ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇပိူင်ၵဵပ်းသိုၵ်းယဝ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူၺ်း ဢၼ်လႆႈယူႇယၢပ်ႇ ၵူၼ်းၶၢဝ်ႉၵူၼ်းၵႄႇၵေႃႈ လႆႈ ၵိၼ်းၸႂ်မိူၼ်ၵၼ်။ မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်း ႁွင်ႉသႅၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၵူၺ်း ဝႃႈၼႆသေ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သုမ်းႁႅင်းသိုၵ်း လၢႆႈပႃႈၾၢႆႇၼမ်ယဝ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းသႅၼ်း ဢႃယု 30 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ်တေႃႇထိုင် 60 ၵေႃႈ ဢမ်ႇလွတ်ႈ။
မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယွင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းၶၢဝ်ႉၵူၼ်းၵႄႇ ၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၼိုင်ႈပွၵ်ႉလႂ် 2 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် ၵူၼ်းမိူင်းၶိုၼ်းလႆႈၵမ်ႉၸွႆႈငိုၼ်း တွင်းထႅင်ႈ ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းသႅၼ်ပျႃး။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၵူၼ်းၵေႃႈလႆႈပၼ် ငိုၼ်းၵေႃႈလႆႈပၼ် ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ၸဵမ်မိူဝ်ႈႁူဝ်ပီ 2024 ၼၼ်ႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၶိုင်ႈမိုင်ႉၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇမႃး ဢမ်ႇယဝ်ႉဢမ်ႇဝၢႆး ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢမ်ႇႁတ်းယူႇသဝ်း ၸွမ်းႁိူၼ်းယေး ဢွၼ်ၵၼ်ၶၢႆႉပၢႆႈၵႂႃႇယူႇတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇလႅၼ်။ ဝၢႆးၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉသမ်ႉ ႁႂ်ႈၸၢင်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇတႅၼ်း လႆႈၸၢႆႇငိုၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းသႅၼ်ပျႃး။
ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းပၢႆႈဢွၵ်ႇမိူင်းၵေႃႈမီး ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း ၵူၼ်းတေၵိၼ်ၸၢင်ႈ ၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ် သိုၵ်းတႅၼ်း ၵေႃႈ ႁႃယၢပ်ႇ။ တႄႇဢဝ်ၼၼ်ႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁႂ်ႈၵူၼ်းၶၢဝ်ႉၵူၼ်းၵႄႇသႅၼ်းဢႃယု 30 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ် ထိုင် 60 ၶဝ်ႈၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႆထႅင်ႈ။
လွင်ႈၼႆႉၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇမီးတၢင်းလိူၵ်ႈ။ တေပၢႆႈၵေႃႈ ၵူၼ်းၵိုတ်းတၢင်းလင် ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ။ သင်ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းလႆႈသမ်ႉ ၵူဝ်ၺႃးတူတ်ႈတၢမ်ႇ၊ တေယူႇၵေႃႈ ယၢပ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ၼႆ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းမိူင်းယွင်း လၢတ်ႈ ၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ –
“ဢမ်ႇၵႂႃႇဢမ်ႇလႆႈၼႆဢေႃႈ။ ၼိုင်ႈပွၵ်ႉလႂ် တၵ်းလႆႈၵႂႃႇ 2 ၵေႃႉ။ ဢႃယု 35 ထိုင် 60 ပီ တိုၼ်းဝႃႈပႃး ၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆမူတ်း။ မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်းၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ၼိုင်ႈပွၵ်ႉလႂ် တေလႆႈၵႂႃႇ 5 ၵေႃႉၼႆဢေႃႈ။ ၵူၺ်းၼႃႇ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၽွမ်ႉၸွမ်းလႃးလႃးလႄႈ ယွမ်းပၼ် ႁႂ်ႈၵႂႃႇ 2 ၵေႃႉၵေႃႈလႆႈ။ ၶဝ်လၢတ်ႈပႃးဝႃႈ တေႁႂ်ႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းဢၼ်ၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ တဵမ် 51 ၵေႃႉၼႆဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။
ၸဵမ်မိူဝ်ႈဢွၵ်ႇပိူင်ၵဵပ်းသိုၵ်းၼၼ်ႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢထမ်ႇမ ၵဵပ်းၵူၼ်းၵဵပ်းငိုၼ်းမႃး ဢမ်ႇထၢတ်ႇ ၶဝ် ဢမ်ႇတူၺ်းၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇႁၼ်ထိုင်ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း။ တေတွပ်ႇတေထဵင်ၶိုၼ်းၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်း သမ်ႉ ၵူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁဵတ်း ႁၢႆႉတေႃႇလႄႈ ၵႃႈလႆႈၵူမ်ႈႁူဝ်သေ ႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇၶဝ်ၸီႉသင်ႇမႃး ဝႃႈၼႆ။
တီႈမိူင်းယွင်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လူင်းၵဵပ်းသိုၵ်းမႃး ဢမ်ႇယွမ်း 3 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ ပိူင်လူင် ၶဝ်ၶႂ်ႈလႆႈသႅၼ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢမ်ႇယူႇၼႂ်းမိူင်းယဝ်ႉလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၸင်ႇႁွင်ႉၵူၼ်းၶၢဝ်ႉၵူၼ်းၵႄႇ။ ပွၵ်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၼိုင်ႈပွၵ်ႉလႂ် 5 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၵူၼ်းမိူင်း ႁူမ်ႈၵၼ်ထဵင်ၶိုၼ်းလႄႈ လူတ်းယွမ်းၵႂႃႇပဵၼ် 2 ၵေႃႉၵူၺ်း။
ၼၼ်ႉၵေႃႈ လူဝ်ႇငိုၼ်းၵမ်ႉၸွႆႈၵူၼ်းၵႂႃႇၾိုၵ်း ၵၢၼ်သိုၵ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸၢႆႇငိုၼ်းၸွမ်းထႅင်ႈ။ ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် လႆႈၵမ်ႉၸွႆႈ 25 သႅၼ်ပျႃး ၊ 2 ၵေႃႉ 50 သႅၼ်ပျႃး။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းမိူင်းယွင်း လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ –
“ၵူၼ်းၵႂႃႇၵူၺ်းၵေႃႈ ပႆႇယဝ်ႉ တႃႇၵမ်ႉၸွႆႈၶိုၼ်း ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်လႆႈၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉ ၼႆသေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈႁူမ်ႈငိုၼ်းၵၼ် ၸွႆႈၵႂႃႇၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် 25 သႅၼ်ပျႃး။ ၼိုင်ႈပွၵ်ႉလႂ် 2 ၵေႃႉၼႆၵေႃႈ ပဵၼ်ၵႂႃႇ 50 သႅၼ်။ ၵူၼ်းဢၼ်ၶၢမ်ႇၵႂႃႇမၼ်းၵေႃႈ လႆႈတေႃႉၽႃႈႁူမ်ႇၶူဝ်းၼွၼ်းသေ ၵႂႃႇယူႇၵိၼ် ၾိုၵ်းၵၢၼ် သိုၵ်းၼႂ်းတပ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။
ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းဢိူင်ႇ ဢမ်ႇယွမ်း 30 ၵေႃႉ လႆႈၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းဝႆႉ ယူႇတီႈ ၼႂ်းတပ်ႉမၢၼ်ႈ ၶမယ 311 ၊ ၵူၼ်းမိူင်း လႆႈၵႂႃႇယူႇၵိၼ်ၼွၼ်းၼႂ်းတပ်ႉ တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 2 ဝူင်ႈ။ ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ၼႂ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၵူၼ်းမိူင်းဝႃႈ ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း တႃႇၵႅတ်ႇၶႄၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇၵူၺ်း ဢမ်ႇ လႆႈၵႂႃႇၶဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းတီႈလႂ် ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇႁတ်းယုမ်ႇ၊ ၵေႃႉလႂ်ၵေႃႈ ၵူဝ်လႆႈၶဝ်ႈၼႂ်း ပၢင်တိုၵ်းၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။
တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းယွင်းၼႆႉ မီးဝႆႉ 5 တပ်ႉၵွင် မိူၼ်ၼင်ႇ ၶမယ 311 – 334 – 335 – 573 လႄႈ တပ်ႉၵွင်ႈလူင် တပ်ႉၼိုင်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တၢင်းမိူင်းယုၵေႃႈ မီးဝႆႉတပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် တပ်ႉၼိုင်ႈ ။ ၵူၼ်းၼႂ်းတပ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃးႁၼ်မီးၼမ်ယဝ်ႉ။ ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ၶဝ်ဢဝ်လုၵ်ႈသိုၵ်း သူင်ႇၸူးၼႃႈသိုၵ်း တၢင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၽွင်ႈယဝ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းသိုၵ်းၶဝ် ဢေႇမၢင်ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။
ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းယွင်းၼႆႉ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈမီးဝႆႉ ပွၵ်ႉ 1 ထိုင် ပွၵ်ႉ 9 လႄႈ ဝၢၼ်ႈဢၼ် ယူႇၸွမ်းၶႅပ်ႇဝဵင်းထႅင်ႈ လၢႆဝၢၼ်ႈ။ ၼိုင်ႈပွၵ်ႉလႂ် မီး 50 လင်ၶႃးႁိူၼ်းၶိုၼ်ႈၼိူဝ်။ ယၢမ်းလဵဝ် ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉ ဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉ ဢၼ်ၼိုင်ႈလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ် ဢမ်ႇလႆႈယူႇသႃႇၸႂ်။
ဝၼ်းတီႈ 15/09/2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵေႃႈ တႃႇၸတ်းပၢင်လွင်းသွမ်းလူင်ၼႆသေ တဵၵ်းၸႂ်ႉႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ႁၢင်ႈႁႅၼ်းသႃႉၶူဝ်းလူႇပၼ် တႃႇ 108 သႃႉ၊ ၼိုင်ႈသႃႉလႂ် လႆႈၸၢႆႇငိုၼ်း 55,000 ပျႃး။ လိူဝ်သေ လႆႈၸၢႆႇ ငိုၼ်းၵႃႈသႃႉၶူဝ်းလူႇယဝ်ႉ သမ်ႉလႆႈၸၢႆႇငိုၼ်းၵႃႈလဵင်ႉလူ လုၵ်ႈၼွင်ႉပွင်ႈပၢႆႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ထႅင်ႈ။ ၼႆႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ် ယွၼ်ႉဝႃႈ လႆႈသဵင်ႈငိုၼ်း ၸွမ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈလႄႈ ဢၼ်ဢဝ်ၼႃႈဢဝ် တႃသမ်ႉ ပဵၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း လုၵ်ႈလၢင်းၼၢင်းမေး ၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉ တီႈလၢတ်ႈ။