Monday, September 16, 2024

ၶၢဝ်းတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းႁၢမ်းၵၢၼ် (ၵူၼ်းယွၼ်း) လိူင်ႇၼမ်ႁႅင်း

Must read

ၶၢဝ်းတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းမႃး 3 ပီပၢႆၼႆႉ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၸိုင်ႈမိူင်းတူၵ်း ၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ် လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ဢမ်ႇဝႃႈၵူၼ်းႁဵတ်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီးလဵၵ်ႉယႂ်ႇ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၽဵင်ႇၵၼ်မူတ်းလႄႈ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈသမ်ႉ ယိုင်ႈၵိၼ်းၸႂ်ႁႅင်း။

မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉၵေႃႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁၢမ်း ၵၢၼ်မီးၼမ် လိူဝ်မႃးၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း။ ဢၼ်လႄႇႁႃယွၼ်းၵိၼ်ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ၵၢင်ဝဵင်းၸိူဝ်းၼႆႉမီးၼမ်။ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉ ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ဢဝ်ၵႃးတေႃႉသူင်ႇပွၵ်ႈၶိုၼ်း ဢမ်ႇယွမ်း 40 ၵေႃႉ သေတႃႉၵေႃႈ ဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉတိုၵ်ႉမီးၼမ် ဝႃႈၼႆ။

- Subscription -
ၵူၼ်းႁၢမ်းၵၢၼ် ဢၼ်တေႃႉသူင်ႇ တီႈဝဵင်းၵဵင်းတုင်
Photo by – Tachileik News Agency/ ၵူၼ်းႁၢမ်းၵၢၼ် တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း

ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ၵူၼ်းတၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ် မႃးႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်ၼမ်မႃး လိူဝ်ၵဝ်ႇ ပဵၼ်လၢႆပုၼ်ႈလႄႈ မၢင်ၸိူဝ်းတင်ႈၸႂ်ႈမႃးႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်သေတႃႉ၊ မၢင်ၸိူဝ်း ဢၢၼ်းၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ၶဝ်ႈမိူင်းထႆးဢမ်ႇလႆႈလႄႈ ၵိုတ်း ၶင်ႉဝႆႉၵေႃႈ မီးၼမ် ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၵဵင်းတုင် ၸိူဝ်းႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵိၼ်းၸႂ်မႃးလၢႆလွင်ႈလႄႈ ၸင်ႇမႃးလႄႇႁႃယွၼ်းၵိၼ် ႁူဝ်ၼပ်ႉ ဢမ်ႇယွမ်း 40 ၼႆယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈယဝ်ႉ။ ပိူၼ်ႈဢဝ်သူင်ႇပွၵ်ႈၵႂႃႇၶိုၼ်း ဢမ်ႇယွမ်း 40 ၵေႃႉယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်ယူႇၸွမ်းဝၢၼ်ႈ တၢင်းၵႂႃႇလွႆမူၺ် တီႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉဢေႃႈ။ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်တၢင်းဝၢၼ်ႈၵၢင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈတၢင်းၵဵင်း တုင်ၵူၺ်း တၢင်းမိူင်းပဵင်းပုၼ်ႉၵေႃႈ လႅပ်ႈပႃး ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။  

ၼႂ်းၵူၼ်း ၸိူဝ်းဢၼ်မႃးယွၼ်းၵိၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မီးပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယု 8 – 10 ၶူပ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ၵူၼ်းထဝ်း ၵူၼ်းၵႄႇ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ၵူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၽုၵ်ႇၵိၼ်ႁႆႈ သႆႉၵိၼ်ၼႃး ယူႇသေတႃႉၵေႃႈ ႁဵတ်းဢမ်ႇပေႉ ၵိၼ်ဢမ်ႇပေႃးယဝ်ႉလႄႈ ၸင်ႇႁႃငိုၼ်းတၢင်းလတ်းၸိူင်ႉၼႆႉ။ ၵမ်ႈၼမ် ဢဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းထဝ်ႈႁဵတ်းၼႃႈတိူဝ်ႈသေ ယွၼ်းၵိၼ်။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵိုင်ႇလီလႆႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးတိုဝ်ႉတၢင်း သုမ်းသုၼ်ႇႁဵၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။

ၶၢဝ်းတၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းလူႉ၊ ၾိင်ႈယၢမ်ႈၵူၼ်းၵေႃႈလူႉ မႃးၸွမ်းထႅင်ႈ။ ၵၢၼ်ငၢၼ်းၵေႃႈ ႁႃယၢပ်ႇလႄႈ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်လႄႇႁႃယွၼ်းၵိၼ် ၸိူင်ႉၼႆ ။ ၵေႃႉၼိုင်ႈႁဵတ်း ၼႄယဝ်ႉၵေႃႈ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈ ယိူင်ႈၸွမ်းလႄႈ ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းယွၼ်း ၸင်ႇပဵၼ်သဵၼ်ႈပဵၼ်သၢႆ ။ မၢင်ဢွင်ႈတီႈ ၵူၼ်းယွၼ်းပေႃးတဵမ်တၢင်းလူင်ဝႆႉ လွင်ႈၼႆႉ ပႆႇမီးၸုမ်းလႂ် တေမႃးၶိုင်ပွင်ၵႄႈလိတ်ႈပၼ် ၼႆယဝ်ႉ။

“ပေႃးၵေႃႉၼိုင်ႈ မႃးၼႆၵေႃႈ ၶဝ်တူၺ်းၵၼ်သေ ၸူဝ်းၵၼ်မႃးႁဵတ်းၼႆ တိၵ်းတိၵ်းၼၼ်ႉၼႃႇ။ ၸွမ်း ၶူဝ်မၢႆ 2 တႃႈၶီႈလဵၵ်းၼၼ်ႉႁေ ၊ ယဝ်ႉၵေႃႈ တီႈၾႆးၶဵဝ်ၾႆးလႅင် 4 ယႅၵ်ႈ တီႈႁွင်ႈလိုၵ်ႉ တၢင်းဢွၵ်ႇၵဵင်းတုင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶဝ်လၢႆလၢႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶဝ်တေႃႉသူင်ႇၶိုၼ်းယဝ်ႉသေတႃႉၵေႃႈ ပႆႇသဵင်ႈၼင်ႇ ၵဝ်ႇ တိုၵ်ႉၵိုတ်းယူႇ။ ပိူၼ်ႈဢမ်ႇတီႉလႆႈသဵင်ႈႁႃႉဢမ်ႇႁူႉ” – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း သိုပ်ႇ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။

ဢမ်ႇၵွမ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းၵဵင်းတုင်ၵူၺ်း တီႈဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ ၊ ဝဵင်းမိူင်းပဵင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈမီး ၊ ဢၼ်ပွႆႇသမ်ႉ မိူဝ်းပွႆႇ ၶိုၼ်းၵဵင်းတုင်၊ ၶဝ်ဢဝ်မိူဝ်းသူင်ႇႁဵတ်းၼႆ လၢႆလၢႆၵူၺ်းသေ ဢမ်ႇႁႃလၢႆးၵႄႈလိတ်ႈပၼ် ၶဝ်တႄႉ ႁဵတ်းႁိုဝ်ၵေႃႈ ၶဝ်တေႁႃလၢႆးတၢင်း ၶိုၼ်းပွၵ်ႈမႃးႁႃ ယွၼ်းၵိၼ်ၸိူင်ႉၼႆၵူၺ်း။ ၸုမ်းဢၼ် တေႃႉၵူၼ်းယွၼ်း သူင်ႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းၵဵင်းတုင် ၼႆႉ လႆႈႁၼ်ပႃးပလိၵ်ႈ ၊ ၸုမ်းၶႄၾႆး ၊ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်တူင်ႇ ၵူၼ်း ၼႂ်ပိုၼ်ႉတီႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈ – ၵူၼ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းလၢတ်ႈ။

“ၵူၼ်းယွၼ်း ၸိူဝ်းမႃးယူႇသဝ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ မၢင်ၸိူဝ်း ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တူင်ႈပဵင်း ယွၼ်ႉဝႃႈ ၶဝ်ယၢမ်ႈလတ်းၶဝ်ႈမိူင်းထႆးသေ သမ်ႉၺႃးၸုမ်းပလိၵ်ႈထႆးၶဝ် တေႃႉသူင်ႇထိုင်လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ပွၵ်ႈ ၶိုၼ်း ဢွင်ႈၵဝ်ႇၽႂ်မၼ်းသေတႃႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းတွင်း တႃႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းယဝ်ႉလႄႈ ႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွမ်းၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းလႄႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇၸေးၸွတ်ႇ။ မၢင်ၸိူဝ်း ၵိၼ်ၸၢင်ႈတွႆႇမၢၵ်ႇႁိၼ် မႄးတၢင်း၊ မၢင်ၸိူဝ်း ၵေႃႈ လႄႇႁႃၵဵပ်းတဝ်ႈၼမ်ႉ၊ ၶွင်ၵဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၶၢႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ မၢင်ၸိူဝ်း တၢင်းယၢမ်ႈလူႉသေ လႄႇႁႃယွၼ်းၵိၼ်ၸွမ်းတႃႈရူတ်ႉၵႃး ၊ မၢင်ၸိူဝ်း တင်ႈၸႂ်ႁႃလၵ်ႉၸူၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီးဢေႃႈ” – ဝႃႈၼႆ။

ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇလီလႄႈ ၸဵမ်ၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈ၊ ၵူၼ်းသူႇသမ်းယႃႈမဝ်းၵမ်၊ ၵူၼ်းယွၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လိူင်ႇၼမ်မႃး ၼႂ်းမိူင်းတႆးၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ႁူမ်ႈလူၺ်ႈ ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတႄႉ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းယွၼ်းၼႆ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်ၵူၼ်းတိၼ်မိုဝ်း ဢမ်ႇလီလႄႈ ၵူၼ်းထဝ်ႈ ဢမ်ႇမီးလုၵ်ႈလၢၼ်လဵင်ႉလူ ၸိူင်ႉ ၼၼ်ၵူၺ်း ။

ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ဢမ်ႇဝႃႈၵူၼ်းထဝ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ မီးတိၼ်မိုဝ်းလီယူႇၵေႃႈ လႄႇႁႃယွၼ်းၵိၼ်ၸွမ်း ၼႂ်းဢွင်ႈတီႈၵူၼ်းၵိုၼ်း ၸိူင်ႉၼၼ်မႃး ၶိူဝ်းယႂ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း