“ၽွၼ်းလီ NCA ဢမ်ႇမီးသင်၊ လိူဝ်သေ လွတ်ႈၽေးသိုၵ်းၸူဝ်ႈၶၢဝ်း”

“ၽွၼ်းလီ NCA ဢမ်ႇမီးသင်၊ လိူဝ်သေ လွတ်ႈၽေးသိုၵ်းၸူဝ်ႈၶၢဝ်း”
(တွင်ႈထၢမ် ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ယွတ်ႈသိုၵ်း ၽူႈၼမ်း RCSS/SSA)

ဝၼ်းတီႈ 15/10/2019 ၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်း NCA တဵမ် 4 ပီ။ ၸွမ်း ၼင်ႇငဝ်းလၢႆးၵူႈပိူင်ပိူင်သေ ပၢင်ပွႆးၶွပ်ႈတဵမ် 4 ပီၼႆႉ လႆႈၶၢႆႉမႃးၸတ်းႁဵတ်းၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 28/10/2019 ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ တပ်ႉ သိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တိူင်းသိုၵ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၵၢင် (ယလၶ) ဢမ်ႇပိုတ်ႇပၼ်သဵၼ်ႈတၢင်း (ႁူဝ်မိူင်း – လၢင်းၶိူဝ်း – တူၼ်ႈတီး – ၼေႇပျီႇတေႃႇ) လႄႈ RCSS/SSA ဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA သေ ၶိုင်ပွင်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်မႃးတေႃႇသေႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပဵၼ် မိူဝ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင် NCA 4 ပီတဵမ် တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ။

ၵဵဝ်ႇၵပ်းငဝ်းလၢႆးၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ် 4 ပီတဵမ်လႄႈ ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းၸိုင်ႈတႆးဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉသေ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ လႆႈတိုဝ်ႉတၢင်းႁူပ်ႉထူပ်းၸွမ်သိုၵ်းလူင် ယွတ်ႈသိုၵ်း ၽူႈၼမ်း RCSS/SSA သေလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းတွင်ႈထၢမ် ဝႆႉၼင်ႇၼႆဢေႃႈ။

ထၢမ် – ၶၢဝ်းတၢင်း ၵိုတ်းသိုၵ်းမႃး 4 ပီၼႆႉ ယူႇတီႈ RCSS သေ လႆႈၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီဢီႈသင်၊ လႆႈၶေႃႈယူပ်ႈယွမ်း တွၼ်ႈသွၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈ။

တွပ်ႇ – ႁဝ်းၵိုတ်းသိုၵ်းၼႆႉ 3 ပီ ႁဝ်းမႃးႁဵတ်း NCA သမ်ႉ 4 ပီ ႁူမ်ႈၵၼ်ၼႆႉ မီး 7 ပီ။ ၼႂ်း 7 ပီၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ မႃးထတ်းတူၺ်း ၵၢၼ်ၶိုပ်ႈၼႃႈၼႆႉ ပႆႇမီးဢီႈသင်သေမဵဝ်း/ သေပိူင်။ ယႃႇဝႃႈ တေၶိုပ်ႈၼႃႈ မၼ်းသမ်ႉၶိုၼ်းထွႆလင်ၶိုၼ်းတိၵ်းတိၵ်း။ ၵူၺ်း ၵႃႈ ႁဝ်းသမ်ႉ ႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ ႁဝ်းပဵၼ်ပွႆးတိုၵ်းၵၼ်မႃး ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 50 -60 ပီၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ၊ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၵိၼ်းၸႂ်။ မိူၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၵေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းၵူၼ်းၽၢၼ်ၵူၺ်း ၼႂ်းသၢႆမၢႆၵမ်ႇၽႃႇၼႆႉ။

တဵင်းၸဵင်ႇမႃးပိုတ်ႇၽၵ်းတူပၼ် မၼ်းသၢင်ႇထုၵ်ႇယဝ်ႉ ၽိူၼ်ၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈမၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈဢုပ်ႇၵၼ်။ ၵမ်း ၼႆႉ မီးၽိူၼ်ၵၢၼ်မိူင်းယဝ်ႉ ႁဝ်းၸင်ႇၵိုတ်းသိုၵ်းသေယဝ်ႉ မႃးဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် ၵၢၼ်မိူင်း။ တႃႇတေမႃးၵႄႈပၼ်ႁႃ မိူင်းႁူမ်ႈ တုမ် မိူင်းမၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉၼႆႉ လူဝ်ႇလႆႈၵိုတ်းသိုၵ်း။ ၵိုတ်းသိုၵ်းယဝ်ႉၼႆ ႁူမ်ႈၵၼ်တႅမ်ႈ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းမီး NCCT။ NCCT ၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၸွမ်း တေႃႇထိုင်ပေႃးလူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇၶဝ်ႈပႃး ၼႂ်း NCCT ။ ၵွပ်ႈ ပိူဝ်ႈႁဝ်း ႁၼ်လီလႄႈ ႁဝ်းၸင်ႇလူင်းၼၢမ်းၼႂ်း NCA ။ တႃႇတေလူင်းၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈတႃႇတေမႃးဢုပ်ႇၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ။

ၽိူဝ်ႇမႃးဢုပ်ႇၵၢၼ်မိူင်း လူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA ၼႆႉယဝ်ႉ မီးမႃး 4 ပီယဝ်ႉ ၵုမ်ႇလႆႈမႃးထဵင်ၵၼ် လွင်ႈယူႇ၊ လွင်ႈၵိၼ်၊ လွင်ႈ ၵႂႃႇ၊ လွင်ႈပႆ ဢၼ်ၼႆႉဢၼ်လဵဝ်ၵူၺ်း။ ၵၢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း တီႈၵဵင်းတုင်ၼႆႉ ၸၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းမီးဝႆႉ တႅၵ်ႇ လႅင်းယူႇ ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းလႆႈ လွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်း ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းမီးဝႆႉတႅၵ်ႇလႅင်း။ မိူဝ်ႈႁဝ်း တေႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် ၵၼ် UPC ၵမ်းထီႉၼိုင်ႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းလူင်းၵႂႃႇႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၵႂႃႇၸွမ်းႁၢမ်ႈသမ်ႉပေႃး ပဵၼ်ၵွင်ႈ ပဵၼ်ၵၢင်ႇၶိုၼ်ႈမႃး။ ၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်း။

ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးမႃးတူၺ်း ဢုပ်ႇၵၼ်ၵႂႃႇဢုပ်ႇၵၼ်မႃး ပေႃးတေတႄႇဢုပ်ႇလိူင်ႈမူႇၾႅတ်ႊၻရႄႊမႃးၵေႃႈ ဢဝ်ဢၼ်ဝႃႈ တေ ဢမ်ႇလႆႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇ (မခွဲထွက်ရ)၊ တေလႆႈႁပ်ႉလွင်ႈၼႆႉ၊ ဢဝ်လႅၵ်ႈ (ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်) ဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ မၼ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၶဝ်မႃးတေႃႇလွင်းၼႆႉ။

လွင်ႈဢၼ်ဝႃႈ တေဢမ်ႇလႆႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇမီးၼႂ်း NCA ။ ၼႂ်း NCA ၼႆႉ မၼ်းမီးဝႆႉ (အရေး ၃ ပါး) ၵူၺ်း။ (အရေး ၃ ပါး) ၼႆႉ ပွင်ႇဝႃႈ ၼႂ်း NCA မီးယဝ်ႉ ႁဝ်းၵေႃႈ ယွမ်းႁပ်ႉဝႆႉယဝ်ႉ။ သမ်ႉဢဝ် လွင်ႈတေ ဢမ်ႇၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ မႃးသႂ်ႇထႅင်ႈ။ ၵမ်းၼႆႉသမ်ႉ EAO မၢင်ၸဝ်ႈ၊ မၢင်ပႃးသမ်ႉ ၶဝ်ႁပ်ႉၵႂႃႇပႅတ်ႈ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ၶဝ်ဢမ်ႇလႆႈပႃးၼႂ်းငဝ်ႈၶၢမ်ႇပိုၼ်ႉ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်။ ႁဝ်းၼႆႉ သမ်ႉမီးဝႆႉ ငဝ်ႈၶၢမ်ႇပိုၼ်ႉလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်။ တင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မႃးၼႆႉ ပေႃးဢမ်ႇမီး လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်မႃးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။

ၵွပ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ၸင်ႇဝႃႈ လွင်ႈတေဢမ်ႇလႆႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၼႆႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမၼ်းဢမ်ႇပႃးၼႂ်း NCA ႁဝ်းဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလႆႈ ၶဝ် ၶႂ်ႈႁဵတ်း ၶတ်းၸႂ်ႁႃ Option မၼ်း ဢၼ်ၼႆႉ ဢၼ်ၼၼ်ႉ ပွင်ႇဝႃႈ ပေႃးႁႃ Option ၵေႃႈ ပွင်ႇဝႃႈႁဝ်းယွမ်းႁပ်ႉယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇလူဝ်ႇမႃးလၢတ်ႈ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်း ႁဝ်းဝႃႈ ဢၼ်ၼႆႉယဝ်ႉ မၼ်းၵွင်ႉၶမ်ၵၼ် ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈမႃး။ ပေႃးဝႃႈတႄႉတႄႉ မၼ်း။

ထၢမ် – ပေႃးႁဝ်းၶႃႈ မႃးတူၺ်းၽွၼ်းလီၸူဝ်ႈၵိုတ်းတိုၵ်း NCA ၼႆႉသမ်ႉ လႆႈသင်ၽွင်ႈ။

တွပ်ႇ – မၼ်းဢမ်ႇလႆႈဢီႈသင်။ ဢၼ်လီမၼ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း လွတ်ႈၽေးသိုၵ်းၵႂႃႇၸူဝ်ႈၶၢဝ်း၊ လွင်ႈၵႂႃႇမႃးပႆ။ တွၼ်ႈ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း လွတ်ႈၽေးသိုၵ်းၵႂႃႇၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ပဵၼ်ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းလီၵႂႃႇဢိတ်းၼိုင်ႈ။

ထၢမ် – ၵမ်ႈၽွင်ႈယင်းဝႃႈ ၵႂႃႇလူင်း NCA သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸုမ်းသိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး တိုၵ်းယိုဝ်းၵၼ် ပဵၼ်မႃးပၼ်ႁႃၸိူဝ်းၼႆႉ ဢၼ်ၼႆႉ ယူႇတီႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈ RCSS သေ ၶႂ်ႈလၢတ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ။

တွပ်ႇ – ဢၼ်ၼႆႉတႄႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၵွပ်ႈ NCA။ ၵွပ်ႈ NCA သေ တိုၵ်းယိုဝ်းၵၼ်ၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇမီး။

ထၢမ် – တေႃႈလဵဝ်ၼႆႉၶႃႈလူး ပေႃးဝႃႈသိုပ်ႇၵႂႃႇတၢင်းၼႃႈၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၶၢဝ်းတၢင်း ဢၼ်ၵႂႃႇသဵၼ်ႈ ႁူဝ်မိူင်း – လၢင်းၶိူဝ်း – တူၼ်ႈတီးၵူၺ်း မီးလွင်ႈၶွင်ႉၶမ် NCA မႃးၼႆ ၶၢဝ်းတၢင်း ဢၼ်တေသိုပ်ႇၵႂႃႇတၢင်းၼႃႈၼႆႉလူး ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ တေႁဵတ်း ၸိူင်ႉႁိုဝ်။

တွပ်ႇ – မိူဝ်ႈၵႆႈၵေႃႈႁဝ်းလၢတ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉ တီႈတႄႉမၼ်းၼႆႉ ႁိူဝ်းဢၼ်တေၵႂႃႇၼႆႉ တေၵႂႃႇလပ်ႉလိုၵ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶဝ်မႃးပိၵ်ႉ တႃႈႁိူဝ်းပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ တႃႇတေၵႂႃႇတၢင်းၼႃႈၼႆႉ မၼ်းယၢပ်ႇတႄႉတႄႉ။

ထၢမ် – ဢၼ်ၶဝ်မႃးပိၵ်ႉၼႆႉ ယွၼ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်သေလႄႈ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ၶဝ်မႃးပိၵ်ႉတၢင်းၶႃႈ။

တွပ်ႇ – ႁဝ်းတေၵႂႃႇၼႆႉ ႁဝ်းပွင်ႇဝႆႉလူင်ႈၼႃႈဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉ။ လိၵ်ႈတၢင်းၵၢၼ်ၵေႃႈ ပၼ်ဝႆႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈႁဝ်း ပၼ်ဝႆႉ ယဝ်ႉလႄႈ ႁဝ်းႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ 1) ၼႆႉ မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇ တိုၼ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈႁဝ်းၵႂႃႇ ၼႂ်းပွႆး။ ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇလၢတ်ႈဢွၵ်ႇ တၢင်းသူပ်း၊ တူၺ်းလၢႆးႁဵတ်း၊ လၢႆးသၢင်ႈမၼ်းၼႆႉ မၼ်းႁဵတ်းၼႄႁဝ်း ဢၼ်ၼႆႉဢၼ်ၼိုင်ႈ။ 2) ပၢင်ၵုမ် JICM ၼႆႉ ဢမ်ႇ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမၼ်းၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၶဝ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ ၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ် JICM ၼႆႉ ဢၼ်ဢုပ်ႇ ၾႅတ်ႊ ၻရႄႊ ၶမ်ၵၼ်ၸိူင်ႉၼႆဢိူဝ်ႈ၊ ၶဝ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈပိၼ်ႇၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်း။ 3) ၶဝ်ၶႂ်ႈႁၵ်းၼႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၶဝ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈ ပၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် ႁႂ်ႈမၼ်းဢွင်ႇမၢၼ် ၶဝ်ၸွမ်းယႃႉ ဢၼ်ၼႆႉႁဝ်းႁၼ်ၼႆ ၸႅင်ႈလႅင်းလီ ၼႃႇ။

ထၢမ် – ပေႃးတူၺ်းၵၢၼ်မိူင်း ငဝ်းလၢႆးယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ယူႇတီႈ RCSS သေ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ထုၵ်ႇလီႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ် ႁႂ်ႈမၼ်း ပေႃးပဵၼ်မႃးလွင်ႈလီတီႈသုတ်း။

တွပ်ႇ – ဢၼ်လီတီႈသုတ်းၼႆႉ NCA သေ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၼႆႉ မၼ်းလီတီႈသုတ်း ယႃႇပေဢဝ်ငိူၼ်ႈၶႆ ဢၼ်ဢမ်ႇပႃးၼႂ်း NCA သေ မႃးသႂ်ႇ။ ဢၼ်ၼႆႉ လီတီႈသုတ်းယဝ်ႉ။

ထၢမ် – ပေႃး NCA ၼႆႉ ဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်သေ ၶွင်ႉၶမ်မႃးယူႇလႄႈ ၶၢဝ်းတၢင်း 7-8 ပီၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်မႃးလႄႈ တၢင်ႇ လွင်ႈတၢင်ႇလၢႆးၶႃႈလူး ၸွင်ႇမီးတႃႇတေဢုပ်ႇဢူဝ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈ။

တွပ်ႇ – မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉပေႃးဝႃႈ NCA ၼႆႉ ဢမ်ႇသိုပ်ႇတေႃႇ ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်ၵေႃႈ မၼ်းလူႉယဝ်ႉ။ ပေႃးၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်လူႉ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပွင်ႇဝႃႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ မၼ်းလူႉယဝ်ႉ မၼ်းတေပဵၼ်တပ်ႉသိုၵ်း တေႃႇတပ်ႉသိုၵ်းသေလႄႈ သုၵ်ႉသၵ်ႉၵၼ်ၵူၺ်း။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ တေၺႃးတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ။

ထၢမ် – ပေႃးၼၼ် လၢႆးတႃႇတေၵႄႈလိတ်ႈၵၼ် ၶႃႈလူး ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းမိူင်းပေႃးတေဢမ်ႇၺႃးတၢမ်ႇသိုၵ်းတၢမ်ႇသိူဝ်ထႅင်ႈ ၼႆႉ လၢႆးၵႄႈမၼ်းလူး တေမီးလၢႆးၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈ။

တွပ်ႇ – လၢႆးၵႄႈမၼ်းၼႆႉ မၼ်းမီးလၢႆးလဵဝ် လူဝ်ႇၼင်ႈဢုပ်ႇၵၼ်။ လၢႆးၵႄႈမၼ်းမီးလၢႆးလဵဝ် ဢၼ်ဝႃႈ ႁႂ်ႈႁဵတ်းၸွမ်း NCA ယႃႇပေဢဝ်ၼွၵ်ႈ NCA သေ မႃးလၢတ်ႈ၊ ယႃႇပေဢဝ်ငိူၼ်ႈၶႆတၢင်ႇၸိူဝ်ႉတၢင်ႇမဵဝ်းသေ မႃးလၢတ်ႈ။ ႁဵတ်းၸွမ်း NCA ၊ ႁဵတ်းၸွမ်းၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ၸၼ်ႉၸႄႈမိူင်း၊ ၸၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်ႁဝ်းလူင်းၵၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉ မၼ်းမီးဝႆႉမူတ်းယဝ်ႉ။ ယွမ်းႁပ်ႉလႆႈလႄႈ သႂ်ႇၼႂ်း NCA မူတ်းယဝ်ႉ။ ပေႃးႁဵတ်းၸွမ်းဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းၵေႃႈၵႂႃႇလႆႈ။ ပေႃးဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇၵႂႃႇလႆႈ။

ထၢမ် – ဢၼ်ၼႆႉတႄႉ တွၼ်ႈတႃႇၼႂ်းၵႄႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတင်း RCSS ၶႃႈၼေႃႈ။ တွၼ်ႈတႃႇလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်း မိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈလူး မီးၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ။

တွပ်ႇ – မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ၼႂ်းၸုမ်း PPST ႁဝ်း မၼ်းဢမ်ႇမီးပၼ်ႁႃ ဢီႈသင်ၵၼ် တေၵႂႃႇၼႆႉ ၼႂ်း PPST ႁဝ်း ၼႆႉ မီးၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵၼ်ဝႆႉမူတ်းယဝ်ႉ။ ႁဝ်းတေၵႂႃႇႁဵတ်းဢီႈသင်ၼႆ ၼႂ်းမူႇပိူင် PPST ၼႆႉ မီးဝႆႉမူတ်းယဝ်ႉ။ ႁဝ်းၵေႃႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉမူတ်းယဝ်ႉ။ ၼႂ်းႁဝ်း 10 ၸုမ်းၼႆႉ ႁဝ်းဢမ်ႇမီးပၼ်ႁႃ ဢီႈသင်။

ၵမ်းၼႆႉ ပၼ်ႁႃ ပွတ်းႁွင်ႇႁႃႉ ႁဝ်းမီးႁႃႉ ပေႃးဝႃႈတႄႉတႄႉမၼ်းၼႆ ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေ TNLA ႁဝ်းၵေႃႈဢမ်ႇမီးပၼ်ႁႃ ဢီႈ သင်ၵၼ်။ မီး TNLA ၼႆႉ ႁၼ်ၽိတ်းၵၼ် ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႃႈတီႈၵူၺ်း။ ပေႃးဝႃႈၶဝ်ၵႂႃႇယူႇၼႂ်း ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008 မိူၼ်ၼင်ႇ ဝၢၼ်ႈတူင်ႈ၊ ၼမ်ႉသၼ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ မၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇမီးပၼ်ႁႃဢီႈသင်။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ႁဝ်းၶိုၼ်ႈၵႂႃႇပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉ ႁဝ်းပႆႇယၢင်ႈၶဝ်ႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈတူင်ႈ၊ ၼမ်ႉသၼ်ႇ။ ႁဝ်းဢမ်ႇၶဝ်ႈလႆႈ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ ႁဝ်းၶဝ်ႈလႆႈ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈႁဝ်း ဢမ်ႇၶႂ်ႈယႃႉ မူႇပိူင်ဢၼ်ပၼ်တီႈယူႇၶဝ်ဝႆႉၼၼ်ႉ။

ထၢမ် – လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႂ်းတႆးၶႃႈလူး မိူဝ်ႈႁူဝ်ပီၼႆႉ ထိုင်တီႈပေႃးလႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် တေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ ၶၵ်ႉၵၢၼ်ဢုပ်ႇ ဢူဝ်း လွင်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းၸိူင်ႉၼႆ ထိုင်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ ပၼ်ႁႃ SSPP တင်း RCSS ၼႆႉၶႃႈဢေႃႈ။

တွပ်ႇ – မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ SSPP တင်း RCSS ၼႆႉ ႁဝ်းမီးလွင်ႈၵပ်းသၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တေႃႇၵႂႃႇတၢင်းၼႃႈၼႆႉ ၶႂ်ႈပဵၼ်ၸိူင်ႉ ႁိုဝ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈလဵဝ် တၢင်းၾၢႆႇ RCSS ႁဝ်း ပႂ်ႉထွမ်ႇ တၢင်း SSPP ၵူၺ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸဝ်ႈပၢင်ႇၾႃႉ မၼ်းၶႂ်ႈပဵၼ်ဢီႈ သင် ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈမိူဝ်းၼႃႈ။ မၼ်းယူႇတီႈၶဝ် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇပႂ်ႉထွမ်ႇၵူၺ်း ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈႁဝ်း ယိုၼ်ႈ(သၼိူဝ်) ၵႂႃႇ မူတ်းယဝ်ႉ။ ဢၼ်ႁဝ်းၶႂ်ႈပဵၼ် ႁဝ်းယိုၼ်ႈ(သၼိူဝ်) ၵႂႃႇမူတ်းယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ၶဝ်ၶႂ်ႈပဵၼ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်ၶႂ်ႈပဵၼ်သင်ၼႆ ပုၼ်ႈတႃႇၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ႁဝ်းလူဝ်ႇပႂ်ႉထွမ်ႇၶဝ်ၵူၺ်း။

ထၢမ် – ဢၼ်တၢင်းၾၢႆႇ RCSS ၶႂ်ႈပဵၼ်လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်။

တွပ်ႇ – လမ်ႇလွင်ႈသေပိူၼ်ႈၼႆႉ ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၵ်ႇသေႃးလူင် ပုၼ်ႈတႃႇၵႄႈပၼ်ႁႃလွင်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ။ ဢၼ် ႁဝ်းယိုၼ်ႈ(သၼိူဝ်) ၵႂႃႇၼႆႉ။ 1) ႁႂ်ႈႁဝ်း လႆႈၵပ်းသၢၼ်ၵၼ် ယႃႇႁႂ်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်။ 2) ႁႂ်ႈႁဝ်းမႃးႁူမ်ႈၵၼ်တႅမ်ႈ မူႇပိူင်။ ပေႃးႁူမ်ႈၵၼ်တႅမ်ႈမူႇပိူင်ယဝ်ႉ၊ 3) ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် မႃးႁူမ်ႈၵၼ် ၶဝ်ႈၵၢၼ်ၾိုၵ်း ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈမူႇပိူင်။ 4) ၸင်ႇႁႂ်ႈ ငဝ်ႈ ငုၼ်းတေႃႇငဝ်ႈငုၼ်း ၶိုၼ်းမႃးဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တူၵ်းလူင်းၵၼ် ႁႂ်ႈပဵၼ်မူႇၼိုင်ႈၸုမ်းလဵဝ်။ ၸႅၵ်ႇၽႄပုၼ်ႈၽွၼ်းၵၼ် ၽႂ် တေဢဝ်ဢီႈသင်။ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈၼႆႉ မူႇပိူင် ႁဝ်းယိုၼ်ႈ(သၼိူဝ်) ၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၶေႃႈတွပ်ႇပႆႇမႃး တေႃႇထိုင် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။

ထၢမ် – ဢိင်ၼိူဝ်တိုဝ်ႉတၢင်းဢၼ်လႆႈ ၶွင်ႉၶမ်ၵၢၼ်မိူင်းငဝ်းလၢႆးယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉသေ ဢၼ်ၶႂ်ႈမွၵ်ႇထိုင် ပေႃႈမႄႈၸိုင်ႈတႆး ႁဝ်းၶႃႈမီးၸိူင်ႉႁိုဝ်ထႅင်ႈၽွင်ႈၶႃႈ။

တွပ်ႇ – ဢၼ်ၶႂ်ႈမွၵ်ႇၼႄ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ မၼ်းမီးယူႇ 3 လွင်ႈ။ ထီႉ 1) ၼႆႉ ငဝ်းလၢႆးဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ မၼ်းပဵၼ် ငဝ်းလၢႆးလမ်ႇလွင်ႈ။ ဢၼ်ႁဝ်းတေၵႂႃႇၼေႇပျီႇတေႃႇၵမ်းၼႆႉ ဢၢၼ်းၵႂႃႇၵႄႈပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း၊ ဢၢၼ်းၵႂႃႇလၢတ်ႈ လၢႆလွင်ႈ လၢႆမဵဝ်း။ ႁဝ်းၵေႃႈၾၢၵ်ႇဝႆႉပၼ် ၶေႃႈၵႂၢမ်းၵူၼ်းမိူင်းသေၵႂႃႇ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်မႃးၼႆႉ ႁဝ်းၵေႃႈတိူဝ်ႉၸႂ်(သေၸႂ်) တႄႉ တႄႉ။

2) သမ်ႉ ပေႃးမႃးတူၺ်း ၵၢၼ်မိူင်းႁဝ်း ဢၼ်ပူၼ်ႉမႃးၾၢႆႇလင် ၵူၼ်းတႆးႁဝ်းၼႆႉ မီးတၢင်းႁူႉၼမ် ႁၼ်ၼမ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပၢႆး ဝူၼ်ႉလႄႈ တၢင်းႁတ်းႁၢၼ်ၼႆႉ ႁဝ်းဢမ်ႇၶၢမ်ႈလႆႈ ၽူႈၶဵၼ်မႃးသေပွၵ်ႈ။

ယုၵ်ႉၼႄတူဝ်ယၢင်ႇ – ၼေႇဝိၼ်းၶိုၼ်ႈသိမ်းဢႃႇၼႃႇ ပိၼ်ႇပႅင် တီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇ ပဵၼ်သူဝ်ႇသႄႇလိတ်ႉ မႃးတင်ႈဝႆႉပႃႇတီႇ ၶွင်ႊသီႊ ၶိူဝ်းလႂ်ၶိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈတူၺ်းထိုင်လုမ်းလႃးၵၼ်(လူးလေးၵၼ်)။ ၵူၼ်းတႆးႁဝ်း ဢၼ်မီးတၢင်းႁူႉတၢင်းႁၼ် ယင်း ၵႂႃႇ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈမိုဝ်းၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသေလႄႈ ႁဵတ်းပႃႇတီႇၶွင်ႊသီႊ။ ၽိူဝ်ႇထိုင်ႁဵတ်းယဝ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းဢီႈသင်လႆႈ ပုၼ်ႈ ၸိူဝ်ႉ ၶိူဝ်းႁဝ်း ဢမ်ႇလႆႈသင်သေမဵဝ်း။ ပုၼ်ႈတႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢမ်ႇႁဵတ်းလႆႈဢီႈသင်။ ၵွပ်ႈဢမ်ႇႁဵတ်းလႆႈလႄႈ မၼ်း ၸင်ႇသုၵ်ႉတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။

ပေႃးပၢၼ်ပႃႇတီႇၶွင်ႊသီႊယဝ်ႉၼႆၵေႃႈ ပႃႇတီႇၶွင်ႊသီႊၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁၢႆၵႂႃႇလၢႆမူတ်း ပုၼ်ႈတႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်း ဢမ်ႇဢွၵ်ႇ ၼႃႈမႃးႁဵတ်းသင်။ ဢၼ်ၼႆႉႁဝ်းႁၼ်တႆးႁဝ်း ဢၼ်ၼႆႉပဵၼ်တွၼ်ႈသွၼ်ၵႂႃႈ ဢၼ်ႁဝ်းၶႂ်ႈဝႃႈၼႆႉ။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ႁဝ်း တၢင်ႇဢပႅတ်ႈၶဝ် ပွင်ႇဝႃႈ ပဵၼ်တွၼ်ႈသွၼ်တႆးႁဝ်း တႃႇလုၵ်ႈလၢၼ်မိူဝ်းၼႃႈ။

ၵမ်းၼႆႉ သမ်ႉမႃး ပၢၼ်တၢၼ်းသူၺ်ႇ။ ပၢၼ်တၢၼ်းသူၺ်ႇၼႆႉသမ်ႉ မႃးတင်ႈၵျၢၼ်ႉၶၢႆႇယေး။ ၵျၢၼ်ႉၶၢႆႇယေးၼႆၵေႃႈ တႆး ႁဝ်းၵေႃႈဝႃႈမၼ်းပဵၼ်သုၼ်ႇလီဢိူဝ်ႈၼႆၵႂႃႇထွမ်ႇပိူၼ်ႈသေယဝ်ႉ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းၵျၢၼ်ႉၶၢႆႇယေး။ ၵျၢၼ်ႉၶၢႆႇယေးၼႆႉ ၵဝ်ၶႃႈ လၢတ်ႈဝႆႉ တင်ႈတႄႇမိူဝ်ႈၶဝ်တေ တႄႇၸႃႉတင်ႈ “ၼႆႉ ….. ၶဝ်တေႁၢင်ႈႁႅၼ်းတေပဵၼ်ပႃႇတီႇယဝ်ႉၼႆ ၵျၢၼ်ႉၶၢႆႇယေးၼႆႉ လၢႆး ၶဝ်ၼႆႉ လိုၼ်းသုတ်းမၼ်းၵေႃႈ ပဵၼ်ပႃႇတီႇတႄႉ။ ၵျၢၼ်ႉၶၢႆႇယေး မႃးပဵၼ်ပႃႇတီႇ ယဵၼ်းပဵၼ်ပႃႇတီႇ USDP တေႃႇ ထိုင်ဝၼ်း မိူဝ်ႈၼႆႉ။ ၼႂ်းၵျၢၼ်ႉၶၢႆႇယေးတင်းမူတ်း ယဵၼ်းပဵၼ် USDP ပဵၼ်တႆးႁဝ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼမ်ၼႃႇတေႃႇထိုင် ဝၼ်း မိူဝ်ႈၼႆႉ”။

USDP ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ပဵၼ်တႆးၵမ်ႈၼမ် ဢၼ်ၼႆႉ ပွင်ႇဝႃႈ ပၢႆးဝူၼ်ႉႁတ်းႁၢၼ်တႆးႁဝ်း၊ ၵၢၼ်ႁၵ်ႉ ၸိူဝ်ႉ ၶိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၶႅင်။ ႁၵ်ႉသုၼ်ႇတူဝ်ၼမ်လိူဝ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း။ ဢၼ်ၼႆႉမၼ်းတေလႆႈႁၼ်ႁဵတ်းၼႆ။ ဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈႁဝ်းဢမ်ႇ ၶၢမ်ႈ ပူၼ်ႉလွၵ်းၽူႈၶဵၼ်။ ဢၼ်ၼႆႉ ပွင်ႇဝႃႈသင် ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလူၺ်ႈၸေႇတ ၼႃႇ၊ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလူၺ်ႈ ႁၼ်ပုၼ်ႈသုၼ်ႇတူဝ် ၼမ်လိူဝ်ပုၼ်ႈတႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ဢၼ်ၼႆႉ ႁဝ်းတေလႆႈႁၼ်။

3) ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးမႃးတူၺ်း ၵၢၼ်လုၵ်ႉၾိုၼ်ႉႁဝ်းၼႆႉ ၵၢၼ်လုၵ်ႉၾိုၼ်ႉႁဝ်းတႄႇမႃးမိူဝ်ႈ 1958 တေႃႇထိုင် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၽူႈၶဵၼ်မႃးႁႅမ်လူမ်ႉဢမ်ႇၸႂ်ႈ၊ ၸုမ်းလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၵၢၼ်လုၵ်ႉၾိုၼ်ႉၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈတႆးၵူၺ်း။ ၵူႈၸုမ်းယဝ်ႉ ပဵၼ်ၾႆးၼႂ်း လၢႆလၢႆ ႁႅမ်ၵၼ်သေ လူမ်ႉဢူၼ်ႈၵႂႃႇ။ ပေႃးႁႅမ်ၾႆးၼႂ်းသေ ဢူၼ်ႈၵႂႃႇၼႆ ဢၼ်ႁဝ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇသေလႄႈ မင်ၽူႈၶဵၼ် ၼႆႉ ႁဝ်းဝႃႈ ဢၢၼ်းတိုၵ်းၽူႈၶဵၼ်ဢိူဝ်ႈ။ ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းမၼ်း ပေႃးႁဝ်းၼင်ႇၵၼ်ၽိတ်းၵၼ် ၵႂႃႇၶုၵ်းၸႂ်လႆႈ ၽူႈၶဵၼ် ဢိူဝ်ႈ ၵမ်းၼႆႉ။ မႅၵ်ႇၵွင်ႈႁဝ်းသေ ၵႂႃႇဝၢင်းၶိူင်ႈ၊ မၢင်ၵေႃႉၵေႃႈပၢႆႈၵႂႃႇသေ ၵႂႃႇႁဵတ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ၵႂႃႇပဵၼ်ၶိူင်ႈမိုဝ်းပိူၼ်ႈ။

တင်ႈတႄႇဢဝ်ပၢၼ်ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ပၢၼ်ၸဝ်ႈၸၢႆးၼွင်ႉၶဝ်မႃး ၵႂႃႇပဵၼ်ၶိူင်ႈမိုဝ်းပိူၼ်ႈမႃး။ ႁဵတ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉယဝ်ႉ ၵႂႃႇပဵၼ် ၶိူင်ႈမိုဝ်းပိူၼ်ႈ ၶဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇႁူႉတူဝ်ဝႃႈ ဢၵျွင်းဝႃႈ ၶဝ်ပဵၼ်ၶိူင်ႈမိုဝ်းပိူၼ်ႈ။ ၶဝ်ၼႆႉ သမ်ႉႁၵ်ႉတူဝ်ၵဝ်ႇသေယဝ်ႉၵေႃႈ ႁဝ်း ႁဵတ်းတႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်းယူႇဢိူဝ်ႈ ဢၼ်ႁဝ်းႁဵတ်းလႆႈ။ တီႈၼႆႈ တီႈၼၼ်ႈ ႁဝ်းႁဵတ်းပုၼ်ႈတႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ႁဝ်းပူၵ်းပွင်လႆႈ ဢၼ်ၼၼ်ႉဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ် ယွမ်ႇၼိုင်ႈလႄႈ ယွမ်ႇၼိုင်ႈၵူၺ်း။ တႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်း ဢၢမ်းၼၢတ်ႈတႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်း ႁဝ်းဢမ်ႇမီးဢီႈသင် ထုၵ်ႇပိူၼ်ႈၵမ်ၸိူၵ်ႈမၼ်း။ ထုၵ်ႇပိူၼ်ႈၸၼ်ၸိူၵ်ႈမၼ်းဝႆႉ ဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ၵၢၼ်လၢႆးလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉႁဝ်း တီႈဢၼ်ၽိတ်းမႃး။

ၵွပ်ႈၼႆလႄႈပၼ်ႁႃ ဢၼ်ယူပ်ႈယွမ်းယူႇတင်းသဵင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း ၸဝ်ႈပၢႆးပၺ်ၺႃႁဝ်း၊ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးႁဝ်း လီဢဝ် ပဵၼ်တွၼ်ႈသွၼ်သေလႄႈ ၶိုၼ်းဝူၼ်ႉ ပုၼ်ႈတႃႇတၢင်းၼႃႈၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ႁဝ်းပေႃးတေဢမ်ႇၵႂႃႇတူၵ်းလွၵ်းၽူႈ ၶဵၼ် ၵၢၼ် သုၼ်ႇတူဝ်ႁဝ်းၼႆႉ မၼ်းပဵၼ် ဢၼ်ယႂ်ႇသေတႃႉၵေႃႈ ပေႃးဢဝ်ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝႃႈတႄႉ မၼ်းပဵၼ်ၵၢၼ် ဢၼ်လဵၵ်ႉ ဢၼ်ၼွႆႉၵူၺ်း။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ၸင်ႇဝႃႈ ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၼႆႉ ၼူၵ်ႉၸွၵ်ႇပေႉၶႃး ဢဝ်ၶႃး၊ ၸၢင်ႉငႃး ပေႉတုမ် ဢဝ်တုမ် ပေႃးႁဝ်းႁူမ်ႈၵၼ်ၼႆ ႁဵတ်းတီႈဢိတ်းတီႈဢွတ်းၵႂႃႇၸူးပဝ်ႉမၢႆ ဢၼ်လဵဝ်ၵၼ်ၼႆတႄႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်လဵၵ်ႉ ၵေႃႈ မၼ်းပဵၼ်လိူင်ႈယႂ်ႇပုၼ်ႈတႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်း။

မိူဝ်ႈလဵဝ် ပုၼ်ႈတႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်းၼႆႉ လမ်ႇလွင်ႈၵႃႇႁိုဝ်ၼႆ ပေႃးမႃးတူၺ်း ပၢႆးပၺ်ၺႃ။ ပၢႆးပၺ်ၺႃတႆးႁဝ်းၼႆႉ တူၵ်းတႅမ်ႇ ဝႆႉ တင်ႈတႄႇပၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်ပုၼ်ႉမႃး။ ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် တိုၼ်းဢမ်ႇပၼ်ပၢႆးပၺ်ၺႃတႆးႁဝ်း။ ဢမ်ႇပၼ်ႁႂ်ႈလုၵ်ႈမႄႈတႆး ႁဝ်း သွၼ်ပၢႆးပၺ်ၺႃ။ လိၵ်ႈတႆးႁဝ်း ဢၼ်မီးဝႆႉၼႆႉ ၽႂ်ၸၼ်ၸိူၵ်ႈမၼ်းဝႆႉ မၼ်းပဵၼ်“ၸဝ်ႈသင်ၶၶဝ်” ၸၼ်ၸိူၵ်ႈမၼ်း ဝႆႉ။ “မုၼ်ၸဝ်ႈ” ၸၼ်ၸိူၵ်ႈမၼ်းဝႆႉဢိူဝ်ႈ ပေႃးဝႃႈတႄႉတႄႉမၼ်း ၼႆႉယင်းလီ ဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ်ၸဝ်ႈသင်ၶ။ ဢၼ်ၽေႃႇ ၼမ်ႉ ၽေႃႇတူဝ် ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈ တႆးႁဝ်းတူင်ႉတိုၼ်ႇၶဝ်ႈမႃးၼႆႉ ပဵၼ်ၽႂ်လႃႇ ပဵၼ်“သြႃႇၸၢႆးဢွင်ႇထုၼ်း”ဢိူဝ်ႈ။ သြႃႇၸၢႆး ဢွင်ႇထုၼ်းဝူၼ်ႉ မမီး 3 တူဝ် တႆးႁဝ်းၼႆႉ လူဝ်ႇလႆႈမီးမ 5 တူဝ်ဢိူဝ်ႈ တိုတ်ႉမူႇပိူင်မၼ်း ၶိုၼ်ႈမႃး ယင်းလီယွင်ႈယေႃး “သြႃႇၸၢႆးဢွင်ႇထုၼ်း” ဢိူဝ်ႈ။ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်း တူင်ႉၼိုင်လိၵ်ႈတႆးမႃးၼမ်ၼမ်။ သၢမ်ဢၼ် ဢၼ်ဢဝ်မ 5 တူဝ်မႃး ၽေႃႇၼမ်ႉၽေႃႇတူဝ် ပဵၼ်ၽႂ်လႃႇ လီယွင်ႈယေႃးပဵၼ် “ပီႈၸၢႆးၾႃႉ”။ ပီႈၸၢႆးၾႃႈဢိူဝ်ႈ မႃးၽေႃႇၼမ်ႉၽေႃႇတူဝ်။

ၸင်ႇဝႃႈလိၵ်ႈတႆးႁဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းဢမ်ႇမီးၸၼ်ႉ ႁႂ်ႈမေႃဢၢၼ်ႇ မေႃတႅမ်ႈမွၵ်ႈၼႆႉၵူၺ်း။ “မ” ႁႃႈတူဝ်ႁဝ်းယင်းပႆႇပဵၼ်လႆႈ တင်း မႁႃႈတူဝ် ႁႂ်ႈမၼ်းမေႃဢၢၼ်ႇ၊ မေႃတႅမ်ႈ၊ မေႃလူ၊ မေႃပွင်၊ မေႃသွၼ်ၼႆ ႁဝ်းပႆႇပဵၼ်မႃး။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈသင်ၼႆ ႁဝ်းဢမ်ႇမီး ၸၼ်ႉ။ ပေႃးလိၵ်ႈတႆးဢမ်ႇမီးၸၼ်ႉ ၵူၼ်းၵူႈပွၵ်ႈသမ်ႉဝႃႈဢီႈသင်လႃႇၼႆ လိၵ်ႈတႆးၼႆႉသူတေၵႂႃႇၸႂ်ႉတီႈလႂ် သၢင်းပၼ် ႁူဝ်လုၵ်ႈၶဝ်။ ၵူႈပွၵ်ႈၼႆႉ ၵဝ်ဢမ်ႇမေႃလိၵ်ႈ ၵဝ်လႆႈလဵင်ႉသူပေႃးယႂ်ႇမႃး ဢၼ်ၼႆႉၵူၼ်းထဝ်ႈၵူၼ်းၵႄႇၶဝ်ၵေႃႈ ဝႃႈလုၵ်ႈ လၢင်းၶဝ်ၸိူင်ႉၼႆ။ ဢၼ်ၼႆႉ ပေႃႈမႄႈဢၼ်ဝႃႈၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ မိူၼ်တင်းၸၼ်ၶႃလုၵ်ႈလၢင်းၶဝ်ႈလုၵ်း။

ႁဝ်းယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ မၼ်းတေႁၢႆၵႂႃႇယဝ်ႉ ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ၼႆႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်း ႁူႉႁၼ်မိူဝ်းၼႃႈၼႆႉ ၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ၺႃႁဝ်း ပေႃးဝႃႈႁဝ်းပႆႇမီးၸၼ်ႉၼႆတႄႉ ၵူၼ်းႁဝ်းၵေႃႈပႆႇမီးၸၼ်ႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇယုၵ်ႉပၢႆးပၺ်ၺႃႁဝ်း ႁႂ်ႈမီး ၸၼ်ႉ။ ပၢႆးပၺ်ၺႃ ႁႂ်ႈမီးၸၼ်ႉၼႆႉ လူဝ်ႇပႂ်ႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵွၼ်ႇႁႃႉ ၼႆတႄႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈလူး၊ ၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ၺႃ တင်း ၵၢၼ်လုၵ်ႉၾိုၼ်ႉၼႆႉ မၼ်းၵူႈၵၼ် တေႃႇသူႈၵၼ်ၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်း။ ၵဝ်ၶႃႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း တီႈမိူင်းသိင်ႇၵပူဝ်ႇ လီႊၵွၼ်ႊယူႊ ၵဝ်ၶႃႈလႆႈဢၢၼ်ႇပပ်ႉမၼ်းသေ ၵဝ်ၶႃႈၵႂႃႇႁွတ်ႈသိင်ႇၵပူဝ်ႇ ၵဝ်ၶႃႈလႆႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း လၢႆးပူၵ်းပွင်သၢင်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း။

လီႊၵွၼ်ႊယူႊၼႆႉ မၼ်းပူၵ်းပွင်ၵူၼ်းလုၼ်ႇမႂ်ႇမၼ်းဝႃႈဢီႈသင် ၵၢၼ်ႁဵၼ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၶၢဝ်းယၢမ်း၊ ၵၢၼ်ႁဵၼ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီး ၼုမ်ႇဢမ်ႇမီးထဝ်ႈ။ ႁဵၼ်းလႆႈၵူႈၶၢဝ်းယၢမ်း။ ဢမ်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး၊ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်း ပေႃးၶၢတ်ႇၵၢၼ်ႁဵၼ်း ၼႆၼႆႉ ႁဝ်းဢမ်ႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်လႆႈယဝ်ႉ ဢၼ်ၼႆႉ လီႊၵွၼ်ႊယူႊလၢတ်ႈ။

ၵဝ်ၶႃႈၵေႃႈဝူၼ်ႉ ဢိူဝ်ႈ…. ၸႂ်ႈတႄႉဢိူဝ်ႈ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈႁဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လုၵ်ႉၾိုၼ်ႉမႃးၼႆႉ ႁဝ်းၶၢတ်ႇပၢႆးပၺ်ၺႃ ႁဝ်းဢမ်ႇၽုၵ်ႇ ပၼ် ၵူၼ်းလုၼ်ႈမႂ်ႇပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈမႃး ဢၼ်ၼႆႉမၼ်းယၢပ်ႇ။

လွင်ႈယူပ်ႈယွမ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၼႆႉ 1) ၼႆႉ ပၢႆးပၺ်ၺႃ ႁဝ်းယူပ်ႈယွမ်း။ 2) ၼႆႉသမ်ႉ ပိုၼ်ႉႁူႉပၢႆးႁၼ်တႆးႁဝ်းၼႆႉ ၵွပ်ႈလႆႈ ႁဵၼ်းတၢင်းပိုၼ်းမၢၼ်ႈ။ ၵူၼ်းဢၼ်ႁူႉပိုၼ်းၵဝ်ႇၵႄႇၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၵဝ်ႇၵူၺ်း ၵူၼ်းလုၼ်ႈမႂ်ႇၼႆႉ ဢၼ်လႆႈၵႂႃႇႁဵၼ်းတၢင်း မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ဢဝ်ပိုၼ်းႁဝ်းပိၼ်ႈၽူၼ်ၵႂႃႇပႅတ်ႈဢိူဝ်ႈၵမ်းၼႆႉ၊ ၵဝ်ၶႃႈဢၢၼ်ႇပိုၼ်း 2-3 ပပ်ႉၼႆႉ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်။ ဢဝ် ပိုၼ်းႁဝ်းၼႆႉ ပိၼ်ႈၽူၼ်ၵႂႃႇပႅတ်ႈ သမ်ႉၵႂႃႇယုမ်ႇတၢင်းပိုၼ်းမၢၼ်ႈသေ တႅမ်ႈပိၼ်ႈၽူၼ်ပိုၼ်းတႆးႁဝ်းမႃး။ မၢၼ်ႈၼႆႉ ပေႃး ဝႃႈ တႄႉတႄႉမၼ်းၼႆႉ မၼ်းယႃႉပိုၼ်းႁဝ်း ဢဝ်ပိုၼ်းၶဝ်မႃးသႂ်ႇ ၼႂ်းၵၢၼ်ႁဵၼ်းတိုၼ်းသႂ်ႇဝႆႉၸိူင်ႉၼႆ။ သူတူၺ်းလႃႈ တီႈ ပိုၼ်း(သမိုင်း)။ ပိုၼ်းၼႆႉ ၶဝ်ပိၼ်ႇၸွမ်းငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းၶဝ်ယူႇတႃႇသေႇ ၼႂ်းပိုၼ်းၶဝ် ၶဝ်သွၼ်ဝႆႉ။

ၵွပ်ႈၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ၵၢၼ်လုၵ်ႉၾိုၼ်ႉႁဝ်းၵေႃႈတေႃႈၼင်ႇၼၼ် ႁဝ်းလူဝ်ႇမီးၸၼ်ႉသေလႄႈ ပိုၼ်းႁဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇဢဝ် သႂ်ႇၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်း ႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်းႁူႉပိုၼ်း ႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်း မေႃႁၵ်ႉၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း ဢၼ်ၼႆႉဢၼ်ၼိုင်ႈ။

2) မႃးၼႆႉ ပေႃးမႃးတူၺ်းၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၼႆႉ ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်းႁဝ်း ပဵၼ်ဢီႈသင်တႄႉတႄႉၼႆၼၼ်ႉ ၵူၼ်းလုၼ်ႇမႂ်ႇ ႁဝ်းၼႆႉ ၵႂင်ဝႆႉဢိူဝ်ႈဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဢီႈသင်တႄႉတႄႉလႃႇ ပေႃးမႃးႁဵတ်းၶူဝ်းတႆးၼႆ လၢႆးလဵၼ်းမူတ်း မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵႂႃႇတႅင်ႇ ဢီႈသင်ၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇႁူႉယဝ်ႉဢၼ်လႂ်ပဵၼ်ၶူဝ်းတႆး၊ ၶူဝ်းယၢင်း၊ ၶူဝ်းမၢၼ်ႈ။ ဢၼ်ၼႆႉပွင်ႇဝႃႈသင်လႃႇၼႆ။ ပေႃးဝႃႈၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်းႁၢႆၵေႃႈ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၵေႃႈႁၢႆယဝ်ႉ။

ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း ဢၼ်ဝႃႈ လွင်ႈယႂ်ႇပဵၼ်ဢီႈသင်ၼႆ 3 ဢၼ်ၼႆႉ။ 1) ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ပေႃးၵႂၢမ်းလၢတ်ႈႁၢႆၵေႃႈ ယဵၼ်းယဝ်ႉ ။ 2) ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း ၶူဝ်းၼုင်ႈတၢင်းဝႆ ၵႃႈၼူၵ်ႉ/ တူဝ်း ယဝ်ႉၵေႃႈ လၢႆးၵႃႈ/ လၢႆးဝႅၼ် ပေႃးႁၢႆၵေႃႈ ပွင်ႇဝႃႈ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ႁဝ်း ၵေႃႈႁၢႆယဝ်ႉ။ တူင်ႇသိၼ်ႈလၢႆးၵႃႈပၢၼ်ၵဝ်ႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ သူတူၺ်းလူး၊ ၶူၼ်ႉၶႂႃႉ ပဵၼ်လၢႆးတႆးႁႃႉ မၼ်းပဵၼ်လၢႆးမၢၼ်ႈ မူတ်းမူတ်း ဢေႃးၸေႇယ မၼ်းၵႂႃႇသွၼ်ဢဝ်တီႈလၢႆးမၢၼ်ႈသေ မႃးပူၵ်းပွင်ၸၢတ်ႈသႅင်းတႆး။ မီးၵႂၢမ်းဝၵ်ႉဢဝ်ပၢၼ်ၵဝ်ႇ ႁဝ်းၼႆႉၵူၺ်း တိုၵ်ႉႁၵ်ႉသႃဝႆႉယူႇတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဢၼ်ၼႆႉ ၸမ်ၶႂ်ႈႁၢႆယဝ်ႉ ၵူၼ်းလုၼ်ႇမႂ်ႇမေႃႁဵတ်းၵႂၢမ်းဝၵ်ႉ ၸိူင်ႉၼင်ႇတႆးႁဝ်းမိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းဢေႇၼႃႇယဝ်ႉ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇသူင်သင်ၼႆ ၵႂႃႇသူင်ၵႂၢမ်းပၢၼ်မႂ်ႇ ၵႂၢမ်းပၢၼ်မႂ်ႇဢမ်ႇလီႁႃႉၼႆ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ “ထုင်းၵဝ်ႇယႃႇႁႂ်ႈႁၢႆ လၢႆးမႂ်ႇႁႂ်ႈၶိုတ်းၵၢပ်ႈ” ၼႆႉ မၼ်းၵေႃႈၸႂ်ႈယူႇ။

ၵႂၢမ်းပၢၼ်မႂ်ႇၼႆႉမၼ်းတိုၵ်ႉပေႃႇမႂ်ႇၵူၺ်း မၼ်းဢမ်ႇၵိုၵ်းဝႆႉၾိင်ႈထုင်းႁဝ်း။ ၵႂၢမ်းပၢၼ်မႂ်ႇၼႆႉ မၼ်းယိူင်းဢဝ်မႃး ဢိင်းၵ လဵတ်ႈတင်းသဵင်ႈၵူၺ်း။ ဢိင်းၵလဵတ်ႈတႄႇၸႃႉဢွၼ်တင်ႈၵူၺ်း။ ၼႆႉၵေႃႈယိူင်ႈပိူၼ်ႈမႃး မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၾိင်ႈထုင်းႁဝ်း တႄႉတႄႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းလူဝ်ႇၶိုတ်းၵၢပ်ႈပဵင်းၼႂ်းၵမ်ႇၽႃႇဢိူဝ်ႈ ပေႃးၼႆၵေႃႈ မၼ်းလီယွင်ႈယေႃး“ၻွၵ်ႊတိူဝ်ႊၸၢႆးၶမ်း လဵၵ်း”ဢိူဝ်ႈ တႅမ်ႈၵႂၢမ်း။ ၻွၵ်ႊတိူဝ်ႊၸၢႆးၶမ်းလဵၵ်းတႅမ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇဝႃႈၵၢၼ်မိူင်း၊ ၵၢၼ်တၢင်းႁၵ်ႉ၊ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း၊ ၾိင်ႈထုင်း မၼ်းမီးဝႆႉမူတ်း။ ၵဝ်ၶႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းႁွင်ႉၵႂၢမ်း ၵဝ်ၶႃႈဢၢၼ်ႇ မၼ်းမႃးပၼ်ပပ်ႉၵဝ်ႇ 2 ပပ်ႉ။ ၵဝ်ၶႃႈဢၢၼ်ႇ ၼိူဝ်ႉၵႂၢမ်း ၻွၵ်ႊတိူဝ်ႊၸၢႆးၶမ်းလဵၵ်းတင်းမူတ်း ယဝ်ႉမႃး ဢဝ်မႃးပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉၵၢၼ်မိူင်းလႆႈ။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ လူဝ်ႇႁွင်ႉဢၼ်လဵဝ်ၵူၺ်း။ ပေႃးမေႃႁွင်ႉၼႆၵေႃႈ မၼ်းတေဝၢၼ်ႁူဢိတ်းၼိုင်ႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်းၵေႃႈ လွင်ႈယႂ်ႇဢိူဝ်ႈ။

3) ၵၢၼ်လၢႆးလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉႁဝ်းၵႂႃႇတၢင်းၼႃႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ထႅၵ်ႉၼူဝ်ႊလူဝ်ႊရီႊ ၵၢပ်ႈသူဝ်ႊသျႄႊမီႊတီႊယိူဝ်ႊ ၵူၼ်းတႆးႁဝ်းၼႆႉ မၼ်းယိပ်းၾူၼ်းၵၼ်မူတ်းယဝ်ႉ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ မၼ်းလဵၼ်ႈၾဵတ်ႉပုၵ်ႉၵၼ်မူတ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇႁူႉၵႃႈ ၶၼ်လၢႆးလဵၼ်ႈမၼ်း၊ ပေႃးဢမ်ႇထုၵ်ႇၸႂ်မႃးၵေႃႈ လၢတ်ႈၵၼ်။ ဢၼ်မီးၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇသေပိူၼ်ႈၼႆႉ ၵဝ်းသၢဝ်ၵဝ်းမၢဝ်ႇၵၼ် ၼႂ်းၾဵတ်ႉပုၵ်ႉသေ လႆႈၵၼ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ဢၼ်ၼႆႉၼမ်ၼႃႇ။ ဢမ်ႇႁၼ်တူဝ်ၵၼ်သေဢိတ်း ၵဝ်းၵၼ်ၼႂ်းၾဵတ်ႉပုၵ်ႉ ၵမ်းလိုၼ်းမႃးႁၼ် ဢူဝ်း …. တၢင်းၾဵတ်ႉပုၵ်ႉ တင်းတူဝ်တႄႉမၼ်း ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်လူးၼႆႉ ၼႆၵေႃႈဢမ်ႇဢဝ်ၵၼ်သေ ၽၢတ်ႇၵၼ်ၵေႃႈမီး ဢၼ်ၼႆႉမၼ်းပဵၼ်ၽွၼ်းႁၢႆႉ။

ၽွၼ်းလီမၼ်းသမ်ႉ ပေႃးဝႃႈတႄႉမၼ်း ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းသိုဝ်ႇသၢၼ်ၵၼ်လႆႈမူတ်း၊ ႁဝ်းလူဝ်ႇမေႃၸႂ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၽူႈၶဵၼ် ႁဝ်းၼႆႉ မၼ်းယူႇၼႂ်းၵမ်မိုဝ်းႁဝ်း တပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း ၵူႈတီႈၼၼ်ႉ မၼ်းယူႇ ၼႂ်း ၵႄႈၵူၼ်းမိူင်းလူး ၶဝ်ၵႂႃႇပေႉၵိၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ၶဝ်ၵႂႃႇထုပ်ႉပေႃႉၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ၶဝ်ၵႂႃႇႁႅမ်တၢႆၸိူင်ႉႁိုဝ် ၶဝ်လၢတ်ႈၵၼ် ၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ၵႂၢမ်းလပ်ႉၶဝ်မီးၸိူင်ႉႁိုဝ် မၼ်းယူႇၼႂ်းၵႄႈႁဝ်းမူတ်းမူတ်း။ ၾဵတ်ႉပုၵ်ႉၼႆႉ မၼ်းလူဝ်ႇဢွၵ်ႇတိၵ်းတိၵ်း။ မၼ်းပဵၼ်သူဝ်ႊသျႄႊမီႊတီႊယိူဝ်ႊသုၼ်ႇတူဝ်လူး။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်သုၼ်ႇတူဝ်လႄႈ ပိူၼ်ႈဢမ်ႇဢဝ်ဢၼ်ဝႃႈ ၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈလူး။ မၼ်းလူဝ်ႇလႆႈမီးလွင်ႈတၢင်းမၼ်းၼၼ်ႉၼႃႇ။

တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇၸိူင်ႉၼၼ် လၵ်ႉထၢႆႇႁၢင်ႈမၼ်းလႄႈ လႆႈမူတ်းယဝ်ႉ။ ၾိုၵ်းတႅမ်ႈ တၢင်ႇၶၢဝ်ႇၼႂ်းၾဵတ်ႉပုၵ်ႉ။ လွင်ႈတပ်ႉမတေႃႇၶဝ် ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းယူႇ တင်းသဵင်ႈတင်းမူတ်း ဢၼ်ၼႆႉပဵၼ်ၽူႈၶဵၼ်ႁဝ်းဢိူဝ်ႈ။ ၵၢၼ်လုၵ်ႉ ၾိုၼ်ႉဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ လူဝ်ႇယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၵူၺ်း ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်းတင်းသဵင်ႈ ယူႇၼႂ်းၽဝၵၢၼ်လုၵ်ႉၾိုၼ်ႉ တင်းမူတ်းလူး။ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၼႆႉ ၵၢၼ်လုၵ်ႉၾိုၼ်ႉမီးတီႈပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ်ၵူၺ်းၼႆ ပေႃးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇဢမ်ႇမီး ၵေႃႈပွင်ႇဝႃႈၵွႆယဝ်ႉၼႃႇ တႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်း။

ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်သင်လႃႇ မၼ်းပဵၼ်ၵၢၼ်တေႃႇသူႈ တေႃႇလွင်းတင်းၵၢၼ်မိူင်းၵူၺ်း။ မိူၼ် ၼင်ႇၵဝ်ၶႃႈၵႆႉဝႃႈ ႁဝ်းတိုၵ်းတႃႇသင် ႁဝ်းတိုၵ်းတႃႇဢုပ်ႇ၊ ဢုပ်ႇတႃႇဢီးသင် ဢုပ်ႇတႃႇဢႃႇၼႃႇ၊ လႆႈဢႃႇၼႃႇမႃးတေႁဵတ်း သင် တႃႇပူၵ်းပွင်ၽဝၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်းႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ မႂ်ႇသုင်။

ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းလူဝ်ႇၶဝ်ႈၸႂ် ၵၢၼ်လုၵ်ႉၾိုၼ်ႉၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈယိပ်းၵွင်ႈဢၼ်လဵဝ်ၵူၺ်း ႁဝ်းမီး ၾူၼ်းလုၵ်ႈၼိုင်ႈ ႁဝ်းလူဝ်ႇမေႃၸႂ်ႉ ႁႂ်ႈပဵၼ်ၽွၼ်းလီ ပုၼ်ႈတႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်း ႁဝ်းယႃႇပေဢဝ်ၾဵတ်ႉပုၵ်ႉၼႆႉ သိုဝ်ႇသၢၼ် ၵၼ်လႄႈ ႁဝ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇၸႂ်ႁဝ်းဢၼ်လႂ် ႁဝ်းလႃႇသႂ်ႇၵၼ် ဢၼ်ၼၼ်ႉမၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈတႅၵ်ႇယၢႆႈၵၼ်၊ ၸင်းၵၼ်၊ ၾဵတ်ႉ ပုၵ်ႉၼႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈပိၼ်ႇၾဵတ်ႉပုၵ်ႉသေ ႁဵတ်းၾဵတ်ႉပုၵ်ႉပွမ်သေလဵၼ်ႈ လႃႇပၼ်ၵၼ်။ မၼ်းဢမ်ႇၶႅၵ်းလႆႈႁႃႉၼႆ ၵူၼ်း ဢၼ်ပိၼ်ႇၾဵတ်ႉပုၵ်ႉပွမ်သေလၢတ်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉ မၢႆထိုင်ဝႃႈ မၼ်းဢမ်ႇႁူႉလွင်ႈၾဵတ်ႉပုၵ်ႉ ပေႃးပိူၼ်ႈၶူၼ်ႉႁႃၼႆႉပဵၼ် ၽႂ်လႃႇၼႆ မၼ်းႁူႉတိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ၶႂ်ႈၾၢၵ်ႇထိုင် ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးႁဝ်း ၵူၼ်းလုၼ်ႇမႂ်ႇ မီးၾဵတ်ႉပုၵ်ႉႁႂ်ႈမေႃၸႂ်ႉ ႁႂ်ႈပဵၼ်ၽွၼ်းလီပုၼ်ႈတႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်း ယႃႇၸႂ်ႉႁႂ်ႈပဵၼ်ၽူႈၶဵၼ်တႃႇတူဝ်ၵဝ်ႇလႄႈ ပဵၼ်ၽူႈ ၶဵၼ်ၾၢႆႇၼိုင်ႈလႄႈၾၢႆႇၼိုင်ႈ။

ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၶၢဝ်းယၢမ်းသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၶၢဝ်းယၢမ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းၵၼ်ၼႆႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း တိတ်းတၢမ်း ၸွမ်းတႃႇသေႇ။ ၵဝ်ၶႃႈတိတ်းတၢမ်းတူၺ်း တပ်ႉမတေႃႇၶဝ် သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇမိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၽိတ်းၽိတ်းၽူၼ်ၽူၼ် ဢဝ်ဢၼ်ပွမ်သေ မႃးသႂ်ႇတႃႇသေႇ ဢၼ်တႄႉမၼ်း ဢမ်ႇဢဝ်မႃးသႂ်ႇသေပွၵ်ႈ ဢၼ်ၶဝ်သိမ်းလႆႈယႃႈပျီႇတူႉၸိတ်ႉၼႃးပွႆး ၶဝ်သမ်ႉဢမ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ယႃႈပျီႇတူႉၸိတ်ႉ။ ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းၼႄ ၶဝ်တီႉလႆႈႁူင်းယႃႈတီႈ KDA ၶဝ်တိုၼ်းဢမ်ႇဝႃႈ ပဵၼ် KDA ။ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉဢၼ်ၵႃႉယႃႈယူႇတင်းသဵင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းမၼ်းႁူႉမူတ်း။ ၶဝ်ၵႂႃႇသပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇၼႆႉ ၶဝ် တိုၼ်းဢမ်ႇဝႃႈ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉၵႃႉယႃႈ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၶဝ်လူဝ်ႇၸႂ်ႉၵိၼ်ပျီႇတူႉၸိတ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းယူႇတႂ်ႈႁူတႂ်ႈ တႃၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းမႃးမူတ်းမူတ်း။

ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းၼႆႉ ၵွပ်ႈသင် ယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ မၼ်းယူႇတႂ်ႈႁူ တႂ်ႈတႃၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းလၢႆလၢႆ ၽႂ်ႁဵတ်း ၽႂ်ၵႃႉ ၽႂ်ၵိၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁူင်းယႃႈမီးတီႈလႂ် ပဵၼ်ၽႂ်ၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆ ဢဝ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းၾဵတ်ႉပုၵ်ႉလႄႈ။ သူင်ႇၶၢဝ်ႇၸွတ်ႇတူဝ်ႈတင်းလုမ်ႈၾႃႉလႄႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈမႃးသူင်ႇၶၢဝ်ႇထိုင် RCSS ႁႂ်ႈသူင်ႇၶၢဝ်ႇၸွတ်ႇတူဝ်ႈတင်းၵမ်ႇၽႃႇႁႂ်ႈႁူႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၽေး ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်း ပဵၼ်ၽေးဝၢၼ်ႈမိူင်း။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ တပ်ႉမတေႃႇမၼ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်း မိူင်းမၼ်းႁူႉမူတ်းယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢီႈသင်လႃႇ ဢၼ်ဢမ်ႇႁတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ ၵူဝ်မဵဝ်းလဵဝ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ဢဝ်ၽီလူင်မႃးပႂ်ႉယူႇ တၢင်းလင်ႁဝ်းသေ ႁဝ်းၵုမ်ႇၵူဝ်ယူႇ ၸိူင်ႉၼႆတႄႉ ႁဝ်းၵေႃႈ ပဵၼ်ၶႃႈၵႂႃႇယူႇတိၵ်းတိၵ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ႁဝ်းၵေႃႈတေတူၵ်း တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇယူႇတိၵ်းတိၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၸင်ႇဝႃႈ ၵၢၼ်တေႃႇသူႈ ၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႈလီ၊ ၵၢၼ်သိုၵ်းၵေႃႈလီ လူဝ်ႇမီး 4 ဢၼ် 1) လူဝ်ႇမီးပၢႆးဝူၼ်ႉလီ။ ၵူၼ်းတီႈမီးပၢႆး ဝူၼ်ႉလီ ဢမ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်သင်ၵေႃႈ မၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇထူးသင်။ မိူၼ်တင်းဢမ်ႇမီးပၢႆးဝူၼ်ႉၵူၺ်း။ 2) လူဝ်ႇမီးတၢင်းႁူႉ မီး တၢင်းႁူႉသမ်ႉ ဢမ်ႇမီးပၢႆးဝူၼ်ႉလႆႈ ပေႃးၼႆၵေႃႈ ထုၵ်ႇပိူၼ်ႈလွၵ်ႇၸႂ်ႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၵူၼ်းမီးပၺ်ၺႃတႆးႁဝ်းၼႆႉ ထုၵ်ႇ ပိူၼ်ႈလွၵ်ႇၸႂ်ႉၼမ်ၼႃႇ ၵွပ်ႈသင်လႃႇ ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးပၢႆးဝူၼ်ႉ။ 3) ဢမ်ႇမီးတင်းႁတ်းႁၢၼ် ႁဵတ်းသင်လႄႈ လူဝ်ႇႁတ်းႁၢၼ် ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇႁတ်းႁၢၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇလႆႈ ႁဝ်းလူဝ်ႇႁတ်းႁၢၼ်ပုၼ်ႈတႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်း။ 4) ၼႆႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် ၽွမ်ႉ ၵၼ်သေတေႃႇသူႈ ပေႃးႁဝ်းမီး 4 ဢၼ်ၼႆႉ ပေႃးၼႆ ႁဝ်းၵႂႃႇလႆႈဢိူဝ်ႈ။ ပၢႆးဝူၼ်ႉၵေႃႈမီး၊ တၢင်းႁူႉၵေႃႈမီး၊ တၢင်းႁတ်းႁၢၼ် ၵေႃႈမီး။ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵေႃႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် ႁဝ်းတေၶၢမ်ႈပူၼ်ႉလႆႈ။ ၵၢၼ်ႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းလီ ဢဝ်မိူင်းပိူၼ်ႈမႃးပဵၼ်တူဝ် ယၢင်ႇ မိူၼ်ဢိတ်ႉသရေႊ၊ ဢိတ်ႉသရေႊ ဢမ်ႇမီးၽႅၼ်ႇလိၼ်ယူႇ မၼ်းမီးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ၊ ၾိင်ႈထုင်း၊ သႃသၼႃ မၼ်းမီး 3 ဢၼ် ၼႆႉၵူၺ်း။ မၼ်းယင်းၶဝ်ႈပွႆးတိုၵ်း တေႃႇထိုင်မၼ်းပေႃးမီးဝၢၼ်ႈမိူင်းမႃးဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ လူဝ်ႇႁႂ်ႈၵမ်ႇၽႃႇမၵ်းမၼ်ႈ ပၼ်ၵူၺ်း ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ပၼ်ႁႃၵၼ်တင်း ပႃႊလႅတ်ႉ
သတၢႆႊ ၶဝ်ၵေႃႈသူႈၵၼ်ယူႇ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ၵမ်ႇၽႃႇ မၵ်းမၼ်ႈ လႄႈ ၶဝ်ယူႇလႆႈၼႂ်း UN ဢမ်ႇမီးဝၢၼ်ႈမိူင်း။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးဝၢၼ်ႈမိူင်းၶိုၼ်ႈမႃး ၼႆႉယွၼ်ႉပိူဝ်ႈသင်လႃႇ ယွၼ်ႉ ပိူဝ်ႈမီး 4 ဢၼ် ၼၼ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈမီးတၢင်းႁူႉ၊ ပၢႆးဝူၼ်ႉ၊ ႁတ်းႁၢၼ်၊ ၽွမ်ႉၵၼ် 4 ဢၼ်ၼႆႉ ၶဝ်ၵေႃႈလႆႈ မိူင်းၶိုၼ်ႈမႃးလူး။

မိူင်းတႆးႁဝ်းၼႆႉ မၼ်းမီးၸေးမူတ်းယဝ်ႉ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵေႃႈႁဝ်းမီး။ ၾိင်ႈထုင်းၵေႃႈႁဝ်းမီး။ သႃသၼႃၵေႃႈႁဝ်းမီး ၸိူဝ်ႉ ၸၢတ်ႈၵေႃႈႁဝ်းမီး ႁဝ်းဢမ်ႇလူဝ်ႇလႆႈၵႂႃႇႁိမ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းၽႂ် တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇၵႅတ်ႇၶႄဢဝ် ၶူဝ်းၵဝ်ႇပူႇ မွၼ်ႇၼၢႆးယႃႈႁဝ်း ဢၼ်မီးဝႆႉယူႇ ၵဝ်ႇၵဝ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶႅၵ်ႇမႃးပေႉၵိၼ်ၸဝ်ႈႁိူၼ်းယဝ်ႉၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 50-60 ပီမႃးၼႆႉ ၶႅၵ်ႇယူႇပႅၼ်ပႄႈမၼ်းယဝ်ႉ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ပေႃးႁဝ်းဝႆႉမဝ်မၢင်တႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်း ပေႃးၼႆ မၼ်းဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉ ငဝ်းလၢႆးဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ မၼ်းလမ်ႇလွင်ႈ ဢၼ်ၼႆႉ ၶႂ်ႈၾၢၵ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း။

ထၢမ် – ၼႂ်း 4 ၶေႃႈၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈယွၼ်းထၢမ် ၶေႃႈၵမ်းလိုၼ်းသုတ်း ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်ၽွမ်ႉၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ လုင်းသႅင်ၸိုၼ်ႈ ဝႃႈ တႄႉၵေႃႈ ပေႃးၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းဢမ်ႇၽွမ်ႉ မၼ်းပဵၼ်ၽူႈၼမ်းႁဝ်းဢမ်ႇၽွမ်ႉၵၼ် ဢၼ်ၽူႈၼမ်းႁဝ်းဢမ်ႇၽွမ်ႉၵၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉမႃႇၼၼႆ ၵဵဝ်ႇၵပ်းၶေႃႈၼႆႉမွၵ်ႇလၢတ်ႈပၼ်ၽွင်ႈၶႃႈ။

တွပ်ႇ – ပီႈသႅင်ၸိုၼ်ႈလၢတ်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ်ဢရူမ်းမၼ်း၊ ၽူႈၼမ်းဢမ်ႇၽွမ်ႉၵၼ် ဢၼ်ၼၼ်ႉဢၼ်လဵဝ်ၵူၺ်း မၼ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈ မၼ်းၵေႃႈၵဵဝ်ႇၶွင်ၵၼ်တင်းမူတ်း တင်းၵူၼ်းမိူင်း တင်းၽူႈၼမ်း။ ၽူႈၼမ်းၶႂ်ႈၽွမ်ႉၵၼ် ပေႃးၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမႃး ၸွမ်း တေႁဵတ်းႁိုဝ်လႃႇ ၵႂႃႇတၢင်းႁွင်ႇ သႄႉတၢင်းၸၢၼ်း၊ ၵႂႃႇတၢင်းၸၢၼ်း သႄႉတၢင်းႁွင်ႇ ၼႆႉမၼ်းပဵၼ်ၽႂ်လႃႇ ပဵၼ် ၵူၼ်းမိူင်းလူး ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ မၼ်းယူႇၼႂ်းၵႄႈ ၵူႈၾၢႆႇ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ လူဝ်ႇမီးတၢင်းႁူႉ ဢၼ်ႁဝ်းလၢတ်ႈမိူဝ်ႈၵႆႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၵေႃႈလူဝ်ႇမီးတၢင်းႁူႉ။ လူဝ်ႇမီးတၢင်းႁူႉသင်လႃႇ ၼႆ လဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းလႄႈ ပေႃႇလသီႇ ၾၢႆႇလႂ်လီ၊ ၾၢႆႇလႂ်ပဵၼ်ၽွၼ်းလီၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်း၊ ႁဝ်းယႃႇပေႁဵတ်းဝႃႈ ႁဝ်းလႆႈၵိၼ် ၸွမ်းၵေႃႉၼႆႉဢိူဝ်ႈ ႁဝ်းပဵၼ်ၸႂ်ၵေႃႉၼိုင်ႈဢိူဝ်ႈ ပေႃးၸိူင်ႉၼႆၵူၺ်းတႄႉ ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းၵဵဝ်ႇၵူၼ်းမိူင်းလူး။

ၽူႈၼမ်းၵူႈၵေႃႉမၼ်းၵေႃႈၶႂ်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈမူတ်း ပေႃးမႃးလၢတ်ႈသိုဝ်ႈသိုဝ်ႈမၼ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ မုၵ်ႉၸုမ်းၼိုင်ႈဢၼ်ၼႆႉ မၼ်း မီးပေႃႇလသီႇၽႂ် ပေႃႇလသီႇမၼ်း တေႁဵတ်းႁိုဝ် ႁႂ်ႈပေႃႇလသီႇ ပေႃးတေမႃးၶဝ်ႈၵၼ်။ ႁဝ်းယုၵ်ႉၼႄတူဝ်ယၢင်ႇ ၸုမ်း ဝၢၼ်ႈႁႆး ႁဝ်းဢုပ်ႇၵၼ် ႁဝ်းပဵၼ်ပေႃႇလသီႇၵွၼ်းၶေႃလူး မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ။ ႁဝ်းမႃးဢုပ်ႇၵၼ် ၶဝ်သမ်ႉယိုၼ်ႈ(သၼိူဝ်) ဝႃႈ သုၼ်ႇတႅပ်းတတ်းႁင်းၶေႃ ႁဝ်းၵေႃႈဝႃႈ ဢိူဝ်ႈမၼ်းလူဝ်ႇလႆႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ဢိူဝ်ႈ ပေႃးၼႆၵေႃႈ ႁဝ်းဢဝ်သုၼ်ႇတႅပ်းတတ်း ႁင်းၶေႃလႄႈ ဢၼ်ၼႆႉၼႃႇ ႁဝ်းမႃးၶဝ်ႈၵၼ် ပေႃႇလသီႇ 6 ၶေႃႈႁဝ်း ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၶဝ်ၵေႃႈႁၼ်လီမူတ်း။ ပေႃးဢဝ်ပေႃႇ လသီႇဝႃႈ။ ဢၼ်ဢမ်ႇႁၼ်လီၼႆႉ ပဵၼ်ဢီႈသင်လႃႇ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ မၼ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ သုၼ်ႇတူဝ်၊ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႃႈတီႈ၊ မၼ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼမ်ႉတွၼ်း ၸုမ်းလႄႈၸုမ်း ဢၼ်ၼႆႉၵူၺ်း ဢၼ်ပဵၼ်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ႁဝ်းဝႃႈယူႇတႃႇသေႇ ယႃႇ ပေမႃးလၢတ်ႈလွင်ႈၼႃႈတီႈ ၼႃႈတီႈၼႆႉပေႃးမႃးၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ၵေႃႈ မၼ်းယဝ်ႉၵႂႃႇယဝ်ႉ၊ ႁဝ်းမႃးၸႅၵ်ႇပုၼ်ႈၽွၼ်းၵၼ် ၵေႃႈယဝ်ႉၵႂႃႇယဝ်ႉ။

ဢေႃႈၶႃႈ ၶွပ်ႈၸႂ်ယႂ်ႇၼမ်ႉၶႃႈဢေႃႈ။ မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ။