ထၢတ်ႈၵွင်းမူး တီႈမိူင်းၽူင်း ၺႃးၵူၼ်းၸူင်ယႃႉ ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ တိူဝ်ႉၸႂ်

ၵွင်းမူးလႄႈ ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈၽြႃး သူႇလဵၵ်ႉသူႇယႂ်ႇ ဢၼ်မီးၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်း ဝတ်ႉၽရထၢတ်ႈသီၻွၼ်ႊရိူင်ႊ မိူင်းၽူင်း ၸႄႈတွၼ်ႈတႃႈၶီလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ၺႃးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇၸူင်ယႃႉ၊ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပဵၼ်ၸႂ်ဢမ်ႇလီ။

ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ ဢၼ်မီးယူႇတီႈ မိူင်းပူႊတၼ်ႊ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်တိူဝ်ႉၸႂ်သေ မဵတ်ႉတႃႇတြႃး သင်ႇသွၼ်မႃးတၢင်းၶလိပ်ႉ ဝီႊတီႊဢူဝ်ႊ တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ပၼ်ၾၢင်ႉပႃးဝႃႈ ႁႂ်ႈမေႃလုမ်းလႃးတူၺ်းထိုင် ဢွင်ႈတီႈသႃသၼႃ လီငၢမ်း၊ ယႃႇယႃႉၵဝ်းထၢတ်ႈၵွင်းမူး ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ယႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ဢၵုသူလ် ဝႃႈၼႆ။

ၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉ ထၢတ်ႇၵွင်းမူးလႄႈ ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈၽြႃးသူႇလဵၵ်ႉသူႇယႂ်ႇ ဢၼ်ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ သၢင်ႈဝႆႉ ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းဝတ်ႉၽရထၢတ်ႈသီၻွၼ်ႊရိူင်ႊ ၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းၽူင်း ၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၺႃးယႃႉၸူင် ဢမ်ႇယွမ်း 10 သူႇ။

ထၢတ်ႈၵွင်းမူးလႄႈ ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈၽြႃး ၸိူဝ်းၺႃးယႃႉ လူႉလႅဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ၵဝ်ႇၵႄႇ မီးဢႃယု ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းပီ၊ မၢင်သူႇ မီးမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈ ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်း တိုၵ်ႉလဵၵ်ႉ။ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ဢမ်ႇတွၼ်ႉမီးၽူႈလႂ်ၽႂ် ယႃႉၵဝ်းသေပွၵ်ႈ။ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇမီးၽႂ်တီႉၺွပ်းလႆႈ ၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ်ယႃႉ ၵဝ်းၵွင်းမူးၵဝ်ႇၵႄႇၼႆႉလႄႈ ဢမ်ႇႁူႉလႆႈဝႃႈပဵၼ်ၼမ်ႉမိုဝ်းၽႂ် ၸုမ်းလႂ်။ ၸဝ်ႈၶူးပၺ်ၺႃ ၸဝ်ႈပွင် ၵၢၼ်ၾၢႆႇၼႃႈၵၢၼ်သႃသၼႃ မိူင်းၽူင်းလၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ –

“ဢၼ်ၺႃးယႃႉၼႆႉ တေယူႇၵႆၵူၼ်းဢိတ်ႉဢေႃႈ။ မီးၼႂ်းႁူၺ်ႈၽွင်ႈ ၼိူဝ်လွႆၽွင်ႈ။ မီးမွၵ်ႈၽၢၵ်ႇလိူၼ် သၢဝ်းဝၼ်းၼႆႉယဝ်ႉ ဢၼ်ၺႃးယႃႉၼႆႉ။ လၢမ်းတူၺ်းတႄႉ လႅပ်ႈတေပဵၼ်ၵူၼ်းယွင်ႇၵူၼ်းမႃႈ ၵူၼ်းဢမ်ႇတဵမ်၊ ၵူၼ်းယွင်ႇယႃႈမဝ်းၵမ်ႁိုဝ် ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ တင်ႈၸႂ်မႃးယႃႉႁိုဝ် ပႆႇႁူႉ။ ထီးထၢတ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ထီးထၢတ်ႈ ဢၼ်ႁဵတ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ဢၼ်ဢဝ်မိူင်းမၢၼ်ႈမႃး”- ဝႃႈၼႆ။  

ယၢမ်းလဵဝ် ၸုမ်းသင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ တၵႃႇသတ်ႉထႃး တီႈမိူင်းၽူင်း တိုၵ်ႉဢွၼ်ၵၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တႃႇတေမႄးၵုမ်းလုမ်းလႃးၶိုၼ်း။ ၵွင်းမူးဢၼ်ၺႃးပေႃႉထုပ်ႉယႃႉၵွႆၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 6 သူႇလႄႈ ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈ ၽြႃးမွၵ်ႈ 7 သူႇ။ မၢင်သူႇၵေႃႈ ၺႃးတွႆႇမၢၵ်ႇႁိၼ်မၢၵ်ႇဢုတ်ႇမၼ်းဢွၵ်ႇ၊ ၵွင်းမူးမၢင်သူႇၵေႃႈ ၺႃးပူတ်း ထီးထၢတ်ႈဢွၵ်ႇပႅတ်ႈ၊ ၽြႃးမၢင်သူႇသမ်ႉ ၺႃးတတ်းႁူဝ်ၶၢတ်ႇပႅတ်ႈ ၵေႃႈမီး၊ မၢင်သူႇၵေႃႈ ၺႃးၶွၵ်း မၢၵ်ႇတႃၸဝ်ႈဢွၵ်ႇ၊ ဢဝ်လဵၵ်းလႅမ် ၶိတ်ႇၶၼ်ႇမုၼိတေႃႇ ႁုၼ်ႇ ႁၢင်ႈၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ပေႃးလဵၼ်းပေႃး လၢႆး။

ၸၢႆးၸၢႆး ၵွင်းမူးၶမ်း လုၵ်ႈၼွင်ႉပွင်ႈပၢႆၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ – “ လွင်ႈယႃႉထၢတ်ႈၵွင်းမူး ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼိုင်ႈ ၵေႃႉၵေႃႈထၢင်ႇၼိုင်ႈမဵဝ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈဝႃႈ ပွတ်းတၢင်းမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ ၵတ်းယဵၼ်လီလႄႈ ပိူၼ်ႈတင်ႈၸႂ်ၶႂ်ႈမႃးယႃႉၵဝ်း ႁိုဝ်ၼႆဢေႃႈ။ ပေႃးတေဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းယွင်ႇယႃႉၼႆၵေႃႈ သမ်ႉလိူၵ်ႈလိူၵ်ႈၵႂႃႇယႃႉ ဢၼ်ၶူးဝႃးပေႃႈသၢင်ႈဝႆႉလၢႆလၢႆလူင်။ မၢင်သူႇၼႆႉ ဢဝ်ယူးပတ်းၵႂႃႇတၢင်ႇဝႆႉ တၢင်းၼိူဝ်ႁူဝ်ၽြႃးၵေႃႈ မီးဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။

ၽွင်းၶၢဝ်း ယႃႉထၢတ်ႈၵွင်းမူး တီႈမိူင်းၽူင်းၼႆႉ ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉတႄႉ ယေႃးမုၼ်ၵႂႃႇ တိုဝ်းၵမ်တြႃးဝႆႉ တီႈမိူင်းပူႊတၼ်ႊ။ ၸဝ်ႈယေႃးမုၼ်ၵႂႃႇၸဵမ် မိူဝ်ႈႁူဝ်ပီ 2024 ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၶူးဝႃးၸဝ်ႈ ငိၼ်းၶၢဝ်ႇထၢတ်ႈၵွင်းမူး ဢွင်ႈတီႈသႃသၼႃ ၺႃးယႃႉၼႆသေ ပဵၼ်ဢၼ်တိူဝ်ႉၸႂ်ၸဝ်ႈယဝ်ႉ သူင်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်းလၢတ်ႈမႃးတၢင်းသူဝ်ႊသျႄႊ ၼင်ႇၼႆ။ 

“ထၢတ်ႈၵွင်းမူးလႄႈ ၽြႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ႁဵတ်းမႃးလႆႈ သၢဝ်းသၢမ်သိပ်းပီယဝ်ႉ။ ၵမ်ႈၼမ် ထၢတ်ႈမႆႉတွင်းၽိူၵ်ႇ၊ ထၢတ်ႈပသုၵ်း၊ ထၢတ်ႈလွႆဝဵင်းဝႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢဝ်ထီးတၢင်းမိူင်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးတၢင်ႇၵူၺ်း။ ဢမ်ႇလႆႈၵႂႃႇသိုဝ်ႉတၢင်းယၢၼ်ႇၵုင်ႇ မၢၼ်းတလေးမႃးသေပွၵ်ႈ။ ဢၼ်ၼႆႉ ႁဝ်းႁဵတ်း ဢဝ်ႁင်းၵူၺ်း။ ၵွင်းမူးၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၽိတ်းၽႂ်။ သၢင်ႈမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ဢႃယု 11 -12 ပုၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးသွၼ်ႇတူၺ်း တင်းသဵင်ႈ ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉ ပေႃးၶႂ်ႈမီးပဵၼ်ႁဵင်ယဝ်ႉ။ ဢၼ်မႃးယႃႉ ၸိူင်ႉၼႆ ပဵၼ်ဢပျၢတ်ႈ ဢၵုသူလ်ႇယဝ်ႉ။ ပေႃးယႃႉလူႉ ထၢတ်ႈၵွင်းမူး ၼိုင်ႈသူႇၵေႃႈ မိူၼ်တင်း ၶႃႈႁႅမ်ၽြႃး ၼိုင်ႈသူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။

ၶၢဝ်းတၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းမႃး 3 ပီပၢႆၼႆႉ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်သေ ဢွင်ႈတီႈသႃသၼႃ လၢႆၸႄႈဝဵင်းၼႂ်းမိူင်းတႆး လူႉၵွႆၵူၼ်ႇပင်းလၢႆတီႈ။ ဝၼ်းတီႈ 06/08/2024 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇ ဝတ်ႉၵျွင်းၼွင် ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ ဢၼ်မီးတီႈဝၢၼ်ႈၼွင်ၵေႃႈ ၸႄႈဝဵင်း သီႇပေႃႉ ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ႁွင်ႇ မီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ၊ သင်ၶၸဝ်ႈ တူၼ်ၼိုင်ႈၵေႃႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းထိုင်တီႈလႆႈၵႂႃႇယူတ်းယႃတူဝ် တီႈႁူင်းယႃ။

ဢွင်ႈတီႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵေႃႈ ၵႆႉမီးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ သႄႇသူၼ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ထၢင်ႇၽိတ်းထၢင်ႇထိူမ်ၼိူဝ် ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းပီ 2023 ၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းဢၢင်ႈၸိုဝ်ႈ ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉသေ ႁပ်ႉတုင်းငိုၼ်းလူႇ တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ႁႃငိုၼ်းပုၼ်ႇသုၼ်ႇတူဝ် ၼၼ်ႉၵေႃႈ သင်ၶၸဝ်ႈ လႆႈပၼ်ၾၢင်ႉၵူၼ်းမိူင်းယဝ်ႉ ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။

ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 17/06/2024 ၼၼ်ႉၵေႃႈ တီႈဝတ်ႉၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ ဢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈဝႆႉ တီႈလွႆသၢမ်သိပ်း ၼႂ်းၵႄႈၵူတ်ႉၶၢႆ – သႅၼ်ဝီ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၸႄႈတွၼ်ႈမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ထုၵ်ႇ ၵူၼ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ လၵ်ႉၵႅတ်းဢဝ် သၢႆၾႆးၾႃႉၵႂႃႇ။