ၸဝ်ႈသြႃႇလူင် ၽတ်ႉတၼ်ႇတ ဢႃႇၸိင်ႇၼ ဢေႃးဝႃႇတ ၸရိယ ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင် သင်ႇၶၸိုင်ႈ တႆးလႄႈ သင်ႇၶၼႃႇယၵ တူင်ႇဝဵင်းမူႇၸေႊ လႆႈၶဝ်ႈသူၼ်မၢၵ်ႇႁၢၵ်ႈၶမ်းၵႂႃႇ ၽွင်းဢႃယု 76 ပီ ဝႃႇသႃ 56 ဝႃႇ ။
ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 01/05/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 3 မူင်းၶိုင်ႈ ၸဝ်ႈသြႃႇလူင် ၽတ်ႉတၼ်ႇတ ဢႃႇၸိင်ႇၼ လႆႈၶဝ်ႈသူၼ်မၢၵ်ႇႁၢၵ်ႈၶမ်းၵႂႃႇ တီႈဝတ်ႉ/ ၵျွင်းထိူၼ်ႇ မၢၼ်ႈၼွင်လွင်း ဢိူင်ႇၸေႊလၢၼ်ႉ ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လူၺ်ႈတၢင်းပဵၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။
ၵူၼ်းမၢၼ်ႈၼွင်လွင်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈဝၼ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသြႃႇႁဝ်း တိုၵ်ႉလီလီယူႇ ၼင်ႇဢုပ်ႇၵုမ် ၵၼ်တင်းပူႇၵႄႇလႄႈ သမႃႇထိ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၸၢင်ႉၶဝ် တႃႇတေတၢင်ႇထီး ၵွင်းမူးမႂ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉၸၢင်ႉၼၼ်ႉယူႇ။ မိူဝ်ႈၽွင်းၼင်ႈဢုပ်ႇၵၼ်ၼၼ်ႉ သြႃႇလူင်ႁဝ်း ငူပ်ႉလူင်းၵႂႃႇသေ လွၼ်ႇၵႂႃႇၸိူင်ႉ ၼၼ်ၵူၺ်းၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။
ပေႃးထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 08/05/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 2 မူင်းၸိုင် ယူႇတီႈ ၵူၼ်းမၢၼ်ႈၼွင်လွင်းလႄႈ တၵ်ႉ ၵႃႇသတ်ႉထႃး တီႈၸမ်ၵႆ ၼႂ်းတူင်ႇဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း – မူႇၸေႊ တေဢွၼ်ၵၼ် လုမ်းလႃးသၢင်းၵျုဝ်ႇ ၸဝ်ႈသြႃႇလူင် ဢႃႇၸိင်ႇ ၼၵႂႃႇ ၼႆယဝ်။
“ယူႇတီႈ ႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈ လုၵ်ႈၼွင်ႉတပေးသေ ၶႂ်ႈဢၢၼ်းဝႆႉၶၢပ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ႁဝ်းၶႃႈ ႁိုင် ၼၢၼ်းဢိတ်းၶႃႈဢေႃႈ။ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇၼိမ်သဝ်းလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈ တေဢမ်ႇဝႆႉႁိုင်ယဝ်ႉသေ တေပူၼ်ႉၶၢပ်ႈတူဝ် ၵႂႃႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 8 တေထိုင်မႃးၼႆႉၶႃႈ”- ၵူၼ်းမၢၼ်ႈၼွင်လွင်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။
ဝၢၼ်ႈၼွင်လွင်းၼႆႉ ယၢၼ်ဝဵင်းမူႇၸေႊမွၵ်ႈ 11 လၵ်း မီးၼႂ်းၵႄႈ မူႇၸေႊ – ၼမ်ႉၶမ်း ဝႃႈၼႆ။
ပိုၼ်းၵႅပ်ႈၸဝ်ႈသြႃႇလူင် ၽတ်ႉတၼ်ႇတ ဢႃႇၸိင်ႇၼ –
ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ – ၸၢႆးယီႊပၢၼ်း
ပေႃႈမႄႈ – ၶိင်းလူင်လွႆႊၶမ်းလႅင်ႊ + ၼၢႆးလူင်ယႃႊလွႆႊလႅင်ႊ (ႁွင်ႉ) ၸဝ်ႈၶၢဝ်ဝၼ်ႇၼသိင်ႇၵီႇ
ၵိူတ်ႇ – 1310 ၼီႈ လိူၼ်ႁႃႈမႂ်ႇ 5 ဝၼ်း ဝၼ်းဢႃးတိတ်ႉ
တီႈၵိူတ်ႇ – မၢၼ်ႈၼွင်လွင်း ဢိူင်ႇၸေႊလၢၼ်ႉ ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ။
မီးပီႈၼွင်ႉႁူမ်ႈတွင်ႉ – 5 ၵေႃႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼၢႆးယွတ်ႈငိုၼ်းသႅင်မွၼ်း (ႁွင်ႉ) ၸဝ်ႈၶၢဝ်ၶေႇထႃႇဝီႇ၊ ၼၢႆးမႆ ငိုၼ်းဢၢမ်း၊ ၼၢႆးသွႆႈၶမ်းႁိူင်းဢႆႇ၊ ၶိင်းသွႆႈၶမ်းသႂ်လႄႈ ၸၢႆးယီႊပၢၼ်ႊ (ၸဝ်ႈသြႃႇလူင် ဢႃႇၸိင်ႇၼ) ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ပီၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၼိူဝ်ၵျွင်း ႁဵတ်းၵပ်ႉပီႇ – ပီၵေႃးၸႃႇ 1317 ၼီႈ တမ်ႈတီႈၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ဢႃႇသၽ ၵျွင်းလူင် ၼွင်လွင်း။
ပီၶၢမ်ႇသၢင်ႇလွင်း ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈသၢင်ႇ – ပီၵေႃးၸႃႇ 1320 ၼီႈလိူၼ်သီႇ တမ်ႈတီႈၸဝ်ႈသြႃႇလူင် ဢႃႇသၽ။
ပီၶၢမ်ႇၸၢင်း ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၽဝၸဝ်ႈရႁၢၼ်း – ပီၵေႃးၸႃႇ 1330 ၼီႈ လိူၼ်ႁူၵ်း တမ်ႈတီႈသိမ်ႇၶၼ်ႇတ ၵျွင်းလူင်ၼွင်လွင်း ဢုပၸ်ႇၸေႇ တီႈၸဝ်ႈသြႃႇလူင် ဢႃႇသၽ ။
တီႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈ – မိူဝ်ႈပဵၼ်သၢင်ႇ ယၢမ်ႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈ တီႈၸဝ်ႈသြႃႇလူင် ဢႃႇသၽ ၵျွင်းလူင်ၼွင်လွင်းလႄႈ တီႈလႃႈသဵဝ်ႈ ဢိၵ်ႇတီႈႁမ်းပေး မၢၼ်ႈမေႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ဝၢႆးပဵၼ်ၸၢင်းယဝ်ႉ လႆႈၵႂႃႇသိုပ်ႇႁဵၼ်းလိၵ်ႈ တီႈဝတ်ႉၸေႃးတိၵႃႇယူင်ႇ ဝဵင်းမူင်ႇယႂႃႇ တိူင်းၸႄႈၵႅင်း။
ၼႃႈၵၢၼ် ၼင်ႈၵၢၼ်ႇၼင်ႈၵျွင်း – ၸဝ်ႈသြႃႇလူင် ဢႃႇၸိင်ႇၼ ယၢမ်ႈလႆႈၼင်ႈၵျွင်းတိုင်းႁိူဝ်း ဢိူင်ႇ 19 မၢၼ်ႈ ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ဝႃႇသေ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းမႃးၼင်ႈၵျွင်းလူင်ၼွင်လွင်း တႄႇမိူဝ်ႈပီၵေႃးၸႃႇ 1348 ၼီႈ တေႃႇထိုင် 1358 ၼီႈသေ ၸင်ႇၶိုၼ်းၶၢႆႉမႃးယူႇသဝ်းတီႈ ၵွင်းမူးလွႆႁူဝ်ၸၢင်ႉသေ ပူၵ်းပွင်ၼႃႈၵၢၼ်သႃသ ၼႃ တႄႇတင်ႈဝတ်ႉၵမ်မထၢၼ်း ၵျွင်းထိူၼ်ႇၼွင်လွင်းမႃး။
ပုၼ်ႈၽွၼ်းၼႃႈၵၢၼ်သႃသၼႃ – ယၢမ်ႈႁဵတ်းၽူႈမၢႆ မူႉၸုမ်းသင်ႇၶၼႃႇယၵ တူင်ႇဝဵင်းမူႇၸေႊ 4 ပီ၊ ယၢမ်ႈ လႆႈႁၢပ်ႇပုၼ်ႈၽွၼ်း ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ မူႉၸုမ်းသင်ႇၶၼႃႇယၵ တူင်ႇဝဵင်းမူႇၸေႊ ၶၢဝ်းတၢင်း 8 ပီ၊ ယၢမ်ႈပဵၼ် ဢေႃးဝႃႇတႃႇၸရိယ မူႉၸုမ်းသင်ႇၶၼႃႇယၵ တူင်ႇဝဵင်းမူႇၸေႊ၊ လႆႈထုၵ်ႇယုၵ်ႉယွင်ႈပဵၼ် ဢေႃးဝႃႇတႃႇ ၸရိယ ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင် သင်ၶၸိုင်ႈတႆးလႄႈ ပဵၼ်ဢေႃးဝႃႇတႃႇၸရိယ ၼႃႈၵၢၼ်သႃသၼႃ ၼႂ်း တူင်ႇဝဵင်းတင်းၼမ်။
ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ – ၸဝ်ႈသြႃႇလူင် လႆႈဢွၼ်ႁူဝ် ၵေႃႇသၢင်ႈၵျွင်းထမ်ႇမႃႇယူင်ႇ ၵျွင်းသိမ်ႇ ၵျွင်းသဝ်း ၸဝ်ႈသင်ႇၶ ၵျွင်းသွမ်း ၵျွင်းပွင်ဝၢတ်ႈ ၸေႇတီႇၵွင်းမူး ႁေႃသိၼ်ၸဝ်ႈၶၢဝ် ၸလွပ်ႈသႃလႃး ဢွၼ်သိူဝ်ႇသဵၼ်ႈတၢင်း ၵျွင်းၶႅပ်းႁိၼ် ႁၢင်ႈၽြႃးၼိမိတ်း 4 ပိူင် ၼေႃႇလွင်းၽြႃး ၽြႃးၼွၼ်းမိူင်း၊ ႁၢင်ႈပၼ်ႇၸဝၵ်ႇၵီႇလႄႈ ၽြႃးသၢဝ်းပႅတ်ႇ တႄႇၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ။
လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသြႃႇလူင် လႆႈဢွၼ်ႁူဝ် လုၵ်ႈၼွင်ႉတပေးတၵ်ႉၵႃႇသေ ႁဵတ်းပွႆးၶၢမ်ႇသၢင်ႇၶၢမ်ႇၸၢင်း ပွႆးလွတ်ႈႁေႃးပထၢၼ်း ပႃႇလိၸဝ်ႈပွႆး ၸဝ်ႈဢုပၵုတ်း ပွႆးသၢင်ႇၵၢၼ်းၶမ်း ပွႆးသၢင်ႇၵၢၼ်းၶိၼ်း ပွႆးၸႃႇၵ ၵူၼ်းထဝ်ႈ ဢႃယု 75 ၶိုၼ်ႈ ၼိူဝ် ပွႆးသင်ႇၶ ၶဝ်ႈပွင်ၶဝ်ႈဝၢတ်ႈ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈဢွၼ်ႁူဝ် ပိုတ်ႇၽုၺ်ႇပၢင်တြႃး ၶၢဝ်းသွၼ်းၼမ်ႉလႄႈ ၼႂ်းဝႃႇၵူႈပီပီ တေႃႇပေႃးမီး ပွၵ်ႈၵမ်း 33 ပွၵ်ႈ တႄႇၵႂႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ပွႆႇဝၢင်းၽဝၶၼ်ႇထႃႇ ၶဝ်ႈၸၢမ်ႇသူၼ်မၢၵ်ႇႁၢၵ်ႈၶမ်း – ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ၼႆႉ ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇတွၼ်ႈယၢမ်ႈပဵၼ် ရေႃး ၵႃႇယႂ်ႇလူင်သင်သေတႃႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ဢမ်ႇၽွင်းလိူဝ်လႆႈ သင်ႇၶႃႇရတြႃးပဵၼ်လူႉၼၼ်ႉလႄႈ ထိုင်မႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 01/05/2024 (လိူၼ်ႁႃႈလွင်ႈ 8 ၶမ်ႈ ပီၵေႃးၸႃႇ 1386 ၼီႈ) သေ လႆႈလူႉလွၼ်ႇ ၶဝ်ႈ သူၼ်မၢၵ်ႇႁၢၵ်ႈၶမ်းၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။
ၼမ်ႉၸႂ်ၸဝ်ႈသြႃႇလူင် – ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ၼႆႉ ပဵၼ်ၽူႈဢၼ်မီးသတ်ႉထႃႇယႂ်ႇ တီႈၼိူဝ်ၽြႃး၊ တြႃး၊ သင်ၶ၊ သြႃႇသမႃး၊ ပေႃႈမႄႈၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး မီးမႅတ်ႉတႃႇၵရုၼႃႇယႂ်ႇ တေႃႇၵူၼ်းတင်းၼမ် မေႃဢုပ်ႇမေႃလၢတ်ႈ မေႃၸွႆႈထႅမ် မေႃပၼ်တၢင်းၶႆႈၸႂ် မေႃတႅပ်းတတ်းၼႃႈၵၢၼ် ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈ လႅတ်းဝႆးပဵၼ်ၽူႈမီးသီႇလ သမႃႇထိ ပၺ်ႇၺႃႇတဵမ်ထူၼ်ႈ ပဵၼ်တီႈသင်ႇၶလႄႈ တၵ်ႉၵႃႇသတ်ႉထႃးတင်းၼမ် လႆႈပိုင်ႈဢိင် ပဵၼ် ၸဝ်ႈဢၼ် ၵိုၵ်းပိုၼ်းသႃသၼႃ ၼႂ်းထုင်ႉမၢဝ်း ၸဝ်ႈၼိုင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။