သိုၵ်းမၢၼ်ႈမိူင်းယွင်း ၶၢၼ်းႁွင်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းမီးၼွၵ်ႈမိူင်း ပွၵ်ႈမႃးႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၶိုၼ်း

ၸဵမ်မိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇပိူင်ၵဵပ်းသိုၵ်း ၼႂ်းပီ 2023 ၼၼ်ႉမႃး ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉ ဢႃယု 18 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ် ႁႃလွၵ်းလၢႆးငိူင်ႉဝႄႈၽႂ်မၼ်း မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ပၢႆႈၸူးတပ်ႉသိုၵ်းတႆး ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ႁႃတၢင်းပၢႆႈဢွၵ်ႇမိူင်း တႃႇႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ တၢင်းမိူင်းထႆး ၊ မိူင်းၶႄႇ။

မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈဝဵင်းမိူင်းယွင်း ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လူင်းၵဵပ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ 2 ပွၵ်ႈ။ ပွၵ်ႈၵမ်းၼိုင်ႈတႄႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸၢင်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇတႅၼ်းယဝ်ႉ ၵမ်းၼိုင်ႈ။ ပွၵ်ႉၼႆႉသမ်ႉ ႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ မိူင်းယွင်း ၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်း ဢၢင်ႈၸၢင်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇတႅၼ်း မိူၼ်ၵဝ်ႇ ၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သင်ႇႁႂ်ႈပေႃႈမႄႈႁွင်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းပၢႆႈဢွၵ်ႇမိူင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပွၵ်ႈၶိုၼ်း။ ပေႃးဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်း ၼင်ႇၶဝ်လၢတ်ႈ တေဢဝ်လိူင်ႈ ၼႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယွင်းသုၵ်ႉၸႂ်ဝႆႉ။

ဝၼ်းတီႈ 06-07/08/2024 သွင်ဝၼ်းၼႆႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၽွင်းငမ်း ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်းၵမ် တီႈဝဵင်းမိူင်းယွင်း ၸႄႈတွၼ်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ႁွင်ႉပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ႁူပ်ႉဢုပ်ႇလၢတ်ႈ လွင်ႈတႃႇသူင်ႇၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵႂႃႇ ႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းထႅင်ႈ ပွၵ်ႈၵမ်း 2 ဝႃႈၼႆ။

တီႈမိူင်းယွင်းၼႆႉ တႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆသေ ၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းၵဵပ်းၵႂႃႇ ယဝ်ႉပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ ပွၵ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸၢင်ႈၵူၼ်း ၵႂႃႇတႅၼ်းလႆႈယူႇၵေႃႉၼိုင်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈပၼ် 50 သႅၼ်ပျႃး။

မိူဝ်ႈလဵဝ်သမ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇႁႂ်ႈၸၢင်ႈ တေႁႂ်ႈတူဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းယွင်း ၵႂႃႇၵမ်းသိုဝ်ႈၼႆလႄႈ ပေႃႈမႄႈၵေႃႉ လႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇ ၽွမ်ႉၸွမ်း။ တေႃႈၼင်ႇ ၵူၼ်းဢၼ်ၸၢင်ႈၵႂႃႇတႅၼ်းၵမ်းပူၼ်ႉၼၼ်ႉ ယင်းပႆႇလႆႈပွၵ်ႈ မႃးၶိုၼ်း သမ်ႉဝႃႈတေႁႂ်ႈသူင်ႇ ၵႂႃႇထႅင်ႈ။ ၵူၼ်းဢၼ်ၶဝ်ႁွင်ႉၵႂႃႇၼၼ်ႉ ငိၼ်းဝႃႈတႄႉ ဢဝ်ၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း မွၵ်ႈ 3 လိူၼ်ၼႆႉၵူၺ်းသေ တေသူင်ႇၶဝ်ႈၼႃႈသိုၵ်းၵမ်းလဵဝ် တၢႆႁႃႉလိပ်းႁႃႉ ယင်းဢမ်ႇလႆႈႁူႉၸွမ်းၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းယွင်း လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ –

“ပၢင်ၵုမ်ၼႆႉ မိူဝ်ႈဝႃးၵေႃႈၵႂႃႇ ဝၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈၵႂႃႇ ၵႂႃႇ 2 ဝၼ်းယဝ်ႉ ပႆႇၸၢင်ႈတူၵ်းလူင်းၵၼ်။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၽႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇပၼ်။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်ၵေႃႈ ၸိူဝ်းပၢႆႈၵေႃႈ ပၢႆႈယဝ်ႉလူးၼေႃ။ မၢင်ၸိူဝ်း ၵႂႃႇမီးတၢင်း မိူင်းထႆး ၊ ၵႂႃႇမီးတၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ်။ ၵမ်းၼႆႉသမ်ႉဝႃႈ တေႁႂ်ႈၵႂႃႇၸွမ်းၼင်ႇသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈမီးဝႆႉ ၼႆဢေႃႈ။ ၸၢင်ႈၵႂႃႇတႅၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈႁႂ်ႈဢဝ်လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇ မိူင်းယွင်းၵႂႃႇပၼ်ၵူၺ်းၼႆဝႃႈ” – ။

ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းယွင်းၼႆႉ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈမီးဝႆႉ ပွၵ်ႉ 1 ထိုင် ပွၵ်ႉ 9 လႄႈ ဝၢၼ်ႈဢၼ် ယူႇၸွမ်းၶႅပ်ႇဝဵင်းထႅင်ႈ လၢႆဝၢၼ်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၵႂႃႇပၼ်သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်း တီႈလုမ်းၽူႈၵွၼ်း ပွၵ်ႉၽႂ်မၼ်း။ ၽႂ်ဢမ်ႇၵႂႃႇပၼ်သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ လူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၽွမ်ႉၸွမ်းၼင်ႇ ၸီႉသင်ႇမႃးၸိုင် တေဢဝ် လိူင်ႈပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းႁိူၼ်းမၼ်း – ဝႃႈ ၼႆထႅင်ႈ။

လိူဝ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉၶဝ် ႁဵတ်းၶပ်ႉမၢႆ (ၶိဝ်း) သေ ၸႂ်ႉပေႃႈမႄႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸူၵ်းဝႂ်ၸၢမ်းၵၢမ်ႇဢဝ်။ ၽႂ်ၺႃးဢွၼ်တၢင်းၵေႃႈ တေႁႂ်ႈၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇပိူင်ၵဵပ်းသိုၵ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸဵမ်ယိင်းၸၢႆး ၼႂ်းမိူင်းယွင်း ဢွၼ်ၵၼ်ၶၢႆႉပၢႆႈဢွၵ်ႇမိူင်းသေ ၵႂႃႇယူႇဝႆႉ တီႈလွတ်ႈၽေးၽႂ်မၼ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ ပၼ်ၾၢင်ႉၼၵ်းဝႆႉထႅင်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းၵႂႃႇယူႇဝႆႉတၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈပွၵ်ႈ ၶိုၼ်းဝႆးဝႆး တႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၊ ပေႃးဢမ်ႇပွၵ်ႈၶိုၼ်း တေဢဝ်လိူင်ႈပေႃႈမႄႈ ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်းၵိုတ်းဝႆႉ တီႈႁေႃတီႈႁိူၼ်း။ လႆႈဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၼႆႉ ပၼ်တၢင်းတုၵ်ႉၶၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း တႄႉယဝ်ႉၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းယွင်း လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ –

“သင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢမ်ႇမီးၵေႃႈ တေႁွင်ႉၸိူဝ်းပဵၼ်ပေႃႈမႄႈၵႂႃႇပၼ်ၾၢင်ႉ warning ။ ႁဝ်းၵေႃႈ လၢတ်ႈပၼ်ၶဝ်ယူႇဝႃႈ ပေႃးတေႁႂ်ႈၸၢင်ႈၼႆၵေႃႈ တေပၼ်ငိုၼ်းမိူၼ်ၵူႈပွၵ်ႈၵူၺ်း ဝၼ်းတီႈ 8 ၼႆႉ ႁႂ်ႈသူင်ႇပၼ်ၽိုၼ်လိၵ်ႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈတႃႇ ၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉၼႆဢေႃႈ။ ႁႂ်ႈၵႂႃႇပၼ်ဝႆႉ ပွၵ်ႉၽႂ်ပွၵ်ႉမၼ်းၼႆဢေႃႈ။ မိူင်းယွင်းၼႆႉ မီးဝႆႉ 9 ပွၵ်ႉ။ ၼိုင်ႈပွၵ်ႉလႂ် ၼိုင်ႈၵေႃႉႁႂ်ႈလႆႈၵႂႃႇပၼ်သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈၶိုၼ်း ၼႆဢေႃႈၼႆႉ။ လုၵ်ႈလၢင်းၵႂႃႇမီး တီႈလႂ်ၵေႃႈ ႁႂ်ႈႁွင်ႉမႃးၶိုၼ်း။ ၽႂ်တေၶႂ်ႈႁွင်ႉမႃးၼေႃႈ။ တေဢဝ်ငိုၼ်း ပၼ်ၵေႃႈဝႃႈ ဢမ်ႇၽွမ်ႉ။ သင်ဢမ်ႇၽွမ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဝႃႈႁိုဝ်ယဝ်ႉ” – ဝႃႈၼႆ။

တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းယွင်းၼႆႉ မီးဝႆႉ 5 တပ်ႉၵွင် မိူၼ်ၼင်ႇ ၶမယ  311 – 334 – 335 – 573 လႄႈ တပ်ႉၵွင်ႈလူင် တပ်ႉၼိုင်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တၢင်းမိူင်းယုၵေႃႈ မီးဝႆႉတပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် တပ်ႉၼိုင်ႈ။ ၵူၼ်း ၼႂ်းတပ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃးႁၼ်မီးၼမ်ယဝ်ႉ။ ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ၶဝ်ဢဝ်လုၵ်ႈသိုၵ်း သူင်ႇၸူး ၼႃႈသိုၵ်း တၢင်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ ၽွင်ႈယဝ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းသိုၵ်းၶဝ် ဢေႇမၢင်ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။

မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈမိူင်းယုၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ႁူမ်ႈၵၼ် ၸၢင်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇတႅၼ်း၊ ၼိုင်ႈၵေႃႉ လႆႈပၼ် 200 သႅၼ်ပျႃး။ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ငိၼ်းဝႃႈ ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ် ၵိၼ်ၸၢင်ႈၵႂႃႇတႅၼ်း ၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉမီးၼႂ်းၵႄႈပၢင်တိုၵ်းၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းယွင်းလၢတ်ႈ။

မိူၼ်ၼင်ႇ ၵဵင်းတုင်၊ မိူင်းၽျၢၵ်ႈ၊ တႃႈလိူဝ်ႇ၊ မိူင်းလဵၼ်း၊ တႃႈၶီႈလဵၵ်း၊ မိူင်းၶၢၵ်ႇ၊ မိူင်းယၢင်း၊၊ မိူင်းတူၼ်၊ မိူင်းသၢတ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸီႉသင်ႇႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း။ ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ဢွၼ်ၵၼ် ႁူမ်ႈၵၼ် ၸၢင်ႈ ၵူၼ်းၵႂႃႇတႅၼ်း ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းသႅၼ်ပျႃး။ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵေႃႈ တိုၵ်ႉၵဵပ်းငိုၼ်းၵၼ်ယူႇၶိူဝ်းယႂ်း တႃႇၸၢင်ႈ ၵူၼ်းပွၵ်ႈလႂ်ပွၵ်ႈၼၼ်ႉ ၼင်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယွၼ်းမႃး ၼႆယဝ်ႉ။

ၶၢဝ်းတၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်း ၵူၼ်းမိူင်း ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇ သမ်ႉမႃးၺႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈမိပ်ႇငႅၼ်း တဵၵ်းၵဵပ်းသိုၵ်း ၵဵပ်းငိုၼ်းထႅင်ႈ ၸိူင်ႉၼႆ တႃႇယူႇၵိၼ်ၵႂႃႇ မိူဝ်းၼႃႈၵိၼ်းၸႂ်ႁႅင်းဝႆႉၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၶၢင်းပွင်ႉၼင်ႇၼႆ။