ဝၼ်းၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႇ ဝဵင်းၵဵင်းတုင် ပီၼႆႉ တေၸတ်းၼႂ်းလိူၼ်ၼႃႈ  

ဝၼ်းၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ (ႁွင်ႉ) ဝၼ်းၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ ၸွမ်းၼင်ႇ ထုင်းၸဝ်ႈၾႃႉ ဢွၼ်ႁဵတ်းမႃး ၶွပ်ႈၶူပ်ႇပီလႂ် ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ ပီၼႆႉ တေ ၸတ်းႁဵတ်း ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 5/3/2024 တႄႇဢဝ် ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ထိုင် ဝၢႆးဝၼ်း တီႈပွၵ်ႉႁူဝ်ၵၢတ်ႇ ဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်း ဢွၵ်ႇၶူင်း။

ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၵဵင်းတုင် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ ပီၼႆႉ ဝၼ်းၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ တေပဵၼ်ဝၼ်းတီႈ 5 ။ ပီၼႆႉ ပေႃးယူႇတီႈ ႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁၼ်ထိုင်တႄႉ တေၵိုၼ်းၶွၼ်ႈလိူဝ်ၵူႈပီ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း သူင်ပွႆးၼႃႇလူး ယဝ်ႉၵေႃႈ တီႈၵဵင်းတုင်ၼႆႉ ဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းပွႆးလၢမ်းမႃးၵေႃႈႁိုင်ယဝ်ႉ။ ႁဝ်းၶႃႈ လၢမ်းၶၢတ်ႈထႅင်ႈ ၵၢတ်ႇလူင် (မြို့မစျေး) ၵေႃႈ တေဢမ်ႇ လႅပ်ႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်း မိူၼ်မိူဝ်ႈပီပူၼ်ႉမႃး။ ၵူႈပွၵ်ႈတႄႉ ပေႃးပဵၼ်ဝၼ်းၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၼႆ ၵၢတ်ႇၵူႈတီႈ ဢၼ်မီးၼႂ်းၵဵင်းတုင်ၼႆႉ တေ ပိၵ်ႉသေ မႃးသိုဝ်ႉၶၢႆတေႃႇၵၼ် တီႈၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။

ၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ/ ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၼႆႉ မီးမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီၵေႃးၸႃႇ 758 ပီၼၼ်ႉသေ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် မီးမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 627 ပီယဝ်ႉ ပဵၼ်ၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ ၵိုၵ်းပိုၼ်းဝဵင်းၵဵင်းတုင် ဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉ ၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉပိုၼ်းၵဵင်းတုင် ၸဝ်ႈၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼႄ ၼင်ႇၼႆ။

ၸွမ်းၼင်ႇ တၢင်းယုမ်ႇယမ် ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈမီးတႄႉ သင်ဝႃႈ လႆႈမႃးၶဝ်ႈၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉၸိုင် တေယူႇလီ ၵိၼ်ဝၢၼ်လႄႈ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၵေႃႈ တေၶႅမ်ႉလႅပ်ႈတိူဝ်းတွၼ်းလိူဝ်ၵဝ်ႇ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တေၵတ်းယဵၼ်သိူဝ်းသႃႇ ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၵဵင်းတုင်လၢတ်ႈ။

ၼႂ်းဝဵင်းၵဵင်းတုင်ၼႆႉ တေမီးၵၢတ်ႇ 5 ဝၼ်း ပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ် တေပဵၼ်ၵၢတ်ႇတုင်၊ ၵၢတ်ႇဝုင်ႈ၊ ၵၢတ်ႇတဝ်ႇ၊ ၵၢတ်ႇထၢႆႈလႄႈ ၵၢတ်ႇၾႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼႂ်းဝၼ်းၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၼႆႉ တေလႆႈမႅၼ်ႈၸွမ်းဝၼ်းၵၢတ်ႇတဝ်ႇ (ၵၢတ်ႇလီး) ၼႆၵေႃႈႁွင်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈ ပဵၼ်ၼႂ်းလိူၼ်ႁႃႈလွင်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းၵိၵ်ႈသေဝၼ်းဝၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ 1 ၶမ်ႈ 3-5-7-9 ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ထိုင်မႃး မိူဝ်ႈပီၶရိတ်ႉ 1930 ၸဝ်ႈၵွၼ်ႈၵႅဝ်ႈ ဢိၼ်းထလႅင် ပူင်ဝႃႈ ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၼႆႉ မၼ်းၵႅပ်ႈၼႆသေ ၸင်ႇၶၢႆႉၵႂႃႇႁဵတ်း ၵၢတ်ႇ ထႅင်ႈ တီႈၼိုင်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၵၢတ်ႇလူင်ဝဵင်းၵဵင်းတုင် ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ။ တႄႇၶၢႆႉၵၢတ်ႇတီႈၵဵင်းတုင် မိူဝ်ႈပီ 1936 ။ ၼင်ႇႁိုဝ် ထုင်း တေဢမ်ႇႁၢႆၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းမႃးၶၢႆတီႈၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၶိုၼ်း ၼိုင်ႈပီၼိုင်ႈပွၵ်ႈသေ ႁိၵ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ဝၼ်းၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉမႃးတေႃႇထိုင် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။