Friday, December 6, 2024

ၵၢၼ်မိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၶမ်ၵႄႈႁိပ်ႇ ၽူႈၼမ်းမၢၼ်ႈ ႁိမ်တင်ႇၼင်ႈၵၼ်

Must read

ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2020 ၼႆႉ ပိူင်လူင်မၼ်း တေဢွၵ်ႇမႃးငဝ်းႁၢင်ႈလူင် 3 လွင်ႈ။ တေပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸုမ်းလဵဝ်ႁိုဝ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈႁူမ်ႈႁွမ်းၵေႃႈ ပဵၼ်မႃးလႆႈ။ ဝၢႆးလိူၵ်ႈတင်ႈယဝ်ႉ ပေႃးလီၵေႃႈၸၢင်ႈလီမႃး တႄႉတႄႉ၊ ပေႃးၸႃႉၵေႃႈတေၸႃႉတႄႉတႄႉ ၼႆယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈၶမ်ႈဝၼ်းတီႈ (02/11/2020)ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၾၢႆႇသိုၵ်း တပ်ႉမတေႃႇ ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ လၢတ်ႈလွင်ႈ ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ႁဵတ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇ လၢႆၸိူဝ်ႉလၢႆလွင်ႈ။ လၢတ်ႈဝႃႈ ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊ ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသေတႅင်ႇတင်ႈပဵၼ်မႃး၊ မိူဝ်ႈပၢၼ်ဢူးတဵင်းၸဵင်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ ဢူးတဵင်းၸဵင်ႇ တႅင်ႇတင်ႈပၼ်၊ ၵူၺ်းၵႃႈ တင်းလုမ်ႈၾႃႉၵေႃႈ ပိူၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ဢၢမ်းဝႃႈ ပဵၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ်လွတ်ႈလႅဝ်းလႄႈ ပဵၼ်ထမ်းယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽိူဝ်ႇထိုင်မႃးၵမ်းၼႆႉ ဢူးလႃႉတဵင်း မႃးယိပ်းယဝ်ႉသေ မီးပၼ်ႁႃမႃးၵူႈပိူင်ပိူင်၊ ၶေႃႈၸီႉသင်ႇ ဢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်မၢႆမီႈသေဢွၵ်ႇမႃး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး။

- Subscription -

သၢႆမၢႆႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းၼႆႉ မိူဝ်ႈပီ 2014 ၼၼ်ႉ ႁဝ်းပေႃးၵဵပ်းဝႆႉမူတ်းယဝ်ႉ၊  ပေႃးမႃးၼပ်ႉသွၼ်ႇ ႁူဝ်ၼပ်ႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမီးသုၼ်ႇ တႃႇတေပၼ်ၶႅပ်းသဵင်ပီၼႆႉၼႆၸိုင် မီးၵႃႈႁိုဝ်ၼႆၵေႃႈ ႁဝ်းၸၢင်ႈလၢမ်းလႆႈယူႇ။ ၵမ်းၼႆႉသမ်ႉ ဢွၵ်ႇမႃးၽိတ်းၽိတ်းၽူၼ်ၽူၼ်ၼမ်။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ဢၼ်ႁဵတ်း လူင်းၶႅပ်းသဵင်လူင်ႈၼႃႈ ၵေႃႈမီး ပၼ်ႁႃမၼ်းၼမ်၊ ႁဵတ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇမီးၼမ်၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊ ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ UEC လုၵ်ႉတီႈလႂ်မႃး၊ မၼ်းလုၵ်ႉတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တႅင်ႇတင်ႈမႃး။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ် UEC ၼႆႉ ႁဵတ်းသၢင်ႈႁၢင်ႈပွင်ၵၢၼ်သင်ၵေႃႈယဝ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇယဝ်ႉတီႈ UEC ၊ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတေလႆႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။

ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈတပ်ႉသိုၵ်း ဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ လၢတ်ႈၵႂႃႇၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ထိုင်မႃးၵၢင်ၼႂ်ဝၼ်းတီႈ 03/11/2020 ၼၼ်ႉ မီးၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၵၢၼ်မိူင်းလၢႆလၢႆၵေႃႉ တႅမ်ႈၶေႃႈထတ်းသၢင်ဝႃႈ- တပ်ႉသိုၵ်းၼႆႉ လွၵ်ႇဝႃႈ ၶေးတေယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈႁိုဝ် ဝႃႈၸိူင်ႉၼႆ။

တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ႁိုဝ် ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မျႅၼ်ႇမႃႇၼႆႉ ပိူင်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မီးပိူင်မၼ်းဝႆႉ- သၽႃးဝူၼ် (သၽႃးသုင်) 14 ၸႄႈမိူင်း/တိူင်း၊ တူဝ်တႅၼ်း ၼိုင်ႈၸႄႈမိူင်း ႁိုဝ် ၼိုင်ႈတိူင်းၼႆႉ 12 ၵေႃႉ၊ ႁူမ်ႈတင်းမူတ်း 168 ၵေႃႉ။ သၽႃးလၢင်ႈ (သၽႃးတႂ်ႈ) 330 ၸႄႈဝဵင်း၊ ၼိုင်ႈၸႄႈဝဵင်းလႂ် 1 ၵေႃႉ၊ ႁူမ်ႈတင်းမူတ်းပဵၼ် 330 ၵေႃႉ။ ၽူႈတႅၼ်းသိုၵ်း ၼႂ်းသၽႃးဝူၼ်လႄႈ ၼႂ်းသၽႃးလၢင်ႈ ပႃးဝႆႉ 25% ။ တီႈသၽႃးဝူၼ် (168) 4 ပုၼ်ႈ 1 ပုၼ်ႈ တူဝ်တႅၼ်းသိုၵ်းမီး 56 ၵေႃႉ၊ တီႈသၽႃးလၢင်ႈ (330) 4 ပုၼ်ႈ 1 ပုၼ်ႈ တူဝ်တႅၼ်းသိုၵ်းမီး 110 ၵေႃႉ၊ ႁူမ်ႈၵၼ် 166 ၵေႃႉ။

လၢႆးလိူၵ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇလိူၵ်ႈၵမ်းသိုဝ်ႈ၊ လိူၵ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈဢွၼ်တၢင်း။ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊၵေႃႈ လိူၵ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈဢွၼ်တၢင်း။ လၢႆးလိူၵ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈၼႆႉ မီးဝႆႉၸုမ်းလိူၵ်ႈတင်ႈ (Electoral College) ၊ ၼႂ်းၸုမ်းလိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ ပႃးၽူႈတႅၼ်းၼႂ်းသၽႃးသုင်၊ ၽူႈတႅၼ်းၼႂ်းသၽႃးတႂ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ။

တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ၸိူင်ႉၼၼ်၊ လိူၵ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈဢွၼ်တၢင်း။ ယူႇတီႈသၽႃးသုင် ဢၼ်မီးၽူႈတႅၼ်း (168)ၵေႃႉ လိူၵ်ႈၼေႃႇၸွမ်ၸိုင်ႈ/ ဝႃႈတီႈၸွမ်ၸိုင်ႈ 1 ၵေႃႉ၊ ယူႇတီႈသၽႃးလၢင်ႈ ဢၼ်မီးၽူႈတႅၼ်း (330)ၵေႃႉ လိူၵ်ႈၼေႃႇၸွမ်ၸိုင်ႈ 1 ၵေႃႉ။ သမ်ႉယူႇတီႈ ၽူႈတႅၼ်းသိုၵ်း ဢၼ်မီး 166 ၵေႃႉ လိူၵ်ႈၼေႃႇၸွမ်ၸိုင်ႈ 1 ၵေႃႉ။

ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ်ယဝ်ႉ ၸုမ်းလိူၵ်ႈတင်ႈ (Electoral College) ၼႆႉ တင်းမူတ်းမီးႁူဝ်ၵူၼ်း 664 ၵေႃႉ (မိူဝ်ႈလဵဝ်ယွမ်းဝႆႉ)၊ ၼႂ်းၵူၼ်း 664 ၼႆႉ မႃးၼင်ႈပၢင်ၵုမ်ၵၼ်ထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈသေ ႁူမ်ႈၵၼ်လိူၵ်ႈၼႂ်း 3 ၵေႃႉ တႃႈၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ၊ ၵေႃႉဢၼ်လႆႈတီႈၼင်ႈၼမ်တီႈသုတ်း လႆႈပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ 2 ၵေႃႉ လႆႈပဵၼ်ၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ။

ပေႃးၶၵ်ႉတွၼ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ (ၸွမ်းၼင်ႇၽွၼ်းၵၢၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈပီ 2010 ၼၼ်ႉ) ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ယူႇတီႈသၽႃးလၢင်ႈသေ လိူၵ်ႈပဵၼ် ဢူးတဵင်းၸဵင်ႇ၊ ယူႇတီႈသၽႃးသုင်သေလိူၵ်ႈပဵၼ် ၸၢႆးမွၵ်ႇၶမ်း (ပဵၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ USDP ၼင်ႇၵၼ်) ။ ယူႇတီႈတူဝ်တႅၼ်းသိုၵ်း သမ်ႉလိူၵ်ႈသီႇႁႃတူႇရ တိၼ်ႇဢွင်ႇမျိၼ်ႉဢူး။ တႃႇတေလိူၵ်ႈလႆႈၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ တူဝ်တႅၼ်း USDP တၵ်းလႆႈမီးၶိုင်ႈလိူဝ် ၼႂ်းသၽႃးဝူၼ်လႄႈၶိုင်ႈလိူဝ်ၼႂ်းသၽႃးလၢင်ႈ ၊ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ NLD ဢမ်ႇၶဝ်ႈၶႅင်ႇၸွမ်းလႄႈ တူဝ်တႅၼ်း USDP ၵေႃႈမီးၶိုင်ႈလိူဝ်ဝႆႉတင်းသွင်သၽႃး။

တီႈၼႂ်းသၽႃးဝူၼ်ၵေႃႈ တူဝ်တႅၼ်းပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ USDP မီးၶိုင်ႈလိူဝ်ၶွင် 168 ၊ 84 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ်။ ယူႇတီႈ သၽႃးဝူၼ် ၸင်ႇလိူၵ်ႈ ၻွၵ်ႊတိူဝ်ႊၸၢႆးမွၵ်ႇၶမ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ထိုင်တီႈၸုမ်းလိူၵ်ႈတင်ႈမႃးႁူမ်ႈၵၼ်လိူၵ်ႈ မူတ်းမူတ်းၼၼ်ႉ သၽႃးလၢင်ႈၵေႃႈလိူၵ်ႈ ဢူးတဵင်းၸဵင်ႇ၊ သၽႃးဝူၼ်လၢႆၵေႃႉၵေႃႈ လိူၵ်ႈဢူးတဵင်းၸဵင်ႇ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ် ဢူးတဵင်းၸဵင်ႇၵေႃႈလႆႈသဵင်ၵႂႃႇၵုမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈထူၼ်ႈသေ လႆႈၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ။ ၻွၵ်ႊတိူဝ်ႊၸၢႆးမွၵ်ႈၶမ်း တင်း သီႇႁႃတူႇရ တိၼ်ႇဢွင်ႇမျိၼ်ႉဢူး ၵေႃႈလႆႈပဵၼ်ၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ။

ၵမ်းၼႆႉထိုင်မႃးပီ 2015 ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉလႅင် NLD ပေႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ လူၼ်ႉႁိုၵ်းလူၼ်ႉၾင်ႇ ၵိၼ်ၶၢတ်ႇ၊ သၽႃးဝူၼ်ၵေႃႈမီးၶိုင်ႈလိူဝ်၊ သၽႃးလၢင်ႈၵေႃႈမီးၶိုင်ႈလိူဝ်။ သၽႃးသုင်လိူၵ်ႈ ႁႅၼ်ႊရီႊဝၼ်းထဵဝ်ႊ၊ သၽႃးလၢင်ႈ လိူၵ်ႈဢူးထိၼ်ႇၵျေႃႇ၊ တူဝ်တႅၼ်းသိုၵ်းလိူၵ်ႈ ဢူးမျိၼ်ႉသူၺ်ႇ။ ၵမ်းၼႆႉ သၢမ်ၾၢႆႇႁူမ်ႈၵၼ် လိူၵ်ႈၼႂ်း 3 ၵေႃႉၼႆၵေႃႈ ၵူၼ်းၵမ်ႈၼမ်လိူၵ်ႈဢူးထိၼ်ႇၵျေႃႇ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ် ဢူးထိၼ်ႇၵျေႃႇၵေႃႈ ပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈၵႂႃႇ၊ ႁႅၼ်ႊရီႊဝၼ်ႊထဵဝ်ႊ တင်းဢူးမျိၼ်ႉသူၺ်ႇ လႆႈပဵၼ်ၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ။

ၵူၺ်းၵႃႈ ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2020 တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉ မီးလွင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆးဝႆႉလၢႆပိူင်၊ ယူႇတီႈ ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပေႇပႅတ်ႈ/ပူတ်းယႃႉပႅတ်ႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႂ်းၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇ 6 ၸႄႈဝဵင်း၊ ၼႂ်းမိူင်းတႆး 6 ၸႄႈဝဵင်း။ သၽႃးလၢင်ႈၼႆႉ ပူတ်းယႃႉပႅတ်ႈမီး 15 ၵေႃႉ/တီႈၼင်ႈ၊ သၽႃးဝူၼ်ၼႆႉ ပူတ်းယႃႉပႅတ်ႈ 7 ၵေႃႉ တင်းမူတ်းႁူမ်ႈ ယွမ်းၵႂႃႇ 22 ၵေႃႉ။

ပေႃးဝႃႈမႃးတူၺ်းငဝ်းလၢႆးၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ မိူဝ်ႈလဵဝ် NLD ၼႆႉ ၼႂ်း 330 ၼႆႉ ၸွင်ႇတေလႆႈၶိုင်ႈၼိုင်ႈ 165 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ်ယူႇႁႃႉ၊ သၽႃးဝူၼ်ၵေႃႈ ၸွင်ႇ NLD တေလႆႈၶိုင်ႈလိူဝ် 84 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ်ႁႃႉ။ ပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆၵေႃႈ တႃႇတေလႆႈၶိုင်ႈလိူဝ်ၼႆႉ ယင်းပႆႇၼႄႉၼွၼ်းၵွၼ်ႇ၊ ဢၼ်ၼႄႉၼွၼ်းၼႆႉ မီးတူဝ်တႅၼ်းသိုၵ်းၵူၺ်း 166 ၵေႃႉ။

လွင်ႈဢၼ်ပဵၼ်မႃး တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၼႆႉၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ မီးပၼ်ႁႃမႃး။ ယူႇတီႈ ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ လႆႈဢွၵ်ႇၶေႃႈၸီႉသင်ႇ ၸွမ်းလွၵ်းလၢႆးၵႅတ်ႇၵင်ႈ ၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ ၼိုင်ႈတီႈလႂ် တေဢမ်ႇလႆႈၶွၼ်ႈတုမ်ၵုမ်ၵၼ်ၼမ်လိူဝ် ၵူၼ်း 50 ၵေႃႉ၊ ပေႃးၵုမ်ၵၼ်ၵေႃႈ တေလႆႈသႂ်ႇၼႃႈၵၢၵ်ႇ / ၽႃႈတူမ်းသူပ်းတူမ်းပၢၵ်ႇ၊ တေလႆႈယူႇႁၢင်ႇယၢၼ်ၵၼ် 2 ဝၢႆႈ လႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းၶဝ် လူင်းသူၼ်းတုမ်ႁႃသဵင် ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်း။

လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းယူႇတီႈတႃႈၵုင်ႈၵေႃႈ ၵႂႃႇပၵူဝ်းဢမ်ႇလႆႈ၊ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈၶႂ်ႈလူင်းၵႂႃႇဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး)ၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈ၊ ၊ တေၵႂႃႇႁႃသဵင်ၼႂ်းငဝ်းႁၢင်ႈသဵင် TV ၵေႃႈယၢပ်ႇ၊ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၵေႃႈ မႃး censor ၶေႃႈၵႂၢမ်းတႃႇလၢတ်ႈ ၼႂ်းၵၢၼ်သူၼ်းတုမ်ႁႃသဵင်ထႅင်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵႂၢမ်းၶေႃႈၼႆႉလႆႈလၢတ်ႈ၊ ၵႂၢမ်းၶေႃႈၼႆႉဢမ်ႇလႆႈလၢတ်ႈ၊ မိူဝ်ႈပၢၼ်ဢူးတဵင်းၸဵင်ႇၼၼ်ႉ ယင်းဢမ်ႇပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆ၊ မႃးပဵၼ်ပၢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵူၺ်း။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼႆ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇတႃႇၵႂႃႇႁႃသဵင်သေ လႆႈပိၼ်ႇပႆႇလၢႆႈပဵၼ်မႃး ႁႃသဵင်ၼႂ်း Social Media ၵေႃႈမီးမႃး။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2020 ဢၼ်တေၸတ်းၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 8/11/2020 ၼႆႉ လိူဝ်သေလႆႈ ၾၢင်ႉလွင်ႈ ၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ယဝ်ႉ တေလႆႈပၵ်းတႃတူၺ်းပႃး လၢႆးႁဵတ်းလၢႆးသၢင်ႈ ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ UEC ၶဝ်ပႃးဝႃႈ ၶဝ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ၸွင်ႇမီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း ပဵၼ်ထမ်း။

တင်ႈတႄႇဝၼ်းတီႈ 29/10/2020 မႃး တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 7/11/2020 ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 10 ဝၼ်းၼႆႉ မီးၵၢၼ်ပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢႃႇယု 60 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ် တွတ်ႈၶႅပ်းသဵင်လူင်ႈၼႃႈ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း လူင်းၶႅပ်းသဵင်လူင်ႈၼႃႈၼႆႉ ပုၼ်ႈတႃႇၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ်ၶဝ်၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ်ၶဝ်တင်းၼမ်ၼႆႉ သင်ဝႃႈထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 8 ဝၼ်းလိူၵ်ႈတင်ႈတႄႉတႄႉၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းၶဝ်ဢမ်ႇတၼ်း၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ် ႁႂ်ႈၶဝ်မီးသုၼ်ႇလႆႈလိူၵ်ႈ ဝႆႉထႃႈၼႆ ပၼ်ဝႆႉတႃႇ 10 ဝၼ်း။

ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉသေ တီႈတႃႈၵုင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပၼ်ၵူၼ်း ဢႃႇယု 60 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ် တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်လူင်ႈၼႃႈ၊ ဢိင်ဢၢင်ႈဝႃႈ ၶဝ်ပဵၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈ၊ ၵူဝ်ထူပ်း တၢင်းယၢပ်ႇယွၼ်ႉၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ။ ၵၢၼ်ပၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈ တွတ်ႈၶႅပ်းသဵင်လူင်ႈၼႃႈၼႆႉ ဢဝ်ပုင်းၵႂႃႇၸွမ်းသေ ၶိုၼ်ႈႁိူၼ်းလူင်းႁိူၼ်း၊ သမ်ႉပၢႆၼုင်ႈၶူဝ်း NLD သေၵႂႃႇလူးၵွၼ်ႇ၊ လွင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းတင်းၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်ၸီႉၼႄးသႄႉသွမ်း ဝႃႈ ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈႁဵတ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇမႅၼ်ႈ ဢမ်ႇၸွမ်းပၵ်း ၸွမ်းပိူင်။ လွင်ႈၼႆႉ ဢဝ်ပဵၼ်ၶၢဝ်ႇၸွတ်ႇၽႄႈလိုဝ်းလင်မႃး၊ ၸင်ႇမီးသဵင်မေႃးမႃးလၢႆၾၢႆႇလၢႆပႃႈ။

တၢင်းႁဵတ်း UEC ၼႂ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈပွၵ်ႈၼႆႉ တီႈဢၼ် NLD ဢမ်ႇလႅပ်ႈပေႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပၼ်မီး ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ၊  ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉၵေႃႈ မီးလွင်ႈထဵင်ၵၼ်ယူႇ။ ယူႇတီႈ NLD ၵၢဝ်ႇႁႃၸီႉၼႄးဝႃႈ ပႃးလူၺ်ႈသိုၵ်း၊ သိုၵ်းတင်ႈၸႂ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၼႄး NLD ဝႃႈၼင်ႇၼႆၵေႃႈမီး။

တီႈမိူင်းရၶႅင်ႇၼၼ်ႉ မၢင်ၸႄႈဝဵင်း ယူႇတီႈၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢိင်ဢၢင်ႈဝႃႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမီးသိုၵ်း AA တူင်ႉၼိုင်ဝႆႉ၊ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈလွတ်ႈၽေး၊ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၼိမ်သဝ်းၼႆသေ ပူတ်းယႃႉပႅတ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢမ်ႇပၼ်ၸတ်းႁဵတ်း တႃႇ 6 ၸႄႈဝဵင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ တီႈၸႄႈဝဵင်းပလႅတ်ႉဝ သမ်ႉ မီးသိုၵ်း AA တူင်ႉၼိုင်ဝႆႉယူႇသေတႃႉ သမ်ႉဢွၵ်ႇၶၢဝ်ႇဝႃႈမီး ၼေႃႇတႅၼ်းၽွင်း NLD ဢူးၸူဝ်းထႅတ်ႉ လူင်းၶဝ်ႈလိူၵ်ႈတင်ႈဝႆႉလႄႈ ပၼ်ၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဝႆႉ၊ ဢမ်ႇၺႃးပူတ်းယႃႉပႅတ်ႈ။ ဢူးၸူဝ်းထႅတ်ႉၼႆႉ ယူႇတီႈ NLD ဢၢၼ်းတႅင်ႇတင်ႈပဵၼ် ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၸႄႈမိူင်း ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမၼ်းၸၢႆး ပဵၼ်သိုၵ်းထၢၵ်ႈ၊ ပေႃးပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ် ၾၢႆႇသိုၵ်းၵေႃႈတေဢမ်ႇပေႃးၸၢင်ႈၼႄး NLD ၶဝ်ၸင်ႇႁဵတ်း ၸိူင်ႉၼၼ် ၵမ်ႈၽွင်ႈဝႃႈၼင်ႇၼႆ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈပဵၼ်မႃးၸိူင်ႇၼင်ႇၼႆလႄႈ ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈပွၵ်ႈၼႆႉ ၸၢင်ႈမီးလွင်ႈသုၵ်ႉသၵ်ႉယုင်ႈယၢင်ႈ ၶိုၼ်ႈမႃး၊  မၼ်းတေသုၵ်ႉသၵ်ႉဢွၼ်တၢင်းလိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉႁႃႉ၊ လင်လိူၵ်ႈတင်ႈႁႃႉ တေလႆႈပႂ်ႉတူၺ်း။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ NLD ပေႉယူဝ်းယူဝ်းၼႆ ၽႂ်တေဢမ်ႇမေႃးမေး။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ NLD ပေႉၶိုင်ႈလိူဝ်မႃး ၸိူင်ႉၼင်ႇၶဝ်ႁွင်ႉဝႃႈ ပေႉလူၼ်ႉႁိုၵ်းလူၼ်ႉၾင်ႇၼၼ်ႉ တေမီးၵၢၼ်မေႃးမႄးၵၼ်မႃးတႄႉတႄႉ။

ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ ဢၼ်ၾၢႆႇသိုၵ်းၶဝ် ဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ မိူဝ်ႈၶမ်ႈဝၼ်းတီႈ 02/11/2020 ၼၼ်ႉ ႁဝ်းႁႃးၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈသတိ ၾၢင်ႉၵႅမ်းၵၼ်သေ ပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်းၵၼ်၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ပေႃးဝႃႈ NLD ၸႂ်ႉလၢႆးဢမ်ႇပဵၼ်ထမ်းသေ လိူၵ်ႈတင်ႈပေႉလူၼ်ႉပေႉလိူဝ်မႃးၼႆ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႆႉၸၢင်ႈသုၵ်ႉသၵ်ႉ၊ ပေႃႉၵၼ်ႁႅမ်ၵၼ်ၵေႃႈၸၢင်ႈ ပဵၼ်မႃး။ ပေႃးပဵၼ်ၼၼ်မႃး ၾၢႆႇသိုၵ်းၵေႃႈတေဝႃႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႆႉ သုၵ်ႉသၵ်ႉယဝ်ႉ တေလႆႈမႃးၵုမ်းဝႆႉ ဝၢၼ်ႈမိူင်း ၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈၵွၼ်ႇၼႆၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်မႃး။

ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2020 ၼႆႉ လွင်ႈဢွင်ႇပေႉ ၸၢင်ႈဢွၵ်ႇမႃးငဝ်းႁၢင်ႈ 3 ပိူင်- 1.ပႃႇတီႇ NLD ပေႉလူၼ်ႉႁိုၵ်း လူၼ်ႉၾင်ႇသေ ယူႇတီႈပႃႇတီႇလဵဝ် ၶွတ်ႇၽွတ်ႈပူၵ်းတင်ႈလႆႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ။

2. ပႃႇတီႇ NLD ပေႉၵမ်ႈၽွင်ႈသေ ႁူမ်ႈပႃႇတီႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၶွတ်ႇၽွတ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸွမ်းလွၵ်းလၢႆး လူင်ပွင်ၸိုင်ႈႁူမ်ႈႁွမ်း။

3.ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်း တင်း ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ USDP ႁူမ်ႈႁွမ်းတင်း ပႃႇတီႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းသေ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸွမ်းလွၵ်းလၢႆးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈႁူမ်ႈႁွမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ၸွမ်းၼင်ႇငဝ်းႁၢင်ႈထီႉ 1.ပႃႇတီႇ NLD ပေႉလူၼ်ႉႁိုၵ်းလူၼ်ႉၾင်ႇသေ ယူႇတီႈပႃႇတီႇလဵဝ် ၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ပူၵ်းတင်ႈလႆႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼၼ်ႉ ယူႇတီႈပႃႇတီႇ NLD တေဢမ်ႇယွမ်းတေႃႇ ပႃႇတီႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း၊ တေႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇမိူဝ်ႈပီ 2015 ပူၼ်ႉမႃးၵူၺ်း။ လၢႆးၼၼ်ႉ တႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်းတေလီၶိုၼ်ႈမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ သၢႆငၢႆမီးမွၵ်ႈ 25% ။

ၸွမ်းၼင်ႇငဝ်းႁၢင်ႈထီႉ 2.ပႃႇတီႇ NLD + ပႃႇတီႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းသေ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸွမ်းလၢႆး လူင်ပွင်ၸိုင်ႈႁူမ်ႈႁွမ်း။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉ မၢင်ၽဝ်ႇ NLD ၸၢင်ႈပေႉၵေႃႈ တေဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈ 50% ။ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း တီႈသၽႃးဝူၼ် လႆႈ 80 တီႈၼင်ႈ၊ တီႈသၽႃးလၢင်ႈလႆႈမွၵ်ႈ 160 ၼင်ႈ၊ ပေႃးပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆ NLD ၵႃႈလႆႈယွမ်းၽွင်ႈ၊ ၶေႃႈၼွင်ႇငိူၼ်ႈၶႆ ၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ တေမီး ၵၢၼ်သဵတ်ႈၵႃႈသဵတ်ႈႁူဝ်ၵၼ်သေ တူၵ်းလူင်းၵၼ်လႆႈ။ ၸွမ်းလၢႆးၼႆႉ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၸၢင်ႈလီၶိုၼ်ႈမႃး လိူဝ်ၵဝ်ႇ မီးသၢႆငၢႆမွၵ်ႈ 50% ။

ၸွမ်းၼင်ႇငဝ်းႁၢင်ႈထီႉ 3. ၾၢႆႇသိုၵ်း+ USDP + ပႃႇတီႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း မႃးႁူမ်ႈၵၼ် ၶွတ်ႇၽွတ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸွမ်းလွၵ်းလၢႆး လူင်ပွင်ၸိုင်ႈႁူမ်ႈႁွမ်း။ ၸွမ်းလွၵ်းလၢႆးၼႆႉ ယူႇတီႈ USDP ၵေႃႈ တေႁူၺ်းသူၼ်း ပႃႇတီႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းဝႃႈ ပေႃးသူႁူမ်ႈၵၼ်တင်း NLD  ၼႆႉ သူယွၼ်း 10 ၶေႃႈ တေၸၢင်ႈလႆႈ 3-4 ၶေႃႈၵူၺ်း။ ပေႃးႁူမ်ႈႁွမ်းႁဝ်းတႄႉ  တေပၼ်သူမွၵ်ႈ 8 ၶေႃႈ။ ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ် ပႃႇတီႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၶႂ်ႈယွၼ်းႁဵတ်း ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၸႄႈမိူင်း၊ မိူၼ်ၼင်ႇမိူင်းတႆးၵေႃႈ တႆးယွၼ်းႁဵတ်းၸွမ်ၽွင်းလူင်မိူင်းတႆး ပႃႇတီႇ USDP ၵေႃႈၽွမ်ႉၸွမ်း၊ ႁၼ်လီၸွမ်း၊ ႁႂ်ႈတႆးလိူၵ်ႈဢဝ်ႁင်းၵူၺ်း၊ တေဢမ်ႇယုင်ႈၵဝ်းၸွမ်းသင် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပေႃးၼၼ် ပႃႇတီႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵေႃႈ တေဝႃႈၶႅမ်ႉဢိူဝ်ႈ လီဢိူဝ်ႈၼႆသေ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈသၢင်ႇသီႈ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ။

ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၸွမ်းလွၵ်းလၢႆးထီႉ 3 ၼႆႉ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၶဝ် ထတ်းသၢင်ဝႆႉဝႃႈ- လွၵ်းလၢႆးၼႆႉ သၢႆငၢႆဝၢၼ်ႈမိူင်း ၸၢင်ႈလီၶိုၼ်ႈမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇမွၵ်ႈ 70%-80% ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းၼႆႉ လႆႈတူၵ်းလူင်း ယွမ်းပၼ်ဝႆႉတီႈ ၾၢႆႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼမ်ယဝ်ႉ။ ပေႃးလႆႈတူၵ်းလူင်းယဝ်ႉၵေႃႈ တေမီးၵၢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ၊ ပေႃးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယဝ်ႉၵေႃႈ ၵႃႈလႆႈႁဵတ်းၸွမ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ မၢင်ၽဝ်ႇၵေႃႈ ဢၼ်လၵ်ႉလွမ်ၶတ်းၶႂၢင်ၵေႃႈ တေၸၢင်ႈမီး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁပ်ႉႁွင်းလႆႈ 100% ။

 တွၼ်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉ ပေႃးဝႃႈ NLD ပေႉၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ၊ သိုပ်ႇပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸုမ်းလဵဝ်ၵႂႃႇ ထႅင်ႈ ၶၵ်ႉတွၼ်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၵေႃႈ တေၵႂႃႇမိူၼ်ၵဝ်ႇၵူၺ်း၊ တေၶိုပ်ႈၼႃႈယၢပ်ႇ။ ပိူဝ်ႈတႃႇ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းပႆႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်း မႃးလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵေႃႈ မၼ်းတေယၢပ်ႇ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ NLD တင်းတပ်ႉသိုၵ်းဢမ်ႇမႅၼ်ႈၵၼ်။

ထႅင်ႈပိူင်ၼိုင်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းတေဝူၼ်ႉဝႃႈ ပေႃးဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ၵႂႃႇဢုပ်ႇၵၼ်တင်းၸုမ်း AA ၵေႃႈဢွင်ႇ၊ ၵႂႃႇဢုပ်ႇၵၼ်တင်း KIO ၵေႃႈဢွင်ႇ မၼ်းၼၢင်းၵေႃႈတေလႆႈၸိုဝ်ႈသဵင်၊ လိူၵ်ႈတင်ႈထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈၵေႃႈ မၼ်းတေလႆႈထႅင်ႈ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ လႆႈၸိုဝ်ႈလႆႈသဵင်လႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းၼႆႉ တေၶတ်းၶႂၢင်ၸွမ်း ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၶဝ်ထတ်းသၢင် ၼင်ႇၼႆ။

ပေႃးဝႃႈပႃႇတီႇလူင်ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်တင်းပႃႇတီႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းသေ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸိုင်ႈ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်ၸႅၵ်ႇဢႃႇၼႃႇၵၼ် ၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းမႃးလႄႈ ငဝ်းလၢႆးၵူႈလွင်ႈလွင်ႈတေလီၶိုၼ်ႈမႃး၊ ဢမ်ႇဝႃႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်၊ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ပႃးၸဵမ်ၵၢၼ်မိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸွမ်းငဝ်းႁၢင်ႈထီႉ 3 ဢၼ်ပဵၼ်ၾၢႆႇသိုၵ်း + သၢင်ႇသီႈ USDP + ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ် ၶွတ်ႇၽွတ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈသဵတ်ႈၵႃႈသဵတ်ႈႁူဝ်ၵၼ်လႆႈၼမ်လႄႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႆႉ ပေႃးလီၵေႃႈတေလီမႃး တႄႉတႄႉ -ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၶဝ် ထတ်းသၢင်ပႃးၼင်ႇၼႆ။

တေႃႉတႆႇၶႆႈၼႄ ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸႂ်ယဵၼ်

3/11/2020

ၵဵပ်းတႅမ်ႈ ၸၢႆးၽွၼ်းလီ (သၢႆၼမ်ႉမွင်း)

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း