၼ်းမိူင်းပၼ်ပုၼ်ႈ ၽွၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၸႂ်သေ ယုၵ်ႉတၢင်ႇဝႆႉ ၸင်ႇတေပဵၼ်မႃးႁူဝ်ၼႃႈၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ဝႃႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈလႄႈ ၸုမ်းလူင်ပွင် ၸိုင်ႈ။

ဢၼ်ၼၼ်ႉၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇပၢၼ်ႇပွင်လႄႈ ၸင်ႇတေဝႆႉ ၽူႈတၢင်တူဝ်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈလႄႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵႂႃႇ ဢၼ်ၼႆႉမၼ်းပဵၼ် ၶိူင်ႈမိုဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်းသိုဝ်ႈ ဢမ်ႇတိူင်ႇပၢင်ႇၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈႁူႉၸွမ်းသင်သေယဝ်ႉ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မိူၼ်တင်းဝႃႈ ၸူၼ်ဢဝ် ႁိမ်ဢဝ် ဢႃႇၼႃႇၵူၼ်းမိူင်းၵမ်းသိုဝ်ႈ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇယွမ်းၽွမ်ႉလႆႈ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ၸင်ႇဝႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်း။

ယွၼ်ႉၼၼ် ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ယိုၼ်ႈယွၼ်းဝႃႈ တပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်တီႉၺွပ်းဝႆႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈလႄႈ ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃးတင်း ႁူဝ်ၼႃႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပွႆႇလွတ်ႈပၼ်ၽႂ်းၽႂ်း ၸင်ႇမီးမႃးၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်း မႃး။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ တပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၶဝ်မီးၶေႃႈဢၢင်ႈ ၶဝ်မီးတီႈၸႂ်ယႂ်ႇ ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇလၢၵ်ႈၼၢတ်ႈသေလႄႈ ယိုတ်း သိမ်း ၵၢၼ်သၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ဢၼ်တိုၵ်ႉၵေႃႇသၢင်ႈယူႇပႆႇယဝ်ႉ ပႆႇတူဝ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မၼ်းတေၵိုတ်းယိုတ်းၵႂႃႇ ၶဝ်မႆႈ ၸႂ်ၸွမ်းၸိူင်ႉၼၼ်ႉၵမ်ႈၽွင်ႈ။

ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ယူႇတီႈတပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၸုမ်းယိပ်းယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉ ၶဝ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ တေသိုပ်ႇၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၵႂႃႇယူႇ ဝႃႈၼႆၼၼ်ႉသေတႃႉ တေႃႈၼင်ႇ ၸွမ်ၸိုင်ႈ ဢိၵ်ႇတင်းတီႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းဢၼ်မီးၼႂ်းၶွပ်ႇတြႃး ပၵ်းပိူင်လၵ်းမိူင်းၼၼ်ႉသေ သၢင်ႈသဝ်းမီးဝႆႉၼၼ်ႉ ဢဝ်ႁႅင်းႁတ်းၸႂ်ယႂ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇသေ ယိုတ်း သိမ်းဢႃႇၼႃႇလႆႈယူႇ၊ တီႉၺွပ်းယဵတ်ႈၶွၵ်ႈလႆႈယူႇ ၸိူဝ်းဢၼ်ပဵၼ် ၸုမ်း EAO ဢၼ်ပဵၼ်ၾၢႆႇၶၢတ်းၶၢၼ်ႉၵၼ် ၽူႈၶဵင်ႇ ၵၼ်ၼၼ်ႉ ၽွင်းမိူဝ်ႈၵႂႃႇၶဝ်ႈၸွမ်းပၢင်ၵုမ် လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇမီးလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်လူလၢႆၵၼ် တေဢမ်ႇမီး လွင်ႈလၼ်ႇသူၼ်ႈၵၼ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၽႂ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈမၼ်ႈၸႂ် ၼႄႉၸႂ်လႆႈ။

တႃႇတေတမ်းၸႂ်လုမ်းလုမ်းသေ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်း ပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တေ ဢမ်ႇၸၢင်ႈမီးၸုမ်းလႂ် ၶႂ်ႈယိုၼ်ယၼ်တႄႉတႄႉသေ ၶဝ်ႈပႃးၸွမ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ တိုၼ်းၼႄႉၼွၼ်းယဝ်ႉ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ယူႇၾၢႆႇလဵဝ်သေ ၵႃႈပေႉၶႂ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တေၵေႃႇသၢင်ႈငမ်းယဵၼ် ၾၢႆႇၸုမ်းၽူႈၶႅင်ႇၶဝ်ၼႆႉ တိုၼ်းတေ ဢမ်ႇႁတ်းယုမ်ႇ၊ ဢမ်ႇႁတ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃး ႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ႁၼ်ထိုင်ဝႆႉၸိူင်ႉၼၼ် ၸင်ႇဝႃႈ ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်ၵေႃႈတေလူႉ။

ပေႃးဝႃႈ ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်လူႉယဝ်ႉၼႆ ၵမ်းၼႆႉႁဝ်းၶႃႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်မုင်ႈမွင်းႁွင်ႉဝႃႈ တႃႇတေဢုပ်ႇၵုမ်ၵၢၼ် မိူင်းၵၼ်သေယဝ်ႉ ႁႂ်ႈလႆႈမူၼ်ႉမေး ပၵ်းပိူင်လၵ်းမိူင်း၊ မေးပၵ်းပိူင်လၵ်းမိူင်းသေယဝ်ႉ ဝၼ်းၼိုင်ႈမႃးႁႂ်ႈလႆႈႁူမ်ႈၵေႃႇသၢင်ႈ ႁႂ်ႈလႆႈပဵၼ်မႃးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၾႅတ်ႊၻရႄႊဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်းတေၵႆလႅဝ်ၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်း။ တေၵႆလႅဝ်လိူဝ်ၵဝ်ႇၵႂႃႇ လႄႈၸင်ႇဝႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်း ၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်လွင်ႈတင်းဢၼ်ၼိုင်ႈ။

ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ လမ်ႇလွင်ႈသုတ်းတႄႉ ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၾၢႆႇတပ်ႉမတေႃႇၼႆႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ ၸွမ်းလူၺ်ႈမတ်ႉတႃ 412 , 417, 418 သေယဝ်ႉ ၶဝ်ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇဝႃႈၼၼ်သေတႃႉၵေႃႈ ပေႃးတေမႃးလဵပ်ႈႁဵၼ်းတႄႉတႄႉ ဢၼ်ၶဝ်ယိုတ်း ဢႃႇၼႃႇၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၵႂႃႇၸွမ်းလၢႆးၵၢၼ်ပၢႆးၵၢၼ်မၼ်းၼႆ ႁဝ်းၵေႃႈ ပၢႆးၼႄမႃးတင်းၼႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၵႂႃႇၸွမ်းလၢႆးၵၢၼ် ပၢႆးၵၢၼ်မၼ်းၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ယိုတ်းသိမ်းယဝ်ႉ ဢႃႇၼႃႇ ပဵၼ်ၵႂႃႇၼိုင်ႈပီ သမ်ႉမီး သုၼ်ႇတိူဝ်းထႅင်ႈ 6 လိူၼ် ၵမ်းပွၵ်ႈ ၵမ်းပွၵ်ႈ တႃႇ 2 ပွၵ်ႈ။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇလႆႈ 2 ပီတဵမ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ သမ်ႉ ၶိုၼ်းၼႄလွင်ႈ ၼႄတၢင်းဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းလုၵ်ႉသၢၼ်ၶတ်းဢူၼ်ဢၢၼ်မေႃးမႄးလႄႈ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ယူႇၾၢႆႇ EAO ၶဝ် ဢွၵ်ႇသဵင်မႃးဝႃႈ ပိူဝ်ႈတႃႇတေၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၸိုင်ႈမိူင်းႁိုဝ် ဢမ်ႇၼၼ် ပဵၼ်ၼၼ်မီးၼၼ်ႁိုဝ် ၼႄလွင်ႈတၢင်း လၢႆလွင်ႈသေ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈယိုတ်းသိမ်းဢႃႇၼႃႇၵႂႃႇထႅင်ႈ 9-10 ပီ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၽႂ်ဢမ်ႇႁပ်ႉပၢၵ်ႇလႆႈ ၽႂ်ဢမ်ႇႁပ်ႉႁွင်းလႆႈ။

ၵႃႈၵွၼ်ႇပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈပၢၼ် ၼေႇဝိၼ်းသိမ်းမိူင်း မိူဝ်ႈပီ 1962 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼႄလွင်ႈတၢင်းဝႃႈ ၼိုင်ႈပီၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ တေ ယိုတ်းသိမ်းဢႃႇၼႃႇ ၼိုင်ႈပီသေ ဝၢႆးလင်မႃးၵေႃႈတေၶိုၼ်းဢၢပ်ႈပၼ်တီႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်းဝႃႈ ၼၼ်ႉမႃးသေ တႃႉၵေႃႈ ႁိုင်ၵႂႃႇ 26 ပီ။

မိူဝ်ႈပၢၼ်သေႃးမွင်ႇယိုတ်းသိမ်း 1988 ၼၼ်ႉၵေႃႈဝႃႈ ၸွမ်းလူၺ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႆႉ မၼ်းသုၵ်းယုင်ႈၼႃႇဢႃးလႃးၼႆလႄႈ ထိုင်တီႈၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမေႃးဢမ်ႇမေးသေ ၵတ်းယဵၼ်ၵႂႃႇၼိမ်တဵင်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉ ၶိုၼ်းဢၢပ်ႈယူႇၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ႁိုင်မႃး 22 ပီ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ထိုင်မႃးပၢၼ်မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇဢၼ်ဝႃႈ တေယိုတ်းသိမ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းၼိုင်ႈပီ ပေႃးတဵမ်ယဝ်ႉ တေႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသေ ၶိုၼ်းဢူၼ်းဢၢပ်ႈဢႃႇၼႃႇပၼ်တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပႅၵ်ႉသမ်ႉ မီးသူပ်းဝႃႈယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးႁူ တေယုမ်ႇယမ်သေ ထွမ်ႇလႆႈ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆလႄႈ လွင်ႈမႆႈၸႂ်ၼႆႉ တင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈမႃးၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်ၼႆၵေႃႈ ပွင်ႇဝႃႈ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းဢိၵ်ႇ လူၺ်ႈပႃးတင်းၸိူဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းၽၵ်းၵႃႇ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃးတင်း ၸိူဝ်း EAO ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃးတင်းၸုမ်း ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း တင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈၼႆႉ ၸင်ႇႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ လၢႆးၵၢၼ်ႁဵတ်းတမ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸွမ်းတၢင်းလၢႆး ဢုပတေႇပၵ်း ပိူင် ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃးတင်းၾိင်ႈပိူင်လေႃးၵ ဢၼ်မီး တမ်းမီးဝႆႉၼၼ်ႉလႄႈ မၼ်းသၢၼ်ၶတ်း တၢင်ႉတႅၵ်ႈတီႊမူဝ်ႊၶရေႊ သီႊလႄႈ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းမႃးယဝ်ႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈလႆႈယွၼ်းတေႃႉတၢႆႇၶႆႈၼႄမွၵ်ႈၼႆႉသေ ထႅင်ႈဝူင်ႈတေ မႃး ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းသိမ်းဢႃႇၼႃႇယဝ်ႉလႄႈ ၸိူဝ်းပဵၼ် EAO ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ၊ ၸိူဝ်း ပဵၼ်ပႃႇတီႇပၢႆးမိူင်း၊ ၸိူဝ်းပဵၼ် CSO ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈတေႃႇသူႈတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဢီႈ သင်ၵူၺ်းၵူၺ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဝူင်ႈတေမႃး ႁဝ်းၶႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈသိုပ်ႇဢုပ်ႇၵၼ်ထႅင်ႈ ယွၼ်းတူင်ႉတၵ်ႉပၼ်ၶၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆသေ ၶွတ်ႇယွတ်ႈပၢႆးၵႂၢမ်းဝႆႉတီႈၼႆႈၶႃႈ။

မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ

ႁိုၼ်းၵႃယၢင်း

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း