ပေႃးႁူၼ်လင်တူၺ်းၶိုၼ်း မိူဝ်ႈပီၵၢႆ လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 15 ၼၼ်ႉ ၽူႈပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ တင်း ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်းၼႆႉ တႄႇပဵၼ်ပၼ်ႁႃ မိူဝ်ႈပၢင် မၢႆတွင်း ၵိုတ်းတိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်း ၶွပ်ႈတဵမ် 3 ပီ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ၽွင်းၼၼ်ႉ ယူႇတီႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇၵေႃႈ ပိၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်ပၢင်ၵုမ် ၼွၵ်ႈလႅၵ်ႈ ၊ ဢမ်ႇၸတ်းပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ၼႆသေတႃႉ ႁွင်ႉပႃးၾၢႆႇထၢႆႇ ၾၢႆႇထၢမ် TV/RADIO/PRESS ၸုမ်းၶၢဝ်ႇမႃး တိုၵ်းတေႃးတင်းသူပ်းတင်းၵႂၢမ်းတေႃႇ RCSS/SSA ၸဵမ် မိူဝ်ႈၼၼ်ႉမႃး။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉႁႅင်း ၸဵမ်ၽွင်းၼၼ်ႉ။
ၵူၺ်းၵႃႈလၢႆၵေႃႉလၢႆၸုမ်း ၸိူဝ်းၶႂ်ႈႁၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ပဵၼ်ၵၢၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈယူႇၵႄႈၶတ်းၸႂ် ႁဵတ်းၶဵဝ်ပၼ် ၼႂ်းဝူင်ႈၵၢင်သွင်ၾၢႆႇလႄႈ မၢင်ႁၢင်ႈလီၵၼ်မႃးၽွင်ႈ။ ဢၼ်ၽူႈၵွၼ်းသိုၵ်းသုင်သုတ်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵိုတ်းတိုၵ်းၾၢႆႇလဵဝ် မိူဝ်ႈပီၵၢႆ 21/12/2018 ႁႃႈတိူင်းသိုၵ်း ၸႄႈမိူင်းၶၢင် (တိူင်းသိုၵ်းပွတ်းႁွင်ႇ မပၶ) တင်း ၸိုင်ႈတႆး ( ၼႂ်းမိူင်းတႆး မီး 4 တိူင်းသိုၵ်း – (1) ယမၶ – လႃႈသဵဝ်ႈ၊ (2) ယပၶ – တူၼ်ႈတီး၊ (3) ယလၶ – ၶူဝ်လမ်၊ (4) သၢမ်ၸဵင်ႇ – ၵဵင်းတုင်) ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ထႅမ်ႁႂ်ႈ ၶိုၼ်းလီၵၼ်မႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇၽွင်ႈ။
မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 28/10/2019 ၼၼ်ႉ ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ယွတ်ႈသိုၵ်းၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ တင်ႈတႄႇ RCSS/SSA လူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA မႃး လႆႈယိုဝ်းၵၼ်မႃး 52 ပွၵ်ႈ၊ ၽိူဝ်ႇၸွမ်သိုၵ်းလူင် မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵိုတ်းတိုၵ်း ၾၢႆႇလဵဝ်ၼၼ်ႉမႃး ၵွႆးပဵၼ် 4 ပွၵ်ႈၵူၺ်း၊ ၶၢဝ်းတၢင်း 10 လိူၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ၶႅၼ်း မႃးတႄႉတႄႉ။
လိူဝ်ၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃး မၼ်းမီးလၢႆၾၢႆႇလၢႆၸုမ်း လၢႆၵေႃႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၶတ်းၸႂ် ၼင်ႇႁိုဝ် ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ တင်း ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်း ပေႃးတေလႆႈတေႃႇၼႃႈႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ် သေ ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ ၸိူဝ်းပဵၼ်မႃး။
RCSS တင်း ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႆႈၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်မႃး တင်ႈတႄႇဢဝ် 2011 တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်မီး 8 ၵမ်းယဝ်ႉ။ ၾၢႆႇၸွမ် သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်းၵေႃႈဝႃႈ – ဢၼ်ပဵၼ်မႃးၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးလွင်ႈဢမ်ႇယုမ်ႇယမ်ၵၼ်။ ဢၼ်ပႆႇယုမ်ႇယမ် ၵၼ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ယွၼ်ႉသင်။ ၵွပ်ႈၼၼ် ပေႃးလႆႈႁူပ်ႉၵၼ် မိုတ်ႈတူဝ်ၵၼ် ၸင်ႇတေမိုတ်ႈတၢင်းႁၼ် ၽႂ်မၼ်း၊ ပေႃးၸႂ်ၸမ်ၵၼ် ၸင်ႇၸမ်ၸႂ်ပႃးလွင်ႈတၢင်းႁၼ်ၽႂ်မၼ်း။ တင်းသွင်ၵေႃႉၼႆႉ ယင်း ပႆႇႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်လီလီ သေပွၵ်ႈ တေႁဵတ်းႁိုဝ် မႃးမိုတ်ႈၵိုဝ်းၵၼ်။ ၵွပ်ႈၼၼ် တႃႇႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်ၼႆႉ ၽွမ်ႉယူႇ – ဝႃႈၼႆ။
ဢၼ်သွင်ၾၢႆႇ ၶွင်ႉၶမ်ၵၼ်မႃးၼႆႉ မၼ်းမီးလွင်ႈၾၢႆႇၵၢၼ်မိူင်း လႄႈ ၾၢႆႇၵၢၼ်သိုၵ်း ။ ၵူၼ်းၶဵဝ်ၾၢႆႇ ၸွမ်သိုၵ်းမိၼ်း ဢွင်ႇလၢႆႇၵေႃႈဝႃႈ – ယူႇၾၢႆႇမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇၵေႃႈ ၶႂ်ႈႁူပ်ႉယူႇ မၼ်းၵေႃႈယိုၼ်ႈယွၼ်းတႃႇတေႁူပ်ႉၵေႃႉ တေႃႇၵေႃႉယူႇ – လႆႈႁူႉၸွမ်းၼင်ႇၼႆ။
ၾၢႆႇၵၢၼ်မိူင်းၼႆၵေႃႈ ၶဝ်ၶတ်းၸႂ်ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ် လၢႆပွၵ်ႈလၢႆၵမ်း ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းၼႆႉ ၶဝ်ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ် မိူဝ်ႈလိူၼ်သႅပ်ႊ ထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 24 တေႃႇထိုင် လိူၼ်ဢွၵ်ႊထိူဝ်ႊပိူဝ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 7 ၼႆႉ တၢင်းသွင်ၾၢႆႇၼႆႉ ဢွၵ်ႇတၢင်းၵႂႃႇ တၢင်းမိူင်းယူႊရူပ်ႉ ၸွမ်းၵၼ်။ ၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇ မိူင်းၼေႃးဝူၺ်ႊ၊ မိူင်းသဝိတ်ႊသလႅၼ်ႊ ၸွမ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ယိူင်းဢၢၼ်းၵႂႃႇလဵပ်ႈႁဵၼ်း လွင်ႈမိူင်းပိူၼ်ႈ မႃးပူၵ်းပွင်မိူင်းႁဝ်း ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် ၼိူဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်သေတႃႉ –
ၼင်ႇႁိုဝ် ၶၵ်ႉၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် ပေႃးတေၶိုပ်ႈၼႃႈလႆႈၼၼ်ႉ တေလႆႈႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်။ ႁူမ်ႈၵၼ်ႁႃတၢင်းဢွၵ်ႇ လႆႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ယုၵ်းယၢင်ႇ ၼိူဝ်ႁိူဝ်းမိၼ် 9 ၶေႃႈ။ ၶဝ်သမ်ႉပေႃးႁွင်ႉဝႃႈ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈၵၢင်ႁၢဝ်/ ၼိူဝ်ၾႃႉလူင်းမႃးပၼ်။ ယွၼ်ႉဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၼိူဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်သေ လႆႈမႃး။
ဢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်လႆႈမႃးၼၼ်ႉ ပဵၼ်တႃႇသင်။ ပိူင်လူင်မၼ်းတႄႉ ပဵၼ်တႃႇ လၵ်းၵၢၼ်ၾႅတ်ႊၻရႄႊ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၶၵ်ႉၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်ၼႆႉ ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈၵိုတ်းတီႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2020 ။ ဝၢႆးပီ 2020 ပူၼ်ႉၵႂႃႇၵေႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈသိုပ်ႇ ၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇထႅင်ႈ။ လွၼ်ႉၵႅၼ် 9 ၶေႃႈ ဢၼ်လႆႈၸႂ်ၵၼ် ၼိူဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ၼႆႉယဝ်ႉ။
လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူဝ်းဝၼ်းတီႈ 12 – 19/10/2019 ၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် ပႃးၸဵမ်ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢၼ် ပႃးၸဵမ် တူဝ်တႅၼ်းၸုမ်း RCSS ၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇ မိူင်းၾိၼ်ႊလႅၼ်ႊ၊ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် ႁူဝ်ယွႆႈမၼ်းတူၵ်းလူင်းၵၼ် ၸိူင်ႉႁိုဝ်ဢမ်ႇလႆႈႁူႉ။
ၸိူဝ်းဢၼ်ပွၵ်ႈမႃးၼၼ်ႉ ၶဝ်ၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ – ဢူဝ်း …. ၵမ်းၼႆႉ ၶႅမ်ႉၵျႃႉ။ လႆႈဝႃႈလီမႃးၵူႈပိူင်ပိူင် – ယဝ်ႉဝႃႈၼႆ။
ပိူင်ယုၵ်းယၢင်ႇ ဢၼ်လႆႈမႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလႆႈမႃးဝၼ်းတီႈ 25/10/2019 ၵမ်းလဵဝ်။ ယုၵ်းယၢင်ႇၶေႃႈလႆႈ ၸႂ် တင်းသဵင်ႈ လႆႈပွၵ်ႈမိူဝ်းတၢင်ႇလၢတ်ႈၼႄ ၸုမ်းၽႂ် ၸုမ်းမၼ်း။ တၢင်းၾၢႆႇမၢၼ်ႈၵေႃႈ လူဝ်ႇမိူဝ်းတၢင်ႇၶိုၼ်းလူင်ပွင် ၸိုင်ႈလႄႈ တပ်ႉသိုၵ်း။ တၢင်းၾၢႆႇ EAO ၶဝ်ၵေႃႈ တၢင်ႇလၢတ်ႈတီႈပၢင်ၵုမ် PPST သေထတ်းသၢင်တူၺ်း မူၼ်ႉမႄးဢိတ်းဢွတ်းယဝ်ႉ ဢဝ်ဢၼ်လႆႈၸႂ်ၵၼ်ၼၼ်ႉၵႂႃႇဢုပ်ႇၶိုၼ်း။
သွင်ၾၢႆႇၺႃးၵၼ် ဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉၵၼ်ယဝ်ႉ ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်း တင်းသွင်ၾၢႆႇၵေႃႈ လႆႈၸႂ်ၵၼ်။ ဢၢၼ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် JICM ဝၼ်းတီႈ 29/10/2019 ။ ပေႃးတီႈပၢင်ၵုမ် JICM လႆႈၸႂ်မၵ်းမၼ်ႈယဝ်ႉ တေသိုပ်ႇၶိုၼ်ႈၵႂႃႇ တီႈပၢင်ၵုမ်လူင် UPDJC သေ ၶွမ်ႊမတီႊၾၢႆႇၵၢၼ်မိူင်း တေၶိုင်ပွင်ၵႂႃႇ ၸွမ်းၼင်ႇလႆႈၸႂ်ၵၼ်။ သိုပ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ တေမီးပၢင်ၵုမ်လူင် လွင်ႈငမ်းယဵၼ် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် (ဢမ်ႇၼၼ်) ပၢင်ၵုမ်လူင် ပၢင်လူင် ပီႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 21 ။ ဢၢၼ်းၸတ်းပၢင်ၵုမ်လူင်ၼႆႉ ႁႂ်ႈမၼ်းယဝ်ႉတူဝ်ႈ ဢွၼ်တၢင်း မိူဝ်ႈပႆႇမီး ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2020 ။ ငဝ်းလၢႆးၽွင်းၼၼ်ႉ လႆႈဝႃႈ မၼ်းလီၶိုၼ်ႈမႃး။
ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ၶၢဝ်းတၢင်း တႃႇၵႂႃႇပၢင်ၵုမ် လၢႆၾၢႆႇ ပေႃးလႆႈၸႂ် ၶပ်းၶိုင်ၵၼ်ဝႆႉမူတ်း၊ ၶိုၼ်းဝၼ်းတီႈ 24/10/2019 ၼၼ်ႉ တူဝ် ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်းၵေႃႈ ပေႃးမိူဝ်းၼွၼ်းပႂ်ႉယူႇတီႈမႄႈႁွင်ႈသွၼ်ယဝ်ႉ ၵၢင်ၼႂ် ဝၼ်းတီႈ 25/10/2019 ၸဵမ်ၸဝ်ႉ လူဝ်ႇၶၢမ်ႈၵႂႃႇတၢင်းႁူဝ်မိူင်း သိုပ်ႇမိူဝ်းလၢင်းၶိူဝ်း သေဢၢၼ်း ၵႂႃႇၶဝ်ႈပၢင်ၵုမ် တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇယဝ်ႉ ။
ဢမ်ႇထၢင်ႇသေ ယူႇတီႈတၢင်းၾၢႆႇ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သမ်ႉမႃးႁႄႉႁၢမ်ႈ ၶၢဝ်းတၢင်းၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်း ယႃႇပေႁႂ်ႈလႆႈၵႂႃႇ တၢင်း ႁူဝ်မိူင်း။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈငဝ်းလၢႆးမိူၼ်ၵႂႃႇ – “ၸၢင်ႉတင်းတူဝ်ပူၼ်ႉၵႂႃႇ သမ်ႉမႃးၶမ်တီႈႁၢင်ႇမၼ်း” ပႅတ်ႈ။
ပိုၼ်းႁၢႆႉလူင် ဢၼ်ပဵၼ်မႃးမိူဝ်ႈ လိူၼ်ဢွၵ်ႊထိူဝ်ႊၿိူဝ်ႊပီၵၢႆ ၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူၼ် မႃးသမ်ႉၶိုၼ်း။ ငဝ်းလၢႆးသွင်ဢၼ်ၼႆႉမၼ်းႁၼ်ၸႅင်ႈလႅင်းလီၼႃႇ။ ပေႃးၵုမ်ႇႁဵတ်းၵဝ်ႉၼႄးၵႃ၊ ၵႃၼႄးၵဝ်ႉ ၵဝ်ၽိတ်းဢိူဝ်ႈ၊ မႂ်းထုၵ်ႇဢိူဝ်ႈ၊ ၵဝ်ထုၵ်ႇဢိူဝ်ႈ မႂ်းၽိတ်းဢိူဝ်ႈ – ၼႆသေ ဢဝ်လၢႆးၼႆႉၵႄႈတႄႉ မၼ်းၵေႃႈတေဢမ်ႇယဝ်ႉလႆႈသေပွၵ်ႈ။
ၵူၺ်းၵႃႈ ႁဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈမၼ်းယဝ်ႉ တိုၼ်းဝႃႈၽိတ်းၵၼ်ၵေႃႈ ၽိတ်းၵၼ်ၵႃႈၼႆႉတႄႉ မဵဝ်းၼိုင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁဝ်း ဢမ်ႇၶႂ်ႈၽိတ်းၵၼ် ၶႂ်ႈႁႂ်ႈလီၵၼ် မၼ်းတေဢမ်ႇလႆႈဢဝ်လၢႆးဢၼ်ၵဝ်ၽိတ်း မႂ်းထုၵ်ႇ၊ မႂ်းၽိတ်း ၵဝ်ထုၵ်ႇ မၼ်းဢမ်ႇ ၸႂ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်။ မၼ်းတေလႆႈဢဝ် လၢႆးသင်ႇထုၵ်ႇတင်းသွင်ၾၢႆႇသေ ၵႄႈလိတ်ႈၵၼ်ယဝ်ႉ။
ပေႃးတူၺ်းဢၼ်ပဵၼ်မႃးၸိူင်ႉၼႆ ၵမ်ႈၽွင်ႈဝႃႈ ၾၢႆႇတင်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိုၼ်းမီးၽႅၼ်ၵၢၼ်ဝႆႉၸဵမ်လႂ်၊ ၶဝ်ႁဵတ်းၸွမ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်ၶဝ်ၵူၺ်း။ ပေႃးၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သိုဝ်ႈယူဝ်း တင်ႈတႄႇ1948 မႃး တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၸွင်ႇတေပဵၼ်သိုၵ်းပဵၼ်သိူဝ်မႃးႁိုဝ် တေဢဝ်ၸိူင်ႉ ၼႆသေ မႃးၶႂ်ႈၶိုၼ်း။
ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးဢဝ် ၾၢႆႇၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇပၢႆးၸႂ်ၶဝ်ၸဝ်ႈလၢတ်ႈၼႆ – လွင်ႈတၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈလွင်ႈပႅင်းၸင်းၵၼ်သေ ပဵၼ်မႃး ။ ပႅင်းၸင်းၵၼ်ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မၼ်းပဵၼ် လိူတ်ႈၼႂ်းဢူၵ်းၼႂ်းသႆႈၶွင်လွင်ႈၵူဝ်၊ လွင်ႈယၢၼ်ႈ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ် ပေႃႈထဝ်ႈလူင် ဢၼ်ပႅင်းၸင်းၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်မႃး ယွၼ်ႉဢၼ်ဢမ်ႇႁူႉ၊ ဢၼ်ဢမ်ႇႁူႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ သမ်ႉပဵၼ်ဢီႈသင် လႃႇ – မိူၼ် ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ယွတ်ႈသိုၵ်းဝႃႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ပေႃးဢမ်ႇၸမ်တူဝ် ဢမ်ႇၸမ်ၸႂ် ၵၼ် ဢမ်ႇႁူႉၸၵ်းၵၼ်၊ ပေႃးဢမ်ႇႁူႉၸၵ်းၵၼ် ၵေႃႈ တေဢမ်ႇႁူႉၸႂ်ၵၼ်ၼၼ်ႉၼႃႇ – ဝႃႈၼႆ။
ယူႇတီႈၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႁၼ်ဝႃႈတႄႉ – RCSS ၸွမ်သိုၵ်းယွတ်ႈသိုၵ်း ၼႆႉ မၼ်းလၵ်းလိင်းၼႃႇပူၼ်ႉတီႈ ။ မိူဝ်ႈ ဢုပ်ႇၵၼ်လွင်ႈၶေႃႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ လိၵ်ႈ NCA ၼၼ်ႉ မၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၶဝ်ႈပႃး ဢမ်ႇၶဝ်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၸွမ်း။ မိူဝ်ႈဢုပ်ႇလွင်ႈ သေ တင်ႈ ၸုမ်း NCCT ယူႇတီႈၼၢႆႁူင်သႃ၊ ၸွမ်ႁၢၼ် ၵွမ်ႇမေႃႇ တင်း ၵွႆႇထူးဝိၼ်း ဢွၼ်ႁူဝ်သေ တင်းမူတ်း မီး 16 ၸုမ်း။ ဢၼ်ဢမ်ႇၶဝ်ႈပႃး မီး RCSS တင်း သိုၵ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်း ABSDF တင်းမူတ်း 2 ၸုမ်း။ ၶဝ်တင်း 2 ၼႆႉ ၵႂႃႇၼင်ႈထွမ်ႇၸွမ်း ၵၼ် မိူဝ်ႈပိူၼ်ႈဢုပ်ႇၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢမ်ႇဢုပ်ႇသင်ၸွမ်း။
ၽိူဝ်ႇထိုင် လူင်းလၢႆးမိုဝ်း၊ ၼႂ်း NCCT 16 ၸုမ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်လူင်းၸွမ်း မီး 6 ၸုမ်းၵူၺ်း။ ဢၼ်ဢမ်ႇပႃး ၼႂ်း NCCT သေ ၵႂႃႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ပဵၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်း ABSDF တင်း RCSS ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈႁၼ်ထိုင် ၸိူင်ႉၼႆ။
ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယင်းလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ – RCSS ၼႆႉ မိူဝ်ႈပႆႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA ႁႅင်းမၼ်း ဢမ်ႇပူၼ်ႉ 4,000 ႁဵင် ပိုၼ်ႉတီႈ မၼ်းၵေႃႈ မီးၼႂ်း မိူင်းတႆး ပွတ်းၸၢၼ်းၵူၺ်း ဢမ်ႇၸွတ်ႈတူဝ်ႈလူးၵွၼ်ႇ တေမီးမွၵ်ႈ 10 ၸႄႈဝဵင်းၸိူင်ႉၼႆႉ ၵႂႃႈ… ။ ၵူၺ်း ၵႃႈ ဝၢႆးလူင်းလၢႆးမိုဝ်းယဝ်ႉ မိူဝ်ႈလဵဝ် ႁႅင်းသိုၵ်းမၼ်းၶႄးတေဢမ်ႇယွမ်း 12,000 ယူဝ်ႉ။ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈ လိူဝ်သေ ၵူဝ်းၵၢင်ႉ၊ ဝႃႉ၊ မိူင်းလႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းပေႃးၶႂ်ႈၸွတ်ႇၵႂႃႇၵူႈတီႈၵူႈတၢင်းယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။
ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းမိူၼ် ၵဝ်ႉၼႄးၵႃ ၵႃႈၼႄးၵဝ်ႉ ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်မႃးၵေႃႈ မၼ်းလူဝ်ႇလႆႈမႃးဢုပ်ႇၵၼ်၊ ယွၼ်ႉပဵၼ် ၸုမ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵၼ်ဝႆႉ။ သမ်ႉဢမ်ႇႁႃတၢင်းဢုပ်ႇၵၼ်သေ ႁႃလွင်ႈပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်မႃးတိၵ်းတိၵ်း။
မိူၼ်ၼင်ႇမိူဝ်ႈပီ 2015 ၵွၼ်ႈၼႃႈ RCSS ၸမ်တေ လူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သူင်ႇႁႅင်းသိုၵ်း ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်း တပ်ႉၵွင် ပႃးတၢင်းႁိူဝ်းမိၼ်သေ လိုပ်ႈလမ်းတိုၵ်းယိုဝ်းၵွၼ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ RCSS သမ်ႉၵႂႃႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်း။ ၽွင်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းပႃး SSPP ။ ငဝ်းလၢႆး သွင်ၸုမ်းၼႆႉသမ်ႉဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်။ SSPP သမ်ႉ ဢိင်ၼိူဝ် ၸုမ်းဢူၺ်းလီသေ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၼိူဝ် NCA ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉသွၼ်ႇဝႃႈ RCSS ၼႆႉဢမ်ႇသိုဝ်ႈယူဝ်း ၊ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉဢုပ်ႇလွင်ႈ ၶေႃႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ NCA မၼ်းသမ်ႉဢမ်ႇၶဝ်ႈပႃး ။ ၽိူဝ်ႈပိူၼ်ႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်း မၼ်းသမ်ႉမႃးလူင်းလႄႈ လွင်ႈဢမ်ႇယုမ်ႇယမ် ၼိူဝ် RCSS ၵေႃႈ တေမႃး ၸဵမ်ၽွင်းၼၼ်ႉ။
တၢင်းၾၢႆႇ RCSS တႄႉ သွၼ်ႇဝႃႈ – ပေႃးဢမ်ႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်းသေ သင်ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်မႃး ပိူၼ်ႈၵေႃႈတေဝႃႈ ယွၼ်ႉသူ ဢမ်ႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်း၊ RCSS ၼႆႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ပိူၼ်ႈတေဝႃႈၸိူင်ႉၼၼ်။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ RCSS လူင်းလၢႆးမိုဝ်းယဝ်ႉ လႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးယိုဝ်းမိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈ ၸီႉၼႄ တႅၵ်ႇလႅင်းလႆႈၵမ်းလဵဝ် ဝႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ တၢင်းၽိတ်း RCSS ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ်တၢင်းၽိတ်းမႃးပူဝ်ႉႁူဝ် – သွၼ်ႇၸိူင်ႉၼႆသေ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းမႃး။
ၽိူဝ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ တၢင်းၾၢႆႇမၢၼ်ႈၵေႃႈ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈဢမ်ႇယုမ်ႇယမ်ၵၼ် ၵႆႉမီးပၼ်ႁႃၸွမ်း RCSS။ လွင်ႈၼႆႉ တၢင်းၾၢႆႇ RCSS ၶဝ်ၵေႃႈဝႃႈ ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈ ဢဝ်လွင်ႈႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ် ၵႆႉလူဝ်ႇႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်သေ ဢဝ်လွင်ႈၸမ်ၸႂ်ၵၼ်ဢိူဝ်ႈ ဝႃႈယူႇ ၵေႃႈ မၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇပဵၼ်မႃး။ ဢမ်ႇပဵၼ်မႃးသေ မၼ်းၵေႃႈၸင်ႇထိုင်မႃးၸၼ်ႉၼႆႉယဝ်ႉ။
ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ ပေႃးႁဝ်းတေဢဝ် လွင်ႈၸင်း လွင်ႈၵူဝ်သေ သၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႆႉ ၸွင်ႇပဵၼ်လႆႈ၊ ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ ၽႂ်ၽႂ်ၵေႃႈတေႁူႉယူႇ။
ပေႃးႁဝ်းတေဢဝ်လွင်ႈၸင်း လွင်ႈၵူဝ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ မႃးၵေႃႇတင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆ ၸွင်ႇမၼ်းတေပဵၼ်လႆႈႁႃႉ မၼ်းၵေႃႈတိုၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈလေႃႇ၊ တိုၼ်းလူဝ်ႇပဵၼ်သိုၵ်းၶိုၼ်းၵၼ်ၵူၺ်းယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ လူဝ်ႇတင်ႈမိူင်းႁေႃသႅင်(ဝူင်ႉ)ဢႅမ်ႊပႃႊယိူဝ်ႊ မၢၼ်ႈယဝ်ႉ။။
ပေႃးပဵၼ်ဢႅမ်ႊပႃႊယိူဝ်ႇမၢၼ်ႈမႃးၵေႃႈ တေမီးသိုၵ်းယူႇတိၵ်းတိၵ်း၊ တိုၼ်းတေဢမ်ႇပဵၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်မႃးလႆႈသေပွၵ်ႈ။
ပေႃးၵိုတ်းတိုၵ်းလႆႈ သၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်လႆႈသေ ႁူမ်ႈၵၼ် တမ်းသင်ႉလၵ်ႉမိူင်းႁူမ်းၵၼ်သေ ၵေႃႇတင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈ တုမ်ၾႅတ်တရႄႊလႆႈၵွၼ်ႇ၊ ၸင်ႇတေလႆႈငမ်းယဵၼ်ဢၼ်တႄႉ ဢၼ်ဢမ်ႇလူႉဢမ်ႇလႅဝ်လႆႈ။ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၾၢႆႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵေႃႈလီ၊ ၾၢႆႇမၢၼ်ႈၵေႃႈလီ၊ လီလႆႈႁူႉ လီလႆႈၶဝ်ႈၸႂ် လီလႆႈႁူႉလူင်ႉလူင်ႉလႅင်း။
ဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းဝႆႉ ယင်းဢမ်ႇႁၵ်ႉသႃၵၼ်လႆႈ သမ်ႉၶႂ်ႈၶိုင်ၵႂႃႇႁွင်ႉတၢင်ႇၸုမ်း ၸိူဝ်းပႆႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈလႆႈမႃးလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ယူႇမႅၵ်းမႅၵ်း။ ၸုမ်းပႆႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ၵေႃႈတူၺ်း – ဝႃႈ -ၸုမ်းၸိူဝ်းလူင်းလၢႆး မိုဝ်းဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သမ်ႉဢမ်ႇၶိုၼ်ႈသၢင်ႉ ၶိုၼ်ႈသုင်မႃး ဢီႈသင်။ ၶဝ်ႈၵေႃႈ တိုၼ်းတေ ႁၼ်ဝႃႈ လူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵေႃႈ ယိုဝ်းၵၼ်ယူႇ မီးပၼ်ႁႃၵၼ်ယူႇ၊ ဢမ်ႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇယူပ်ႈယွမ်းသင်။
ၸိူဝ်းၼႆႉ မီးပၼ်ႁႃ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ဢမ်ႇၶိုၼ်ႈသင်ႉမႃး။
ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ၵႂၢမ်းၶႄႇမီးဝႆႉ “Make Happy those who are near, And those who are far well come” ပွင်ႇဝႃႈ – “ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းယူႇၸမ်ၵျေႃႇမူၼ်ႈသိူဝ်း ၊ ၵူၼ်းၸိူဝ်းယူႇၵႆတေမႃးႁင်းၵွႆး” – ဝႃႈၼႆ။
(ဢိင်ဢဝ်ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ဢုပ်ႇၶႆႈၼေသေ ၸၢႆးယွတ်ႈၶမ်းၶိုၼ်းမေးၵဵပ်းတႅမ်ႈဝႆႉ။)
