ၾိင်ႈမိူင်းႁူမ်ႇငမ်းဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ၶေႃႈဢၼ်ဝႃႈ ၵူၼ်းၵိုၵ်းမိူင်းတင်းလၢႆ မီးသုၼ်ႇလႆႈၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်ၵူႈၵေႃႉ တမ်ႈတီႈၾိင်ႈမိူင်း ၼႆၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၼႆႉ တီႈၸိုင်ႈမိူင်းၸိူဝ်းဢၼ်ၾိုၵ်းၸႂ်ႉပိူင် တီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇၶဝ် လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ႁႅၼ်းတမ်းဝႆႉ ၼႂ်းလၵ်းမိူင်းသေ လူလွမ်ႁႄႉၵင်ႈပၼ်ယဝ်ႉ။
ၶေႃႈၵႂၢမ်းပၢႆးမိူင်း ဢၼ်ဝႃႈ ၾိင်ႈမိူင်းႁူမ်ႇငမ်းၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉပၢႆးမိူင်းပၢၼ်မႂ်ႇ ဢၼ်ၽုတ်းဢွၵ်ႇၵိုၵ်းၵၼ်မႃး တင်း လိၵ်ႈမၢႆ မႅၵ်ႊ ၼႃႇၵႃႇတႃႇ (Magna Carta) ဢၼ်ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ၵျွၼ်ႊ မိူင်းဢိင်ႇၵလႅၼ်ႇ (King John of England) လူင်းလၢႆးမိုဝ်းႁႅၼ်းတမ်း မိူဝ်ႈ ပီၶရိတ်ႉ 1215 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈပွင်ႇမၼ်းတႄႉ – ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းလႄႈ ၽူႈၽွင်းငမ်းၶဝ်ၼႆႉ တေဢမ်ႇလႆႈပူၼ်ႉပိူင်ၶတ်းၶႂၢင် ၾိင်ႈ မိူင်းသေ တီႉၺွပ်းၶင်ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်းၶဝ်။ ၼွၵ်ႈသေၽူႈၵေႃႉဢၼ်ထၢင်ႇၸႅင်ႈဝႃႈ မီးတၢင်းၽိတ်းသေ လႆႈႁပ်ႉဢဝ်လွင်ႈတတ်းသိၼ် လုမ်းတြႃး(လုမ်းတွၼ်ႇၾိင်ႈ) ၸွမ်းၼင်ႇၾိင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇလႆႈၵုမ်းၶင် ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇတေႃႇ ၽႂ်လႂ်သေၵေႃႉသေၵူၼ်း ၼႆသေ တတ်းမၵ်းၵုမ်းၵွၼ်းဢႃႇၼႃႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်းဝႆႉယဝ်ႉ။
ပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ လွင်ႈၾိင်ႈမိူင်းႁူမ်ႇငမ်းၼႆႉ တတ်းမၵ်းၵုမ်းၵွၼ်း ဢႃႇၼႃႇသုၼ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၼင်ႇၵမ်ႈၸႂ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶဝ်ဝႆႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်ဝႃႈပေႃးလုမ်းတြႃး(တွၼ်ႇၾိင်ႈ) ပႆႇတတ်းသိၼ်ပူင်ၵႂၢမ်းဝႃႈ မီးတၢင်းၽိတ်းဢိူဝ်ႈၼႆၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇလႆႈၵုမ်းၶင်ၽႂ်သေၵေႃႉ သေၵူၼ်း ၼႆႉ ၸႅင်ႈၼႄဝႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၽူႈၽွင်းငမ်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၽူႈထုၵ်ႇၽွင်းငမ်းၶဝ် မီးသုၼ်ႇလႆႈၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ် တမ်ႈတီႈ ၾိင်ႈမိူင်း ၼႆယဝ်ႉ။
ၽႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ ပေႃးႁဵတ်းၽိတ်းၾိင်ႈမိူင်းတႄႉ တေလႆႈထုၵ်ႇတတ်းသိၼ်တွၼ်ႇၾိင်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇၾိင်ႈမိူင်း၊ ပေႃးထၢင်ႇၸႅင်ႈဝႃႈ မီးတၢင်းၽိတ်းၼႆၸိုင် တေလႆႈႁပ်ႉတူတ်ႈတၢမ်ႇ ၸွမ်းၼင်ႇၾိင်ႈမိူင်း၊ ၽူႈလႂ်ၽႂ်သေၵေႃႉသေၵူၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၾၢႆႇၼိူဝ်ၾိင်ႈ မိူင်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ လွင်ႈၾိင်ႈမိူင်းႁူမ်ႇငမ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈထၢင်ႇႁၼ်ၸႅင်ႈလႅင်းယဝ်ႉ။
ၶေႃႈမုလ်း – ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ မၢႆ 006 July, 2018
