Tuesday, March 19, 2024

ပေႃးပႆႇၶဝ်ႈႁႃလီၵၼ်လႆႈ  သုမ်းၵွၼ်းၶေႃယဝ်ႉတေသိုပ်ႇသုမ်းသုၼ်ႇလႆႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ထႅင်ႈဢမ်ႇႁၢင်ႉ

Must read

ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ လႆႈႁၼ်တပ်ႉသိုၵ်းတႆး 2 ဢၼ် လေႃႇႁိုၵ်ႉၺႃးၵၼ်၊ ပိုတ်းယိုဝ်းၺႃးၵၼ် ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၼ်ဝႆႉသေယဝ်ႉ လႄႈ သင်ၶရႁၢၼ်း ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃးတၢင်း ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ပႃးၸဵမ်တင်းၸုမ်းၵၢၼ်မိူင်း၊ ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၸိူဝ်း ၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ်ၸွမ်းသေယဝ်ႉ ၵူဝ်သိုပ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ၵႂႃႇၶိူဝ်းၶိူဝ်းယႂ်းယႂ်း ၵႂၢင်ႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ၶႂၢင်သေယဝ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ် ႁၢမ်ႈသီး၊ ဢွၼ်ၵၼ်တူင်ႉတၵ်ႉ၊ ဢွၼ်ၵၼ်ယွၼ်းၼွမ်းတွင်းပၢၼ်ႇ ပိူဝ်ႈ တႃႇတေဢမ်ႇပဵၼ်ၼၼ်ႉထႅင်ႈၼႆ ႁဝ်းၶႃႈ တေလႆႈငိၼ်းၸွမ်းၵၼ်ယူႇ။

- Subscription -

ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ တေလႆႈႁၼ် ပေႃႈႁႆႈမႄႈၼႃးဢိၵ်ႈလူၺ်ႈပႃးတင်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူၼ်းထဝ်ႈၶဝ် လႆႈပၢႆႈလႆႈၼီ လႆႈတုၵ်ႉ လႆႈယၢၵ်ႈ ယွၼ်ႉၽေးသိုၵ်းသိူဝ်သေယဝ်ႉ။ ယူႇတီႈပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းၶဝ်လႄႈသင်၊ ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၶဝ်လႄႈသင် မိူဝ်းၸွႆႈမိူဝ်းၵူႈပၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တေလႆႈႁၼ်ၸွမ်းယူႇ။

ပေႃးႁဝ်းၶႃႈမႃးထတ်းသၢင်တူၺ်း ယွၼ်ႉသင်လႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းတႆး 2 ဢၼ်လႆႈပဵၼ်ပၼ်ႁႃၵၼ်ယူႇၶႃႈလႃႇ၊ လႆႈပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ယူႇၶႃႈလႃႇ ပေႃးဝႃႈၼႆၸိုင် – 1) ယွၼ်ႉၶေႃႈယိူင်းဢၢၼ်းၵၢၼ်မိူင်းႁႃႉ  ပေႃးဝႃႈၸိူင်ႉၼၼ်မႃး တင်းသွင် မူႇသွင်ၸုမ်းၼႆႉ ယိူင်းဢၢၼ်းပုၼ်ႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းလႄႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်း ပိူဝ်ႈတႃႇတေပူတ်းပွႆႇ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈထၢင်ႇ ႁၢင်ႈ ၵတ်းယဵၼ်လီငၢမ်းၼႆ ၽႂ်ၵေႃႈမီးယိူင်းဢၢၼ်းသုင်သုတ်းဝႆႉၽႂ်မၼ်း ယိူင်းဢၢၼ်းၶဝ်တင်းသွင်ၸုမ်းမိူၼ်ၵၼ် ၵူၺ်း။ ၶေႃႈထီႉ 2) ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ဝႃႇတပၢႆးႁၼ်ၶွင်ၸုမ်းၵဝ်ၸုမ်းမႂ်းႁႃႉ ပေႃးဝႃႈၼႆၸိုင် တင်းသွင်မူႇသွင်ၸုမ်းၼႆႉ ယိူင်း ဢၢၼ်းပိူဝ်ႈတႃႇပႆၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ၊ ပိူဝ်ႈတႃႇသၢင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၾႅတ်ႊၻရႄႊ ၼင်ႇႁိုဝ် တေမီး သုၼ်ႇၸတ်းသၢင်ႈႁၢင်ႈပွင်ႁင်းၶေႃလႄႈ ဢိင်ၼိူဝ်ဝႃႇတဢၼ်ဝႃႈ ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတၵ်းတေလႆႈမီးသုၼ်ႇၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵူၺ်းလႄႈ ၼႆႉၵေႃႈဢမ်ႇႁၼ်ၶဝ် ပႅၵ်ႇပိူင်ႈ ယႅၵ်ႈယၢင်ႇၵၼ်သင်ၶႃႈၼႃ။ ၵမ်းၼႆႉမႃး ပေႃးၼႆၵေႃႈ ယွၼ်ႉပုၼ်ႈပၢင်ႈသုၼ်ႇၸုမ်း ဢၼ်တူၺ်းၸွမ်းၼႃႈတီႈတူင်ႇတၢင်ႇၼၼ်ႉၵူၺ်းႁႃႉ ပေႃးမႃးဝႃႈၼႆၸိုင် လႅပ်ႈႁၢင်ႈၶႂ်ႈ မိူၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်းၶႃႈၼေႃႈ။

ပေႃးဝႃႈမႃးထတ်းတူၺ်းလီငၢမ်းၸိုင် တႃႇတေပူတ်းပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၽိူဝ်ႇဢဝ် လၢႆးသိုၵ်းလၢႆးသိူဝ်ၵႄႈၶႆ တႃႉဢဝ်လၢႆးဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉၵၼ်ဝႃႈၼႆသေယဝ်ႉ။ ၸင်ႇတေမီးမႃး NCA ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၵိုတ်းတိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်း၊ လုၵ်ႉတီႈ NCA လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၵိုတ်းတိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉသေယဝ်ႉ ၸင်ႇတေၵိူတ်ႇ ပဵၼ်မႃးထႅင်ႈ UPC ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ပၢင်ၵုမ်လူင်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်။ ၼႂ်း NCA လႄႈသင်၊ ၼႂ်း UPC ၼၼ်ႉ လႄႈသင် ယူႇတီႈ RCSS ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးဝႆႉ ၸဵမ်ပိုင်းယဝ်ႉသေတႃႉၵေႃႈ ႁၢၼ်ႉတေႃႇ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ယူႇတီႈ SSPP ဢၼ်ပဵၼ်ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆးတႄႉ ပႆႇပႃးမႃး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢဝ်ငဝ်းလၢႆးပၢႆးမိူင်း ၼႂ်းတူင်ႇတၢင်ႇဝႃႈ ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ (ပထဝီနိုင်ငံရေး) ဝႃႈလႄႈသင် ဢဝ်ငဝ်းလၢႆးၸုမ်းဢူၺ်းလီႁိမ်းႁွမ်းဝႃႈလႄႈသင် ၵႃႈလႆႈႁႃၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်သေယဝ်ႉဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၵႂႃႇၵူၺ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ ၸဵဝ်းလႄႈၼၢၼ်းႁူႉၵႃႈ တၵ်းတေ ပဵၼ်မႃးၵူၺ်းၼႆ ႁဝ်းၶႃႈထတ်းႁၼ်ဢၼ်ၼႆႉ ဢၼ်ၼိုင်ႈ။

ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးထိုင်ၵမ်းဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်မႃးတႄႉတႄႉယဝ်ႉၸိုင် ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်ယဝ်ႉ ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈၵၢၼ်မိူင်းၵၼ် ယဝ်ႉတႄႉၸိုင် ဢၼ်ယူႇတီႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ဢၼ်ယူႇတီႈတပ်ႉသိုၵ်းတႆး ဢၼ်ယူႇတီႈပႃႇတီႇပၢႆးမိူင်းတႆးတေဢမ်ႇ ၸၢင်ႈဝႄႈလွတ်ႈလႆႈၼႆႉ တေမီးၶေႃႈဢၼ်ဝႃႈ သုၼ်ႇၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇဢၼ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇဢုပ်ႇၵၼ်တေဢမ်ႇပဵၼ်။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးလႄႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းယၢင်းလႅင် သွင်ၸုမ်းၼႆႉၵူၺ်း သွင်ၶိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်း မီးသုၼ်ႇၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇ မႃးၸဵမ်ပိုင်းၸဵမ်မိူဝ်ႈ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင် ၵိူတ်ႇပဵၼ်မႃးယဝ်ႉဝၢႆးလင်တေႃႇထိုင်မီးမႃး ပၵ်းပိူင်လၵ်းမိူင်း 1947 ဢမ်ႇလႆႈတႅမ်ႈပႃးမႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ  ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈႁူႉၸွမ်းၵၼ်ယူႇ။

ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးမႃးၶိုၼ်းတူၺ်းထႅင်ႈ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈယူႇၽၢၵ်ႈၵၼ်မႃး မိူၼ်ၼင်ႇပီႈၼွင်ႉၶၢင် ဢၼ် ပဵၼ်ၸုမ်းဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇလူင် ၸုမ်းၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းၶဝ် ဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇလူင်ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ တႃႇတေမီးမႃးၸႄႈ မိူင်းၶၢင်ၼၼ်ႉ မၼ်းလႆႈတူၵ်းလူင်းဝႆႉဝႃႈ တိုၼ်းတေဢမ်ႇၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၼႆလႄႈ ၸင်ႇတေၸၢင်ႈတင်ႈမႃး ၸႄႈမိူင်းၶၢင် ဢၼ်ဢဝ်ပႃးၼင်လိၼ်တႆး  တင်ႈပဵၼ်မႃးၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈႁူႉၸွမ်းၵၼ်ယူႇ။

ပေႃးၼႆၵေႃႈ ၵိုတ်းထႅင်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈဢၼ်ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉဝႃႉ UWSA ၼၼ်ႉလူး မၼ်းၵေႃႈသမ်ႉၶိုၼ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ ပေႃးပၼ်မၼ်းၸၼ်ႉၸႄႈမိူင်း မၼ်းတိုၼ်းတေဢမ်ႇၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ လႆႈႁၼ်လၢတ်ႈဢွၵ်ႇပၢၵ်ႇဝႆႉ တႅၵ်ႇတႅၵ်ႇလႅင်းလႅင်း ၵႂၢင်ႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ၶႂၢင် ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ်မႃး တႆးၼႆႉ တေပဵၼ်ႁိုဝ်ၵႂႃႇၶႃႈလႃႇ ပေႃးတေၸႂ်ယႂ်ႇၸွမ်း ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်ၸိူဝ်းႁူမ်ႈၽၢၵ်ႈၵၼ်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉၼႆၸိုင် ထိုင်ဝၼ်းၼိုင်ႈမႃး ပေႃးဢုပ်ႇၵၼ်တႄႉမႃး ယူဝ်ၶႄး ၵိုတ်းတႆးၸုမ်းလဵဝ် တေပဵၼ်တူဝ်တူၼ်းဢၼ်ပိူၼ်ႈမၢပ်ႇၼႄးပဵၼ်ၽူႈၶႂ်ႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် ၽူႈၶႂ်ႈထႅၵ်ႇယႅၵ်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၵႂႃႇႁိုဝ် ၼႆၵေႃႈႁဝ်းၶႃႈတေလႆႈဝူၼ်ႉဢၼ်ၼိုင်ႈၶႃႈၼေႃႈ။

ပေႃးထိုင်ငဝ်းလၢႆးၸိူင်ႉၼင်ႇၼၼ်မႃး ၼႆ ပေႃးတႆးသွင်ၸုမ်း တပ်ႉသိုၵ်းသွင်ဢၼ် ပဵၼ်ၵဝ်ပဵၼ်မႂ်းသေယဝ်ႉ သိုပ်ႇ ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၼ်ၵႂႃႇ ဢမ်ႇပဵၼ်ပိူင်လဵဝ်ၵၼ် ဢမ်ႇလမ်ၼမ်ႉယၵ်းမိုဝ်းၵၼ်လႆႈၼႆၸိုင် ၸုမ်းၵၢၼ်မိူင်းလႄႈ ၸုမ်းတူင်ႉ ဝူင်းၵူၼ်းၶဝ် ၵႃႈပေႉၶႂ်ႈတေႃႇသူႈ ၵႃႈပေႉၶႂ်ႈၶၢတ်းၶၢၼ်ႉ ဢမ်ႇႁၼ်တၢင်းသေ တႃႉၶဵင်ႇဢွင်ႇပေႉလႆႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁၢၵ်း လင်တေႃႇၵႂၢမ်းမၼ်ႈ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင် ဢၼ်မီးမႃးၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈထတ်းႁၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆ။

ၵွၼ်ႇပႆႇထိုင် ပီ 2020 ၼႆႉ UPC ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ပၢင်ၵုမ်လူင်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼၼ်ႉ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈမၼ်း ၵၼ်းယဝ်ႉတူဝ်ႈၼႆ ယူႇတီႈၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ပွင်ႇဝႃႈယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်းသွင်ပႃႈ သွင်ၾၢႆႇ ႁူမ်ႈမီးၶေႃႈသေ ဢွၵ်ႇပၢၵ်ႇဝႆႉယဝ်ႉလႄႈၼႆ ၵွၼ်ႇပႆႇထိုင် 2020 ယူႇတီႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးၼႆႉ၊ ယူႇတီႈတပ်ႉ သိုၵ်းတႆးၼႆႉ ပေႃးပႆႇတၼ်းၶဝ်ႈႁႃ လီၵၼ်ၸိုင် ႁဝ်းၶႃႈသုမ်းလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃမႃးသေယဝ်ႉ တေသိုပ်ႇသုမ်း သုၼ်ႇလႆႈ သၢင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼၼ်ႉၵွၼ်ႇၶႃႈႁိုဝ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ယွၼ်းထတ်းသၢင်တၢင်ႇၼႄ ၵၼ်ၼင်ႇၼႆသေ ၶွတ်ႇယွတ်ႈပၢႆၵႂၢမ်းဝႆႉတီႈၼႆႈၶႃႈ။

မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ

ႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း

01/08/2018

 

 

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း