Thursday, March 28, 2024

ဝၢႆးရၢတ်ႉသ် ၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊ တိုၼ်ႇသၢၼ်ႈတင်းၵမ်ႇၽႃႇ

Must read

ဝၼ်းတီႈ 31/1/2020 မိူဝ်ႈၼႆႉ မီးၵူၼ်းၸပ်းၸိူဝ်ႉမႅင်း ၼူဝ်ႊပႄႊလ် ၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊ  မီး 9816  ၵေႃႉ၊ တၢႆ 213 ၵေႃႉ ယဝ်ႉဝႃႇ – ၼႆသေ ဢုပ်ႇလၢတ်ႈၵၼ်တိုၼ်ႇသၢၼ်ႈၵၼ်တင်းလုမ်ႈၾႃႉ။

Credit to South China Morning Post

ၵူၼ်းယူႇတီႈႁိူၼ်းၵေႃႈလီ ၵူၼ်းယူႇတီႈၵၢၼ်ၵေႃႈလီ ၵူၼ်းၵႂႃႇတၢင်းၵေႃႈယဝ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၸၵ်ႉ ၾူၼ်းၶိုၼ်ႈမႃး လၢႆႉတူၺ်းၶိုၼ်ႈတူၺ်းလွင်ႈ ၼိူဝ်ၼႃႈၾေႉသ်ပုၵ်ႉၽႂ်မၼ်းပဵၼ်လွင်ႈတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊ လွၼ်ႉလွၼ်ႉ။ Like ၵၼ် Share ၵၼ် ပေႃးလၢႆးၸၢႆႉၸၢႆႉ။

- Subscription -

ၵူၼ်းယူႇၼႂ်းၶူးၼႂ်းဝဵင်းၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်တူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်ႁႄ မႆႈၸႂ်လူင်လၢင်သေ ႁိမ်ၵၼ်သိုဝ်ႉ ၽႅၼ်ႇပူၵ်ႉပၢၵ်ႇ ပူၵ်ႉသူပ်း ၸွမ်းလၢၼ်ႉၸွမ်းၵၢတ်ႇ ပေႃးဢမ်ႇၵိုတ်းလႆႈ။

ၸိူဝ်ႉမႅင်း Nobel Coronavirus  ဢၼ်ပီႈၼွင်ႉၶႄႇၶဝ်ၽႄႈၸႅၵ်ႇပၼ်လုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ သၼ်ႇၶွၼ်း လုမ်ႈၾႃႉ သမ်ႉပေႃးၵျႃႉလိူဝ်ၶၢဝ်ႇငၢဝ်း ဢမေႊရိၵၼ်ႊယိုဝ်းၸွမ်သိုၵ်းလူင် ဢီႊရၵ်ႉတၢႆယဝ်ႉယိုင်။

ၵဵဝ်ႇၵပ်းတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉသေ ၵူႈၸိုင်ႈမိူင်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁင်းၽႂ်မၼ်း လၼ်းၵၼ်းတႄႉတႄႉ ဝႃႈမိူင်းလႂ် တိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်မီးလၢႆၵေႃႉ။ ငဝ်းလၢႆးပဵၼ်ႁိုဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ၵွပ်ႈၼႆ လၢႆလၢႆမိူင်း ပႃးၸဵမ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ၶိုင်ပွင်တႃႇဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ၵႂႃႇႁပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၽႂ်မၼ်း  ဢၼ်မီးၼႂ်းမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ ပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းၼႆယူႇ။

ဝၼ်းတီႈ 30/1/2020 ၼႆႉ လႆႈႁူႉၸွမ်း ဝႃႈမိူင်းဢၼ်မီးၵူၼ်းတိတ်းၸပ်းၸိူဝ်ႉမႅင်း ၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊ ဝၢႆးရၢတ်ႉသ် ၼႆႉပဵၼ် မိူင်းၶႄႇ မိူင်းထႆး မိူင်းသိင်ႊၵပူဝ်ႊ မိူင်း မလေးသျႃး မိူင်းလၢဝ်း မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ မိူင်းယူႇဢေႇဢီး၊ မိူင်း ဢိင်းၵလဵတ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ မီးယူႇ 20 မိူင်း။ ၼႂ်းၼၼ်ႉမိူင်းဢၼ်မီး ၼႂ်းဢေႊသျႃႊ ၼႆႉ မိူင်းမၢၼ်ႈမိူင်းလဵဝ် တီႈဢၼ်ဝႃႈ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းတိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊ။

Credit to Nation Thailand-ၸိူဝ်ႉမႅင်း ၼူဝ်ႊပႄႊလ် ၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊ

ၸိူဝ်ႉမႅင်းၼႆႉလုၵ်ႉလႂ်မႃး

သုၼ်ၶူၼ်ႉၶႂႃႉလွင်ႈတၢင်းပဵၼ်ၽႄႈဝႆးလႄႈၵၢၼ်ၵုမ်းတၢင်းပဵၼ် လုမ်ႈၾႃႉ ၶူၼ်ႉၶႂႃႉလၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ  လုၵ်ႉတီႈသူတ်ႉၼမ်ႉၽၵ်း မိင်ႇတူမ်ႈၼၼ်ႉမႃး- ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈတူဝ်မိင်ႇၼႆႉ မီးၸိူဝ်ႉမႅင်းဢၼ် ပဵၼ်ၽေးတေႃႇ ၵူၼ်းသွၼ်ႉယူႇဝႆႉတင်းၼမ်။ မိူဝ်ႈဢၼ်တၢင်းပဵၼ်ၵႃႇလႃႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ဢီႊပူဝ်ႊလႃႊ၊ သႃႊသ် ၊ ၶႆႈဝတ်းၼူၵ်ႉ ၶႆႈဝတ်းၼူ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လုၵ်ႉတီႈတူဝ်မိင်ႇ ၼႆႉမႃးလွၼ်ႉလွၼ်ႉ။ မိင်ႇၼႆႉပဵၼ်တူဝ်ဢၼ်ၽႄႈၸိူဝ်ႉမႅင်းဝၢႆးရၢတ်ႉသ် ဝႃႈၼႆ။

ၸွမ်းၼင်ႇၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ လုမ်ႈၾႃႉပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉတႄႉ

ပိူင်ၾၢင်လၵ်ႈၶၼႃႇတၢင်းပဵၼ်သမ်ႉ –  ပဵၼ်ဝတ်း ပဵၼ်ဢႆ လူမ်းမႆႈၶိုၼ်ႈ ထူၺ်ႈၸႂ်ၵပ်ႉ ဢူၵ်းၸဵပ်း ။ ပေႃးပဵၼ်ၾၢင်ႁၢင်ႈၸိူင်ႉၼႆမႃး ႁႂ်ႈၵႂႃႇႁႃမေႃယႃၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်းဝႆးဝႆး- ဝႃႈၼႆ။

ငဝ်းလၢႆးၸိူင်ႉႁိုဝ်လႃႇ ဢၼ်ၸၢင်ႈၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ငၢႆႈ  

ငဝ်းလၢႆးမိူဝ်ႈ ႁႅင်းၵမ်ႉတူဝ်ဢႄႇ၊ ၵႂႃႇတီႈၵူၼ်းၼမ်၊ တႃႇၼွၼ်းဢမ်ႇဢိမ်ႇ၊ ၵိၼ်ဢမ်ႇဝၢၼ် ၼွၼ်းဢမ်ႇလပ်း၊ ၵႆႉၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ တီႈၵူၼ်းၵိုၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ။

သမ်ႉတေဝႄႈၸိူင်ႉႁိုဝ်

ၵိၼ်တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်ပဵၼ်ႁႅင်း၊ ၼွၼ်းဢိမ်ႇဢိမ်ႇ၊ လိုဝ်ႈႁိူဝ်ႉလိုဝ်ႈၸႂ် ယႃႇပၼ်ႁႅင်းၵမ်ႉတူဝ်တူၵ်း။ ယႃႇၵႂႃႇတီႈၵူၼ်းၼမ်။ သႂ်ႇၼမ်ႉယႃ (ၵွၼ်ႈသီ/သမ်ႉပျႃႇ)သုၵ်ႈသီလၢင်ႉမိုဝ်းၶႅမ်ႉၶႅမ်ႉ ၊ ယႃႇၵိၼ်ၼိူဝ်ႉၼူၵ်ႉ/ၼိူဝ်ႉၼူ၊ ငူး၊ မိင်ႇ(ဝိင်ႇ)- ဝႃႈၼႆဝႆႉ။

Credit to Reuters and Maxar- ႁူင်းယႃလူင် ဢၼ်ႁပ်ႉလႆႈၵူၼ်းပဵၼ် 1000 ၵေႃႉ ဢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈတီႈမိူင်း ဝူႊႁၢၼ်ႊ ႁႂ်ႈယဝ်ႉၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 6 ဝၼ်း

တီႈဝဵင်းဝူႊႁၢၼ်ႊ

တီႈဢၼ်ၵူၼ်းတိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈၼၼ်ႉယၢပ်ႇယၢၵ်ႈၶၢၼ်ၸႂ်သုတ်း။ ပိူင်လူင် တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးတူဝ်ပၢႆးၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း။ တုမ်ႉတိူဝ်ႉ ပႃးပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ပၢႆးပၺႃႇ ပၢႆးပိူင်ၵူၼ်း ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈပိူင် ။   ၵူၼ်းမိူင်းႁိမ်ၵၼ်သိုဝ်ႉၶဝ်ႈသၢၼ်ထိုင်တီၽိတ်းမေႃးၵၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်လီယုၵ်ႉယွင်ႈ ၼမ်ႉၸႂ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇ ဢၼ်သႂ်ႇၸႂ်ၼိူဝ်ပၢႆးယူႇလီၵူၼ်းမိူင်း။ ၸိသင်ႇႁႂ်ႈၵေႃႇသၢင်ႈ ႁူင်းယႃ ႁႂ်ႈယဝ်ႉၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 6 ဝၼ်း။ တႃႇယႅၵ်ႈဢဝ်ၵူၼ်းတိတ်းၸိူဝ်ႉမႅင်း ၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊ ၼၼ်ႉၵႂႃႇယူတ်းယႃႁင်းၶေႃ။ ႁူင်းယႃၼၼ်ႉ ၵူၼ်းပဵၼ်ၶဝ်ႈလႆႈ 1000 ၵေႃႉ။

တီႈမိူင်းထႆး

ဢၼ်လီမႆႈၸႂ်ၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်တႃႇပီႈၼွင်ႉတႆး ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယူႇၼႂ်းမိူင်းထႆး- ၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇပေႃးသူၼ်ၸႂ်ၼိူဝ်ၵၢၼ်ႁႄႉၵင်ႈတႃႇပၢႆးယူႇလီၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ ပီႈၼွင်ႉတႆးၵမ်ႈပႃႈၼမ်သမ်ႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းဢၼ်ၶွပ်ႇၶဵတ်ႇဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး တမ်းဝၢင်းဝႆႉပၼ်။ မိူၼ်ၼင်ႇတီႈဢၼ်လၢင်ႉဝၢၼ်ႇ လၢင်ႉမေႃႈ၊ ႁဵတ်းလွင်ႈမူတ်းသႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပဵၼ်တီႈဢၼ် ၸိူဝ်ႉမႅင်းဝၢႆးရၢတ်ႉသ်ၽႄႈၸပ်းၵၼ်ငၢႆႈလႄႈ တၵ်းလၢႆၾၢင်ႉပၢႆးယူႇလီ ပႃးၸဵမ်လွင်ႈယူႇလွင်ႈၵိၼ်။

မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ

တွၼ်ႈတႃႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်သမ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် ၸိူဝ်ႉမႅင်းပႆႇၶဝ်ႈထိုင်မႃး (ယွၼ်ႉဝႃႈပႆႇမီးလွင်ႈပိုၼ် ၽၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်) လႄႈ ပႆႇတူင်ႉတိုၼ်ႇၵၼ်ၵႃႈႁိုဝ်။  ဢၼ်လီမႆႈၸႂ် တႄႉ သင်ဝႃႈမႅင်းၶဝ်ႈမႃးၸိုင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တေၶိုင်လၢႆးလႂ်။

ၵူၼ်းၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် မိူင်းၶႄႇ မိူင်းလၢဝ်း ပွၵ်ႈပဵၼ်ယိုတ်ႈပဵၼ်သၢႆ

တင်ႈတႄႇ ဝၼ်းတီႈ 27/1/2020 မႃး၊ ၸုမ်းဝႃႉ ၊ ၸုမ်းမိူင်းလႃး ႁၢမ်ႈၵူၼ်းတၢင်းမိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ႈမႃး တၢင်းပၢင် သၢင်း၊ မိူင်းလႃး။ ၵူၼ်းၵႃႈ ၵူၼ်းၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် တၢင်းမိူင်းၶႄႇလူင် တႄႉလႆႈပွၵ်ႈၶိုၼ်း တင်းမူႇၸေႊ ပဵၼ် ယိုတ်ႈပဵတ်သၢႆ၊ ၵူၼ်းၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ပၢင်လွင်း တၢင်းသၢမ်ၸဵင်ႇၶမ်း ၾၢႆႇမိူင်းလၢဝ်းၵေႃႈ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းမႃး ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ။ ၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ဢမ်ႇၸပ်းတႄႉ ဢမ်ႇလႆႈငိၼ်းၾၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ။ လႆႈငိၼ်းၵူၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လုၵ်ႉတၢင်းလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇ မႃး- ၶိုၼ်ႈၵႃး လႃႈသဵဝ်ႈ – ပွၵ်ႈမိူင်းတၢင်း ဝဵင်းမူင်ႇယႂႃႇ ၸႄႈၵႅင်းၼၼ်ႉ လူႉတၢႆၼိူဝ်ၵႃးၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ တၢႆယွင်ႉသင် ဢမ်ႇလႆႈႁူႉ တႅတ်ႈတေႃး သေတႃႉ မီးၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃး ဝႃႈ ၵူၼ်းၵေႃႉၼၼ်ႉ ၾၢႆႇယူႇလီၶဝ်ၵူတ်ႇထတ်းႁၼ် ပွတ်ႇလႄႈ လွတ်ႇလူမ်း ၵႂ်ႈပွင်းဝႆႉဝႃႈၼႆ။

ၼႂ်းမိူင်းတႆး

ၵူၺ်းၵႃႈ တွၼ်ႈတႃႈ  ၼႂ်းမိူင်းတႆးတႄႉ ပေႃးႁဵတ်းၸွမ်းၶေႃႈပၼ်ၾၢင်ႉ ၸုမ်းပၢႆးယူႇလီၸိုင် ဢမ်ႇထိုင်တီႈ လႆႈမႆႈၸႂ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ 1- ၸၢဝ်းၶႄႇ မိူင်းဝူႊႁၢၼ်ႊ ဢမ်ႇမႃးဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈမိူင်းႁဝ်း၊ 2- မိူင်းတႆး ႁဝ်းပဵၼ်မိူင်းတီႈမီးၾိင်ႈၾႃႉၽဵင်ႇ (ဢမ်ႇမႆႈႁႅင်း ဢမ်ႇၵတ်းလိူဝ်ႁႅင်း) ။ 3- ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶိူဝ်းႁိတ်ႉ။ ဢမ်ႇၵိၼ်ၼူ ဢမ်ႇၵိၼ်မိင်ႇ ဢမ်ႇၵိၼ်ၼိူဝ်ႉသတ်းဢၼ်လိပ်း – ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ လႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်ယႃၸႂ်လႆႈဢၼ်ၼိုင်ႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၸူဝ်ႈမႅင်းဝၢႆးရၢတ်ႉသ် ပႆႇၶဝ်ႈမႃးၼႆႉ လီႁႄႉၵင်ႈဝႆႉ လုမ်းလႃးပၢႆးယူႇလီၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁႂ်ႈၶႅမ်ႉလႅပ်ႈ ၵေႃႈတေၸၢင်ႈၶၢမ်ႈပူၼ်ႉလႆႈၽေး တၢင်းပဵၼ်ႁုၵ်ႉႁၢႆႉ လူင်ၼႆႉယူႇ။

Credit to South China Morning Post- ၵူၼ်းၸပ်းၸိူဝ်ႉမႅင်း ဝၢႆးရၢတ်ႉသ် ၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊ ၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႈဝဵင်း ဝူႊႁၢၼ်ႊ

ငဝ်းလၢႆးတၢင်းၼႃႈတေပဵၼ်ထႅင်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်

ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီမိူင်းၶႄႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးထႅင်ႈဝႃႈ တၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ တေၽႄႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းထႅင်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇပူၼ်ႉထႅင်ႈ 2 ဝူင်ႈ။ ဝၢႆးလင်ၼၼ်ႉၸၢင်ႈၵုမ်း ၸၢင်ႈႁႄႉလႆႈယူႇ ဝႃႈၼႆ။

ၶၢဝ်ႇမၢင်ႁူဝ်တႄႉ ယင်းတႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ ၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႉၶျ်တေမႃးၼႆႉ ၸိူဝ်ႉမႅင်းၼႆႉတေၽႄႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း ထိုင်တူဝ်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ၼႆလူးၵွၼ်ႇ။

ယၢမ်းလဵဝ် ၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉယႃႈယႃႁႄႉၵင်ႈ (ဝၵ်ႉသိၼ်း) တွၼ်ႈတႃႇတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ တိုၵ်ႉၶူၼ်ႉၶႂႃႉႁႃယူႇ။ ယင်းပႆႇလႆႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းၸပ်းၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ်ၼႆတိုၼ်းတေတၢႆၵူႈၵေႃႉဢမ်ႇၸႂ်ႈ။ ပေႃးၵူတ်ႇထတ်းႁၼ်ၸိူဝ်ႉမႅင်း ၶိုတ်းတၼ်းၶၢဝ်းယၢမ်းၸိုင် ၸၢင်ႈယူတ်းယႃႁၢႆလႆႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ သင်ဝႃႈ ယူတ်းယႃဢမ်ႇၶိုတ်းတၼ်းၸိုင် ႁႅင်းၵမ်ႉတူဝ်တေလူတ်းယွမ်းလူင်းသေ ၸၢင်ႈထိုင်တီႈသုမ်းသၢႆၸႂ် လႆႈယူႇ။

ၶၢဝ်ႇလႃႈသုတ်းဢွၵ်ႇမႃးတႄႉဝႃႈ  ၵျႅၵ်ႊမႃႊ ၽူႈမၢၵ်ႈမီးလူင် ၸၢဝ်းၶႄႇ  တေလူႇတၢၼ်းၵမ်ႉၸွႆႈငိုၼ်း 100 လၢၼ်ႉယႂၼ်ႊ တႃႇဢဝ်ၵႂႃႇၸႂ်ႉ တႃႇၶူၼ်ႉၶႂႃႉႁႃယႃႈယႃႁႄႉၵင်ႈ (ဝၵ်ႉသိၼ်း) တွၼ်ႈတႃႇတၢင်းပဵၼ်ၶႆႈဝတ်း ၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊ ပွတ်ႇၵႂ်ႈ ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း