ၼမ်ႉႁူၺ်ႈလွႆ လုပ်ႇထူမ်ႈ ဝဵင်းမိူင်းယွင်း ဢမ်ႇမီးၽႂ်ၸုမ်းလႂ်ၸွႆႈတူၺ်းထိုင်

ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊမႃး တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉ ၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်းထပ်းၵၼ် လၢႆဝၼ်း။ ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈလၢႆလၢႆၸႄႈဝဵင်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ – ဝဵင်းပၢင်လွင်း၊ မိူင်းပၢႆး လႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၵေႃႈ ဢၼ်လိူဝ်ႁႅင်းပဵၼ် ၼႂ်း ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း။ လိူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ တီႈမိူင်းယွင်း။ ဝၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇၸွမ်းသၢပ်ႇၼမ်ႉလႅမ် (ဢမ်ႇၼၼ်) ၼမ်ႉဝၢၼ်လႄႈ ဝၢၼ်ႈယူႇပိုၼ်ႉတီႈတႅမ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပေႃး ၶၢဝ်းႁိုဝ်ႉ ၺႃးၼမ်ႉယိုင်ႈၼွင်းၶဝ်ႈထိုင် ႁိူၼ်းယေး ၵူႈပီၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၸုမ်းလႂ် ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၵႄႈလိတ်ႈပၼ်။

ၾူၼ်တူၵ်းႁႃႇယႂ်ႇ ထပ်းၵၼ်လၢႆဝၼ်းသေ ဝၼ်းတီႈ 05/08/2024 ယၢမ်းႁူဝ်ၼႂ်ၸဝ်ႉၼၼ်ႉ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆယိုင်ႈ ၼွင်း ၶဝ်ႈထိုင် ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းသူၼ် ၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းသၢပ်ႇၵေးၼမ်ႉလႅမ် (ၼမ်ႉဝၢၼ်) လႄႈ ဢွင်ႈတီႈ ပိုၼ်ႉလိၼ်တႅမ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယွင်း ထိုင်မိူဝ်ႈၼႆႉ ၼမ်ႉပႆႇယွမ်းလူင်း။

ဝၢၼ်ႈဢၼ် ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈလႄး၊ ဝၢၼ်ႈလိူဝ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈဝၢၼ် ဢၼ်မီးၾၢႆႇႁွင်ႇ ဝဵင်းမိူင်းယွင်း။ ဢွင်ႈတီႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၽုၵ်ႇတူၼ်ႈယၢင် (တူၼ်ႈရႃႇပႃႇ) လႄႈ သူၼ်ၽၵ်းၶဵဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။

သူၼ်တူၼ်ႈယၢင်တႄႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈယူႇၵေႃႈ တူၼ်ႈမၼ်းဢမ်ႇထိုင်တီႈတၢႆ – ၵွႆ၊ သူၼ်ၽၵ်းၶဵဝ် မိူၼ်ၼင်ႇ ၽၵ်းၵၢတ်ႇ၊ ၽၵ်းၵီး၊ မၢၵ်ႇၽိတ်ႉ၊ မၢၵ်ႇၶိူဝ်၊ တူၼ်ႈထူဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ၵႅၼ်ႉၼမ်ႉသေ ၼဝ်ႈတၢႆမူတ်း။ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပွတ်းတွၼ်ႈ ၼႆႉ တႅမ်ႇလႄႈ ၺႃးၼမ်ႉယိုင်ႈၼွင်းထူမ်ႈ ၵူႈပီ ၵူၼ်းမိူင်းယွင်း လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ –

“ၸိူဝ်းၼႆၼႆႉ ပီၵၢႆၵေႃႈထူမ်ႈ ပီဢွၼ်ၵေႃႈထူမ်ႈ ။ ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ မၼ်းပဵၼ်ၼမ်ႉႁူၺ်ႈ ၼမ်ႉလွႆလေႃႈ ၼွင်းမႃးလႄႈ ထူမ်ႈၵူၺ်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ ဝၢၼ်ႈလႄးၼၼ်ႉတႄႉ ၸမ်ၾင်ႇၼမ်ႉလႅင်လႄႈ ၼမ်ႉၸင်ႇၶဝ်ႈထိုင်ၶဝ်ငၢႆႈ” – ဝႃႈၼႆ။

ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ၵၢၼ်မိူင်းသုၵ်ႉယုင်ႈ ပၢင်တိုၵ်းတႅၵ်ႇတူဝ်ႈမိူင်း၊ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်းသေ ၶၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႈတူၵ်း၊ ၶူဝ်း ၵုၼ်ႇသမ်ႉ ၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇၵူႈဢၼ်။ ၵွပ်ႈၼႆ တႃႇၵိၼ်ယႅမ်ႉ တႃႇလဵင်ႉၼႃႈႁိူၼ်းၼႆႉ ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းမိူင်းယွင်း ၵမ်ႈၼမ် ၽုၵ်ႇၵိၼ်ႁင်းၵူၺ်း။ ၼမ်ႉသမ်ႉမႃးထူမ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ထႅင်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၽၵ်းၶဵဝ်တၢႆမူတ်း။

 သီႇဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၺႃးၼမ်ႉလူၵ်ႈၼႆႉ ၼိုင်ႈဝၢၼ်ႈလႂ် လင်ၶႃးႁိူၼ်း မီး 50 လင် ၶိုၼ်ႈၼိူဝ်။ မိူၼ်ၼင်ႇ ဝၢၼ်ႈလႄး ၼၼ်ႉ မီးလင်ၶႃးႁိူၼ်း 100 ပၢႆ။ ၼမ်ႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉယိုင်ႈၼွင်း ႁူဝ်ၼႂ်ၸဝ်ႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈမိူင်းပႆႇပၢင်ႇလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်း ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈၶၢႆႉ ၶိူင်ႈၶူဝ်းၸႂ်ႉသွႆၵေႃႈ မီးလွင်ႈလူႉသုမ်း။ ၸိူဝ်းမီးရူတ်ႉၵႃးတႄႉ တၼ်းတေႃႉၶူဝ်းႁိူၼ်းၵႂႃႇဝႆႉၼႂ်းဝၢင်းဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ႁင်းၽႂ်မၼ်းယူႇ ၵူၼ်းမိူင်းယွင်းသိုပ်ႇ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။

ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းမိူင်း ပေႃးတေဢမ်ႇလႆႈထူပ်းလွင်ႈတုမ်ႉယွၼ်ႈၽေးသၽႃႇဝ၊ ၽေးရေႃးၵႃႇတၢင်းပဵၼ် ၽေးၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၸုမ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇလႄႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ – ၸိုင်ႈမိူင်းၽႂ်မၼ်း ဝႃႈၼႆသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းသမ်ႉ ၵုမ်ႇမိုင်ႉယိုဝ်းသိုၵ်းယူႇၵူၺ်းလႄႈ ဢမ်ႇတၼ်းတူၺ်းလူ ၼႂ်းၵၢၼ်ၽွင်းငမ်း ၵၢၼ်ႁုၼ်ႈမုၼ်းမႂ်ႇသုင်။

ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ဢၼ်ၽွင်းငမ်း ဝဵင်းလႂ်ဝဵင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၵၢၼ် ၵဵပ်းၶွၼ်ႇတီႈၵူၼ်းမိူင်းယဝ်ႉ ဢမ်ႇသႂ်ႇၸႂ် ၼႂ်းၵၢၼ်ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းသင်။

ၵမ်ႈၼမ် ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း လႆႈထူပ်းၽေးသၽႃႇဝ မိူၼ်ၼင်ႇ ၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇဢမ်ႇမၢၼ်ႇ မႆႈႁႅင်း၊ ၵတ်းႁႅင်းလႄႈ ၽေးလူမ်းႁႅင်း၊ ၼမ်ႉၼွင်းယႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၸုတ်ႇၽဝ် ယႃႉပႃႇထိူၼ်ႇ တႅပ်းတူၼ်ႈမႆႉၼမ်ၼႆ ၼုမ်ႇၸၢႆး ၽူႈတူင်ႉၼိုင်ႈ ၼႂ်းၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ –

“ဢၼ်ၼမ်ႉၼွင်းလူၵ်ႈငၢႆႈ ၸိူင်ႉၼႆၵေႃႈ ပိူင်လူင်ပဵၼ်ယွၼ်ႉ ၸုတ်ႇၽဝ်ပႃႇမႆႉ။ ပေႃးပဵၼ်လွႆယႂ်ႇ လွႆလူင်ၼႆ ဢမ်ႇပေႃးမီးတူၼ်ႈမႆႉယဝ်ႉ။ ပေႃးတူၺ်း တၢင်းမိူင်ယွင်း ၵႂႃႇမိူင်းယုၵေႃႈယဝ်ႉ သဵၼ်ႈတၢင်း မိူင်ယွင်း – မိူင်းယု ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈယဝ်ႉ တူၼ်ႈမႆႉၼႆႉ ဢမ်ႇပေႃးၶႂ်ႈမီးယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။

ၶၢဝ်းႁိုဝ်ႉၶၢဝ်းၾူၼ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ ၵႆႉလုပ်ႇယိုင်ႈထိုင် ၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈဢွင်ႈတီႈ ၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်းဝူၺ်ႇႁင်ႈ တူဝ်သတ်းမီးၵွင်ႉမီးႁႅၼ်ႇၵေႃႈလိူင်ႇ။ ၵမ်ႈၼမ် ငူးတေၸၢင်ႈၶိုၼ်ႈ ယူႇၸွမ်းၼိူဝ်ႁိူၼ်းၼိူဝ်ယေး ယွၼ်ႉၼၼ် လိူဝ်သေထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း ၸၢင်ႈထူပ်းၽေးငူးသၵ်းထႅင်ႈၼႆ ၵူၼ်းမီးတူဝ်ထူပ်းၼမ်ႉထူမ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။