ႁေႃလူင်ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းၼၢႆး ငဝ်းလၢႆးတေပဵၼ်ၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းၶိုၼ်းယူႇႁိုဝ်

ဝၼ်းတီႈ  4/10/2019   ၼႆႉ ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း မိူင်းၼၢႆး လႆႈတၢင်ႇလိၵ်ႈထိုင်ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် cးႁႂ်ႈၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၶိုၼ်းမွပ်ႈႁေႃမိူင်းၼၢႆး ပၼ်ၼႂ်းမိုဝ်း ၵူၼ်းမိူင်းၶိုၼ်း။ ၼင်ႇႁိုဝ် ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈ တႆးလႆႈလုမ်းလႃးၵုမ်းၵေႃႇ ႁၵ်ႉသႃၵႂႃႇဝႃႈၼႆ။   ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈႁေႃၼႆႉ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇတႅၼ်းၽွင်းပႃႇတီႇတႆး ယၢမ်ႈလူင်းမိုဝ်းၶိုင်ပွင်ႁဵတ်းသၢင်ႈ ပၼ်သင်၊ ၸိူင်ႉႁိုဝ်မႃး။ ႁၼ်ထိုင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉ  ၸၢႆးဢိူမ်ႈၾႃႉ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးမွၼ်းလိူၼ် ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸေႈမိူင်း ၸေႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး ဝႆႉၶႃႈဢေႃႈ။

ထၢမ်။ ။ လႆႈႁၼ်ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်းတႅမ်ႈလိၵ်ႈယွၼ်းၶိုၼ်းႁေႃမိူင်းၼၢႆးၶႃႈဢေႃႈ။ လွင်ႈၼႆႉၽွင်းတႅၼ်းႁဝ်းႁၼ် ထိုင်ၸိုင်ႉႁိူဝ်ၶႃႈ။

တွပ်ႇ။ ။ ၶႃႈႁၼ်ထိုင်တေႉ ပေႃးၶဝ်သိုဝ်ႈသႂ်တေႉ လီယူႇၶႃႈၼႃႈ။ ႁဵတ်းသင်ၼႆ ၵေႃႉဢၼ်တုၵ်းယွၼ်း ပၼ် ႁေႃမိူင်းၼၢႆးၼႆႉ  မၼ်းသမ်ႉယၢမ်းမီးၸိုဝ်ႈသဵင်မႃးဝႃႈ ယိုတ်းတီႈလိၼ်ၼမ်ႉႁူးမိူင်းၼၢႆးဝႆႉ။ မၼ်းတေၵူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းႁၼ် ၽိတ်းမၼ်းသေ မၼ်း တၢင်ႇၵႂႃႇၵေႃႈပဵၼ်လႆႈ။   တီႈလိၼ်ၼမ်ႉႁူး ဢၼ်မၼ်းဢဝ်ၼႆႉ မိူဝ်ႈတေႇ မၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ တေပၼ် ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ၼိုင်ႈ ၶိုင်ႈ။ မၼ်းတေဢဝ်ၶိုင်ႈၼိုင်ႈ ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပိူၼ်ႈဢမ်ႇၽွမ်ႉ ၊   ၵမ်းၼႆႉမၼ်းၶိုၼ်းၵႂႃႇလၢတ်ႈတီႈ ၸုမ်း ၼူၵ်ႉယုင်း  ႁႂ်ႈၸုမ်းၼူၵ်ႉယုင်းဢဝ် ႁဵတ်းလုမ်းၶိုၼ်ႈၼိုင်ႈ မၼ်းတေဢဝ်ၶိုၼ်ႈၼိုင်ႈ ၼႆၵေႃႈမၼ်းဝႃႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ဢၼ်မၼ်းတၢင်ႇယွၼ်းႁေႃ ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပေႃးယွၼ်းသိုဝ်ႈယူဝ်းတေႉလီယူႇ ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၸမ်လိူၵ်ႈတင်ႈ မႃးယဝ်ႉၼႆလႄႈ  ပေႃးၶဝ်ႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆမႃးၸိုင် ၵူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း တူၵ်းလွၵ်း ၶဝ်ၶႃႈၼႃ။

မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ဢမ်ႇပေႃးႁိုင်ၼႆႉ  ၶႃႈၵေႃႈလႆႈတၢင်ႇဝႆႉၼႂ်းသၽႃးဝႃႈ  ႁေႃၼႆႉ ႁႂ်ႈမၵ်းမၼ်ႈ ပဵၼ်ၶူဝ်း ၶွင်ၵိုတ်း ပိုၼ်းမိူင်းၼၢႆးၼႆ ။ ၶူဝ်းၶွင်ၵဝ်ႇၵႄႇၼႂ်းမိူင်းၼၢႆးတင်းမူတ်းၼႆႉ ႁႂ်းမၵ်းမၼ်ႈပၼ်ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်၊ ဢၼ်ၶႃႈတၢင်ႇဝႆႉ လွင်ႈႁေႃမိူင်းၼၢႆးၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈပႃးမူတ်းၶႃႈဢေႃႈ ။ ၽႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၶႂ်ႈလႆႈၶိုၼ်းၶွင်ၽႂ်ၶွင်မၼ်းယူႇၶႃႈဢေႃႈ  ။   သင်ဝႃႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၵ်းမၼ်ႈပၼ်တေႉ ႁေႃၼႆႉတေပဵၼ်ၶွင် ၵူၼ်းမိူင်း ၵူႈၵေႃႉ  ။   ၵူၺ်းၵႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသမ်ႉဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်း  ။

ၵမ်းၼႆႉၸမ်လိူၵ်ႈတင်ႈမႃး ၶဝ်သမ်ႉတၢင်ႇယွၼ်း။ ႁူႉယူႇယၢမ်းၽွင်းတေႃႈလဵဝ် ဢၼ်လႂ်လႅပ်ႈတေပဵၼ်လႆႈ ဢၼ်လႂ်လႅပ်ႈတေဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ ။ ဢၼ်ပိူၼ်ႈႁဵတ်းၵႂႃႇၼႆႉ ႁဵတ်းတႃႇသင်။ ႁဵတ်းတႃႇသူၼ်းတူမ်လႄႈသင် ႁဵတ်းတႃႇၵဵတ်ႇၶေႁေႉၵင်ႈမၼ်းလႄႈသင်ၼႆ ဢၼ်ၼႆႁဝ်းၶႃႈ လူဝ်ႇၾၢင်ႉ လူဝ်ႇဝူၼ်ႉသၢင်ဢိတ်းၼိုင်ႈၼႆ ၶႃႈတေႉႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉၼၼ်။

ၵူၺ်းၵႃႈသင်ဝႃႈ မၼ်းမီးၸႂ်သိုဝ်ႈ ၼိူဝ်ႁဝ်းတေႉတေႉသေ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵေႃႈ  သမ်ႉတူၵ်း လူင်းပၼ်မၼ်းၼႂ်းသၽႃးတႄႉယူႇၸိုင်  မၼ်းၵေႃႈလူဝ်ႇႁဵတ်းၸွမ်း  မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈၼၼ်ႉၼႃႇၼေႃႈ ။ပေႃးဢမ်ႇၼၼ်တႄႉ မၼ်းတေ မီးၶေႃးထၢမ်မႃးလၢႆလၢႆၶေႃႈယူႇ ၶႃႈႁဝ်းယူႇတီႈတႅၼ်းၽွင်းသေ ႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉၼႆ။

ထၢမ်။  ။ ဢေႃႈၶႃႈ ပေႃးၼၼ် ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မိူင်းၼၢႆးႁဝ်းၶႃႈလူး မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၸွင်ႇယၢမ်ႈယွၼ်းၶိုၼ်းယူႇၶႃႈႁႃႉ ႁေႃမိူင်းၼၢႆးၼႆႉ   ။

တွပ်ႇ။ ။ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉတေႉ ယၢမ်ႈငိၼ်းယူႇၶႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ  ႁႂ်ႈ တၢင်ႇယွၼ်းၼႂ်းသၽႃး ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်တေႉ  ဢမ်ႇပႆႇယၢမ်ႈႁၼ်ၶႃႈၼေႃႈ။ မိူဝ်ႈၶႃႈၶိုၼ်ႈပဵၼ်တႅၼ်းၽွင်းမႃးၼႆႉတႄႉ  ဢၼ်တၢင်ႇယွၼ်းၼႆႉမီးယူႇ ၵူၺ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈႁေႃဢၼ်လဵဝ်။ ၶႃႈလႆႈတၢင်ႇယွၼ်းၶူဝ်းၶွင် ၵိုၵ်းပိုၼ်း မိူင်းၼၢႆးတင်းမူတ်း ႁႂ်ႈလႆႈပဵၼ်ၶွင်ၵူၼ်းမိူင်း  လႆႈၸၢမ်ႇပူၺ်ႇၶိုၼ်း ၼႆၶႃႈဢေႃႈ ။

ထၢမ်။  ။ ပေႃးၼၼ် ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ယွၼ်ႉသင်လႄႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢမ်ႇပၼ်ၶိုၼ်းႁေႃမိူင်းၼၢႆးၶႃႈ။

တွပ်ႇ။  ။ ၶႃႈထၢင်ႇတႄႉ ပေႃးဝႃႈၶဝ် မၵ်းမၼ်ႈပၼ်ၶိုၼ်းႁေႃမိူင်းၼၢႆးၼႆ တၢင်ႇတီႈၵေႃႈၶဝ်ၵူဝ်လႆႈမၵ်းမၼ်ပၼ်ၶိုၼ်း။    ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ႁေႃဢၼ်လဵဝ်ၵူၺ်း ၊ ၵွင်းမူးၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈသင် ၊သဝ်မၢၼ်ႇတဵင်ႇၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈသင် ၊ ဝူဝ်းတွင်းၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈသင် ပေႃးဢဝ်ၶႃႈဝႃႈတေႉႁေႃမိူင်းၼၢႆးၼႆႉ လူဝ်ႇလႆႈပဵၼ်ဢၼ်ၵိုတ်းပိုၼ်း၊လူဝ်ႇ လႆႈဢဝ်ၶိုၼ်းပဵၼ်ၶွင်ၵူၼ်းမိူင်း ၼၼ်ႉၼႃႇၼေႃႈ။

တေႃႈလဵဝ်ၼႆႉၼႂ်းဝၢင်းႁေႃမိူင်းၼၢႆးႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းၵႂႃႇသဵင်ႈယဝ်ႇၶႃႈ။ မၼ်း ႁၢင်ႈႁႆႉႁႅင်းၼႃႇၶႃႈၼေႃႈ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈမႃးၸူၵ်းဢဝ်ႁေႃမိူင်းၼၢႆးဢၼ်လဵဝ်ၵူၺ်း တႄႉ။  မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇႁေႃၵဵင်းတုင်ဝႃႇ ႁေႃတၢင်ႇတီႈၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈငိၼ်းပိူၼ်ႈယွၼ်းၶိုၼ်းယူႇၶႃႈ။ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈယွၼ်းတူၺ်းၸွမ်းၼၼ်ႉၶႃႈၼႃႇၼႃ။

ထၢမ်။  ။ဢၼ်တႅၼ်းၽွင်းလႄႈသင် ဢၼ်လုၵ်ႈၸုမ်းပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်းလႄႈသင် ယွၼ်းၶိုၼ်းယူႇၼႆႉၶႃႈလူး ၸွင်ႇလႅပ်ႈတေလႆႈၶိုၼ်းယူႇၶႃႈႁႃႉ ႁေႃလူင်မိူင်းၼၢႆးလႄႈ ၶူဝ်းၶွင်ၵဝ်ႇၵႄႇၵိုၵ်းပိုၼ်းမိူင်းၼၢႆးၼႆႉ။

တွပ်ႇ။  ။ ၶႃႈတေႉဢမ်ႇထၢင်ႇၶႃႈ။  ဢၼ်ၶႃႈလႆႈႁူႉဝႆႉၼႆႉ-  မိူဝ်ႈၸုမ်းပွင်ၵၢၼ် ၼူၵ်ႉလႅင်ၶဝ်တင်း ၵဵင်းတုင်  တေယွၼ်းၶိုၼ်းႁေႃၵဵင်းတုင် ၼၼ်ႉ ၶဝ်ယင်းၸႂ်ႉတႅၼ်းၽွင်း လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၸွႆႈၶဝ်ယူႇ ၶႃႈၼႃ။    ၵူၺ်းၵႃႈ ၽိူဝ်ႇၶဝ်ၵႂႃႇတၢင်ႇယွၼ်းၼႆႉ  တူဝ်ၼၢႆးယွမ်လႄႈသင် ဢူးဝိၼ်းထဵင်ႇလႄႈသင်  ဢမ်ႇၵမ်ႉထႅမ် ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ဢမ်ႇငၢႆႈ – ၼႆ ၵေႃႉဢၼ်တၢင်ႇယွၼ်းၼၼ်ႉ ယၢမ်ႈမႃး လၢတ်ႈၼေၶႃႈၶဝ်ၸိူင်ႉၼႆ။

ယွၼ်ႉၼၼ်ႁဝ်းၶႃႈပွင်ႇၸႂ်ဝႆႉတေႉလႅပ်ႈဢမ်ႇငၢႆႈၶႃႈ  ။ ပေႃးလႆႈမႃးတႄႉတႄႉၵေႃႈ  ၸမ်ၼႃႈ လိူၵ်ႈတင်ႈလႄႈ ၶဝ်တေႁဵတ်းႁႂ်းမၼ်းပဵၼ်ဢဝ်ၵူၺ်း ၊  မိူၼ်ၼင်ႇဝႃႈၼႄး 2008 သေ သူၼ်းတူမ် ၵူၼ်းမိူင်းတူၺ်းၼၼ်ႉၼႃႇ  ။ သင်ဝႃႈပေႃးႁဝ်းၶႃႈတၢင်ႇယွၼ်း ၊ ဢမ်ႇၼၼ် တေတၢင်ႇယွၼ်းၸိုင်    ၽႅၼ်ႁဝ်း မီးဝႆႉသင်လၢႆလၢႆ။   ႁဝ်းႁဵတ်းဝႆႉသင်ယဝ်ႉ  မၼ်း တေလႆႈမီးၶပ်ႉဝႆႉ ။  ၸွင်ႇႁဝ်း သမ်ႉ ပႃႈမီး ဝၢင်းၽႅၼ် သင် ။ ပေႃးဢမ်ႇမီး ၵူဝ်မၼ်းၵႂႃႇတူၵ်းလွၵ်းပိူၼ်ႈဢေႃႈ ၶႃႈတေႉႁၼ်ထိုင် ၸိုင်ႉၼႆၶႃႈဢေႃႈ။

ထၢမ်။  ။ သင်ဝႃႈယွၼ်းလႆႈၶိုၼ်းႁေႃဢၼ်ၼႆႉၼႆမီးယိူင်းဢၢၼ်းတႃႇတေ ႁဵတ်းသင်ၶႃႈ။

တွပ်ႇ။  ။ ၸွမ်းၼင်ဢၼ်ၶႃႈတၢင်ႇယွၼ်းၼႂ်းသၽႃးတႄႉ ပေႃးဝႃႈႁဝ်းလႆႈ ၶိုၼ်းၸိုင်   ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉၶတ်း ၸႂ်ႁႂ်းမၼ်းထိုင်  UNESCO  ၶႃႈၼႃ။ တွၼ်ႈတႃႇတေ ၶိုၼ်းမေးၵုမ်းလုမ်းလႃးပူၵ်းပွင်ႁၵ်ႉသႃ – ႁဝ်းၶႃႈဝူၼ်ႉဝႆႉထိုင်ၼၼ်ႉၶႃႈဢေႃႈ။

ယွၼ်ႉသင်ၼႆ ပေႃးဝႃႈ UNESCO  မၵ်းမၼ်ႈၼႆ  ၵူၼ်းၼွၵ်းမိူင်း ၵေႃႈ  တေမႃးဢႅဝ်ႇမႃးယဵမ်ႈ ။ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းတေမီးၵၢၼ်တေမီးငိုၼ်းၼမ် ။ လွင်ႈၺႃးၶီႇၼဵၵ်းတဵၵ်းတဵင်ၵေႃႈတေလူတ်းယွမ်း။ လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၵေႃႈတေယဵၼ်ႁၢႆၵႂႃႇ။ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၵေႃႈတေဢမ်ႇမီး၊ မၢၵ်ႇ ၵွင်ႈ ၵေႃႈ တေဢမ်ႇတူၵ်း၊ ဢၢႆငူၼ်ႉဢၢႆၵႂၼ်းၵေႃႈတေဢမ်ႇမီး ၶႃႈႁဝ်းဝူၼ်ႉႁၼ် မုင်ႈမွင်း ၸိူင်ႉၼၼ်သေ ၸင်ႇလႆႈတၢင်ႇယွၼ်းၼႂ်းသၽႃးၶႃႈဢေႃႈ။   ပဵၼ်လႆႈဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈတေႉ ဝႆသေၵွၼ်ႇၶႃႈၼေႃႈ ။ ၶွင်ပိူဝ်ႈမီးယိူင်းဢၢၼ်းယဝ်ႉၶႃႈလူး ဝူၼ်ႉဝႆႉတႄႉမီးၸိူင်ႉၼႆၶႃႈ။

ထၢမ်။  ။ ႁေႃလူင်မိူင်းၼၢႆးၼႆႉ ၸဝ်ႈၾႃႉလိုၼ်းသုတ်းပဵၼ်ၸဝ်ႈလႂ်ၼင်ႈၶႃႈ။

တွပ်ႇ။  ။ပဵၼ်ၸဝ်ႈပျေႉ ၶႃႈဢေႃႈ။

ထၢမ်။  ။ ၶႂ်ႈမွၵ်ႇလၢတ်းတိုၵ်းသူၼ်းထိုင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၶႃႈ   ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်းလွင်ႈၼႆႉ။

တွပ်ႇ။  ။ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉတေႉ ၶႃႈၶႂ်ႈလၢတ်ႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ႁႂ်ႈလႆႈတူၺ်းထိုင်ပၼ်  ႁႂ်ႈလႆႈဝူၼ်ႉ ထိုင်ပၼ်ၶိုၼ်း လွင်ႈ ပိုၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း  ၊ သုၼ်ႇလႆႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၊  လိၵ်းလၢႆးလႄႈၾိင်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ထုၵ်ႇလႆႈ ယုၵ်ႉမုၼ်းပၼ်ၶိုၼ်း ။ ၼႂ်းပၵ်းပိူင်လၵ်းမိူင်း 2008 တွၼ်ႈၵၼ် 8 မၢတ်ႈတြႃ  347  ၼၼ်ႉၵေႃႈ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ၸဝ်းၶိူဝ်း ၼႆပႃးဝႆႉယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းတဵမ်ႈဝႆႉ ၼႂ်းပၵ်းပိူင်လၢႆလၢႆၵူၺ်း။  ၶဝ်ဢမ်ႇဢဝ်မႃးၸႂ်ႉ ၶဝ်ဢမ်ႇပၼ်ႁဝ်းၶႃႈတဵမ်ထူၼ်ႈ။   ၶဝ်လူဝ်ႇလႆႈမီးၼမ်ႉၸႂ် ၽိူၵ်ႇၸိုၼ်ႈၶၢဝ်သႂ်သေ  ပၼ်ႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၶႃႈၵႂႃႇ။

ၶႃႈတေႉၶႂ်ႈတုၵ်းယွၼ်းၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်းႁဝ်း လိၵ်းလၢႆးပၢႆပေႇႁဝ်း  ပိုၼ်းႁဝ်း  ၶဝ်တၵ်းလႆႈယုၵ်ႉမုၼ်းပၼ်  ၊ ၽေႃႇၼမ်ႉၽေႃႇတူဝ်ႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ် ဢၼ်ၼႆႉ ၶႃႈၶႂ်ႈ တုၵ်းယွၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸိူင်ႉၼႆၶႃႈ။

ထၢမ်။  ။ ႁေႃမိူင်းၼၢႆးၼႆႉၸဝ်ႈၾႃႉ ၸုၼ်ႉပွႆႇပၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူဝ်ႈလႂ်ၶႃႈ။ဢမ်ႇၼၼ် ၺႃးယိုတ်းမိူၼ်ပိူၼ်ႈယူႇၶႃႈႁႃႉ။

တွပ်ႇ။  ။ဢၼ်ၼႆႉတႄႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈႁဝ်းၶႃႈလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉၼၼ်ႉ ႁၼ်ပိူၼ်ႈမႃးယူႇယူႇ ယဝ်ႉၶႃႈၼႃ။   လႅပ်ႈႁိုင်ယဝ်ႉၶႃႈ ပီလႂ်မိူဝ်ႈလႂ်ၼႆႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇလႆႈႁူႉတႅတ်ႈတေႃး။ တေလႆႈႁႃလဵပ်ႈႁဵၼ်းၶိုၼ်းၶႃႈဢေႃႈ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈဢၼ်ပိူၼ်ႈဝႃႈ ၺႃးၶၢႆၵိၼ်ဝႃႇသင်ဝႃႇၵေႃႈမီး ၶႃႈၼေႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈၶေႃႈမုၼ်းမၼ်း ၽႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉလီလီ ဢမ်ႇႁူႉတႅတ်ႈတေႃးလႄႈၶႃႈႁဝ်းၵေႃႈဢမ်ႇၶႂ်ႈလၢတ်ႈၶႃႈလွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉမၼ်းဢမ်ႇမေးလႆႈၶိုၼ်းယဝ်ႉၶႃႈလူး မၼ်းတူၵ်းၵႂႃႇၼႂ်းမိုဝ်းပိူၼ်ႈယဝ်ႉၶႃႈၼႃႇ။ ပိူင်လူင်မၼ်းတႄႉ ပုၼ်ႈၽွၼ်းႁဝ်းၶႃႈ လူဝ်ႇၶတ်းၸႂ်တုၵ်းယွၼ်းၶိုၼ်း ႁႂ်ႈၶိုၼ်းလႆႈၼၼ်ႉၵူၺ်းၶႃႈ။

ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ ပိူင်လူင် ဢၼ်ၶႂ်ႈတုၵ်းယွၼ်းထႅင်ႈ ၼႆႉပဵၼ်သဝ် ယူႇၼီယမ်ႊၵျႅတ်ႉ ၼႆၶႃႈဢေႃႈ။ ဢၼ်ၼႆႉ မီးမႃးၸဵမ်ပၢၼ်ဢိင်းၵလဵတ်ႈ။ ၶဝ်မႃးပၵ်းဝႆႉပၼ်သဝ်ဢၼ်ၼႆႉ။ တီႈပွင်ႇမၼ်းဝႃႈ မိူင်းၼၢႆးၼႆႉ ဢမ်ႇတူၵ်းတႂ်ႈမိုဝ်းၽႂ်ၽွင်းငမ်း။ ပဵၼ်မိူင်းလွတ်ႈလႅဝ်းႁင်းၶေႃၼႆ  ။  တၢင်းယၢဝ်းသဝ်ၼႆႉမီးမွၵ်ႈ 100 သွၵ်ႇၼၢင်းယိင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈဝၢႆးမႃးၺႃးယႃႉပႅတ်ႈ မွၵ်ႈမိူဝ်ႈပီ 1995 ။ဢၼ်ၼႆႉတပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸႂ်ႉလိူဝ်ႈပႅတ်ႈယႃႉပႅတ်ႈလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ်ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ၶူဝ်းၶွင်ၵဝ်ႇ ၸဵမ်ပၢၼ်ပူႇမွၼ်ႇၼၢႆးယႃႈလႄႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ​​မေးပၼ်ၶိုၼ်း ႁဵတ်းပၼ်ၶိုၼ်းၵႂႃႈ။ ၼင်ႇႁိုဝ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတေဝၢႆႇမႃးၸတ်းၵၢၼ်တူၺ်းပၼ်ၼၼ်ႉ  ဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ၶႃႈလႆႈတုၵ်းယွၼ်းဝႆႉတီႈလုမ်းၵမ်ႇၽႃႇပႃးၶႃႈဢေႃႈ။

ထၢမ်။  ။  ယၢမ်းၽွင်းတေႃႈလဵဝ် ႁေႃလူင်မိူင်းၼၢႆးၼႆႉ ပိူၼ်ႈဢဝ်ႁဵတ်းသင်ဝႆႉၶႃႈ။

တွပ်ႇ။  ။ ႁေႃမိူင်းၼၢႆးၼႆႉယၢမ်းလဵဝ် ၶဝ်ဢဝ်ႁဵတ်းလုမ်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီးႁူမ်ႈသၢင်ႈ ၶွင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ (လုမ်းသမဝႃယမ)  ၊  တီႈႁိမ်းၶၢင်ႈႁေႃၼၼ်ႉသမ်ႉ မီးလုမ်းထတ်းသိၼ်၊ ၼၼ်ႉၵေႃႈ လူမ်းတြႃး၊ လုမ်းပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ လႄႈလုမ်းၾၢႆႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၶႃႈဢေႃႈ။

ထၢမ်။ ။ လိုၼ်းသုတ်းၶႂ်ႈမွၵ်ႇလၢတ်ႈပၼ်ႁႅင်း ပီၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းၼၢႆး ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၶႃႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်း လူၺ်ႈလွင်ႈၶူဝ်းၶွင်ၵဝ်ႇၵႄႇလႄႈႁေႃလူင်မိူင်းၼၢႆးၼႆႉၶႃႈ။

တွပ်ႇ။  ။ ၽိူဝ်ႇတေတုၵ်းယွၼ်းဢဝ်ၶိုၼ်း ႁေႃမိူင်းၼၢႆးဢၼ်လဵဝ်ၼၼ်ႉ တႃႉႁဝ်းၶႃႈ ယွၼ်းၶိုၼ်း ၸိူဝ်းပဵၼ်ၶူဝ်းၶွင်ၵဝ်ႇၵႄႇၶိုၼ်းတင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈ ဢၼ်မီးၼႂ်းမိူင်းၼၢႆး။ တုၵ်းယွၼ်းပႃး သုၼ်ႇ လႆႈသုၼ်ႇ ပဵၼ်၊  ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း  ၊ လိၵ်ႈလၢႆးပၢႆပေႇႁဝ်းလႄႈ ပိုၼ်းႁဝ်း လွင်ႈယုမ်ႇယမ် ႁဝ်းၶႃႈ တင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈဢၼ်မီးၼႂ်းမိူင်းၼၢႆး။ ယဝ်ႉၵေႃႈႁဝ်းၶႃႈ တုၵ်းယွၼ်းၵေႃႉလဵဝ် ႁဵတ်း ၵေႃႉလဵဝ်ၵူၺ်း ဢမ်ႇလႆႈ။ တၵ်းလႆႈႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်တင်း ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းၼၢႆး တင်းမူတ်း သေၶိုင်သၢင်ႈၵႂႃႇ။    တုၵ်းယွၼ်းတေႃႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပေႃးသႂ်ႇၸႂ်သေဝၢႆႇမႃးတူၺ်းႁဝ်းၶႃႈ ၶိုင်ပွင်ပွႆႇပၼ်ႁဝ်းၶႃႈႁဵတ်း- ၶႃႈတႄႉၶႂ်ႈတိုၵ်းသူၼ်းပၼ်ႁႅင်းပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းၼၢႆးႁဝ်းၶႃႈတင်းသဵင်ႈ မီးၼင်ႇၼႆၶႃႈဢေႃႈ။

ဢေႃႈၶႃႈ။ ၸႂ်ယႂ်ႇၸႂ်ယၢဝ်းသေတွပ်ႇပၼ်လႄႈ ၶွပ်ႈၸႂ်ယႂ်ႇၼမ်ၶႃႈ မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ။

ၼႂ်းလိၵ်ႈတုၵ်းယွၼ်းဢၼ်ပႃႇတီႇ NLD မိူင်းၼၢႆးသူင်ႇထိုင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼၼ်ႉပႃးဝႆႉဝႃႈ  ႁေႃၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းၼၢႆးၼႆႉ ၸဝ်ႈထုၼ်းဝႃႇ ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးၸဝ်ႈပျေႉ (ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းၼၢႆးတူၼ်လိုၼ်းသုတ်း) ၶၢႆပၼ်ႁွင်ႈၵၢၼ် သမဝႃႇယမ တႃႇငိုၼ်း 7 သႅၼ်ပျႃး – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။