ၵူၼ်းမူႇၸေႊ – ၼမ်ႉၶမ်း ႁူမ်ႈၵၼ် ႁႅၼ်းလူႇပၼ် ၸၢႆးသၢႆမၢဝ်း

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 22/07/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ယူႇတီႈ ၵူၼ်းမူႇၸေႊ – ၼမ်ႉၶမ်းလႄႈ ၸုမ်းပၢႆးမွၼ်းတႆး ႁူမ်ႈၵၼ် ႁႅၼ်းလူႇတၢၼ်း ၵၢပ်ႈသွမ်းၸဵတ်း ပၼ်ၸၢႆးသၢႆမၢဝ်း မေႃႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းတႆး – မၢၼ်ႈ ၸိုဝ်ႈသဵင် ယႂ်ႇၵိုၵ်းပိုၼ်း ၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တီႈတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ ဝတ်ႉၼၼ်ႇတဝၼ်ႇ ပွၵ်ႉၸၢၼ်း ဝဵင်းမူႇ ၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ မီးၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈမွၵ်ႈ 100 ၼႆယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ႁဝ်းၶႃႈ ႁႅၼ်းလူႇၵၢပ်ႈသွမ်းၸဵတ်းပၼ် ၸၢႆးသၢႆမၢဝ်း တီႈဝတ်ႉၼၼ်ႇတဝၼ်ႇ မီးၽူႈႁွင်ႉၵႂၢမ်းတႆး ပၢၼ်ၸၢႆးသၢႆမၢဝ်း၊ ဢူၺ်းၵေႃႉဢူၺ်းသေႈ မၼ်းၸၢႆး လႄႈ ၽူႈႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်း သႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇ ႁူမ်ႈလူၺ်ႈ ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း၊ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ လူႇတၢၼ်းယိုၼ်ႈထိုင် ၸၢႆးသၢႆမၢဝ်းႁဝ်းၶႃႈ တီႈလႆႈလူႉသဵင်ႈၵႂႃႇၼႆႉၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။

တီႈပၢင်လူႇတၢၼ်း ၵၢပ်ႈသွမ်းဝၼ်းၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၽူႈႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းတႆး ၸၢႆးၵၢပ်ႇသႅင်၊ ၼၢင်းသႅင်လိူၼ်းၶမ်း၊ ၸၢႆးလႅင်ႊၸၢႆး မွၵ်ႇ 25 ႁဵင်၊ ၸၢႆးလိူၼ်ၶမ်းလႄႈ ၸၢႆးသႅင်ၸွမ်ၾႃႉ၊ ၸၢႆးသႅင်ၸွမ်မၢဝ်း၊ ၸၢႆးသၢႆၾူၼ်၊ ၼၢင်းၶမ်းၼွင်ႉ၊ ယိင်းယိင်းၶိူဝ်း၊ တီးလူ ဢိၵ်ႇထႅင်ႈလၢႆလၢႆၵေႃႉ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸုမ်းတွႆႇတိုင်ႈ ၼမ်ႉမၢဝ်းၶမ်း၊ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး ဝဵင်းမူႇၸေႊ၊ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းၾၢႆႇ ၸိူဝ်းၼႆႉသေဢမ်ႇၵႃး ႁူမ်ႈလူၺ်ႈ ၸုမ်းသႃႇသၼႃႇ ၼုၵ်ႉၵႁ ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃး။  

ဝၢႆးသေ လူႇတၢၼ်း ၵၢပ်ႈသွမ်းဝၼ်းယဝ်ႉ တေလဵင်ႉလူၸႃႉၵၵၼ်သေ သိုပ်ႇပၢင်ႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းမွင်ၸႂ် တွၼ်ႈတႃႇ ၸၢႆးသၢႆမၢဝ်းၵႂႃႇ တီႈဝတ်ႉၼၼ်ႇတဝၼ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။

ၸၢႆးသၢႆမၢဝ်း မေႃႁွင်ႇၽဵင်းၵႂၢမ်းၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ ၵိုၵ်းပိုၼ်း ၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ လႆႈလူႉသဵင်ႈၵႂႃႇ လူၺ်ႈတၢင်းပဵၼ် ၵူၼ်းထဝ်ႈ ၽွင်းဢႃယုလႆႈ 77 ပီ တီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 7 မူင်းပၢႆသေ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 19 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 3 မူင်း ၸင်ႇတေပူၼ်ႉၶၢပ်ႈတူဝ်ၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။

ၸၢႆးသၢႆမၢဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်တႂ်သေ လႆႈၽႃႇတတ်းယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး 6-7 ပီ။ ၼႂ်းပီ 2023 – 2024 မႃးၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ် ဢႃယုယႂ်ႇမႃးသေ တၢင်းပဵၼ်ၵေႃႈ ၶိုၼ်းပဵၼ်မႃးထႅင်ႈလႄႈ လႆႈယူတ်းယႃ တူဝ်ဝႆႉ တီႈဝဵင်းလူင်တႃႈၵုင်ႈ ၼပ်ႉႁူဝ်လိူၼ် တေႃႇပေႃးသဵင်ႈသုတ်းသၢႆၸႂ်။

ၸၢႆးသၢႆမၢဝ်းၼႆႉ ၵိူတ်ႇႁၼ်ၼႃႈ မိူဝ်ႈပီ 1948 လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ ဝၼ်းတီႈ 18 ၊ မႅၼ်ႈပီတႆး 2042 လိူၼ် သီႇမႂ်ႇ 10 ၶမ်ႈ ဝၼ်းပုတ်ႉ။ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး လုင်းပႃႉၶႅင်ႇလႄႈ ၼၢင်းဢေးၸိင်ႇ မီးပီႈၼွင်ႉႁူမ်ႈတွင်ႉ 6 ၵေႃႉ  ဝႃႈၼႆ။

ၶႅပ်းၵႂၢမ်းတႆး ၸၢႆးသၢႆမၢဝ်း ဢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇမီး (40) ၶႅပ်းပၢႆ။ ၶႅပ်းၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈမီး (40) ၶႅပ်းပၢႆ။ ၵႂၢမ်းတႆး ဢၼ် တႅမ်ႈဝႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း (200) ပုၵ်ႈ၊ ၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်တႅမ်ႈၵေႃႈ တေႃႈဢမ်ႇယွမ်း (100) တီႈ wikipedia ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်ၽဵင်းၵႂၢမ်း ၸၢႆးသၢႆမၢဝ်း လိုဝ်းလင်လိူဝ်ပိူၼ်ႈတီႈသုတ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးသမ်ႉ ပဵၼ်ၽဵင်းၵႂၢမ်း “လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်” ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။