ႁွင်ႈမိူင်တၼ် ၼမ်ႉဢမ်ႇလႆ ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ ၵူႈပီ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်း ၶိၼ်ၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းယူႇသေတႃႉ ၵုမ်ႇမိုင်ႉႁႅၼ်းသိုၵ်း ၶဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းယူႇ ဢမ်ႇၵိုတ်းဢမ်ႇလိုဝ်ႈလႄႈ ဢမ်ႇတၼ်းပူၵ်းပွင်တူၺ်းလူဝၢၼ်ႈမိူင်း။ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ဢၼ်ၽွင်းငမ်း ဝဵင်းလႂ်ဝဵင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၵၢၼ် ၵဵပ်းၶွၼ်ႇတီႈၵူၼ်းမိူင်းယဝ်ႉ ဢမ်ႇသႂ်ႇၸႂ် ၼႂ်းၵၢၼ်ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းသင်။

တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ – ၾၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇ ဢမ်ႇၽဵဝ်ႈယုၵ်းယၢၵ်း၊ ၾၢႆႇႁုၼ်ႈမုၼ်း ဢမ်ႇပူၵ်းပွင်ၶိုင်သၢင်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ ပေႃးၾူၼ်တူၵ်းမႃးထပ်းၵၼ်လၢႆဝၼ်းၸိုင် ၼမ်ႉထူမ်ႈ ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 2-3 ပီၼႆႉ လႆႈႁူပ်ႉပၼ်ႁႃၼမ်ႉထူမ်ႈမႃးဢမ်ႇထၢတ်ႇသေတႃႉ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၾၢႆႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ၸုမ်းလႂ်မႃးၸွႆႈၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ ဝႃႈၼႆ။

ၼႂ်းဝူင်ႈၼႆႉ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ်ဢမ်ႇထၢတ်ႇ မီးၶၢဝ်းတၢင်း 4 ဝၼ်း ပႃးမိူဝ်ႈၼႆႉယဝ်ႉလႄႈ  ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆလူၵ်ႈၼွင်း ၶဝ်ႈထိုင်ၼႂ်းပွၵ်ႉ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ဢၼ်ယူႇႁိမ်းၾင်ႇ ၼမ်ႉသၢႆလႄႈ ပိုၼ်ႉတီႈတႅမ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။

လွင်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်း တီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်ယူႇၵူႈပီသေတႃႉ ပႆႇမီးၸုမ်းလႂ် ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၵႄႈလိတ်ႈ သင်ပၼ်လႆႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ လိူဝ်သေ ၶၢင်းပွင်ႉဝႃႈ ၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇဢမ်ႇမၢၼ်ႇ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇသူႈႁတ်းၼႄးၽႂ်။

တီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်တီႈၵူၼ်းၵိုၼ်းငိုၼ်းၶွၼ်ႈလႄႈ ဢၼ်သၢင်ႈႁိူၼ်း သၢင်ႈတိုၵ်း လင်ယႂ်ႇလင်လူင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈ မီးၵူႈလိူၼ်။ ၽွင်းမိူဝ်ႈၾၢႆႇၵေႃႇသၢင်ႈၶဝ် သၢင်ႈႁိူၼ်းယေးၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ၾၢႆႇမႄးသဵၼ်ႈတၢင်းၶဝ် ႁဵတ်းတၢင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈသင် ဢမ်ႇသၢင်ႇထုၵ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတေႃႈၼမ်ႉ၊ ႁွင်ႈ မိူင်ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တၼ်ပႅတ်ႈ ၵေႃႈမီး။ ႁိူၼ်း ၊ တိုၵ်းလင်ယႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼမ်မႃးၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ ပၼ်ႁႃ ႁွင်ႈမိူင်တၼ် တေႃႈၼမ်ႉတၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးမႃးၶိူဝ်းယႂ်း။ တႃႇတေႁႄႉၵင်ႈၵႄႈ လိတ်ႈလႆႈၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈၸိူင်ႉၼႆႉ ယူႇတီႈၾၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇလႄႈ ၸုမ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၶဝ် လူဝ်ႇၽႅၼ်ၵၢၼ် (Project) ယႂ်ႇယႂ်ႇသေ ၸတ်းၵႂႃႇၸင်ႇပဵၼ်လႆႈၼႆ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၼ်သၢႆး တႃႈၶီႈလဵၵ်း လၢတ်ႈၼႄဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ –

“တႃႇတေၵႄႈလိတ်ႈလႆႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈၼႆႉတႄႉ ယူႇတီႈၾၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇၶဝ် တေလႆႈႁဵတ်း project ယႂ်ႇယႂ်ႇ ဢေႃႈၼၼ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ပိူၼ်ႈမႃးႁဵတ်းႁိူၼ်းယေးၵေႃႈၼမ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ လၢႆးႁဵတ်း ႁိူၼ်း မၢင်တီႈသမ်ႉ ဢမ်ႇသၢင်ႇတေႃႇသေ ဢဝ်ႁွင်ႈမိူင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတၼ်ပႅတ်ႈ။ သဵၼ်ႈတၢင်းၸိူဝ်း ၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်ႁဵတ်းဝႆႉ သုင်သေႁိူၼ်းပႅတ်ႈ။ ပေႃးၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်းမႃး ၼမ်ႉၵေႃႈ လႆၶဝ်ႈမႃးယိုင်ႈၼွင်းဝႆႉ ၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်းမူတ်းၶႃႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။

ပေႃးၾူၼ်တူၵ်း ထပ်းၵၼ်လၢႆဝၼ်းယဝ်ႉၸိုင် ၼမ်ႉၵႆႉထူမ်ႈၸွမ်းၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇလႄႈ ၸွမ်းသဵၼ်ႈ တၢင်းၵႂႃႇမႃး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇမႃးယၢပ်ႇ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ပွၵ်ႉသၼ်သၢႆး ၊ ပွၵ်ႉမႄႈၶၢဝ်၊ ၵူၼ်းယူႇႁိမ်းၸမ်ၵၢတ်ႇတႃႈလေႃႉလႄႈ ၶူဝ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး မၢႆ 1 ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇ မိူၼ်ၵၼ်မူတ်း ၵမ်ႈၼမ် လႆႈ ၶၢႆႉၶိူင်ႈၶူဝ်းႁိူၼ်းယေးဝႆႉ တီႈသုင် မၢင်ၸိူဝ်းၵူဝ်ဢမ်ႇ လွတ်ႈၼမ်ႉလႄႈ ၶၢႆႉၵႂႃႇဝႆႉတၢင်ႇပွၵ်ႉတၢင်ႇဝၢၼ်ႈၵေႃႈမီး။ ပေႃးပဵၼ်ၶူဝ်းမဝ်တႄႉ ဢမ်ႇၶၢႆႉယၢပ်ႇသေတႃႉ ပေႃးပဵၼ်ၶိူင်ႈၶူဝ်းသႅၼ်းၼၵ်းတႄႉ တႃႇယုၵ်ႉၶၢႆႉၵႂႃႇမႃးဢမ်ႇငၢႆႈ။ ပေႃးၼမ်ႉယူပ်ႈၶိုၼ်းယဝ်ႉသမ်ႉ လႆႈၶၢႆႉမႃးၶိုၼ်းလႄႈ ၸဝ်ႈႁၢၼ်ႉၸဝ်ႈသႅင်ႇၶဝ် သုၵ်ႉယုင်ႈၸွမ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈၼႆႉတႄႉတႄႉ။

သဵၼ်ႈတၢင်းလဵပ်ႈဝဵင်း ဢၼ်ၸမ်ၾင်ႇၼမ်ႉသၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၺႃးၼမ်ႉယိုင်ႈထူမ်ႈပႃး ရူတ်ႉၵႃးၵႂႃႇ မႃးပေႃးပဵၼ်ယၢပ်ႇ။ တေႃႈၼင်ႇ ၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်း မိူၼ်ၼင်ႇ ပွၵ်ႉမႄႈၶၢဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတႃႈ သၢႆတၢင်းပဵၼ်ၼမ်ႉလၢႆလၢႆ။ ၸုမ်းပရႁိတ တႃႈၶီႈလဵၵ်းၶဝ်တႄႉ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇၸွႆႈထႅမ်ဝႆႉယူႇ ဝႃႈၼႆ။

ပၼ်ႁႃၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇႁၼ်ၾၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇၶဝ် တူင်ႉၼိုင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈသင်ပၼ် တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈသေပွၵ်ႈ ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁိမ်းႁွမ်း ၶူဝ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး မၢႆ 1 ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈ ယူႇၵူႈပီသေတႃႉ ပႆႇမီးၸုမ်းလႂ်ဝႆႉၼမ်ႉ ၼၵ်းသေ ၶိုင်သၢင်ႈပၼ် ႁႂ်ႈလွတ်ႈၽေးၼမ်ႉ။

ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွင်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်း ယိုင်ႈထိုင်ႁိူၼ်းယေး၊ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတႃႈ သၢႆတၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၾၢႆႇၸိုင်ႈထႆးၶဝ် ၵႆႉတူၵ်ႇတၵ်ႉလၢတ်ႈထိုင်သေတႃႉ ၾၢႆႇၾင်ႇမၢၼ်ႈတႄႉ ပႆႇမီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈသင်၊ သမ်ႉပၢႆ မီးဢွင်ႈတီႈၶုတ်းၶမ်း တၢင်းႁူဝ်ၼမ်ႉသၢႆၼၼ်ႉထႅင်ႈလႄႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶၢဝ်းၾူၼ်ၵေႃႈ ၼမ်ႉဝူၺ်ႇႁင်ႈယူႇတႃႇသေႇၼႆ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ –

“ပေႃးတႅၵ်ႈတူၺ်းတၢင်းၾင်ႇထႆးၼႆ မၼ်းတႅမ်ႇၼႃႇ တၢင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ။ ၾင်ႇထႆးတႄႉ ပိုၼ်ႉတီႈ သုင်လႄႈၶႅၼ်းယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၾၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇၶဝ်သမ်ႉ ဝႆႉမဝ်မၢင်ၼႃႇ။ သမ်ႉပၢႆမီးၵူၼ်း ပိုတ်ႇလၢၼ်ႉပိုတ်ႇသႅင်ႇ ယူႇတႂ်ႈၶူဝ်မၢႆၼိုင်ႈၸိူဝ်း ၼၼ်ႉလူးၵွၼ်ႇ။ ၸိုင်ႈထႆးၶဝ် ယင်းဢွၵ်ႇၶၢဝ်ႇယူႇလူးၼၼ်ႉ လွင်ႈဝႃႈ မၢၼ်ႈၶဝ်ဝႆႉမဝ်မၢင်ၼႃႇ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သမ်ႉပၢႆၶုတ်းၶမ်းတၢင်းႁူဝ်ၼမ်ႉသၢႆပုၼ်ႉထႅင်ႈၵွၼ်ႇ။ ဢၼ်ၶဝ်ၶုတ်းၶမ်းၼႆႉ တေပဵၼ်ႁိမ်းတၢင်းၵႂႃႇမႃး တႃႈၶီႈလဵၵ်း – မိူင်းသၢတ်ႇၼၼ်ႉၼေႈ။ ၵွၼ်ႇၾူၼ်ပႆႇတူၵ်း ၼမ်ႉပႆႇၼွင်းၵေႃႈ ၼမ်ႉၼႆႉပေႃးလိူင် ပေႃးဝူၺ်ႇဝႆႉယူႇယဝ်ႉ” – ဝႃႈၼႆ။

ၶၢဝ်းႁိုဝ်ႉၶၢဝ်းၾူၼ်ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵႆႉၸပ်းမႆႈၶႆႈၼၢဝ်ငၢႆႈ ၊ ပေႃးၾူၼ်တူၵ်းသေ ၼမ်ႉယိုင်ႈၼမ်ႉၼွင်း ဝႆႉႁိုင်ၸိုင် ယုင်း ၵေႃႈတေလိူင်ႇ ပေႃးၺႃးယုင်းၶူပ်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ငၢႆႈ ပေႃးပဵၼ် လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းထဝ်ႈၶႅၼ်းလႆႈမႆႈၸႂ်။

ယွၼ်ႉၼၼ် ပေႃးပဵၼ်လႆႈ ၼင်ႇႁိုဝ်ၼမ်ႉတေဢမ်ႇယိုင်ႈၼွင်း ၵိုတ်းၶမ်ဝႆႉ ၸွမ်းၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီႁဵတ်းတေႃႈၼမ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ႁွင်ႈမိူင် ဢၼ်ၼမ်ႉဝူၺ်ႇႁင်ႈလေႃႈလႆဢွၵ်ႇၵႂႃႇ လီလီ ၸင်ႇႁႄႉၵင်ႈလႆႈ တၢင်းပဵၼ်ၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်းၼႆ – ၽူႈႁဵၼ်းၾၢႆႇမေႃယႃဝႆႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။