Friday, May 3, 2024

ပိုၼ်းၵႅပ်ႈပိူင်ပဵၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းၼႂ်းလုၵ်ႈလိူၼ်မေႊ

Must read

Photo by – SHAN

19/05/1947 ၸွမ်သိုၵ်းဢွင်ႇသၢၼ်း ၵမ်ႉထႅမ်လိူၵ်ႈဢဝ်လွၵ်းပိူင် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၾႅတ်ႊၻရႄႊ ၽွင်းပၢင်ၵုမ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်း AFPFL (ဖဆပလ)။

25/05/1951 လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတႆးမၵ်းမၼ်ႈလိၵ်ႈတႆးမႂ်ႇ (ႁူဝ်သိူဝ်) တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး တွၼ်ႈတႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်း ပဵၼ်ပပ်ႉႁဵၼ်း ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်း။

- Subscription -

17/05/1954 တၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇပွၵ်ႈထီႉ 6 တီႈထမ်ႈၵမ်ႇၽႃႇၵတ်းယဵၼ် ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ။

12/05/1956 ၸဝ်ႈမူဝ်ႁိူင်း (ႁွင်ႉ)ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း သၢၼ်ၶတ်းၽိုၼ်ႉဝၢႆႇၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇ ပႃႇတီႇၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိတ်ႉ မိူင်းမၢၼ်ႈ CPB ။

Photo by – SHAN

21/05/1958 သေႃးယၼ်ႇတ ႁွင်ႉ ၸဝ်ႈၼွႆႉငိူၵ်ႈၵၢင်းလၢႆး ဢွၼ်ႁူဝ်ၵေႃႇတင်ႈတပ်ႉၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ်၊ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵွၼ်းၶေႃ တီႈႁူၺ်ႈပု (တေႃႇၼႃႈတႃႈၽႃလႅင်) သူပ်းၼမ်ႉၵျွတ်ႈ ၾၢႆႇဢွၵ်ႇၾင်ႇၶူင်း။

17/05/1964 ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ယႃႉသိမ်းငိုၼ်းၸေႈ မၢင်ႁႃႈၶၼ် (50)လႄႈမၢင်ပၢၵ်ႇ (100)။

10/05/1976 ၸုမ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ၊ ယၢင်းလႅင်၊ မွၼ်း၊ ၶၢင်၊ တႆး ၵေႃႇတင်ႈတႅဝ်းႁူမ်ႈ ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ NDF (National Democratic Front) တီႈငဝ်ႈငုၼ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ မႃႇၼိူဝ်ႇပလေႃး။

1977 CPB တဵၵ်းတုၵ်းႁႂ်ႈ SSA ယူႇတႂ်ႈၶဝ်ဢွၼ်ႁူဝ်တင်းပိုၵ်း၊ SSA ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉ။

1979 SSA ၶိုၼ်းႁဵတ်းဢူၺ်းလီ CPB။

23/05/1984 တပ်ႉသိုၵ်းတႆးႁူမ်ႈပွင်း SUA (ၸုမ်းၶုၼ်သႃႇလွႆမေႃႇ) ၸုမ်းၼိုင်ႈ ၶဝ်ႈဝုၵ်းတိုၵ်း ဝၢၼ်ႈၼွင်ဢုၵ်း (ၼွင်ႁူၵ်ႉ) ၼႂ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆး၊ ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းလၢဝ် ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ။

1986 ၶုၼ်သႃႇ ၵေႃႇတင်ႈပူၵ်းပွင်ၼႃႈလိၼ်ႁူဝ်မိူင်း ႁဵတ်းငဝ်ႈၸိုင်ႈ။

13/05/1988 လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ် ၽူင်းမေႃႇလႆႈထုၵ်ႇၶႃႈ၊ ပဵၼ်သႆႈၼုၼ်း ငိူၼ်ႈၼဵၼ် 8888။

16/05/1988 လုၵ်ႈႁဵၼ်း 41 ၵေႃႉ လႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းၼေႇဝိၼ်း ၶင်ၼႂ်းၵႃး (ဢမ်ႇၸၢင်ႈထူၺ်ႈၸႂ်တၢႆ) ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈလုၵ်ႉႁိုၼ်ႇတိုၼ်ႇသၢၼ်ႈ သၢၼ်ၶတ်း ပႃႇတီႇသဵၼ်ႈတၢင်းသူဝ်ႇသျႄႇလိတ်ႉ မၢၼ်ႈ BSPP။

12/05/1989 ၶုၼ်သႃႇတႃႈၵေႃႈ မၢႆႊၶိူဝ်ႊၻေႊဝိတ်ႉသ် Michael Davies ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ထီႉသွင် တပ်ႉမိူင်းယၢင်း 768 သလိုဝ်း ၵႅမ်ၸဝ်ႈလၢဝ်ၶမ်း (ၸဝ်ႈၼုမ်ႇပၼ်း) လႆႈထုၵ်ႇယိုဝ်းတၢႆ တီႈမိူင်းၽႅၼ်။

27/05/1990 ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈတင်းမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉ ငဝ်ႈငုၼ်းတီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆး SNLD ပေႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ မိူင်းတႆးလႆႈထီႉ 1 – လႆႈထီႉ 2 မိူင်းမၢၼ်ႈ၊ ႁွင်းတႂ်ႈ NLD ဢၼ်လႆႈထီႉ 1။

09/05/1994 ႁူဝ်ပဝ်ႈထုၼ်းၵျေႃႇဢွၼ်ႁူဝ် တပ်ႉၽွမ်ႉႁူမ်ႈပူတ်းပွႆႇၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်းလႅင် KNPLF ဢဵၼ်ႁႅင်း 300 ၵိုတ်းသိုၵ်းတင်းမၢၼ်ႈ။

13/05/1999 ၽူႈႁၵ်ႉၸၢတ်ႈၸုမ်းတႆးၵမ်ႈၽွင်ႈ ႁဵတ်းပၢင်တုမ်ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် တွၼ်ႈတႃႇႁႃလၢႆးသၢၼ်ၶတ်း ၽႅၼ်ၵၢၼ်ႁဵတ်းၾၢႆၼမ်ႉၶူင်း။

20/05/2000 RCSS/SSA တင်းတပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းၵၼ်ၶၢဝ်းတၢင်း 30 ဝၼ်း ၾၢႆႇမၢၼ်ႈတၢႆဝၢတ်ႇၼမ်။ ၾၢႆႇ RCSS/SSA ၵေႃႈဝၢတ်ႇၸဵပ်းၼမ်။

ca. 1986-1997, Burma — These soldiers are members of a personal army belonging to the Burmese drug baron, Khun Sa, known as the Heroin King. | Location: Golden Triangle region, Burma. — Image by © Christophe Loviny/CORBIS

27/05/2000 RCSS လႅၵ်ႈလၢႆႈလၵ်းၼမ်းတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး 6 ၶေႃႈပဵၼ်မႃး-1) လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ။ 2) လွတ်ႈလႅဝ်းၵွၼ်းၶေႃ။ 3) တီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇ။ 4) ပူၵ်းပွင်ၽဝၵူၼ်းမိူင်း။ 5) သၢၼ်ၶတ်းယႃႈမဝ်းၵမ်။ 6) လွင်ႈၵတ်းယဵၼ်။
ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS ၵေႃႇတင်ႈၸုမ်းဢွၼ်ႁူဝ်ၵၢၼ်မိူင်း RCSS သေ ၶပ်းၶိုင်ၵၢၼ်မိူင်းၵႂႃႇ။ လႆႈၽဵဝ်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် လႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်လၢႆလၢႆတီႈ။

11/05/2005 ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း လႆႈသူးသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း Reebok ။

02/05/2006 ဢူးမျိၼ်ႉတၢၼ်း (ၽူႈၼမ်းၸုမ်းသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇၸိုင်ႈတႆး NGSS) ၵေႃႉလႆႈထုၵ်ႇတီႉၺွပ်း ဝၼ်းလဵဝ်တင်း ၸဝ်ႈသိူဝ်ထႅၼ်ႈ တီႈတူၼ်ႈတီး တၢႆၼႂ်းၶွၵ်ႈတၢၼ်ႇတွႆး (မိူင်းရၶႅင်ႇ)။

18-19/05/2007 ပၢင်ၵုမ်ၽူႈၼမ်းတႆး ဢၼ်ဢုပ်ႇၵုမ်ယိူင်းဢၢၼ်းတႃႇပူၵ်းတင်ႈ ၶွင်ႊသီႊၸိုင်ႈတႆးထႅင်ႈ။

02/05/2008 လူမ်းလႅင်ႉလူင် “ၼႃႇၵိတ်ႉ” ၶဝ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ။

10/05/2008 ပၢင်ယင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း တႃႇႁပ်ႉႁွင်းမၵ်းမၼ်ႈပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း (လၵ်းမိူင်း) 2008 ။

12/05/2012 ၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ငဝ်ႈငုၼ်းပွင်သၢင်ႈ လွင်ႈငမ်းယဵၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်၊ တူဝ်ၸွမ်ၸိုင်ႈတဵင်းၸဵင်ႇ ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ။

ၶေႃႈမုလ်း – ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ မၢႆ 004 May, 2018

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း