ၵူၼ်းမိူင်းပၢင်လွင်း လႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ်ၶဝ်ႈၵႃႈ ၽွင်းဝၢၼ်ႈမိူင်းယုင်ႈ

သင်ၸိူဝ်ႉဝၢၼ်ႈမိူင်း ၵတ်းယဵၼ် မိူင်းတႆးၼႆႉ ပဵၼ်တီႈဢၼ်လီယူႇလီသဝ်းလႄႈ မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ လိူင်ႇမၢၵ်ႈ ၼမ်တွၼ်း ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢၼ်တၢင်းႁၢင်ႈလီသၽႃႇဝ တဵမ်ထူၼ်ႈ ၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်းလင် ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်။

ၸူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼႆႉ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ် ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၵေႃႈ ဢမ်ႇတေႃႇဢမ်ႇမၢၼ် ၊ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်း ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇ။ တၢင်းဝဵင်းပၢင်လွင်း ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵူႈပွၵ်ႈ မိူဝ်ႈပႆႇတတ်းလႅၼ်လိၼ် တၢင်းမိူင်းယၢင်းလႅင်ၼၼ်ႉ ဢိင်ၼိူဝ် ယၢမ်ႈပဵၼ်ၽႅၼ်ႇလိၼ်လဵဝ်ၵၼ်သေ တေႃႇထိုင်မႃးဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်း တိုၵ်ႉဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းသူၼ်ႁဵတ်းၼႃး တၢင်းမိူင်းပၢႆး၊ ၾၢႆၶုၼ် ဢၼ်မီးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင်။

ၽွင်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈၼမ်ႉလႆႈၼမ်ယူႇသေတႃႉ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇဢမ်ႇမၢၼ်ႇ၊ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်၊ ၵူၼ်းမိူင်း ၵုမ်ႇလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈၽုၵ်ႇၶဝ်ႈ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ဢမ်ႇပၼ်တေႃႉတၢင်ႇသိုဝ်ႉၶၢႆၶဝ်ႈသၢၼ် တေႃႇၵၼ်ထႅင်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ်ၶဝ်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈတူင်ႈပဵင်း ၵႃႈယႂ်ႇၵႃႈပႅင်း။  

ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်း မၢၼ်ႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ယိုတ်းမိူင်းမႃး သိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ လၢႆၸုမ်းၼႂ်းၸႄႈ မိူင်းယၢင်းလႅင် ႁူမ်ႈၵၼ် လေႃႇတိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆး။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသေ ၵူၼ်း မိူင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈယူႇထင်သဝ်းလီလီ၊ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်း ပၢႆႈပႅတ်ႈတိူၵ်ႈႁႆႈလွၵ်း ၼႃးသေ ႁွတ်ႈထိုင်ၵူႈတီႈၵူႈလႅၼ်။ ၵမ်ႈၼမ် ပၢႆႈယူႇ ၸွမ်းၶႅပ်ႇလႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸိူဝ်းဢၼ်ႁွတ်ႈထိုင်ဝႆႉ တီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ၸၢၼ်းၵေႃႈ မီးတင်းၼမ်တင်းလၢႆ။

ယွၼ်ႉၵူၼ်း ၸိူဝ်းယူႇသၢပ်ႇၼမ်ႉလႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင် ပၢႆႈဢွၵ်ႇမိူင်းဝႆႉ ၼပ်ႉႁူဝ်ပီမၼ်းယဝ်ႉလႄႈ ၶဝ်ႈၼႃးဢမ်ႇလႆႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈ၊ ၵူႈပီတႄႉ လႆႈသူင်ႇၶၢႆထိုင်မိူင်းတႆး၊ မိူင်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်ႇထူၼ်ႈသေတႃႉ ယၢမ်းလဵဝ် ယႃႇဝႃႈတႃႇၶၢႆ တႃႇ ၵိၼ်ၸႂ်ႉၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းယင်း ဢမ်ႇမီး။

ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၸိူဝ်းပၢႆႈထိုင် ဝဵင်းပၢင်လွင်းလႄႈ သၢပ်ႇလႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင် ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ၼႂ်းပီ 2024 ၶတ်း ၸႂ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်း ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၼႃးၶိုၼ်းသေတႃႉ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊပူၼ်ႉမႃးၼႆႉသမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈၸႂ်ပိုတ်ႇၽၵ်းတူ ၾၢႆၼမ်ႉ မိူင်းပၢႆးလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈ တူင်ႈၼႃး ထိုင်ယၢမ်း လဵဝ်ပႆႇပဵၼ်ၵၢၼ်။

ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းယူႇၵိၼ်ႁိမ်ၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင် ၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးလႆႈသိုဝ်ႉ ၵိၼ်ၶဝ်ႈဢၼ်ဢဝ်တၢင်း မိူင်းမၢၼ်ႈ တူင်ႈပဵင်းၼၼ်ႉမႃး။ ၶဝ်ႈသၢၼ် ဢၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈသႅၼ်းလီၵေႃႈ လႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ်ၵႃႈယႂ်ႇ ယွၼ်ႉပိူၼ်ႈ လႆႈတေႃႉမႃးၵႆၼႆ ၵူၼ်းပၢင်လွင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ –

“ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇလႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ်ၶဝ်ႈတႆး တၢင်းမိူင်းယၢင်းလႅင်ယဝ်ႉ။ တီႈတႄႉမၼ်း ၼႃးတၢင်းမိူင်း ယၢင်းလႅင်ၼႆႉ တူင်ႈၼႃးၼမ်ၼႃႇလူး။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ပိုတ်ႇၽၵ်းတူၾၢႆၼမ်ႉ ထူမ်ႈတူင်ႈၼႃးမူတ်းယဝ်ႉ။ တူၼ်ႈၶဝ်ႈ ၼႆႉ ၵႅၼ်ႉၼမ်ႉသေတၢႆပႅတ်ႈမူတ်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။  

ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၶဝ်ႈတႆး ဢမ်ႇၵုမ်ႇလဵင်ႉၵၼ်ယဝ်ႉလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းပၢင်လွင်း လႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ်ၶဝ်ႈ ဢၼ်ဢဝ်တၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈမႃးၶၢႆ။ လႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ်ၵႃႈယႂ်ႇၵႃႈပႅင်းသေဢမ်ႇၵႃး  ၼမ်ႉလႅမ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမိူၼ် ၶဝ်ႈဢၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ ဢမ်ႇပေႃးထုၵ်ႇၸႂ်ၼႆ – ၵူၼ်းပၢင်လွင်းလၢတ်ႈ။

မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း လႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ်ၸမ်လႄႈ ၶဝ်ႈသၢၼ်ၼိုင်ႈထူင်လႂ် မွၵ်ႈ 6 မိုၼ်ႇပျႃးၵူၺ်း ယၢမ်းလဵဝ် လႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ်ၶဝ်ႈသၢၼ် ဢၼ်လုၵ်ႉမႃးတၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈထူင်လႂ် လႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ် 8 မိုၼ်ႇ ထိုင်140,000 ပျႃး။ ၼိုင်ႈထူင်ၼႆႉ ၼမ်ႉၼၵ်း မီး 25 ၸွႆႉ ဝႃႈၼႆ။

ပီၵၢႆပီဢွၼ် ၶဝ်ႈၼႃးတၢင်းမိူင်းယၢင်းလႅင် ဢမ်ႇၸၢင်ႈၸတ်း သူင်ႇၶၢႆတၢင်းပၢင်လွင်း ၼႆႉသေတႃႉ သင်ႇသိုဝ်ႉၵိၼ် ၶဝ်ႈၼွင်မွၼ် – ထုင်ႉပူင်း လႆႈယူႇ။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း ၸိူဝ်းယၢမ်ႈတေႃႉၶဝ်ႈမႃး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁႄႉႁၢမ်ႈ ၵူတ်ႇထတ်းလႄႈ ဢမ်ႇတေႃႉလႆႈငၢႆႈငၢႆႈမိူၼ်ၵူႈပွၵ်ႈ။ ပေႃးႁၼ်တေႃႉၶဝ်ႈသၢၼ် သႅၼ်းလီမၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၺႃးယိုတ်းဝႆႉၵေႃႈမီး။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ လႆႈပၼ်ငိုၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ၸင်ႇပၼ်လတ်းတၢင်းၵေႃႈမီးၼႆ ၵူၼ်းပၢင်လွင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈ –

“မိူဝ်ႈဢွၼ် ၶဝ်ႈတၢင်းမိူင်းယၢင်းလႅင် ဢမ်ႇထိုင်ၵေႃႈ ယၢမ်ႈသိုဝ်ႉၵိၼ်ၶဝ်ႈတၢင်းထုင်ႉပူင်း – ၼွင်မွၼ် မႃးယူႇသေတႃႉ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းပႂ်ႉၸွမ်းတၢင်း ၵူတ်ႇထတ်း ဢမ်ႇပၼ်တေႃႉလီလီ”- ဝႃႈၼႆ။

တီႈလွႆၶေႃၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈၶၢဝ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းသုၵ်ႉ တိုၵ်ႉပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယူႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပဵၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ သင်တေႃႇၼင်ႇ ၶဝ်ႈသၢၼ်ဢၼ်ၵိုတ်းၶင်ႉဝႆႉၼႂ်းယေးၶဝ်ႈ ၼႂ်းႁူင်းသီၶဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၵႂႃႇမူတ်း။

ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင် ၸိူဝ်းပၢႆႈသွၼ်ႈဝႆႉ တၢင်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်းၼႆႉ ပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်း ဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇ မိူင်းလင်သေ ဢွၼ်ၵၼ်ၶတ်းၸႂ်ပွၵ်ႈ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ႈၼႃးၸွမ်းသၢပ်ႇဝဵင်းမိူင်းပၢႆး – ၾၢႆၶုၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သမ်ႉၺႃးၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈလႄႈ တူၼ်ႈၶဝ်ႈၼဝ်ႈပႅတ်ႈလၢႆလၢႆ။ ၵူၼ်းမိူင်း ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ် တႃႇပီၼႃႈပီလိုၼ်း ၵူဝ်ဢမ်ႇမီးၶဝ်ႈၵိၼ်။

ၵူၼ်းမိူင်းပၢင်လွင်း ၸိူဝ်းဢၼ်ႁဵတ်းၼႃးႁဵတ်းသူၼ် ႁိမ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ၶွၼ် ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ပၢင်လွင်း – ၾၢႆၶုၼ် ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၾူၼ်ယႂ်ႇ ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းၵူၼ်ႇပင်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇ လုမ်းလႃးသူၼ် ႁႆႈၼႃး လီလီ။

ယွၼ်ႉသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း မီးလွင်ႈၶွင်ႈၶမ်လၢႆလွင်ႈသေ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင် ၸိူဝ်းပွၵ်ႈ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ႈ ၼႃး လႆႈလတ်းၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈမေႃႇပီႇသေ လတ်းၶၢမ်ႈတႃႈႁိူဝ်း မိူဝ်းထိုင်ၾၢႆၶုၼ် – မိူင်း ပၢႆး လႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင်။

မေႃႇပီႇၼႆႉ မီးၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဝဵင်းပၢင်လွင်း – လုၵ်ႉပၢင်လွင်း ၶီႇၵႃးထိုင်မေႃႇပီႇၼႆႉ လႆႈၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း 1 ၸူဝ်ႈမူင်းၶိုင်ႈ။ တႃႇတေ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းလုမ်းလႃး တူင်ႈၼႃးၵူၺ်းၵေႃႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်။