Sunday, October 13, 2024

ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈတေႃႉၵူၼ်းပႅၵ်ႇၼႃႈ ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ သူင်ႇတီႈမိူင်းယႆ

Must read

ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ တေႃႉၵူၼ်းပႅၵ်ႇၼႃႈ ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ မႃးပွႆႇတီႈ တၢင်းၶဝ်ႈဝဵင်းမိူင်းယႆ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ။

ဝၼ်းတီႈ 20/3/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 2 မူင်း ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ ဢဝ်ၵူၼ်းပႅၵ်ႇၼႃႈပႅၵ်ႇတႃ တၢင်ႇ ၵႃးမႃးမွၵ်ႈ 200 ၵေႃႉ မႃးပွႆႇတီႈဝၢၼ်ႈပုင်ႇ တၢင်းၶဝ်ႈဝဵင်းမိူင်းယႆ ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် ၵူဝ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပဵၼ်ၽေးဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ဝႃႈၼႆ။

- Subscription -

ၵူၼ်းမိူင်းယႆ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ငိၼ်းဝႃႈ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈၶဝ် ၵႂႃႇႁႃတီႉၺွပ်းၵူၼ်းသူႇ သမ်းၵိၼ်ယႃႈၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉသေ တၢင်ႇၵႃး 12 လေႃႉ မႃးပွႆႇႁိမ်းဝၢၼ်ႈပုင်ႇ မိူင်းယႆၼႆႉ။ ၶဝ်ယိူင်းဢၢၼ်း ၸိူင်ႉႁိုဝ်သေ မႃးပွႆႇတႄႉ ဢမ်ႇႁူႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမီး တေဢမ်ႇယွမ်း 200 ။ ႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ၵူဝ်ပဵၼ်ၽေး ၵူဝ်ပိုၼ်ႉတီႈႁဝ်း ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈလႄႈ ၸႂ်ႉၵူၼ်းပႅၵ်ႇၼႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းတီႈယူႇၵဝ်ႇ ၶဝ်ၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။

ၼႂ်းၶလိပ်ႉဝီႊတီႊဢူဝ်ႊ ဢၼ်ၼိုင်ႈၽႄႈ ၼႂ်းၾဵတ်ႉသ်ပုၵ်ႉ ၵူၼ်းထၢႆႇၶလိပ်ႉထၢမ်လႄႈ ႁၼ်ၵူၼ်း ပႅၵ်ႇၼႃႈၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းၵိၼ်ယႃႈ ၵိၼ်ၾိၼ်ႇလွၼ်ႉလွၼ်ႉ ၺႃးပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းသေ ဢဝ်တၢင်ႇၵႃးမႃးပွႆႇ – လၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

ၵူၼ်းသူႇသမ်းယႃႈမဝ်းၵမ်
Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၵူၼ်းသူႇသမ်းယႃႈမဝ်းၵမ် ဢၼ်ပွၵ်ႉထိုင်ၶိုၼ်းလႃႈသဵဝ်ႈ

ၵူၼ်းပႅၵ်ႇၼႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ မီးၾၢင်ႁၢင်ႈ ဢမ်ႇမူတ်းသႂ်၊ ၶူၼ်ႁူဝ်ယၢဝ်း ၊ ယွမ် ၊ သႂ်ႇသိူဝ်ႈၶူဝ်းသဝ်ႈမွင်ဝႆႉ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းမိူင်းယႆ ပဵၼ်ဢၼ်မႆႈၸႂ် လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသေ ၸင်ႇဢုပ်ႇၵၼ်တင်း ၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉယွမ်ႇဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇ ၽူႈမီးပုၼ်ႈ ၽွၼ်းၶဝ်သေ ၸႂ်ႉၵူၼ်းပႅၵ်ႇၼႃႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းတီႈယူႇၵဝ်ႇ ဝႃႈၼႆ။

ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ တေႃႉသူင်ႇၸူးမိူင်းယႆၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇမီးၵၢၼ်၊ ပဵၼ်ၵူၼ်း ႁၢမ်းတီႈယူႇတၼ်းသဝ်းသေဢမ်ႇၵႃး သမ်ႉပဵၼ်ၵူၼ်းၸပ်းတိတ်းယႃႈမဝ်းၵမ်သေ ၸပ်း တၢင်းပဵၼ်ပၢႆးၸႂ်ဝႆႉႁင်းၽႂ်မၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းယႆဢၼ်ထူပ်းႁၼ် တေႃႇၼႃႈတေႃႇတႃၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပုင်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်း ႁူမ်ႈၵၼ် တီႉၺွပ်း ဢဝ်တၢင်ႇၵႃးသေ သူင်ႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းၽွင်ႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းပႅၵ်ႇၼႃႈၸိူဝ်းၼႆႉ သမ်ႉမီးၼမ်၊ သမ်ႉၵႂႃႇၵေႃႉႁူးၵေႃႉတၢင်းလႄႈ ပႆႇၸၢင်ႈၽဵဝ်ႈႁႂ်ႈမူတ်းသဵင်ႈၵမ်းလဵဝ်”- ဝႃႈၼႆ။

ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ယၢမ်းၼႆႉတႄႉ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ထုၵ်ႇလီၾၢင်ႉယူႇၾၢင်ႉၵိၼ် လုမ်းလႃးၶူဝ်းၶွင် ႁိူၼ်းယေးၽႂ်မၼ်း၊ ၵူဝ်ထူပ်းၽေးၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈ၊ ၵူဝ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉထိုင်သၢႆၸႂ် – ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပုင်ႇ သိုပ်ႇလၢတ်ႈ ၼႄၼင်ႇၼႆ။  

“ပေႃးတူၺ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၶီႈယႃႈၶီႈၾိၼ်ႇလႄႈ ပေႃးၶဝ်မႃးၶင်ႉၸွမ်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်း သူၼ်ႁဝ်း ၼႆ ၵူဝ်ၶဝ်တိၼ်ယၢဝ်းမိုဝ်းယၢဝ်းသေ လၵ်ႉဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း။ ယွၼ်ႉၼၼ် ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၵေႃႈ လူဝ်ႇလႆႈဝႆႉၾၢင်ႉၼၵ်းၼႃသေ ၵႂႃႇမႃးၸွမ်းပိုၼ်ႉတီႈၽႂ်မၼ်း ၵူဝ်မီး ၽေးတေႃႇသၢႆၸႂ်”- ဝႃႈၼႆ။

ၼႂ်းၵူၼ်းပႅၵ်ႇၼႃႈ ၸိူဝ်းဢၼ်ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ တေႃႉမႃးၼၼ်ႉ မီးတင်း တႆး ၊ ၶၢင် ၊ မၢၼ်ႈ ၊ တဢၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ၵူၼ်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ -“ၸိူဝ်းၺႃးတီႉဢဝ်ၵႂႃႇပွႆႇတၢင်းမိူင်းယႆၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၶီႈယႃႈတၢင်းပွၵ်ႉယေႇၵၢၼ်ႇတွင်ႇလႄႈ ပွၵ်ႉ 5 ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ လမ်းတီႉၺွပ်းလႆႈ မွၵ်ႈလိူၼ်ပၢႆယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။

ၽွင်းၵူၼ်းပႅၵ်ႇၼႃႈၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးထိုင်မိူင်းယႆ ၼႂ်းသွင်သၢမ်ဝၼ်းၵူၺ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပုင်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၵူၼ်းၸုမ်းၼိုင်ႈ ႁႄႉၸူၼ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈလမ်းၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇၸဵဝ်း ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉလႆႈတင်းမူတ်း ပေႃးၶဝ်ယူႇႁိုင် ယိုင်ႈ ၶႅၼ်းတေမီးပၼ်ႁႃတေႃႇၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈယဝ်ႉၼႆ – ၵူၼ်းမိူင်းယႆ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။

“ၸုမ်းၶီႈယႃႈၸိူဝ်းၼႆႉ ႁူမ်ႈၵၼ်မွၵ်ႈ 10 ပၢႆၼႆႉသေ လွမ်ႉႁွပ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပုင်ႇၼၼ်ႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးဢမ်ႇပၼ်သေႃးရူတ်ႉၶိူင်ႈ တေပေႃႉတေထုပ်ႉၼႆဢေႃႈ။ ၸဝ်ႈရူတ်ႉၶိူင်ႈၵေႃႈ ၵူဝ်သေလႄႈ ၵႃႈလႆႈပွႆႇၶဝ်ဢဝ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈၵႂႃႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ လႆႈၵူဝ်လၢႆလွင်ႈလၢႆဢၼ် ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းသုၵ်ႉဢမ်ႇထၢင်ႇႁၢင်ႈယူႇသဝ်း။ ၵမ်းၼႆႉသမ်ႉ လႆႈၵူဝ်ၵူၼ်းပႅၵ်ႇၼႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ မိူၼ်မၢၵ်ႇမူႉၼႂ်းၵႄႈႁိပ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၾၢႆႇလႂ်ၵေႃႈလႆႈၵူဝ်”- ဝႃႈၼႆ။  

ၶၢဝ်းယၢမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢမ်ႇၼိမ်သဝ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵဵပ်းသိုၵ်းယူႇၸိူင်ႉၼႆ ပလိၵ်ႈသမ်ႉ ဢဝ်ၵူၼ်းသူႇသမ်းယႃႈမဝ်ၵမ် ၵႂႃႇပွႆႇတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်း ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ မိူၼ်တင်ႈၸႂ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်သၢင်ႈႁႂ်ႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းသုၵ်ႉ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ။ ယူႇတီႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇၵူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇ ပၼ်ၶဝ်ၵူၺ်းႁိုဝ်ဢမ်ႇႁူႉ ဝႃႈၼႆ။

ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ဝၢၼ်ႈမိူင်းၸိူင်ႉၼႆ တၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈထူပ်းပၼ်ႁႃ ၸိူင်ႉၼႆမိူၼ်ၵၼ်ယူႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းထုၵ်ႇလီ ၾၢင်ႉတူဝ်သေပႂ်ႉတူၺ်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၽႂ်မၼ်းလီလီ – ၵူၼ်းမိူင်းယႆလၢတ်ႈ။  

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း