မုၵ်ႉၸုမ်းသင်ၶၼႃယၵ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင် မဵတ်ႉတႃႇထိုင် ၵူႈဝတ်ႉၵူႈဝႃး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း တေဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းပွႆးလၢမ်း ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ တေဢမ်ႇလႆႈၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ် တႃႇငိူင်ႉဝႄႈၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ် ယႃႇႁႂ်ႈၸပ်းၽႄႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင် ဝႃႈၼႆ။
တၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ 19 ဢၼ်တင်းၼမ် ႁူႉဝႃႈ တၢင်းပဵၼ်ၵၢပ်ႈၵႃႇလ “ဝူႊႁၢၼ်ႉ” ၸိူဝ်ႉမႅင်းၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊ Coro navirus Disease 2019 (COVID 19) လၢမ်ႈၽႄႈၸွတ်ႈဝႆးႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ ၵူဝ်တိတ်း ၸပ်းၵၼ်လႄႈ မိူဝ်ႈ လိူၼ်သီႇလွင်ႈ 15 ၶမ်ႈ လိူၼ်လပ်း ဝၼ်းတီႈ 23/3/2020 ၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ် ၶေႃႈပူင်သင်ႇ ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင် သင်ၶႃႇၸိုင်ႈတႆးဝဵင်းပၢင်လူင် သေ ယူႇတီႈမုၵ်ႉၸုမ်းသင်ၶၼႃယၵ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင် မဵတ်ႉတႃႇပွင်ႇလႅင်းထိုင် ၸဝ်ႈၵွၼ်းဝတ်ႉ ၵူႈၵၢၼ်ႇၵူႈၵျွင်း လႄႈ တၵ်ႉၵႃႇသတ်ႉထႃး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင် ဝႃႈ – ယႃႇႁဵတ်းပွႆးယႂ်ႇလၢမ်းလူင် ပႃးၸဵမ် ပွႆးလိူၼ်ႁႃႈ – ဝႃႈၼႆ။
“ဢၼ်ႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆ ၼႆႉပဵၼ်ၵၢၼ်လီယူႇၶႃႈ။ ဢၼ်မႃးယၢပ်ႇၼႆႉ ၵူၼ်းထဝ်ႈ ၵူၼ်းၵႄႇ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ပေႃးဢမ်ႇလူႇ ဢမ်ႇ တၢၼ်း ဢမ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်လီ သမ်ႉတေႁဵတ်းႁိုဝ်လွတ်ႈၽေးလႃႇ – ဝႃႈၼႆ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈတႄႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁပ်ႉ။ ႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ် ၵေႃႈယဝ်ႉ ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ဢဝ်ၸဝ်ႈသြႃႇႁဝ်းၶဝ်ဝႃႈၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ” – ၼႆ ၸၢႆးသၢင်ႇပီး ပွၵ်ႉၽြႃးမႂ်ႇမိူင်း ၵိုင်လၢတ်ႈ။
ၼႂ်းလိၵ်ႈၽိုၼ်မဵတ်ႉတႃႇပွင်ႇလႅင်းထိုင်ၼၼ်ႉ တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ “ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆးရေႃးၵႃႇတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊ ဢၼ် ၽႄႈ ယူႇၼႂ်းၵမ်ႇၽႃႇမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉသေ ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆး ဝဵင်းပၢင်လူင်ၵေႃႈ ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပၼ်ၾၢင်ႉ ယႃႇ ပေယူႇၸူႉၵၼ်ၵူၼ်းၼမ်၊ ယႃႇပေႁဵတ်းပွႆးလၢမ်းသင်ၼႆလႄႈ ယူႇတီႈမုၵ်ႉၸုမ်းသင်ႇၶၼႃႇယၵ ၸႄႈဝဵင်း မိူင်းၵိုင် ၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ၸိူဝ်ႉမႅင်း တေဢမ်ႇႁွတ်ႈထိုင်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင်ၼႆႉ ၸင်ႇလႆႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈမဵတ်ႇတႃႇပွင်ႇလႅင်းထိုင်” ဝႃႈၼႆ။
လိူဝ်ၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းပွႆး၊ တေဢမ်ႇလႆႈယူႇၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်၊ ပွႆးၵၼ်ႇတေႃးလိူၼ်ႁႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵျွင်းၼိုင်ႈ လႄႈ ၵျွင်းၼိုင်ႈ ဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈလႄႈ ဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈ ဢမ်ႇၵႂႃႇၵၼ်ႇတေႃးၵၼ်ၵေႃႈလႆႈ ဝႃႈၼႆ။
မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 14/3/2020 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇတီႈမုၵ်ႉၸုမ်းငဝ်ႈငုၼ်းလူင် သင်ႇၶႃႇ ၸိုင်ႈတႆးၵေႃႈ လႆႈဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပၼ် ၾၢင်ႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ 19 ဢၼ်လၢမ်းၽႄႈဝႆးၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
တေႃႈလဵဝ် ၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊ (ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ 19) ၼႆႉ တင်းၵမ်ႇၽႃႇ မီးၵႂႃႇ 339,408 ၵေႃႉ၊ တၢႆ 15,204 ၵေႃႉ South China Moring Post ဢွၵ်ႇဝႆႉ။
