ငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢမ်ႇၼိမ် ႁႃငိုၼ်းယၢပ်ႇ ၵိၼ်းၸႂ်ႁႅင်းဝႆႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ် လႆၶဝ်ႈ မိူင်းထႆး ပဵၼ်သဵၼ်ႈပဵၼ်သၢႆ ။ ၸိူဝ်းၶဝ် တႃႇႁဵတ်းဝတ်းဝႂ်ၵေႃႈယၢပ်ႇ ၊ ႁႃၵၢၼ်ၵေႃႈယၢပ်ႇ ၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇပၵ်းပိူင် ၵမ်ၵိၼ်းထႅင်ႈ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၸိူဝ်း ယူႇၼႂ်းမိူင်းၼွၵ်ႈမိူင်း ၵိၼ်း ၸႂ်မိူၼ်ၵၼ်မူတ်း။
တႄႇဢဝ် လိူၼ်ၼႆႉၵႂႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသင်ႇ ၵူၼ်းၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း လူၺ်ႈလိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ MOU တၵ်းလႆႈသူင်ႇငိုၼ်း ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း တၢင်းယေးငိုၼ်း ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် တႃႇ 25 % ၶွင်ငိုၼ်းလိူၼ်ၼႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁႅင်းၵၢၼ်လိူတ်ႇမႆႈ ၵူဝ်ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇဢမ်ႇပဵင်းပေႃး ၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။
ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ပီ 2024 ၼၼ်ႉ ဢူးမျိၼ်ႉၼွင်ႇ ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇႁွင်ႈၵၢၼ် ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် တႂ်ႈၶွင်ႇ သီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁွတ်ႈထိုင်မိူင်းထႆးသေ ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်တင်း ၸုမ်းလူလွမ် ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ် မိူင်းလၢႆလွင်ႈ ၼႂ်းၼၼ်ႉ တိုၵ်းသူၼ်းပႃးႁႂ်ႈႁႅင်းၵၢၼ်သူင်ႇငိုၼ်း ၸူးတင်းႁိူၼ်းလိူၼ်လႂ် 25% ၶွင် ငိုၼ်းလိူၼ် မိူဝ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ပႆႇလူင်းမိုဝ်းႁဵတ်းၸွမ်း။
ၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉတႄႉ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇႁႅင်းၵၢၼ် မိူင်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ၶိုၼ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇထႅင်ႈဝႃႈ တႄႇဢဝ်လိူၼ်ၼႆႉၵႂႃႇ ႁႅင်း ၵၢၼ်ၸိူဝ်းၶဝ်ႈမိူင်းထႆးလူၺ်ႈပိူင် MOU တၵ်းတေလႆႈသူင်ႇငိုၼ်းၸူး တင်းႁိူၼ်း ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တၵ်းလႆႈႁဵတ်းၸွမ်း။
ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ – သင်ဝႃႈ ဢႃယု ဝတ်းဝႂ်ႁႅင်းၵၢၼ်မူတ်းသေ လူဝ်ႇမိူဝ်းတေႃႇၸိုင် တေလႆႈႁဵတ်း ၸွမ်း ၼင်ႇပၵ်းပိူင် ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် မၵ်းမၼ်ႈဝႆႉ။ တေလႆႈၼႄဝႂ်တိုတ်း ငိုၼ်း ဢၼ်ႁႅင်းၵၢၼ် လႆႈသူင်ႇငိုၼ်းၸူး တၢင်းႁိူၼ်း တီႈဢေႇသုတ်း တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 3 လိူၼ် တူၵ်းမႅၼ်ႈငိုၼ်းထႆး 6,000 ဝၢတ်ႇ၊ ပေႃးဢမ်ႇမီးလၵ်းထၢၼ် တေဢမ်ႇႁႂ်ႈတေႃႇဢႃယုဝတ်းဝႂ်၊ ပေႃးဢမ်ႇမီး ပပ်ႉယေးငိုၼ်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ႁႅင်းၵၢၼ်ၵူႈၵေႃႉ တၵ်းလႆႈ ၵႂႃႇပိုတ်ႇဝႆႉၵူႈၵေႃႉ – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။
ထွင်းၶမ်း ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ၸုမ်းႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၼႂ်းမိူင်းထႆး လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ – “ပိူင်ဢၼ်ဝႃႈ ၵဵပ်းငိုၼ်း ဢၼ်ဝႃႈ ၼၼ်ႉ တေပဵၼ်တႃႇႁႅင်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းဢၼ်မႃးႁဵတ်းၵၢၼ် ၸွမ်းလၵ်းပိူင် MOU ၼၼ်ႉၵူၺ်းၶႃႈ။ ပေႃးဝႃႈ မိူဝ်းတေႃႇ ဢႃယုၼႆ တေလႆႈသႂ်ႇငိုၼ်း ဢၼ်ၶဝ်ၵဵပ်းယူႇၼႆႉယဝ်ႉ။ ပိူင်ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈဢွၵ်ႇဝႆႉၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။
ပိူင်ဢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇဝႆႉၼႆႉ ၸုမ်း Agency ႁပ်ႉႁဵတ်းဝတ်းဝႂ်ပၼ် ႁႅင်းၵၢၼ်သႅၼ်း MOU ၵူႈမူႇၵူႈ ၸုမ်းလႄႈ ၶွမ်ႊပၼီႊၵူႈဢၼ် တၵ်းလႆႈႁဵတ်းၸွမ်း။ ၵမ်ႈၼမ် ဢၼ်မီးလွင်ႈတုမ်ႉယွၼ်ႉ ၸွမ်းပိူင်ၵဵပ်းငိုၼ်း 25% ၼႆႉတႄႉ တေပဵၼ် ႁႅင်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊယႂ်ႇၶဝ် မဝ်ၵူၼ်းတင်းၼမ်တင်း လၢႆ ၶဝ်ႈမိူင်းထႆးၼၼ်ႉၵူၺ်း။
ႁႅင်းၵၢၼ် ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ဢၼ်မႃးမီးယူႇမိူင်းထႆးၼႆႉတႄႉ မၼ်းဢမ်ႇလႆႈယူႇ ၼႂ်းပိူင် MOU လႄႈ ပႆႇမီးလွင်ႈတုမ်ႉယွၼ်ႈသင်ၼႆ ၽူႈတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းၸုမ်း လူလွမ်ႁႅင်းၵၢၼ် ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။
လွင်ႈၼႆႉ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇမၢၼ်ႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ – ၵူၼ်းၸိူဝ်း MOU ၶဝ် သင်ၸိူဝ်ႉမိူဝ်းတေႃႇဢႃယု ပပ်ႉပၢတ်ႉသပွတ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် မိူဝ်းဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတင်းႁိူၼ်းၶိုၼ်းသေ ဢမ်ႇၼႄလႆႈ ဝႂ်ဢူၼ်းငိုၼ်း ဢၼ်လၢတ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉၸိုင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေဢမ်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်းၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။
လုမ်းဢၼ်ႁပ်ႉႁဵတ်းပၼ် ဝႂ် MOU ႁႅင်းၵၢၼ် ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၼႆႉ မီးဝႆႉ 2 တီႈ မိူၼ်ၼင်ႇ မျႃႉဝတီႇ ၊ ၵေႃႇသွင် (ကော့သောင်း) ၊ တၢင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၵေႃႈ ႁပ်ႉႁဵတ်းပၼ်ပဵၼ်ပွၵ်ႈ ပဵၼ်ၵမ်းၵေႃႈမီး။
ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉထႅင်ႈဝႃႈ – ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၵေႃႉလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ပေႃးဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း တႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႆၸိုင် တၵ်းလူဝ်ႇလႆႈႁဵတ်းဝတ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း တႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၵမ်းသိုဝ်ႈ Passport for Job (PJ) ၼၼ်ႉ ၊ ၸႂ်ႉဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း PV တႃႇလႄႇလၢဝ်းၵူၺ်းသေ သမ်ႉမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ဝႆႉၸိုင် ပေႃးၸဝ်ႈ ၼႃႈတီႈၶဝ်ၺွပ်းလႆႈ တၵ်းၺႃးတူတ်ႈတၢမ်ႇ ၼင်ႇပိူင်မီးဝႆႉ။
ယွၼ်ႉၼၼ် ပေႃးယိပ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း PV ဝႆႉၸိုင် ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ၵႂႃႇလႅၵ်ႈလၢႆႈပဵၼ် PJ သေ ၸင်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိုင် ၸင်ႇတေမႅၼ်ႈ ၸွမ်းပိူင်ဢၼ်တမ်းဝၢင်းဝႆႉ။ ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ႁွင်ႈၵၢၼ် ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၾၢႆႇမိူင်းမၢၼ်ႈ – မိူင်းထႆး ပႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ တေလၢႆႈပၼ်ၸိုဝ်ႈဝႂ်ၶၢမ်ႈ မိူင်း။ ပေႃးငိၼ်းပိူၼ်ႈဝႃႈ တေႁဵတ်းပၼ်ၼႆ လူဝ်ႇလႆႈၾၢင်ႉၼၵ်းၼႃ ၵူဝ်ၺႃးပိူၼ်ႈ လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ် ငိုၼ်း။
ၵမ်ႈၼမ် ၵႂႃႇယုမ်ႇၵူၼ်းၵၢင်/ ၼၢႆးၼႃႈ(ပွႆးၸႃး) ၶဝ် လၢတ်ႈၼႂ်းဢွၼ်ႊလၢႆႊသေ ဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈမိူင်းထႆး ပဵၼ်သဵၼ်ႈပဵၼ်သၢႆ ။ တီႈတႄႉမၼ်း ပႆႇမီးပေႃႈလဵင်ႉၼၢႆးၸၢင်ႈသင်သေ တေႁဵတ်း ဝီႊသႃႊ ႁဵတ်းၵၢၼ် ပႆႇလႆႈ။
ပေႃးတေၶဝ်ႈမိူင်းထႆး ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ထွမ်ႇၶၢဝ်ႇထွမ်ႇငၢဝ်းမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈသေၵွၼ်ႇ ၸင်ႇၶဝ်ႈႁႃ ၵၢၼ်ၼႂ်း မိူင်းထႆး။ ဢမ်ႇ ၸႂ်ႈဝႃႈ ငိၼ်းၶၢဝ်ႇတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ၊ ပိူၼ်ႈလၢတ်ႈၼႂ်း Tiktok သေ ယုမ်ႇဢဝ်တိၵ်းတိၵ်း ၊ ပေႃးထွမ်ႇၶၢဝ်ႇယဝ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈႁူႉၶေႃႈဢၢင်ႈဢိင်ၶဝ်ပႃးဝႃႈ ၶဝ်ဢဝ်ၶေႃႈမုလ်းတီႈလႂ်မႃး ယုမ်ႇယမ် လႆႈၵႃႈႁိုဝ် ၼႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။
ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းဢၢၼ်းၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် တီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း – မႄႈသၢႆၼႆ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇ ဢုပ်ႇဢူဝ်းတူၺ်း ၸုမ်းၸွႆႈတူင်ႇၵူၼ်း ဢၼ်ပၼ်တၢင်းႁူႉႁႅင်းၵၢၼ် တီႈၵဵင်းတုင် မီးဝႆႉၸုမ်းမွၵ်ႇၵွၼ်ယူႇ။ ပေႃးဢမ်ႇႁူႉသင်သေ ၶဝ်ႈမိူင်းထႆး ၸၢင်ႈ ၺႃးပိူၼ်ႈပႅတ်ႉလႅၼ် လွၵ်ႇၵိၼ်ငိုၼ်းသေ ႁဵတ်းဝတ်းဝႂ်ပွမ်ပၼ်။ ယူႇမိူင်းပိူၼ်ႈၵေႃႈ တေဢမ်ႇလႆႈ။
ထွင်းၶမ်း ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ -“မိူၼ်ပိူၼ်ႈတဵင်ၾၢႆဢဝ်ပႃ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၵေႃႈ လႆၶဝ်ႈမိူင်းထႆး ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢဝ်တိုဝ်ႉတၢင်းသေ ပႂ်ႉဢဝ်ငိုၼ်းယူႇၵေႃႈ ၼမ်ဝႃႈၼမ်။ ၵႃႈဝတ်းၵႃႈဝႂ်ၼႆႉသေ ပေႃးၵႂႃႇ ၺႃးပိူၼ်ႈလွၵ်ႇဢဝ်ငိုၼ်း မိုၼ်ႇမိုၼ်ႇပၢႆငိုၼ်းထႆးၵေႃႈ လႆႈဝႃႈသုမ်း ၼမ်ယဝ်ႉ။ ၵၢပ်ႈယၢမ်းလဵဝ် ႁႃငိုၼ်းယၢပ်ႇလူးၼေႃ။ ဢၼ်ပိူၼ်ႈႁဵတ်းဝတ်းဝႂ်ပၼ် ဢမ်ႇၸွမ်းပိူင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႆႇမီးၸုမ်းလႂ်ႁၢမ်ႈလႆႈသဵင်ႈ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၶဝ်လူး။ ၶွမ်ႊပၼီႊမၢင်ဢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပႆႇလႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁဵတ်းဝတ်းဝႂ်သင် ၶဝ်ပေႃးဢဝ်ငိုၼ်း ၵူၼ်းၸိူဝ်း ၶႂ်ႈႁဵတ်းဝတ်းဝႂ် ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ႁူဝ်ပီ 2024 ပုၼ်ႉၵေႃႈ မီးဢေႃႈ”– ။
ႁႅင်းၵၢၼ်ၸိူဝ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်း MOU သေ မႃးယူႇသွၼ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းထႆးၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် လၢႆးလႆႈငိုၼ်းလႄႈ လၢႆးဢွၵ်ႇငိုၼ်း ဢမ်ႇၵိုင်ႇငၢမ်ႇၵၼ် လႆႈၸဝ်ႉၵေႃႈ ၵိၼ်ၶမ်ႈၵူၺ်းလႄႈ လွင်ႈတေလႆႈ သူင်ႇငိုၼ်းၸူး တင်းႁိူၼ်းၵူႈလိူၼ် 25% ၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈၼၵ်းၸႂ်ဝႆႉ ၽႂ်မၼ်း။
