လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ထႆး-မၢၼ်ႈတူၵ်းလူင်းၵၼ်ႁႂ်ႈရူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၶိုၼ်းယဝ်ႉ

ၵူၼ်းၵႃႉ သွင်ၾင်ႇၸိုင်ႈမိူင်း ထႆး-မၢၼ်ႈ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း-မႄႈသၢႆ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇသူင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶၢႆ ယွၼ်ႉၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသွင်ၸိုင်ႈမိူင်းပိၵ်ႉဢိုတ်းၶူဝ်သူင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇဝႆႉႁိုင်ၼၢၼ်းၼိုင်ႈလိူၼ် လႄႈ ဢုပ်ႇၵုၼ်တူၵ်းလူင်းၵၼ်ဝႃႈ တေပၼ်ရူတ်ႉၵႃးသူင်ႇၵုၼ်ႇၵႂႃႇမႃးၶိုၼ်းမိူၼ်ၵဝ်ႇဝႃႈၼႆ။

ဝၼ်းတီႈ 28/9/2020 ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်း မႄႈသၢႆ လႄႈ ၽူႈၵွၼ်းၸေႈဝဵင်း တႃႈၶီႈလဵၵ်း ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်တီႈ တႃႈၶီႈလဵၵ်း လွင်ႈရူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇၵုၼ်ႇၶဝ်ႈဢွၵ်ႇသွင်ၸိုင်ႈမိူင်း။

ဝၢႆးလင်  သွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတူၵ်းလူင်းပိၵ်ႉၶူဝ်မၢႆ 2 တႃႈၶီႈလဵၵ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 15/9/2020 ယဝ်ႉ တူၵ်းလူင်းၵၼ်ဝႃႈ ရူတ်ႉၵႃးသူင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၼိုင်ႈဝၼ်းတေပၼ်သူင်ႇ 168 လမ်းၼႆသေတႃႉ လိုၼ်းသုတ်း လႆႈဢၼုယၢတ်ႈသူင်ႇ ၼိုင်ႈဝၼ်း 6 လမ်းၵူၺ်းလႄႈ ၵူၼ်းၵႃႉ သွင်ၾင်ႇၸိုင်ႈမိူင်း လူႉသုမ်း ၼိုင်ႈဝၼ်း 80 လၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် 100 လၢၼ်ႉပျႃး။

ဢူးၶျၢၼ်းမျေႉၸေႃး ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- ဝၼ်းတီႈ 28 ၼႆႉႁဝ်းၶႃႈ သွင်ၸိုင်ႈမိူင်း ဢုပ်ႇၵၼ် တူၵ်းလူင်းၵၼ်လႆႈ 5 ၶေႃႈ။ တေပၼ်ရူတ်ႉၵႃးသူင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၵႂႃႇမႃးၶိုၼ်းမိူၼ်ၵဝ်ႇ လူၺ်ႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈတတ်းမၵ်းဝႃႈလၢႆလမ်း။ ယဝ်ႉၵေႃႈ လွင်ႈၵဵပ်းၵႃႈႁပ်ႉႁွင်းရူတ်ႉ  မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ရူတ်ႉၼိုင်ႈလမ်း ၶဝ်ၵဵပ်းၵႃႈႁပ်ႉႁွင်း (ပရၵၼ်၊ ဢႃႇမၶၢမ်ႇ) သၢမ်သီႇမိုၼ်ႇ။ တလဵဝ်ႁဝ်းတူၵ်းလူင်းၵၼ်လႆႈယဝ်ႉၼိုင်ႈလမ်း ၶဝ်တေၵဵပ်း မိုၼ်ႇႁႃႈ ၵူၺ်းယဝ်ႉ။ တေတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈလူတ်းလိူဝ်ၼၼ်ႉထႅင်ႈယူႇ။ ”- ဝႃႈၼႆ။

လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယင်းတူၵ်းလူင်းၵၼ်လႆႈပႃးလွင်ႈ တႃႇလူတ်းယွမ်းၵဵပ်း ငိုၼ်းမႂ် ရူတ်ႉဢၼ်ၶဝ်ႈၶၢင်ႉၶမ်ႁႅမ်းၶိုၼ်း  ဝႃႈၼႆ။

လွင်ႈတူၵ်းလူင်းၵၼ် ပၼ်ဢၼုယၢတ်ႈရူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇၵုၼ်ႇတေႃႉသူင်ႇၶဝ်ႈဢွၵ်ႇလႆႈၶိုၼ်းမိူၼ်ၵဝ်ႇၼႆႉ တေတႄႇဝၼ်းလႂ်တႄႉ ဢမ်ႇပႆႇလႆႈဢုပ်ႇၵၼ်ပႃး။

ၸဝ်ႈၽၵ်းၶဵဝ်ၵူၼ်းမႄႈသၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈတီႈၶၢဝ်ႇထႆး ThaiPBS ဝႃႈ – ၽၵ်းၶဵဝ်ဢၼ်တေသူင်ႇၶဝ်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်းၵေႃႈ ၼဝ်ႈမူတ်းၶႃႈဢေႃႈ။ သုၵ်ႉသၢၵ်ႉၵၼ်ၵႂႃႇမူတ်း။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ သွင်ၾင်ႇႁူဝ်ၶူဝ်ၼႆႉၵေႃႈ ၵူၼ်းၵိုၼ်းဢိုၵ်ႉဢိုၵ်ႉယူႇတင်းဝၼ်း။ ယင်းလီမႆႈၸႂ်လိူဝ်ၵွၼ်ႇၶႃႈဢေႃႈ။ သင်ဝႃႈ သွင်မိူင်းတူၵ်းလူင်းၵၼ် ပၼ်ၵူၼ်းၶပ်းရူတ်ႉၶဝ်ႈမႃးၵေႃႉလဵဝ်၊ သိတ်းယႃႈယႃၶႃႈမႅင်း ၸွမ်းၼင်ႇ ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီသင်ၼႆ ယင်းတေဢမ်ႇၸၢင်ႈၸပ်းတၢင်းပဵၼ်လႃႈ။ – ဝႃႈၼႆ။

ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၾၢႆႇ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၶူဝ်းၶွင်ၵိၼ်ယမ်ႉ ၾၢႆႇထႆး ၵေႃႈယွမ်းႁပ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်တွၼ်ႈသွၼ် တွၼ်ႈတႃႇတင်းသွင်ၾင်ႇၸိုင်ႈမိူင်း။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ႁိပ်ႈၼႅတ်ႈတတ်းသဵၼ်ႈၸႂ်လႄႈ လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၽွၼ်းၸႃႉတၢင်းလင်တေပဵၼ်မႃးဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉဢမ်ႇလႆႈၼပ်ႉသွၼ်ႇပႃး။ တီႈတႄႉမၼ်း ႁူဝ်ၶူဝ်သွင်ၾင်ႇၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈလမ်ႇလွင်ႈတွၼ်ႈတႃႇၵႅတ်ႇၶႄႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇၸပ်းၽႄႈၸူးၵၼ် ဝႃႈၼႆ။

 ၶူဝ်းၵုၼ်ႇဢၼ်တေလုၵ်ႉၾၢႆႇမိူင်းမၢၼ်ႈသူင်ႇၶဝ်ႈ မိူင်းထႆးတႄႉပဵၼ် ထၢၼ်ႇႁိၼ်၊ ႁႄႈ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇဢၼ်ထႆးသူင်ႇၶၢႆမိူင်းမၢၼ်ႈတႄႉပဵၼ် ၼမ်ႉမၼ်းရူတ်ႉၵႃး၊ ၶူဝ်းၶွင်ၵိၼ်ယမ်ႉလႄႈၽၵ်းၶဵဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။