Tuesday, March 19, 2024

ၾိင်ႈတႆးၽွင်းၶဝ်ႈဝႃႇ

Must read

Photo by – Google

ၽွင်းဢၼ်ၼႂ်းတူင်ႈၼႃး တူၼ်ႈၵႃႈၶဵဝ်ၼုမ်ႇဢွၼ်ႇၼုမ်ႉၼူၼ်း ဝၢၼ်ႁူဝၢၼ်တႃ ဝၢၼ်ဢူၵ်းဝၢၼ်ၸႂ် တဵမ်တူင်ႈၸွတ်ႇၵႂႃႇ ၼႂ်းတူင်ႈၼႃး မုင်ႈတူၺ်းယၢဝ်းလူင်ၵႂႃႇဢမ်ႇသုတ်းသၢႆတႃ ၾူၼ်ဢွၼ်ႇယွႆးၽွၵ်းသႂ်ႇ ဝႂ်ၶဵဝ်ၼုမ်ႇမႂ်ႇတူၼ်ႈၵႃႈၶုၼ်ႇၽႅတ်း သၢႆႉၽႅတ်းၶႂႃ ဝူင်ၶိုၼ်ႈဝူင်လူင်း ၵေႃၶဝ်ႈမၢၵ်ႈပူင်းၵွၼ်ႈၵေႃႇၵုမ်ႇ။

ၽွင်းၼင်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ပဵၼ်ၶၢဝ်းၽွင်းၵူၼ်းထဝ်ႈပႃးၵၼ်ၶဝ်ႈဝတ်ႉၶဝ်ႈဝႃး ၼွၼ်းထင်ၵမ်တိုဝ်းသိလ်ၼႂ်းဝတ်ႉ ၼႂ်းဝႃး ဝၼ်းသိလ် ၶဝ်ႈဝႃႇသႃ ၸွမ်းၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆးသႃသၼႃၶမ်းၽရႃႉၿုတ်ႉထၸဝ်ႈ ဢမ်ႇဝႃႈထဝ်ႈၼုမ်ႇႁၢတ်ႈႁၢႆး ၸၢႆးယိင်း ၸုင်လုၵ်ႈလၢၼ် ၶဝ်ႈ ဝတ်ႉၶဝ်ႈဝႃး လူႇတၢၼ်းၶဝ်ႈလီၽၵ်းဝၢၼ် ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵုသူလ် ႁပ်ႉသိလ် ႁပ်ႉပွလ်း ၽွလ်းလီမင်းၵလ(မူင်းၶူလ်း-မင်ႇၵလႃႇ)။

- Subscription -

ယွၼ်ႉၼႆ တႆးႁဝ်းၸိူဝ်းထို်ဝ်ယမ်ၿုတ်ႉထသႃသၼႃၽရႃႉၿုတ်ႉထၸဝ်ႈ ဢမ်ႇဝႃႈၵႂႃႇယူႇဝၢၼ်ႈလႂ်မိူင်းလႂ် တီႈလႂ် ထုင်ႉလႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇလႃႉဢမ်ႇပႅတ်ႈ တိုၼ်းသိုပ်ႇတၢမ်းလၢမ်းၸွမ်းၵၢၼ်ၼပ်ႉယမ် တိုဝ်းၵမ်ၵၢၼ်သႃသၼႃ ဢၼ်ပဵၼ်ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆး ပူႇၼၢႆးတေႃႇ ပေႃႈမႄႈဢွၼ်ႁဵတ်းမႃး တေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။

ပေႃးႁဝ်းၶႃႈမႃးတူၺ်းၼႂ်းမိူင်းထႆးဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ လၢႆတီႈလၢႆတၢင်း ပိူင်လူင်မၼ်း ၸိူင်ႉၼင်ႇၼႂ်းၵဵင်းမႆႇ ပေႃးဝၼ်း သိလ်ၶဝ်ႈဝႃႇၼႆ ၸိုင် ၵူၼ်းထဝ်ႈတႆးၵႂႃႇၼွၼ်းဝတ်ႉၼွၼ်းဝႃး တိုဝ်းၵမ်သိလ်သိပ်းၶႂ်ႈမီးၵႂႃႇ ၵူႈဝတ်ႉၵူႈဝႃး။ ၼၼ်ႉၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ပေႃးပဵၼ်ဝၼ်း သိလ်ယႂ်ႇသိလ်လူင် ဢမ်ႇဝႃႈၼွၵ်ႈဝႃႇႁိုဝ်ၼႂ်းဝႃႇသႃၵေႃႈ ပီႈၼွင်ႉတႆး တိုၼ်းတေၵႂႃႇလူႇၵႂႃႇတၢၼ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈလွတ်ႈႁူဝ်ၵူၼ်း။

ႁူမ်ႈဝႃႈ ပေႃႈလဵင်ႉမႄႈလဵင်ႉဢမ်ႇၵိုတ်းဢမ်ႇလိုဝ်ႈပၼ်ၵၢၼ်ၵေႃႈ တၵ်းတေၵႂႃႇဝတ်ႉၵႂႃႇဝႃး ၵႂႃႇလူႇတၢၼ်းယဝ်ႉ သေ ၸင်ႇၵႂႃႇႁဵတ်း ၵၢၼ် ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်သေၸင်ႇၵႂႃႇလူႇၵႂႃႇတၢၼ်းၵေႃႈမီး ၵၢၼ်သူင်လူႇ သူင်တၢၼ်းလႄႈၾိင်ႈလီငၢမ်းၵၢၼ်ၼပ်ႉယမ် သႃသၼႃယႂ်ႇလူင်တႄႉတႄႉ။ ပေႃးပဵၼ်ဝၼ်းၶဝ်ႈဝႃႇ ဢွၵ်ႇဝႃႇ လိူၼ်ႁႃႈ သင်ၶၢၼ် လႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶႅၼ်းႁႃတီႈဝႃႈဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ။

ၵူၺ်းၵႃႈ ၶူဝ်းလူႇၶူဝ်းတၢၼ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလီၵႂႃႇယိူင်ႈတၢင်းမၵ်ႉငၢႆႈ ၵႂႃႇသိုဝ်ႉဢဝ် ဢၼ်ပိူၼ်ႈႁေႃႇဝႆႉပူၵ်ႉဝႆႉ ၼႂ်းမၼ်းမီးၶူဝ်းၶွင် ဢၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႉလႆႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၶူဝ်းၶွင်မူတ်းဢႃယုလႂ် ပဵၼ်ၶွင်ဢၼ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈၸႂ်ႉ ၸၢင်ႈ ၵိၼ်သင်လႆႈ မီးၾၢင်ႁၢင်ႈပိူၵ်ႇၼွၵ်ႈ မၼ်းလီလူလီတူၺ်း။ ၵႃႈၵွၼ်ႇပူၼ်ႉမႃး ၵူၼ်းထဝ်ႈပူႇမွၼ်ႇယႃႈၼၢႆးႁဝ်း ဢွၼ်ႁဵတ်းမႃးၼၼ်ႉ လုၵ်ႉၸဝ်ႉတၢင်ႇမွၵ်ႇယႃႈၼမ်ႉၾႆး တဵၼ်း ၶဝ်ႈၽၵ်းသွမ်းၽရႃႉၿုတ်ႉထၸဝ်ႈ တီႈႁိူၼ်း ယဝ်ႉ ၸင်ႇဢဝ်ႁေႃၶဝ်ႈၽၵ်းၸွၵ်း ၶဝ်ႈမုၼ်းၶဝ်ႈပွင်း ၶူဝ်းလူႇၶူဝ်းတၢၼ်း ၵႂႃႇ လူႇဝတ်ႉလူႇဝႃး လူၺ်ႈၼမ်ႉမိုဝ်း ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁဵတ်းႁုင်မႃးတီႈႁိူၼ်း။

ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵူၼ်းမႃးယူႇၼႂ်းမိူင်းထႆး ႁူမ်ႈဝႃႈဢမ်ႇမီးၶၢဝ်းယၢမ်း တႃႇမိုဝ်ႉႁုင်ၶဝ်ႈလီၽၵ်းဝၢၼ်ၵႂႃႇလူႇ တၢၼ်းသင်ၶၸဝ်ႈတီႈ ဝတ်ႉတီႈဝႃးလႄႈၵႂႃႇသိုဝ်ႉဢဝ်ၸွမ်းႁၢၼ်ႉၸွမ်းသိုင်ႇၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီလိူၵ်ႈသိုဝ်ႉ ၶူဝ်းလူႇၶူဝ်းတၢၼ်း ဢၼ်သင်ၶၸဝ်ႈၶဝ် တေၸၢင်ႈၸႂ်ႉလႆႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇပဵၼ်ၽွၼ်းလီၵုသူလ်ႁဝ်း။ တေႃႈၼင်ႇ တႃႇၶူဝ်းၸႂ်ႉတိုဝ်းတၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉႁဝ်းၵူၺ်း ပေႃးဢမ်ႇ ထုၵ်ႇၸႂ်ႁဝ်း ႁဝ်းယင်းဢမ်ႇသိုဝ်ႉၵိၼ်သိုဝ်ႉၸႂ်ႉ။

ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ပေႃးမႃးတႅၵ်ႈတူၺ်း တင်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇတၢင်ႇၶိူဝ်း မိူၼ်ၸိူင်ႉပီႈၼွင်ႉထႆး ႁူမ်ႈဝႃႈပဵၼ်ၵူၼ်း ၸၢဝ်းၿုတ်ႉထ ၼပ်ႉ ထိုဝ်သႃသၼႃၶမ်းၽရႃႉၿုတ်ႉထၸဝ်ႈၵေႃႈလီ ဢမ်ႇဝႃႈဝၼ်းသဝ် ဝၼ်းဢႃးတိတ်ႉ ဝၼ်းသိလ် ဝၼ်းထမ်း ယႂ်ႇၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇ ပေႃးလႆႈႁၼ်ၶဝ်ႈဝတ်ႉၶဝ်ႈဝႃးၵႃႈႁိုဝ်ယဝ်ႉ ၵူၺ်းၵုမ်ႇၽတ်းၼတ်း ၵၼ်ၵႂႃႇဢႅဝ်ႇၸွမ်းႁၢင်ႉ (ႁၢၼ်ႉၶၢႆသိၼ်ၵႃႉ) ယႂ်ႇလူင်ၵူၺ်း ႁၢင်ႉ ၶၢႆသိၼ်ၵႃႉယင်းပႆႇပိုတ်ႇပေႃးၵႂႃႇပႂ်ႉယူႇၼႃႈ ၽၵ်းတူယဝ်ႉ။ ၵမ်ႈၼမ်တေဝႃႈ ပဵၼ်ဝၼ်းယုတ်းၵၢၼ် ဝၼ်းၵိုတ်ႈလိုဝ်ႈၵၢၼ် ၼႆသေ ဢဝ်ပဵၼ်တိုဝ်ႉတၢင်းဝၼ်း သူၼ်ႇတူဝ် ပုၼ်ႈမူၼ်ႈပုၼ်ႈသိူဝ်းတႃႇတူဝ်ၵဝ်ႇၵူၺ်း။

တႆးႁဝ်းသမ်ႉ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵႃႈၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵူၺ်း ၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၵၢၼ်သႃသၼႃ ၵၢၼ်ႁႃပၺ်ၺႃ ၵၢၼ်လိၵ်ႈလၢႆး ၾိင်ႈငႄႈ ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ တိုၵ်ႉမီးပၼ်ႁႃယူႇတင်းၼမ်။ ယွၼ်ႉ ၼၼ် ၵၢၼ်ဢၼ်တႆးႁဝ်းထုၵ်ႇ လႆႈႁဵတ်းၼၼ်ႉ ယႃႇဝႃႈဝၼ်းၵိုတ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ်ၵူၺ်းလႃႈ ၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်းၵေႃႈ ပေႃႈထုၵ်ႇလႆႈႁဵတ်းယင်းလီလႆႈႁဵတ်းလူးၵွၼ်ႇ မိူၼ်ၸိူင်ႉ ၽဵင်းၵႂၢမ်းဢၼ်မေႃၵႂၢမ်းလူင်ႁဝ်း ၻွၵ်ႉတိူဝ်ႊ ၸၢႆးၶမ်းလဵၵ်း တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ “ၵၢင်ၶိုၼ်းၼႆႉပဵၼ်တႃႇၼွၼ်းၵူၺ်းႁႃႉ” ပဵၼ် ၵၢၼ်ပၼ်တၢင်းပူၵ်းတိုၼ်ႇၸႂ် လွင်ႈၶၢဝ်း ယၢမ်းတႃႇႁဝ်းတႄႉတႄႉ။

လူၺ်ႈတိုဝ်ႉတၢင်းဝၼ်းၶဝ်ႈဝႃႇသႃၼႆႉၼၼ်ႉ လိူဝ်သေဢၼ်ႁဝ်းၼပ်ႉထိုဝ်သေႁဵတ်းၸွမ်းၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆးမႃးယဝ်ႉ ယင်းလီသိုပ်ႇ ႁဵတ်းသိုပ်ႇသၢင်ႈႁႂ်ႈလီလိူဝ်ၵဝ်ႇ ဢမ်ၸႂ်ႈၶဝ်ႈဝတ်ႉၶဝ်ႈဝႃး ႁဵတ်းတၢင်းလီၵုသူလ်ဝၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း ၵူႈဝၼ်းဝၼ်းၵေႃႈထုၵ်ႇလီပူၵ်း ပွင်တူဝ်ၸႂ် လွင်ႈလႂ်လီႁဵတ်းဢမ်ႇလီႁဵတ်း ထုၵ်ႇလီဝူၼ်ႉထတ်းသၢင်သေ ၸင်ႇ ႁဵတ်းၼႆ ပဵၼ်ၵူၼ်းမီးသတိ ဝိရိယ ပၺ်ၺႃ သမႃးထိ ယဝ်ႉ။

မွၼ်းၶိူဝ်း

ၶေႃႈမုလ်း – ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ မၢႆ 006 July, 2018

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း