ၵူၼ်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်း ပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈၼၢင်းယိင်းၵမ်ႈၼမ်

ၶၢဝ်းတၢင်းပၢင်တိုၵ်း 1027 ၸုပ်ႈၵမ်း 2 ၼႆႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း ၵျွၵ်ႉမႄး ၊ လႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၼွင်ၶဵဝ်၊ မိူင်းမိတ်ႈ၊ သီႇပေႃႉ ၊ မိူင်းၵုတ်ႈ၊ မိူင်းမိတ်ႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႄႈၸုမ်းသိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း၊ ၸုမ်းသိုၵ်း TNLA- MNDAA ၶဝ်ပိုတ်းယိုဝ်းတိုၵ်းတေႃးၵၼ်၊ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်သႂ်ႇၵၼ် ၊ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမႃးယိုဝ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ၊ ဢဝ်ၻရူၼ်ႊမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၵၼ်လႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမီးၼပ်ႉႁူဝ်သႅၼ်။ ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်လႆႈလူႉတၢႆၸွမ်း မီးၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ၵေႃႉ။

ၼႂ်းၼၼ်ႉတီႈလႃႈသဵဝ်ႈဝဵင်းလဵဝ်ၵူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း မီး 380 ပၢႆ၊ တီႈၵျွၵ်ႉမႄးၵေႃႈ မွၵ်ႈ 300 ၵေႃႉ တီႈသီႇပေႃႉၼွင်ၶဵဝ်မီး 200 ပၢႆ -ၼႆ ၸုမ်းပရႁိတ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။

ၼႂ်းၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်တၢႆယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းလႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵမ်ႈၼမ်။

ဝၼ်းတီႈ 16/08/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်း ဢမ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသင်သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈၵူးၵွတ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉသႂ်ႇၸဝ်ႈသၢင်ႇ မၢတ်ႇၸဵပ်းတူၼ် ၼိုင်ႈ   ။

မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10/07/2024 ၼၼ်ႉၵေႃႈ မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇၼႂ်းပွၵ်ႉပူႇတႃႇ တႃႈရူတ်ႉၾႆးဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တိူဝ်ႉသႂ်ႇၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 3 ၵေႃႉ။ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း မီး 10 ပၢႆ။

ဝၼ်းတီႈ 1/7/2024 သမ်ႉ မၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းလင်ၼိုင်ႈတီႈပွၵ်ႉ 1 ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းၼႂ်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း 6 ၵေႃႉ တၢႆထင်တီႈ။

ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 10 ၵျူႊလၢႆႊၼၼ်ႉသိုၵ်း TNLA+PDF ႁူမ်ႈၵၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ပိုတ်းယိုဝ်းလႆႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်တင်းမူတ်း။ ဝၼ်းတီႈ 24 ၵျူႊလၢႆႊၼၼ်ႉ ယိုတ်းလႆႈဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ။ ဝၼ်ႊတီႈ 27-28 ထိုင် 30 သိုၵ်း MNDAA ထႅမ်ႁႅင်းၶဝ်ႈယိုဝ်းၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယိုတ်းလႆႈတပ်ႉတိူင်းသိုၵ်း ယမၶ ။

ၵူၺ်းၵႃႈတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ယူႇယူႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မိူဝ်းလဵပ်ႈပၼ်ႇသေ ယိုဝ်းသႂ်ႇယူႇတိၵ်းတိၵ်းလႄႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဢမ်ႇႁတ်းပွၵ်ႈယူႇသဝ်းတီႈႁိူၼ်းၶိုၼ်း။

ၸုမ်းၶူၼ့်ၶႂႃ့ မႁႃႇပိဝ်ႇႁႃႇ လႄႈ မူႇဝႃႇတမိူင်းမၢၼ်ႈ ISP Myanmar ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16  ဢေႃႊၵတ်ႉသ်ၼႆႉဝႃႈ ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီမႃးၼႆ့  သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ် ၵူၼ်းမိူင်း ပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၸုမ်း 10 ၵေႃ့ ၶိုၼ်ႈၼိူဝ်  မီး  57 ၵမ်း ၊ ႁူဝ်ၵူၼ်း 1224 ၵေႃႉဝႃႈၼႆ။

ပေႃးမႃးတူၺ်းၶိုၼ်းၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 6 လိူၼ် ၼႂ်းပီ  2024  ၼႆ့ၵူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်း ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ပျီႇတူ့သိတ့် တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈတၢႆ ပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၸုမ်းၼႆ့ မီး 359 ၵေႃ့ ၊ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထၢင်ႇထိူမ်သေ တီ့ၺွပ်းဢဝ်ၵႂႃႇၵူတ်ႇထတ်းယဝ့်ၶႃႈတၢႆ၊ ၸႂ့်ၶိူင်ႈမိၼ် လႄႈ ၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင် ယိုဝ်းသႂ်ႇသေ ၵူၼ်းမိူင်း လႆႈလူ့တၢႆ ပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၸုမ်း ။ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းမိူင်းရၶႅင်ႇ၊ မၼ်းတလေး၊ ၸႄႈၵႅင်းလႄႈ မၵူၺ်း။   ပဵၼ်သႅၼ်းပၢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸၢႆး-ယိင်း လႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇပႃႈတႂ်ႈ 18 ၶူပ်ႇသႅၼ်းပၢၼ်ႁဵၼ်းလိၵ်ႈ ၵေႃႈပႃး။   ပဵၼ်လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ့်ပႅၼ်ပိူင်ၵၢၼ်သိုၵ်း ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၵပ်း သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းလႄႈ လွင်ႈတူၺ်းထိုင်ၵူၼ်းၼင်ႇၵၼ် ဢၼ်ၵူႈမိူင်းမိူင်း မၵ်းမၢႆဝႆ့ ဝႃႈၼႆ။  သိုၵ်းမၢၼ်ႈ  ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းၶေႃႈတူၵ်းလူင်း လိၵ်ႈ ၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ Geneva Convention။   ဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈ ၶူဝ်းၶွင် ၵူၼ်းမိူင်းဝႆႉပဵၼ်ပဝ်ႉမၢႆၵၢၼ်သိုၵ်းသေ ပိုတ်းယိုဝ်း။ 

ၸွမ်းၼင်ႇ ၸုမ်းတူၺ်းထိုင်ၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်း AAPP ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆ့  ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 16 /08/2024 တႄႉဝႃႈ-   ဝၢႆးလင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈတၢႆ 5500 ပၢႆယဝ့် ဝႃႈၼႆ။

တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းလႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လၢႆးႁဵတ်းသၢင်ႈဢၼ်ၼပ်ႉသွၼ်ႇဝႃႈ ၶဝ်ပႃးၼႂ်း ပၢင်တိုၵ်းၵမ်းသိုဝ်ႈသေ ဢၼ်မီးၽေးတေႃႇသၢႆၸႂ်ၼၼ်ႉပဵၼ်- ပဵၼ်ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၵမ်းသိုဝ်ႈ၊ မီးလွင်ႈၼွင်ႇၵၢႆႇ ၶဝ်ႈပႃးၸွႆႈထႅမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ် သူင်ႇၶၢဝ်ႇပၼ် ၼႃႈၵၢၼ် ၸုမ်းယိပ်း ၵွင်ႈၵၢင်ႇ၊ ၸုမ်းသိုၵ်းၵမ်းသိုဝ်ႈ၊  ၵူၼ်းသိုၵ်းၸိူဝ်းလုၵ်ႈတီႈတပ်ႉသိုၵ်းသေတိုၵ်ႉပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း ဢမ်ႇၼၼ် တိုၵ်ႉလုၵ်ႉတီႈႁိူၼ်းသေတေၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉလႆႈၵမ်းသိုဝ်ႈ ။

ၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ၵျီႊတီႊဝႃႊ ၶွၼ်ႊဝႅၼ်ႊသျိၼ်ႊ မတ်ႉတႃ 14 ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၽိူမ်ႉထႅမ်  2 ၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ – သိုၵ်းၼႆႉ ႁၢမ်ႈယႃႉၶူဝ်းၶွင်လမ်ႇလွင်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ဢမ်ႇမီးဢမ်ႇပဵၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ လိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃး ဢၼ်ၽုၵ်ႈသွမ်ႈဝႆႉမၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ၊ သူၼ်-ၶွၵ်ႈလဵင်ႉသတ်း ၊ ႁူဝ်ၼမ်ႉ ၵိၼ် ၼမ်ႉၸႂ်ႉ၊ ၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉလႃးလႃး။

ႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉ သိုၵ်း တိုၼ်းတေဢမ်ႇလႆႈၶဝ်ႈယူႇ ၶဝ်ႈလိုဝ်ႈ ၶဝ်ႈဢဝ်ပဵၼ်ထၢၼ် တပ်ႉသိုၵ်း လႃးလႃး။ တေဢမ်ႇလႆႈဢဝ်ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈတပ်ႉတႃႇၵႅတ်ႇၶႄတူဝ် ၊ ဢမ်ႇလႆႈဢဝ်ႁဵတ်းလုမ်း၊ တီႈၵုမ်းၶင်ၽူႈမီးတၢင်းၽိတ်း၊ တေဢမ်ႇလႆႈဢဝ်ႁဵတ်းပိုၼ်ႉတီႈပၢင်သွၼ် ၵၢၼ်သိုၵ်း လႃးလႃး၊တေဢမ်ႇလႆႈဢဝ်ႁဵတ်းပိုၼ်ႉတီႈၵဵပ်းဝႆႉသိုၵ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။

ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်သိုၵ်းတေဢမ်ႇလႆႈယိုဝ်းလႃးလႃး ႁိုဝ် တေဢမ်ႇလႆႈတိူဝ်ႉလႃးလႃးၼႆႉပဵၼ် –

ႁူင်းယႃ ႁွင်ႈယႃ၊ ႁူင်းႁဵၼ်း၊ ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ဢွင်ႈတီႈၵိူဝ်းယမ်၊ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉဝၢၼ်ႈသူၼ်၊ ႁႆႈၼႃးမၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ၊ ႁူင်းၵၢၼ်ႁူင်းၸၢၵ်ႈဢၼ်ၸၢင်ႈတႅၵ်ႇပဵၼ်ၵွင်ႉငူၼ်ႉမီးၽေးတေႃႇၵူၼ်းမိူင်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။