ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်ႈလူင်း တီႈဝၢင်းႁိူဝ်းမိၼ် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ မီးမႃး 4-5 ဝၼ်းထပ်းၵၼ်ယဝ်ႉ လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းထႅင်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။
တႄႇဢဝ် ႁူဝ်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် 2024 ၼႆႉမႃး ၵူၼ်းမိူင်း လႆႈငိၼ်းသဵင်ၶိူင်ႈမိၼ် ၶိုၼ်ႈလူင်း တီႈဝၢင်းႁိူဝ်း မိၼ် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၶိုၼ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မႆႈၸႂ်ဝႆႉ ဝၢႆးပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈ ၸၼ်ႉသိပ်းယဝ်ႉ ၵူဝ်သဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။
ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ငဝ်းလၢႆး တီႈလႃႈသဵဝ်ႈ ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆးမႃး ၼႆႉ မီး 4-5 ဝၼ်းယဝ်ႉ။ ၶိူင်ႈမိၼ်ႁပ်ႉသူင်ႇၵူၼ်းၼႆႉ ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈသင်ႇပိၵ်ႉဢိုတ်းမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉမႃးယဝ်ႉလူး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းဝူင်ႈဝၢင်ႈၼႆႉသမ်ႉ သဵင်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးလူင်း မီးၵူႈဝၼ်းၶႃႈဢေႃႈ။ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် မွၵ်ႈ 2- 3 လမ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းဢၼ်ယူႇၸမ် ဝၢင်းႁိူဝ်းမိၼ်ၶဝ် မၢင် ၵေႃႉလၢတ်ႈဝႃႈ ၵၢင်ၶမ်ႈၵေႃႈ ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးလူင်းၼႆဢေႃႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် တေႃႉသူင်ႇထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း မႃးႁႃႉ ဢမ်ႇၼၼ် တေႃႉၵွင်ႈၵၢင်ႇလၢၵ်ႈၼၢၵ်ႈႁႃႉမႃး ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပႆႇလႆႈႁူႉၸွမ်းတႅတ်ႈတေႃး”- ဝႃႈ ၼႆ။
တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇပိူင်ၽွင်းငမ်းသိုၵ်း မႃႇသျႄႇလေႃးဝႆႉ တင်ႈတႄႇႁူဝ်လိူၼ် ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2023 ၼၼ်ႉမႃး ယွၼ်ႉၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼႆႉသေ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ယင်းပႆႇပူတ်း။
“မိူဝ်ႈလဵဝ် မႅၼ်ႈၽွင်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉသိပ်းၶဝ်တွပ်ႇလိၵ်ႈလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈ ၼပ်ႉသၢင်ႈတူၺ်းတႄႉ သိုၵ်း မၢၼ်ႈၶဝ် လႅပ်ႈပႂ်ႉလုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉသိပ်း တွပ်ႇလိၵ်ႈယဝ်ႉၵူၺ်း။ ပေႃးဝၢႆး ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈယဝ်ႉ သိုၵ်း မၢၼ်ႈၼႆႉ လႅပ်ႈတေၶႂ်ႈၶိုင်သေလၢႆးလၢႆးယူႇ။ တူၺ်းတႄႉ ငဝ်းလၢႆးမၼ်း တေဢမ်ႇပေႃးၶႅမ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်း လႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၸႅၵ်ႇသိုၵ်းပႂ်ႉဝႆႉ ပေႃးမၢၵ်ႇပေႃးမိူဝ်။ တႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈ ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉမႃး ၵူၼ်းမိူင်းလႃႈသဵဝ်ႈၸိူဝ်းၺႃးယိုဝ်းတၢႆ မီးမႃးၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းယဝ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ပိူင်မႃႇသျႄႇ လေႃးၼႆႉ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။
မိူဝ်ႈလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းယၢမ်ႈပၵ်းသဝ်းယူႇၸွမ်း လၢဝ်ႇၵၢႆး၊ ၵုၼ်လူင်၊ ႁူဝ်ပၢင်ႇ၊ ပၢင်ႇလူင်၊ ပၢင်ႇသၢႆး (ၵိဝ်ႇၵူတ်ႉ) ၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မႃးတူင်ႉၼိုင်ယူႇသဝ်း ၼႂ်းလႃႈသဵဝ်ႈၼမ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်း မိူင်းလႆႈၵိၼ်းၸႂ်ယူႇ ၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းသိူဝ် ဢမ်ႇထၢင်ႇႁၢင်ႈတူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃးလႄႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇႁဵတ်းႁႃ ၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။
ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း တူင်ႉၼိုင် ဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၼႂ်းပွၵ်ႉယွမ်ႇ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ယဝ်ႉၵေႃႈ ရူတ်ႉၵႃးႁူမ်ႇ လူမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၼ်ႇလဵပ်ႈၵူႈဝၼ်းၵူႈၶိုၼ်း။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်းယၢပ်ႇ ၽိုတ်ႇယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁွင်ႈယႃ (ဆေးခန်း) ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇထၢင်ႇႁၢင်ႈလႆႈပိုတ်ႇလီလီ။ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၶႂ်ႈ ယူတ်းယႃတၢင်းပဵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉ။ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈ ႁိူၼ်းယေး ၶၢဝ်းၵၢင်ၶိုၼ်းသေ ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းတၢႆၵေႃႈ မီးမႃးၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။
ယွၼ်ႉၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈပၢႆႈၽေးထိုင် တၢင်းပွတ်းဢွၵ်ႇ ၶူင်း ၵဵင်းတုင်၊ တႃႈၶီႈလဵၵ်း။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ပၢႆႈႁွတ်ႈထိုင်ပွတ်းၸၢၼ်း တၢင်းၶူဝ်လမ်၊ ၼမ်ႉၸၢင် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈ မီးၼမ်လႄႈ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ် ယင်းပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၵၼ် ဝႃႈၼႆ။
