Friday, March 29, 2024

ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ယွတ်ႈသိုၵ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် RCSS/SSA တူၵ်ႇတၵ်ႉထိုင်ၵူၼ်းမိူင်း တိုဝ်ႉတၢင်းဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ

Must read

Photo by – TaiFreedom/ ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ယွတ်ႈသိုၵ်း ႁူဝ်လူင် RCSS/SSA

မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ …… ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၵူႈၶိူဝ်းၶိူဝ်းလႄႈ ၶႅၵ်ႇၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ဢၼ်မႃးႁွတ်ႈထိုင်ၼႂ်းပၢင်ပွႆးတင်းသဵင်ႈလႄႈ ဢၼ်ဢမ်ႇႁွတ်ႈမႃးသေယူႇၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး တၢင်းသဵင်ႈ ယွၼ်းဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ်ယူႇဢေႃႈ။

ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး ၶွပ်ႈၶူပ်ႇ(72)ပီ ၵေႃႈထိုင်မႃးထႅင်ႈယဝ်ႉၶႃႈလႄႈ ယွၼ်းဢဝ်တိုဝ်ႉတၢင်းပွႆးၼႆႉသေ မွၵ်ႇ လၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၼႄ ပိုၼ်းပိူင်ပဵၼ်ဝၼ်းပွႆးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆးဢိတ်းၼိုင်ႈသေ ယွၼ်းၽၢၵ်ႇတၢင်းႁၼ် ထိုင်လႄႈ ဢဵၼ်းဢၢၼ်း မုၵ်ႉၸုမ်း ဢိၵ်ႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးတႃႇၶၢဝ်းမိူဝ်းၼႃႈယူႇဢေႃႈ။

- Subscription -

ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆးၼႆၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝၼ်းတႆးမိူင်းတႆး တိုၵ်ႉမီးမႃး ဝၼ်းၼႆႉၵူၺ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၶႃႈ ပိုၼ်းတႆး ႁဝ်းၶႃႈမီးမႃးယၢဝ်းၼၢၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇႁူဝ်ႁဵင်ပီၼႆ ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈႁူႉၵၼ်ယူႇ။ ၸိူဝ်းပႆႇႁူႉၵေႃႈတေမီး ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်း ပိုၼ်းတႆးလႄႈ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးၵၼ်သေၵမ်း၊ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၽႂ်ၵေႃႈၽႂ်ႁၵ်ႉ ၸိူဝ်ႉမူင်ႈၵေႃႈ မူင်ႈပႅင်းၸိူဝ်ႉမႅင်းၵေႃႈမႅင်းႁၵ်ႉ ၽူႈႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၼႆႉတိုၼ်းလူဝ်ႇလႆႈႁူႉပိုၼ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ လႄႈ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၶႃႈယဝ်ႉ။

7 ဝၼ်း ၾႅပ်ႇပိဝ်ႇရီႇၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းၵူၼ်းမိူင်းတႆးၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် ပဵၼ်ဝၼ်းၸဝ်ႈ ၾႃႉလႄႈၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈၵၼ်တင်ႈ ၶွင်ႇသီႇၸိုင်ႈတႆး ဢဵၼ်းဢၢၼ်းဢဝ်ၶွင်ႇသီႇၸိုင်ႈတႆး ဢုပ်ႉပိူင်ႇမိူင်းတႆး ၽွင်းငမ်းၸိုင်ႈတႆးၼၼ်ႉၶႃႈဢေႃႈ။ ပဵၼ်ဝၼ်း မၵ်းမၼ်ႈၸွမ်ပိဝ်ၸိုင်ႈတႆး လိူင်ၶဵဝ်လႅင် ၼႂ်းၵၢင်မီးဝူင်းလိူၼ်၊ ပဵၼ်ဝၼ်းႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇဢုပ်ႇ ၸွမ်သိုၵ်းဢွင်ႇသၢၼ်း ၼၼ်ႉၶႃႈဢေႃႈ။

ၵၢၼ်မိူင်းတေၶိုင်ပွင်ၵႂႃႇၽၢႆႇၼႃႈၼၼ်ႉ လူဝ်ႇၵွၵ်းၽိုၼ်ႉတူၺ်းၶိုၼ်းပိုၼ်း ဢၼ်ပူၼ်ႉမႃးၽၢႆႇလင်ၼၼ်ႉ တီႈၽိတ်း တီႈထုၵ်ႇမီးသင် ႁႂ်ႈပေႃးၸၢင်ႈဢဝ်ပဵၼ်တွၼ်ႈ သွၼ်သေ ၵႅတ်ႇၶႄႁေႉၵင်ႈယႃႇႁႂ်ႈ ယုပ်ႈယွမ်းၵႂႃႇထႅင်ႈမိူဝ်းၼႃႈၼၼ်ႉၶႃႈ ယဝ်ႉ။ လိၵ်ႈႁူမ်ႈ မၢႆပၢင်လူင် 1947 ၼႆႉ ပဵၼ်ပိုၼ်းမိူဝ်ႈႁူဝ်ပၢၵ်ႇ(20)ပီ ယွၼ်ႉမီး လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင် ဝၼ်းထီႉ 12 ၾႅပ်ႇ ပိဝ်ႇရီႇၼႆႉလႄႈ ၸင်ႇမီးမႃး မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဝၼ်းထီႉ 12 ၾႅပ်ႇပိဝ်ႇရီႇၼၼ်ႉ ၸင်ႇပဵၼ်မႃးၶႃႈ ဢေႃႈ။

ဝၢႆးလႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်း လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ႁူမ်ႈၵၼ်တင်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ယဝ်ႉၼႆႉ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၸၢမ်ႇဢီႈသင်? လႆႈၶၢမ်ႇဢီႈသင်? ၼႆၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈလူဝ်ႇထတ်း သၢင်တူၺ်းၶိုၼ်းၶႃႈဢေႃႈ။ ဢၼ်ၶႃႈ ႁဝ်းထတ်းႁၼ်ယူႇၼႆႉ
ၵ) ႁူမ်ႈၵၼ်ယဝ်ႉ ထုၵ်ႇၽၢႆႇၼိုင်ႈဢမ်ႇသိုဝ်ႈယူဝ်းတေႃႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်၊ ႁၵ်းလင် သႅတ်ႉၸႃႇၼမ်ႉၸႂ်ပၢင်လူင်သေ သိမ်း ဢႃႇၼႃႇမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းထီႉ 2 မၢတ်ႉ 1962 ဢဝ်ဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းၵုမ်းၵမ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းမႃး ၵူၼ်းလူင်တႆးႁဝ်းလႆႈၶၢမ်ႇတၢင်း လူလၢႆ ဢဝ်တူၵ်းၶွၵ်ႈ၊ ႁႅမ်တၢႆဢမ်ႇႁူႉတီႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးလႆႈၶၢမ်ႇမႃးၶႃႈဢေႃႈ။

ၶ) ၵၢၼ်ပၢႆးပူၵ်းပွင်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း၊ ပၢႆးပိင်ႇၺႃႇ၊ ပၢႆးယူႇလီ၊ ၶူဝ်းၶွင်သၽႃႇဝလုလႅဝ် ယွၼ်ႉၶုတ်းႁေႈ၊ တႅပ်းဢဝ်မႆႉ မိူင်း တႆး ဢဝ်ငိုၼ်းဢၼ်ၶၢႆလႆႈမႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢဝ်ႁဵတ်းၶွင်သုၼ်ႇတူဝ်သေ ဢဝ်ပူၵ်းပွင် တီႈဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈၵၢင်ၸႂ် ၵူၼ်းမိူင်း ၼၼ်ႉမႃးၶႃႈဢေႃႈ။

င) ၼႂ်းမိူင်းၵိူတ်ႇပဵၼ်သိုၵ်းသိူဝ်သေတိုၵ်းၵၼ်၊ ၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းဢမ်ႇၽဵင်ႇပဵင်း၊ ယုၵ်ႉ ၶိူဝ်းၼိုင်ႈ တဵၵ်းၶိူဝ်းၼိုင်ႈသေ သူၼ်းၾႆးႁဵတ်းႁႂ်ႈၶိူဝ်းၼိုင်ႈယဝ်ႉၶိူဝ်းၼိုင်ႈၽိတ်း ၵၼ်တိုၵ်းၵၼ်ၶိုၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး လႆႈၶၢမ်ႇမႃးၶႃႈဢေႃႈ။

ၸ) လုမ်းတြႃးၵေႃႈဢမ်ႇၸွမ်းမၢႆမီႈ တႅပ်းတတ်းၸွမ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၶဝ်ၽၢႆႇလဵဝ်သေ တဵၵ်းၽၢႆႇၼိုင်ႈ ဢမ်ႇမီးတီႈပိုင်ႈ၊ လႆႈၶၢမ်ႇတၢမ်ႇမႃးၵေႃႈမီးၶႃႈယဝ်ႉ။ မၢႆမီႈၼၼ်ႉ ႁဵတ်းဝႆႉတႃႇပၼ်ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈၸွမ်းၵူၺ်း ပေႃးပဵၼ်ၽၢႆႇမီးဢႃႇၼႃႇ ၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇ မီးမၢႆမီႈတႃႇၶဝ်၊ ၽူႈၽွင်းငမ်းယူႇၼိူဝ်မၢႆမီႈသေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၶၢမ်ႇ တၢမ်ႇမၼ်းမႃး တႂ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်လႄႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵွတ်းၽၢၼ်၊ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်လႆႈၶၢမ်ႇမႃးၶႃႈယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ 7 ၾႅပ်ႇပိဝ်ႇရီႇ ၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၸုပ်ႈသႅၼ်းလင်ၶဝ်ႁူႉဝႃႈ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ ပၢင်လူင် 7 ဝၼ်း ၾႅပ်ႇပိဝ်ႇရီႇ ၼႆႉၵူၼ်း လူင်တႅပ်းတတ်းၽိတ်းသေ ဢဝ်ၵူၼ်း မိူင်းတႆးလႆႈၶၢမ်ႇတၢမ်ႇမႃးတေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၼႆၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၶိုၼ်းႁူႉဢဝ်ပဵၼ် တွၼ်ႈသွၼ် တႃႇမူၼ်ႉမႄးဢုပ်ႇၵၢၼ်မိူင်းၵၼ်ၵႂႃႇထႅင်ႈမိူဝ်းၼႃႈၼၼ်ႉ ယႃႇႁႂ်ႈ ၽိတ်းထႅင်ႈ၊ ပိုၼ်းတႆးႁႂ်ႈႁိူဝ်ႈႁိူင်းၵိုၵ်းၵမ်ႇၽႃႇယႃႇႁႂ်ႈမွတ်ႇႁၢႆမီးပိုၼ်းၼႂ်းပပ်ႉ လႄႈ ၼႂ်းႁွင်ႈၼႄပိုၼ်းၵူၺ်းၼႆ ယွၼ်းတိုၵ်းသူၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈဢေႃႈ။ တႆးႁဝ်းၶႃႈလီႈတိုၼ်ႇတူဝ်ၵၼ်ၶႃႈယဝ်ႉ။

ၵွပ်ႈၼႆႁဝ်းၶႃႈမႃးဢွၼ်ၵၼ် လဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်း – ဝၼ်းတုမ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင် 11/2/1947 ၵၼ်လႄႈ လဵပ်ႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈ ႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင် 12/02/1947 ၵၼ်ၶႃႈ။
ၵ) ဝၼ်းတုမ်းပၢင်လူင် 1947၊ ဝၼ်းတုမ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ။

11.2.1947 (9:00) ဢွင်ႇသၢၼ်းၽွမ်ႉ ၼင်ႇတႂ်ႈၼႆႉလႄႈ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် တႆး၊ ၶၢင်၊ ၶျၢင်း ၽွမ်ႉဢဝ် လွတ်ႈလႅဝ်း ၸွမ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။
1. ႁႂ်ႈလႆႈပဵၼ်ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်လႄႈ တေဢဝ်ဢိူင်ႇလႂ်သႂ်ႇပႃးၼႆ ၼၼ်ႉ ပႆႇမၵ်းမၼ်ႈသေ ၸွမ်း လူၺ်ႈမူႇပိူင်ၼၼ်ႉတေၽွမ်ႉၸွမ်းလွင်ႈ မၵ်းမၼ်ႈမိူင်းၶၢင်ယူႇ။

2. တွၼ်ႈတေၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ပၢင်ၵုမ်မူၼ်ႉမႄး ပူၵ်းပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းမႃး ၸွမ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းသၼ်လွႆ ၶဝ်တႅပ်းတတ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈမီးသုၼ်ႇ ၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်လႆႈယူႇ။ (ပၢင်ၵုမ်ပူၵ်းပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၸင်ႇၶိုၼ်းဢုပ်ႇၵၼ် လွင်ႈ ၼႆႉထႅင်ႈ)။

3. ၸွမ်းလူၺ်ႈ တေႁူမ်ႈၵၼ်ၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉ(ၸူဝ်ႈပႆႇလႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းၼႆႉ) တေ ဢမ်ႇႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတႃႇၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇ လႄႈ ႁူမ်ႈႁွမ်းမိူဝ်းၼႃႈ ။

4. မိူဝ်ႈလဵဝ်ႁူမ်ႈသေတႃႉဝၢႆးလိုၼ်းမႃးၶႂ်ႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၵေႃႈ တေလႆႈၽၢတ်ႇ ဢွၵ်ႇယူႇ။

5. သင်ၸိူဝ်ႉတီႈပၢင်ၵုမ်မူၼ်ႉမႄးပူၵ်းပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ တႅပ်းတတ်းဝႃႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁူမ်ႈသေတႃႉ ဝၢႆး လိုၼ်းမႃးၶႂ်ႈႁူမ်ႈႁွမ်းၼႆၵေႃႈ ႁပ်ႉလွင်ႈ ႁူမ်ႈယူႇတႃႇသေႇ။

6. သင်ႁူမ်ႈၵေႃႈ ၸွမ်းလူၺ်ႈမူႇပိူင်တီႇမူဝ်ႇၶရေႇသီႇသေ တေလႆႈမီးသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ပဵၼ်ၸၼ်ႉၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ် တင်းမၢၼ်ႈယူႇၵူႈပိူင်။

7. မိူင်းတႆးၼၼ်ႉတေဢမ်ႇၶဝ်ႈၸိမ်ယႃႉၵဝ်းၸွမ်းသေပိူင်။ တေလႆႈမီးလွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈႁင်းၶေႃယူႇ။ မၢႆမီႈ ၸိုင်ႈမိူင်းတႆးၵေႃႈ တေႁႂ်ႈလႆႈမီးႁင်းၶေႃယူႇ။

8. လိၵ်ႈလၢႆး၊ ၾိင်ႈထုင်း၊ ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ၊ တႆးလႄႈၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉ တေ ဢမ်ႇပၼ်လႆႈမီးလွင်ႈလူလၢႆႁၢမ်ႈ တတ်း။

9. ငိုၼ်းၸႂ်ႉၸၢႆႇမိူင်းသၼ်လွႆၶဝ် တေႁႂ်ႈလႆႈလိူဝ်မႃးသေပၢၼ်ဢင်းၵိတ်ႉ။

11/2/1947ၼၼ်ႉ ၵုမ်ၵၼ် လူင်ႉလူင်ႉလႅင်းလႅင်းသေ လႆႈၶေႃႈတူၵ်း လူင်းၵၼ်တင်း ဢွင်ႇသၢၼ်း ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၽွမ်ႉၸွမ်း တႃႇတေ တူၵ်းလူင်းၸွမ်း လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ယူႇယဝ်ႉ။

ၶ) လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင် 12/2/1947
12.2.1947 (ဝၼ်းပုတ်ႉ) ၵၢင်ၼႂ်သိပ်းဢဵတ်း (11) မူင်း ၶွင်ႇသီႇၵူၼ်းသၼ်လွႆၽွမ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ် (SCOUHP) ဢၼ် တႆး၊ ၶၢင်၊ ၶျၢင်း ၶွတ်ႇၽွတ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉလႄႈၽူႈတၢင်တူဝ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢွင်ႇသၢၼ်း လူင်းလၢႆးမိုဝ်း လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ ပၢင်လူင်။ တူၵ်းလူင်းယဝ်ႉ ဢွင်ႇသၢၼ်းတွႆႇသၢႆလူမ်းၸူး ပႅတ်ႉတိၵ်ႉလေႃးရႅၼ်ႉၸ် (Pethick Lawrence) ၵမ်း လဵဝ်။ မိူဝ်ႈပၢင်ၵုမ်လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၼၼ်ႉၸုမ်းၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ(ဢၢင်းၵိတ်ႉ)ၵမ်ႈ ၽွင်ႈ၊ ၽွင်းမိူင်းၵမ်ႈၽွင်ႈ၊ ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်း တႆးတင်းသဵင်ႈ၊ ၽူႈတၢင်တူဝ်ၶၢင်၊ ၶျၢင်း၊ တႆး ၶိုၼ်းႁွတ်ႈထွမ်ႇငိၼ်း။ ယိူင်းဢၢၼ်း ၵူၼ်းသၼ်လွႆၶဝ်တႄႉ ဢၢၼ်း ႁူမ်ႈ ၸူဝ်ႈပႆႇလႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းၵူၺ်း။ လႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းယဝ်ႉ တေၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇလႆႈၶိုၼ်း ယူႇၼႆလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၽွမ်ႉ ၸွမ်းမႃးယဝ်ႉ။

ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်

ၶေႃႈလႆႈၸႂ်လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵႂၢမ်းပၵ်းပိူင် ဢၼ်ပွင်ႇယၢပ်ႇလႄႈ တေဢဝ်လွၼ်ႉမၼ်း (ၶေႃႈယေႃႈ မၼ်း)သေ သႂ်ႇဝႆႉပၼ်ႁႂ်ႈတႆးပွင်ႇၸႂ် လႆႈငၢႆႈငၢႆႈၼင်ႇတႂ်ႈ ၼႆႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
1. လိူၵ်ႈဢဝ်ၼႂ်းၶွင်ႇသီႇၵူၼ်းၶိူဝ်းသၼ်လွႆၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ( Supreme Council of the United Hill People S.C.O.U.H.P) ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢဝ်ပဵၼ်ၽွင်းလူင်တိူင်ႇပၢင်ႇၶဝ်ႈပႃးဝႆႉ ၼႂ်းၸုမ်းၽွင်းလူင် (ဝန်ကြီးအဖွဲ့) ။

2. ၽွင်းလူင်တိူင်ႇပၢင်ႇၵေႃႉၼႆႉ တေဢမ်ႇလႆႈမီးဝႆႉႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ႁင်းၵူၺ်း။ တေ လႆႈၶဝ်ႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၵူႈႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်။ မိူၼ်ၼင်ႇမီးဝႆႉပၵ်းပိူင်ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ၽၢႆႇ ၵႅတ်ႇၶႄ၊ ၽၢႆႇတိတ်းတေႃႇၼွၵ်ႈမိူင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မိူင်းသၼ်လွႆၵေႃႈ တေ လႆႈမီးဝႆႉ သေ ၽွင်းလူင်တိူင်ႇပၢင်ႇၵေႃႉၼႆႉ တေလႆႈဢုပ်ႉပိူင်ႇ။

3. လိူၵ်ႈဢဝ်ၼႂ်းၶွင်ႇသီႇၵူၼ်းၶိူဝ်းသၼ်လွႆၽွမ်ႉႁူမ်ႈ(S.C.O.U.H.P)သွင်ၵေႃႉ ဢၼ် ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းၶိူဝ်းလဵဝ်ၵၼ်လႄႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းၶိူဝ်းလဵဝ်တင်းၽွင်းမိူင်းလူင် တိူင်ႇပၢင်ႇၼၼ်ႉသေ ႁဵတ်းၵႅမ်ၽွင်းလူင် တႃႇၸွႆႈထႅမ်ၽွင်းလူင်တိူင်ႇ ပၢင်ႇ။

4. ၵႅမ်ၽွင်းလူင်သွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉ မီးသုၼ်ႇၶိုၼ်ႈပၢင်ၵုမ်မိူဝ်ႈတေဢုပ်ႇၵုမ်လွင်ႈမိူင်းသၼ်လွႆၼၼ်ႉၵူၺ်း။

5. လွၵ်းလၢႆးဢုပ်ႉပိူင်ႇမိူင်းလွႆႁႂ်ႈမိူၼ်ပၵ်းၵဝ်ႇပိူင်ၵဝ်ႇၼင်ႇယၢမ်းလဵဝ်။ မိူင်းသၼ်လွႆ တေလႆႈမီးသုၼ်ႇဢုပ်ႉ ပိူင်ႇႁင်းၶေႃတဵမ်ထူၼ်ႈၼႆၼၼ်ႉ ၸွမ်းလူၺ်ႈမူႇပိူင်သေ ႁပ်ႉလႆႈယူႇ။

6. လွင်ႈမၵ်းမၼ်ႈၼႄႇမိူင်းၶၢင် တေဢုပ်ႇထႅင်ႈတီႈပၢင်ၵုမ်မူၼ်ႉမႄးပူၵ်းပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်း။

7. ၸွမ်းလူၺ်ႈပိူင်တီႇမူဝ်ႇၵရေႇသီႇသေ တေလႆႈသုၼ်ႇလႆႈၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်ယူႇ။

8. တေဢမ်ႇႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉသုၼ်ႇၸႂ်ႉၸၢႆႇၽၢၼ်ႇတႃႇမိူင်းတႆးဢၼ်တိုၼ်းမီးဝႆႉၼင်ႇ ယၢမ်းလဵဝ်။

9. တေဢဝ်ၽၢၼ်ႇတႃႇမိူင်းမၢၼ်ႈၵမ်ႉၸွႆႈပၼ်ၶၢင်ၶျၢင်း။ လွင်ႈငိုၼ်းတွင်းမိူင်းတႆး လႄႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ၵဵဝ်ႇၶွင်ႉၵၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉၽွင်းလူင်လႄႈၵႅမ်ၽွင်းလူင်သၼ်လွႆ သၢမ် ၵေႃႉလႄႈၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်ၶွင်ႇသီႇ တေလႆႈ ႁူမ်ႈၵၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်း၊ ထတ်း သၢင်။

လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်တႄႉမီး (9) ၶေႃႈၼႆႉၵူၺ်းသေ ႁိုင် (10) ပီယဝ်ႉ တေလႆႈ ၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၼႆၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပႃးဝႆႉသေၶေႃႈ။ ယွၼ်ႉၵႆႉဢွၼ်ၵၼ်ဝႃႈ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင် ပႃးဝႆႉလွင်ႈဝႃႈ ႁိုင် (10)ပီ တေလႆႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၼႆလႄႈ သပ်းလႅင်းဝႆႉပၼ်ႁႂ်ႈ ၸႅင်ႈလႅင်း ယူႇ။ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ၼႆႉ ၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ်ပဵၼ်သၢၵ်ႈသေႇၶိုၼ်ႈထွမ်ႇငိၼ်းၸွမ်းလႄႈ လႅၼ်ဢမ်ႇလႆႈ။ လၢတ်ႈၽိတ်းဢမ်ႇလႆႈ။ ၽႂ်လၢတ်ႈၵေႃႈတေလႆႈဢၢႆၵူၺ်းယဝ်ႉ။

ၵၢၼ်ငၢၼ်းဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈလူဝ်ႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းႁူႉလႄႈ ႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈ ၽွၼ်းႁဵတ်းၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈၼႆႉ ၶႃႈႁဝ်းၶႂ်ႈယွၼ်း တိုၵ်းသူၼ်းမီးၼင်ႇၼႆ-
1. ပိုၼ်းပဵၼ်မႃးၽၢႆႇလင် ဝၼ်းထီႉ (72)ပီ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်း ႁႂ်ႈမေႃဢဝ်ပဵၼ်တွၼ်ႈသွၼ် တႃႇတေၵေႃႇသၢင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်သိုပ်ႇၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈ။

2. ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆးႁဝ်း လူဝ်ႇလႆႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် ဢမ်ႇဝႃႈတႆးၵႂႃႇတူၵ်းမီးယူႇ မိူင်းလႂ်၊ ထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်း ႁပ်ႉဢဝ် ပုၼ်ႈၽွၼ်းတီႈၽႂ်တီႈမၼ်းသေ ၵႅတ်ႇၶႄၸိူဝ်ႉ ၸၢတ်ႈႁဝ်း ယႃႇႁႂ်ႈႁၢႆယႃႇႁႂ်ႈယဵၼ်း ႁႂ်ႈၽႄႈတိူၼ်းၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ႁႂ်ႈၵူၼ်း ၵိုၼ်းငိုၼ်း ၼမ်ၶိုၼ်ႈဢေႃႈ။

3. ႁဝ်းၶႃႈလူဝ်ႇဢွၼ် ၶဝ်ႈပၢင်တိုၵ်း ပၢႆးဝူၼ်ႉၵၢၼ်မိူင်း၊ ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး၊ ၵၢၼ်ၾိင်ႈထုင်း ႁဝ်းၶႃႈၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် လိၵ်ႈလၢႆးတေႁိူင်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ႁဵၼ်းသွၼ် ပၼ်ႁႅင်းသေၵမ်း။

4. ဢၼ်ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး လူင်းၼၢမ်း NCA သၢင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႆႉႁႂ်ႈပဵၼ် ၶူဝ်ၵၢႆႇပဵၼ်ႁူၼ်းလူင်မၼ်း တႃႇၵူၼ်းမိူင်းလႆႈတႆႇၶၢမ်ႈ တႃႇထိုင်ယိူင်းမၢႆငၢမ်းယဵၼ် ၼၼ်ႉၵူၺ်းၶႃႈဢေႃႈ။ တႃႇႁႂ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်း လႆႈငမ်း ယဵၼ်ၵႂႃႇလီငၢမ်းၼၼ်ႉ လူဝ်ႇဢွၼ်ၵၼ်မူၼ်ႉမႄးၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းႁႂ်ႈပဵၼ်မႃးၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇ လူၺ်ႈလၢႆး ၾႅတ်ႇတရႄႇတီႇမူဝ်ႇၵရေႇသီႇယဝ်ႉ။ ႁႂ်ႈမီးသုၼ်ႇဢုပ်ႉပိူင်ႇတႅပ်း တတ်းႁင်းၶေႃလွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်းယဝ်ႉၵွၼ်ႇ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်းၶႃႈၸင်ႇလႆႈ လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ယႃႇလိုမ်းၶႃႈ။ ႁဝ်းၶႃႈပူၵ်းပွင်လႆႈဢိူင်ႇလဵဝ်ဝဵင်း လဵဝ်ၵူၺ်း ပႆႇလႆႈငမ်းယဵၼ်ၸိုင်ႈတႆး၊ လႆႈသုၼ်ႇတႅပ်းတတ်းႁင်းၶေႃမူတ်းၵွၼ်ႇ ၸင်ႇလႆႈငမ်းယဵၼ် ၶႃႈယဝ်ႉ။

– ၵွပ်ႈၼႆ တႆးၵူႈၵေႃႉ တႆးၵူႈတီႈ ႁႂ်ႈႁူႉပုၼ်ႈၽွၼ်း။
– တႆးၵူႈၵေႃႉ တႆးၵူႈတီႈ ႁႂ်ႈမေႃၸွႆႈၵၼ်ႁၵ်ႉၵၼ်၊ ၽွမ်ႉၵၼ်၊ မႄးၵၼ် ၸင်ႇ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ။
– တႆးၵူႈၵေႃႉ တႆးၵူႈတီႈ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ပူၵ်းပွင်ပၢႆးပိင်ႇၺႃႇတႆး ႁဵၼ်းဢဝ်လိၵ်ႈ တႆး။
– တႆးၵူႈၵေႃႉ တႆးၵူႈတီႈ ႁႂ်ႈႁၵ်ႉၾိင်ႈထုင်းတႆး ပၼ်ႁႅင်းပၢႆးမွၼ်းတႆးၵၼ်သေ ၵမ်းၶႃႈ။
– တႆးၵူႈၵေႃႉ တႆးၵူႈတီႈ လူဝ်ႇတွင်းဝႆႉ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ(20)ပီၼႆႉ လႆႈၽႄပၼ်မိူင်း ၶၢင်၊ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ(21)ပီ ႁဝ်းသမ်ႉတေၽႄပၼ်ၽႂ်ထႅင်ႈ လီဝူၼ်ႉၵၼ်ယူႇ။

ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ယွတ်ႈသိုၵ်း
ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင်
ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA)

ၶေႃႈမုလ်း – www.taifreedom.com

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း