ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် 2 ၵေႃႉ ဢၼ်ၺႃးတိၺွပ်းဢဝ်လိူင်ႈဝႆႉ ယွၼ်ႉၵူၼ်းဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်း ၺႃးၶႃႈတၢႆတီႈ ၵေႃႇတဝ်ႇ (ၵုၼ်တဝ်ႇ) ၼႂ်းၸိုင်ႈထႆး မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး 5 ပီၼၼ်ႉ လုမ်းတြႃးသုင်သုတ်း မိူင်းထႆး ပူင်ၶေႃႈပူင်လိုၼ်းသုတ်းဝႃႈ ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇတၢႆ။
ဝၼ်းတီႈ 29/8/2019 ဝၼ်းပုတ်ႉဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ လုမ်းတြႃးသုင်သုတ်း မိူင်းၸိုင်ႈထႆး တႅပ်းတတ်းပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇတၢႆထိုင် ၵူဝ်ႇၸေႃႇလိၼ်း လႄႈၵူဝ်ႇဝိၼ်းၸေႃႇထုၼ်း (ၸၢဝ်းရၶႅင်ႇ ၊ ႁႅင်းၵၢၼ် ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်) ။
ၾၢႆႇၸွႆႈထႅမ်ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢူးထူးၶျိတ်ႉ လၢတ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ လုမ်းတြႃး ငဝ်ႈၸိုင်ႈ တႅပ်းတတ်းပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇတၢႆ မိူၼ်ၼင်ႇတီႈလုမ်းတြႃးၵေႃႇသမုၺ် တႅပ်းတတ်းမိူဝ်ႈပီ 2017 ၼၼ်ႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ဢၼ်ၸုမ်းႁဝ်းၶႃႈယိုၼ်ႈယွၼ်းႁႂ်ႈ ပူၼ်ႉပၼ် တူတ်ႈတၢမ်ႇၼၼ်ႉ လုမ်းတြႃးဢမ်ႇဢဝ်ၶႃႈ။ သူႈၵႂႃႇၸွမ်းလုမ်းတြႃးတႄႉ ဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉၶႃႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ႁဝ်းၶႃႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇတေတႅမ်ႈလိၵ်ႈယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ်တီႈ ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်းမိူင်းၸိုင်ႈထႆး ႁႂ်ႈဢီးလူ ၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ၽွင်ႈၼႆ။ ဢမ်ႇပူၼ်ႉတူတ်ႈတၢမ်ႇ တင်းမူတ်း ၵေႃႈ ယူဝ်တေလူတ်းယွမ်းပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇဢိတ်းဢွတ်းၼၼ်ႉၼႃႇ ”- ဝႃႈၼႆ။
လိၵ်ႈယွၼ်းၼွမ်း ႁႂ်ႈၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ဢီးလူၸွႆႈထႅမ်ၼၼ်ႉတႄႉ ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ တေလႆႈ သူင်ႇယိုၼ်ႈထိုင်မိူင်းထႆးပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။
မိူဝ်ႈပီ 2014 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းဢိင်းၵလဵတ်ႈ 2 ၵေႃႉ (ၽူႈယိင်း 1 ၼိုင်ႈလႄႈ ၽူႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ )- ၺႃးၶႃႈႁႅမ်တၢႆတီႈ ၵေႃႇတဝ်ႇ(ၵုၼ်တဝ်ႇ) ၸေႈတွၼ်ႈ သူႇရတ်ႉထႃႇၼီႇ မိူင်းထႆး ။ ပဵၼ်တီႈႁိမ်းၸမ် ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၵူဝ်ႇၸေႃႇလိၼ်း လႄႈၵူဝ်ႇဝိၼ်းၸေႃႇထုၼ်းၶဝ်ယူႇသဝ်း။
ပလိၵ်ႈထႆးမႃးၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်းႁၼ်ၶႃသွင်ၵေႃႉဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ်ႁဵတ်းၵၢၼ်သင်လႄႈ တိၺွပ်းၵႂႃႇ။ ၸိၼႄးဝႃႈ ပဵၼ်ၽူႈၶႃႈႁႅမ် ၸၢဝ်းဢိင်းၵလဵတ်ႈၼႆသေဢမ်ၵႃး တဵၵ်းၸႂ်ႉၶဝ်ႁပ်ႉပၢၵ်ႇဝႃႈ လႆႈၶႃႈႁႅမ်တႄႉ ၼႆသေ ယဵတ်ႈၶွၵ်ႈ ဢဝ်လိူင်ႈ။ ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇတၢႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ လၢႆလၢႆၸိုင်ႈမိူင်း သႄႉသွမ်းလၢႆးႁဵတ်းၵၢၼ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး။ ယွၼ်ႉဝႃႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၽွင်းမေႃယႃၾၢႆႇလမ်းလိူင်ႈလၢဝ်းၶႃႈႁႅမ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ ၵူတ်ထတ်းတူၺ်း DNA ဢၼ်မီးၼႂ်းတူဝ် ၽူႈယိင်း ၵေႃႉတၢႆၼၼ်ႉလႄႈ DNA ၶႃသွင်ၵေႃႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဢၼ်လဵဝ်ၵၼ်၊ DNA ယွတ်ႇလိူတ်ႈဢၼ်မီးႁိမ်းၵူၼ်းတၢႆၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ DNA ႁႅင်းၵၢၼ်သွင်ၵေႃႉၼႆႉ – ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၽူႈလူင်းမိုဝ်းၶႃႈႁႅမ်ၸၢဝ်းဢိင်းၵလဵတ်ႈ 2 ၵေႃႉၼၼ်ႉပဵၼ်ၽႂ်ၼႆ ၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈႁူႉၸွမ်း။
ဢၢင်ႈဢိင်ၶၢဝ်ႇ BBC , VOA ,SAW
