ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပီ 2020 ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းယဝ်ႉၵႂႃႇ မိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 8/11/2020 ၼၼ်ႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တီႈၼင်ႈသၽႃး သၢမ်တီႈ သၽႃးၵူၼ်းမိူင်း ၼိုင်ႈတီႈၼင်ႈ တင်း သၽႃး ၸႄႈမိူင်း 2 တီႈၼင်ႈၼႆႉ ပႃႇတီႇတႆး ဢမ်ႇလႆႈသေတီႈၼင်ႈ။ ဢၼ်ၼႆႉပဵၼ်ၵွပ်ႈသင်။ ပဵၼ်ၵွပ်ႈ ႁူဝ်ၵူၼ်းတႆး ဢေႇလိူဝ် ႁူဝ်ၵူၼ်းတၢင်ႇၶိူဝ်းႁႃႉ။ ပဵၼ်ၵွပ်ႈပႃႇတီႇတႆး မီး 2 ပႃႇတီႇႁႃႉ။ ဢမ်ႇၼၼ်ပဵၼ်ၵွပ်ႈသင်။ ၸၢႆးဝၼ်းလႅင်းၶမ်း ၽူႈၶဝ်ႈၶႅင်ႇသၽႃးၵူၼ်းမိူင်း (ၽူႈတႅၼ်း သၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ ပီ 2015-2020) ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ထတ်းသၢင်လၢတ်ႈၼႄဝႆႉ ၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉဢေႃႈ။
ပီ 2020 ၼႆႉ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ၽူႈပၼ်သဵင်ႁဝ်းၶဝ် ၵမ်ႉထႅမ်ပၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်း ပႃႇတီႇပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ပဵၼ်ပႃႇတီႇတႆး မိူၼ်ၼင်ႇ ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ႁႅင်းမၼ်းၶိုၼ်ႈတိူဝ်းမႃးတႄႉတႄႉ။ ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ဢၼ်တွတ်ႈပၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶိုၼ်ႈ တိူဝ်းမႃးတႄႉတႄႉ ။ တေလႆႈဝႃႈ ငဝ်းလၢႆးၶႅမ်ႉ တွၼ်ႈတႃႇ ပႃႇတီႇတႆးႁဝ်းၶႃႈတႄႉတႄႉ။ ၼႂ်းၶူးၼႂ်းဝဵင်းၵေႃႈ သူၼ်ၸႂ်ပႃႇ တီႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမႃး ပႃးၸဵမ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးလႄႈ တၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်ၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈႁၼ် ၸႅင်ႈၸႅင်ႈလႅင်း လႅင်းတႄႉတႄႉ။
ပေႃးမႃးတူၺ်း ၼေႃႇၽူႈတႅၼ်း ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် ႁဝ်းၶႃႈ ႁဵတ်းသင်လႄႈ ဢမ်ႇဢွင်ႇပေႉ ဢမ်ႇလႆႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ပဵင်းပေႃးတႃႇ ပဵၼ်ၽူႈတၢင်တူဝ်ၵူၼ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉၸိုင် – ႁဝ်းၶႃႈထတ်းႁၼ် လွင်ႈတၢင်းမၼ်းမီးၼင်ႇၼႆဢေႃႈ။ ပေႃးမႃး ႁုပ်ႈတူၺ်း သဵၼ်ႈမၢႆၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ၼႂ်းၶဵတ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈ ၼေႃႇၽူႈတႅၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆ ဢၼ်လႆႈၼမ်တီႈ သုတ်း 47,000 ၶႅပ်းပၢႆပၢႆ။ ထီႉသွင် 28,000 ပၢႆ ။ ၶႃႈႁဝ်းၸၢႆးဝၼ်းလႅင်းၶမ်းသမ်ႉ ပဵၼ်ထီႉသၢမ် 24,000 ပၢႆ ဢေႃႈ။
ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ၽူႈမီးသိတ်ႇသဵင် တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် – ၼႂ်းၶဵတ်ႇသဵင်မၢႆ 1 မီးႁူဝ်ၵူၼ်း 106,000 ပၢႆ။ ၶဵတ်ႇသဵင်မၢႆ 2 သမ်ႉမီး 88,000 ပၢႆ။ ၼႂ်းဢၼ်မီးၶဵတ်ႇသဵင်မၢႆ 1 ႁူဝ်ၵူၼ်း သႅၼ်ပၢႆၼၼ်ႉ မႃးသႂ်ႇၶႅပ်းၵၢင် ၸႂ် 68,000 ပၢႆ။ ၶဵတ်ႇသဵင်မၢႆ 2 ဢၼ်မီးႁူဝ်ၵူၼ်း 88,000 ပၢႆ ၼၼ်ႉသမ်ႉ မႃးသႂ်ႇၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် 49,000 ပၢႆၵူၺ်း။
ၸင်ႇၼၼ်လႄႈ ၶဵတ်ႇသဵင် 1 တင်း 2 ၼႆႉ ပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၶႃႈ ၸိူဝ်းဢမ်ႇမႃးသႂ်ႇၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် တင်းမူတ်း တေမီးယူႇ 77,000 ပၢႆ။ ၸိူဝ်းႁၢင်ႉၵၢတ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈပႃႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းယူႇ ၵႆဝဵင်း။ ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ၵူၼ်းယူႇၵႆဝဵင်း တၢင်းပွတ်း ၼႂ်းဢိူင်ႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းယွင်းၼႆႉ ပဵၼ်ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ႁဝ်းၶႃႈပႃႇတီႇပိုၼ်ႉတီႈ၊ မိူၼ်ၼင်ႇ ပႃႇတီႇတႆး ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉလွၼ်ႉလွၼ်ႉ။
ၼႂ်းၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် 70,000 ပၢႆၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈမႃးတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်မူတ်း၊ ႁဝ်းၶႃႈတိုၼ်းတေလႆႈၶႅပ်းသဵင်ၵၢၼ်ၸႂ် ထႅင်ႈ တိုၼ်း ဢမ်ႇယွမ်း 30,000 ၶႅပ်း။ ပေႃးၼၼ်တႄႉ ႁဝ်းၶႃႈတိုၼ်းဢွင်ႇပေႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်လိူဝ်ထႅင်ႈ 40,000 ၼၼ်ႉ တၢင်ႇမူႇတၢင်ႇ ၸုမ်း တၢင်ႇပႃႇတီႇလႆႈၵႂႃႇၵေႃႈ တိုၼ်းတေဢမ်ႇလိူဝ်ႁဝ်း၊ တိုၼ်းတေဢမ်ႇမႃးတႃႉ ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ႁဝ်းၶႃႈလႆႈ။
မိူဝ်ႈၽွင်းတိုၵ်ႉဢၢၼ်ႇၼပ်ႉ ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၸိူဝ်းလၢမ်းၶၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈတႄႉ ဢၼ်ၼႆႉ ငဝ်ႈငုၼ်းတီႇမူဝ်ႇၶ ရေႇၸီႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် ၸၢင်ႈဢွင်ႇပေႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၶႅပ်းမေးၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႆႉ ယင်းပႆႇမႃးမူတ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽိူဝ်ႇ ဝႃႈ ၶႅပ်းမေးၼႂ်းဢိူင်ႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ မႃးသေတႃႉၵေႃႈ ဢၼ်သႂ်ႇမႃးၼႆႉ မၼ်းမီးမွၵ်ႈၼိုင်ႈၶိုင်ႈၵူၺ်းလႄႈ ငဝ်းလၢႆးမၼ်း ၶေႃႈ တွပ်ႇမၼ်း ဢွၵ်ႇၵႂႃႇ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ။ ၶႅပ်းမေးဢၼ်ဢမ်ႇမႃးတွတ်ႈ ႁၢႆၵႂႃႇဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ၵူၼ်း မၼ်းဢမ်ႇမီးတႄႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၵူၼ်းမၼ်းမီးယူႇ။
ပေႃးႁဝ်းၶႃႈ မႃးထတ်းသၢင်တူၺ်း ယွၼ်ႉသင် ဢမ်ႇမႃးပၼ်ၶႅပ်းမေးၼႆတႄႉ မၼ်းၵေႃႈ တေမီးယူႇလၢႆလွင်ႈ လၢႆတၢင်းယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ႁဝ်းၶႃႈ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈမႃး ယၢမ်ႈၼပ်ႉသၢင်ႈမႃး သင်ႁဝ်းၶႃႈ ၶိုၼ်းဝူၼ်ႉတူၺ်း ဢၼ်ၶေႃႈ လၢတ်ႈႁဝ်းၶႃႈမႃးၸိူင်ႉၼၼ်ႉၼႆ မၼ်းတေထုၵ်ႇမႅၼ်ႈယူႇ။
ၸမ်ၼႃႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ တပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မၼ်းသူင်ႇတပ်ႉသိုၵ်းမၼ်း ၶဝ်ႈၸူးၼႂ်းဢိူင်ႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်း ယွင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ၼမ်တႄႉတႄႉ။
ႁဝ်းၶႃႈ ၼပ်ႉသၢင်ႈဝႃႈ ပေႃးဝႃႈသိုၵ်းၼႆႉ ၶဝ်ႈၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဢွၵ်ႇၸိူင်ႉၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းတေၵူဝ် ယဝ်ႉၵေႃႈ တေဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ်ၼိူဝ် ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ တေဢွၼ်ၵၼ်ၵူဝ်ႁေဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မႅၼ်ႈတႄႉၶႃႈ။
ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆလႄႈ ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇမႃးသႂ်ႇၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ်ၼိူဝ် ပၢင် လိူၵ်ႈတင်ႈၵႂႃႇၼႆၼၼ်ႉ မၼ်းတိုၼ်းဢမ်ႇၽိတ်း။ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမႃးတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉၶဝ်ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်၊ ၵူဝ်မီးပၼ်ၽႃးၸွမ်းတႃႈၸွမ်းတၢင်း၊ ၵၢၼ်ဢဝ်တူဝ်လွတ်ႈၼႆႉ မၼ်း လမ်ႇလွင်ႈလိူဝ်။ ၵွပ်ႈၼၼ် ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ လွင်ႈတၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼိူဝ် ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ႁဝ်းၶႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၶဝ်ဢမ်ႇမႃးသႂ်ႇၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။
ၵူၺ်းၵႃႈ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းတေၸၢင်ႈပဵၼ်တွၼ်ႈသွၼ် တႃႇႁဝ်းၶႃႈ တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈယူႇ။ ၼႂ်းမိူဝ်းၼႃႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ်တေမႃးထႅင်ႈၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ တေဢွၼ်ၵၼ်လႆႈၾၢင်ႉ၊ လႆႈႁူႉ၊ လႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉလူင်ႈၼႃႈ၊ ႁႂ်ႈမၼ်းပဵၼ်ၵၢၼ်သွၼ်ႁဝ်းၶႃႈ တႃႇ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတူဝ်ႈတၢၼ်း ႁႂ်ႈပေႃးဢွင်ႇ ပေႉပဵၼ်ၽူႈတၢင်တူဝ်ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၵႂႃႇယူႇ။
ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ႁဝ်းၶႃႈ ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် ဢမ်ႇလႆႈပဵၼ်ၽူႈတႅၼ်းသၽႃး ၶဵတ်ႇသဵင် မၢႆ 1 ၊ မၢႆ 2 ပႃး ၸဵမ် သၽႃးၵူၼ်း မိူင်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ သေတႃႉၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈတေႁူမ်ႈမိုဝ်းတင်း ၽူႈတႅၼ်းၽွင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် ႁဝ်းၶႃႈ ဢၼ်ဢွင်ႇပေႉၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈၶႃႈၼႆႉၵႂႃႇယူႇ။ ႁဝ်းၶႃႈတေယူႇတီႈပႃႇတီႇသေ ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ် တူၺ်းထိုင် ႁဵတ်းသၢင်ႈၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၵႂႃႇ မိူၼ်ၵဝ်ႇ ဢမ်ႇလိုဝ်ႇ ဢမ်ႇသဝ်းၼႆ ၶႂ်ႈ ယွၼ်းတၢင်ႇလၢတ်ႈၼႄ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းၼင်ႇၼႆဢေႃႈ။
မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ
15/1/2021
