ၼမ်ႉထူမ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ လူႉသုမ်းၼမ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်

တႄႇၵၢင်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ်လၢႆလၢႆဝၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်း တူၼ်ႈၶဝ်ႈ၊ ၶဝ်ႈ ၵၢပ်ႇ၊ ထူဝ်ႇႁႄႉ၊ မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၸဝ်ႈသူၼ်ၸဝ်ႈၼႃး လူႉၵွႆ သုမ်းၼမ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉ ၸၢင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း၊ တီႈဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇလိူဝ်ႇ ဝၢၼ်ႈလဵဝ်ၵူၺ်း သုမ်း ဢမ်ႇယွမ်း 700 ဢေႊၶိူဝ်ႊ။

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇလိူဝ်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵႃႈယႂ်ႇ ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈလႄႈ ငိုၼ်းတိုၼ်းလၢင်း လႆႈသႂ်ႇဝႆႉၼမ်။ ပီၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်သုမ်းၼမ်တႄႉတႄႉ ဝႃႈၼႆ။ 

ၼၢင်းယိင်း ဢႃယု 28 ပီ ၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၼမ်ႉထူမ်ႈသူၼ် ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇသုင် ၼႃႇ။ သုင်ထိုင်မွၵ်ႈဢူၵ်း မွၵ်ႈၶေႃးၼႆႉဢေႃႈ။ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇသမ်ႉပႆႇၵႄႇ ပႆႇထိုင်ၶၢဝ်းလူဝ်ႇၵဵပ်း၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶဝ်ႈၵၢပ်ႇႁၵ်းပႅတ်ႈသေ ႁႅင်ႈပႅတ်ႈ။ ပီၼႆႉသုမ်းတႄႉသုမ်းဝႃႈယဝ်ႉၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။

တီႈဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇလိူဝ်ႇၼႆႉၵူၺ်း ပႆႇပႃးတၢင်ႇတီႈ – သူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ တင်းမူတ်းမီး 1,700 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ် ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈသေသုမ်း မီး 700 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ။

ၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ တၢင်းထုင်ႉၼမ်ႉၸၢင်ၼႆႉ ၵူႈပီပူၼ်ႉမႃး လႆႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်း ၼိုင်ႈသူၼ်မွၵ်ႈ 100 သႅၼ်ပျႃး။ ပီၼႆႉသမ်ႉ ၵႃႈၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၶိုၼ်ႈသုင်ၵူႈဢၼ်လႄႈ လႆႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်း ၵႃႈၶၼ်ဢမ်ႇယွမ်း 150 သႅၼ်ပျႃး။ ၼမ်ႉထူမ်ႈလႄႈ ဢမ်ႇလႆႈၶဝ်ႈၵၢပ်ႇတႃႇၶၢႆသေဢိတ်း။ ပီၼႆႉ သုမ်းပႃး တိုၼ်းလၢင်းမၼ်းယဝ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇလိူဝ်ႇ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။

မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ တၢင်းဝၢၼ်ႈၵုင်းမူင်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းမိူဝ်းၵႂႃႇဝဵင်းမိူင်းၼၢႆးၵေႃႈ တင်ႈတႄႇၶူဝ်ႊဝိတ်ႉၶဝ်ႈမႃး ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇဢမ်ႇၶၢႆလႆႈလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသူင်ၵၼ်ၽုၵ်ႇထူဝ်ႇႁႄႉတႅၼ်းတၢင်။ ပီၼႆႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈသူၼ်ႁႆႈၼႃးလႄႈ မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ လူမ်ႉၵွႆမူတ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶၢင်းပွင်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇ လဵင်ႉလူၼႃႈႁိူၼ်း ဝႃႈၼႆ။

ၼၢင်းယိင်း ဢႃယု 48 ပီ ၸဝ်ႈသူၼ်ထူဝ်ႇႁႄႉ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တႃႇသိုဝ်ႉၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၶၼ်ၵုၼ်သမ်ႉ ၶိုၼ်ႈၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း ၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇဢွၵ်ႇၼႂ်းသူၼ်၊ သၼ်ၶဝ်ႈၶႄႇသမ်ႉလူင်း၊ ၶၢႆဢွၵ်ႇဢမ်ႇလႆႈ ၵႃႈၶၼ်သုင် ပဵင်းၼင်ႇမုင်ႈမွင်းဝႆႉ။ လႆႈလုမ်းလႃးၵေႃႈ ႁိူဝ်ႉတူဝ်ႁိူဝ်ႉၸႂ်ႁႅင်းၼႃႇ။ မႃးၽုၵ်ႇထူဝ်ႁႄႉ ၶႅၼ်းသုမ်းၼမ်၊ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်သင်ယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။

ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ထူဝ်ႇႁႄႉ ဢၼ်ဢွၵ်ႇတီႈၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ သူင်ၶၢႆတီႈမိူင်းထႆး၊ မိူင်းၶႄႇလႄႈ တၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တူင်ႈပဵင်း။ ပီၼႆႉ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆဢမ်ႇလီ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်း ၶၼ်ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈသမ်ႉ ပုင်ႈသုင် ႁႃသိုဝ်ႉယၢပ်ႇ၊ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၼႂ်းသူၼ်သမ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈပဵင်းၼင်ႇမုင်ႈမွင်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်။

ၸွမ်းၼင်ႇ သဵၼ်ႈမၢႆလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၵဵပ်းဝႆႉၽွင်းပီ 2010 ထိုင် 2020 ၼၼ်ႉတႄႉ တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၼႆႉ မီးၼႃႈလိၼ်ၵႂၢင်ႈ 2 လၢၼ်ႉ 5 မိုၼ်ႇ ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၼႃႈလိၼ်ဢၼ်ၽုၵ်ႇ သွမ်ႈ တင်းမူတ်းမီး 150,000 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ။

ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ႈ၊ ထူဝ်ႇလိၼ်၊ မၢၵ်ႇဝၼ်းဝၢႆႇ၊ ငႃး၊ ထူဝ်ႇၼဝ်ႈ၊ ထူဝ်ႇၶဵဝ်၊ ထူဝ်ႇႁႄႉ၊ ၵုၺ်၊ ဢွႆႈလႄႈ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၼႃႈလိၼ်ၽုၵ်ႇၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၼမ်သုတ်း မီး 5 မိုၼ်ႇဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ။ ပီၼႆႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈၵေႃႈ သမ်ႉပဵၼ်ၽွင်းၵူၼ်းမိူင်း ၸမ်တေၵဵပ်းၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ဢၼ်လူႉသုမ်းၸွမ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ ပဵၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၵမ်ႈၼမ်။

တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)