ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းမိူင်းလႃး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမၵ်းမၼ်ႈ ဝၼ်းတမ်ႇၼွႆႉမွင်ၸႂ်ၸွမ်း ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း သဵင်ႈမုၼ်

ၽွင်းၸတ်းပၢင်ၸႃႇပၼ ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မၢႆ 4 NDAA မိူင်းလႃးၼႆႉ ၾၢႆႇ ၽွင်းငမ်းမိူင်းလႃး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တႃႇႁႂ်ႈမီးလွင်ႈၵတ်းယဵၼ်ၼိမ်တဵင်ႈၼႆသေ တႄႇ ဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 10/08/2024 ၼႆႉၵႂႃႇ ႁၢမ်ႈၵူၼ်းၼွၵ်ႈၶဝ်ႈထိုင်မိူင်းလႃး လူၺ်ႈဢမ်ႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇ ဢမ်ႇပၼ်သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ ၊ သင်ဝႃႈ ၶႂ်ႈၶဝ်ႈထိုင်မိူင်းလႃး ၸိုင် တေလႆႈႁဵတ်းၸွမ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈ ၼင်ႇပလိၵ်ႈမိူင်းလႃး တမ်းဝၢင်းဝႆႉ။ တႃႇၼႄၾၢင်ႁၢင်ႈတမ်ႇၼွႆႉမွင်ၸႂ်  ၸွမ်းႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။

ပေႃးထိုင်မႃး ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 23/08/2024 ၼႆႉ ၵူၼ်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းလႄႈ လုၵ်ႈၼွင်ႉပွင်ႈပၢႆ ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ႁူမ်ႈတင်း ၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်းၼႂ်းမိူင်းလႃး တေႁူမ်ႈၵၼ်သူင်ႇသင်ႇ ပူၼ်ႉၶၢပ်ႇတူဝ်မၼ်းၸဝ်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ဢဝ်ၶၢပ်ႇတူဝ်ဝႆႉတီႈႁိူၼ်းမၼ်းၸဝ်ႈ တီႈမိူင်းလႃး။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 22/08/2024 ၼႆႉ ၸင်ႇတေဢဝ်ၵႂႃႇဝႆႉ တီႈပၢင်ႇဢၼ်ယၢမ်ႈၸတ်းပွႆးငမ်းယဵၼ် (ပၢင်ႇပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် မိူင်းလႃး) ၼၼ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။

ၽွင်းတိုၵ်ႉၸတ်း ပၢင်ၸႃႇပၼ ယူႇၼႆႉ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းမိူင်းလႃး သင်ႇႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႃး ပိၵ်ႉဢိုတ်း ႁၢၼ်ႉၵိၼ်ၵျေႃႇၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း တႃႇၼႄလွင်ႈတမ်ႇၼွႆႉမွင်ၸႂ်ၸွမ်း ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်းၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ – ၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်ၸႃႇပၼ ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ –

“တေသၢင်းၵဵဝ်ႇ ဝၼ်းတီႈ 23 ၶႃႈဢေႃႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ ၶၢပ်ႈတူဝ်တိုၵ်ႉမီးဝႆႉယူႇ တီႈႁိူၼ်းၵူၺ်းၶႃႈ။ ပေႃးဝၼ်းတီႈ 22 မႃးတႄႉ ၸင်ႇတေဢဝ်ၵႂႃႇဝႆႉတီႈ (ငြိမ်းချမ်းရေး ရင်ပြင်) ၶူင်ႇပွႆးငမ်းယဵၼ် ၼၼ်ႉဢေႃႈ။ လွင်ႈပျေႃႇလွင်ႈမူၼ်ႈ ၸိူဝ်း ၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်ႁၢမ်ႈဝႆႉမူတ်းဢေႃႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ သႅင်ႇ KTV ၊ သႅင်ႇလဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ တေပိၵ်ႉတေႃႇဝၼ်းတီႈ 23 ၼၼ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။

ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းမိူင်းလႃးၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ – “ၶၢဝ်းတၢင်းၸတ်းပၢင်ၸႃႇပၼ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 10/08/2024 ၼႆႉၵႂႃႇ ၼင်ႇႁိုဝ် ပေႃးတေမီးလွင်ႈၵတ်းယဵၼ်ၼိမ်တဵင်ႈၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈ ၽူႈလႂ် ၽႂ်ၶႂ်ႈၶဝ်ႈမႃး ၼႂ်းလႅၼ်ၶဵတ်ႇ မိူင်းလႃးၵေႃႈ ႁႂ်ႈပွင်ႇၶၢဝ်ႇပၼ် ပလိၵ်ႈၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းလႃးၵွၼ်ႇ၊ တေလႆႈႁဵတ်းၸွမ်း ၶၵ်ႉတွၼ်ႈ ၼင်ႇပိူင်တမ်းဝႆႉသေ ၸင်ႇတေပၼ်ၶဝ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းလႃး”- ဝႃႈၼႆ။

လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉထႅင်ႈဝႃႈ ဢၼ်ႁႄႉႁၢမ်ႈ လွင်ႈၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝဵင်းၼႆႉ တႃႇၵုမ်းလႆႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉ ၵူၼ်း ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇႁႂ်ႈတႅတ်ႈတေႃးၵူၺ်း တေဢမ်ႇမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၵၢၼ်တေႃႉၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵႃႉ တၢင်းၶၢႆသင်၊ ဢၼ်ဢွၵ်ႇပိူင် ၸိူဝ်းၼႆႉ တႃႇၵူၼ်းၶႂ်ႈၶဝ်ႈမိူင်းလႃးၵူၺ်း ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းၶႂ်ႈဢွၵ်ႇတႄႉ ဢမ်ႇလႆႈႁၢမ်ႈသင်၊ ပိူင်ဢၼ်တမ်းဝၢင်းဝႆႉၼႆႉ တေပူတ်းမိူဝ်ႈလႂ် ၸင်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၸႅင်ႈႁႂ်ႈႁူႉထႅင်ႈ – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။

ပၢင်ၸႃႇပၼ ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်းၼႆႉ လုၵ်ႈၼွင်ႉပွင်ႈပၢႆ လႆႈမွၵ်ႇထိုင်ဝႆႉ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၼႂ်းမိူင်းတႆးလၢႆ ၸဝ်ႈသေဢမ်ႇၵႃး ၸုမ်းပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း၊ ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်း ၵူႈၸုမ်းၸုမ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လႆႈမွၵ်ႇထိုင် တူဝ်တႅၼ်းၽႂ်မၼ်းယဝ်ႉၼႆ – ၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်ၸႃႇပၼ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။

လိူဝ်သေ မီးလွင်ႈႁႄႉႁၢမ်ႈၶဝ်ႈထိုင် မိူင်းလႃးယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ တႃႈႁိူဝ်းတၢင်းမိူင်းယု – ၵဵင်းယႅင်း ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ၵႂႃႇမႃးယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ၵူၼ်းတၢင်းမိူင်းယု မိူင်းယွင်းၼႆႉ ယၢမ်ႈၸႂ်ႉသဵၼ်ႈတႃႈ သၢႆတၢင်းၼႆႉသေ ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇမိူင်းလႃးယူႇတႃႇသေႇ၊ ပေႃးလတ်းၶၢမ်ႈတႃႈႁိူဝ်း(ၵႄးၼမ်ႉလူၺ်) ၼႆႉၸိုင် တေႁွတ်ႈထိုင်ၵဵင်းယႅင်း ၊ လုၵ်ႉၵဵင်းယႅင်းသေ ၶီႇၵႃးသိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ၵႂႃႇမိူင်းလႃးၼႆႉ လႆႈၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း 4 ၸူဝ်ႈမူင်း ၊ လုၵ်ႉၵဵင်းယႅၼ်းသေ ႁွတ်ႈထိုင်လႆႈ တႃႈသူပ်းၶွင်လႄႈ ၵဵင်းတုင် ထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။

ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃးယဝ်ႉ ငိၼ်းဝႃႈ တေပိၵ်ႉဢိုတ်း ထိုင်ဝၼ်းတီႈ 30/08/2024 ၊ တႃႈႁိူဝ်း မိူင်းယုၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် လႆႈႁၼ်သိုၵ်းပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် (နယ်ခြားစောင့်တပ်) ပႂ်ႉဝႆႉၼႆ ၵူၼ်းၵႃႉ မိူင်းယု – မိူင်းလႃး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ –

“ၸႂ်ႈယဝ်ႉ တၢင်းမိူင်းယု ႁဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပိူၼ်ႈသင်ႇပိၵ်ႉဝႆႉပႃး တႃႈႁိူဝ်းသေဢေႃႈ။ ၶဝ်ဝႃႈ ဝၼ်းတီႈ 30 ၸင်ႇၵွႆႈပိုတ်ႇၼႆဝႃႇ။ လႅပ်ႈတေၵဵဝ်ႇၵၼ်တၢင်းပၢင်ၸႃႇပၼၼၼ်ႉယူႇ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃး”- ဝႃႈၼႆ။

ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မၢႆ 4 NDAA မိူင်းလႃးၼႆႉ သဵင်ႈၵၢမ်ႇသုတ်းမုၼ်ၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 08/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶႅၼ်ႊသိူဝ်ႊ ၽွင်းၵႂႃႇယူတ်းယႃတူဝ် တီႈႁူင်းယႃ ၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ။ ဝၼ်းတီႈ 09/08/2024 ၼႆႉ ၵူၼ်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းလႄႈ လုၵ်ႈၼွင်ႉပွင်ႈပၢႆ မၼ်းၸဝ်ႈ ၸင်ႇဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်း မိူင်းလႃး တႃႇၸတ်းပၢင်ၸႃႇပၼ။

ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ တပ်ႉၸုမ်း NDAA ၊ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ပဵၼ်ဢူးသၢၼ်းပိူဝ်ႇလႄႈ ၸဝ်ႈၶုၼ်သၢင်ႇလူႇ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်ၵွၼ်းတပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းလႃးဝႆႉတႄႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းၸဝ်ႈ ဢူးထဵင်ႇလိၼ်း။

ပႃႈၼၢင်းယဵၼ်ႇ မေးၼၢင်းမၼ်း ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈယိင်း ၽိူင်ၵျႃးသိူင်း ၽူႈၼမ်းၸုမ်းသိုၵ်း ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ။

1989 ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ဢွၼ်ႁူဝ် ၽိုၼ်ႉဝၢႆႇၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇ ပႃႇတီႇၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိတ်ႉ မိူင်းမၢၼ်ႈသေ ၵိုတ်းသိုၵ်းၵၼ်တင်း ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႇတင်ႈၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မၢႆ 4 ႁိူဝ်ႈႁိူင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃး။

မိူဝ်ႈပီ 1989 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 30 လူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵိုတ်းတိုၵ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၵၼ်တင်း ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼဢ ၽ။ ထိုင်မႃး ၼႂ်းပီ 2011 သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 7 လူင်းလၢႆးမိုဝ်း လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸၼ်ႉၸႄႈမိူင်း တင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢူးတဵင်းၸဵင်ႇ ဢွၼ်ႁူဝ်သေ ၼႂ်းပီၼၼ်ႉ လိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 2 လူင်းလၢႆးမိုဝ်း လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ။

NDAA ၼႆႉ ပဵၼ်ပႃးလုၵ်ႈၸုမ်း FPNCC ၶွမ်ႊမတီႊ ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၸၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉ UWSA ဢွၼ်ႁူဝ်ဝႆႉ။