ပေႃးငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းလီ လဵၵ်ႉယႂ်ႇၼုမ်ထဝ်ႈ ယိင်းၸၢႆး ထၢင်ႇႁၢင်ႈလႆႈယူႇသဝ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းၽႂ်မၼ်း လူၺ်ႈဢမ်ႇမီးတၢင်းလိူတ်ႇတၢင်းမႆႈ ။ ပေႃးဝႃႈ ၸိုင်ႈမိူင်းၼိုင်ႈမိူင်း ၵတ်းယဵၼ်ႁၢမ်းၶဵၼ်ၸိုင် ၵူၼ်းတေၵိုၼ်းငိုၼ်းတေၶွၼ်ႈ တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်းမိူၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁိမ်းႁွမ်းႁဝ်း မိူင်းထႆး ၊ မိူင်းၶႄႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ။
ၵူၺ်းၵႃႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၶၢဝ်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉလၢမ်းၽႄႈႁႅင်း ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႊတဵဝ်ႊၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၶၢတ်ႇၵႂႃႇၵမ်းၼိုင်ႈ ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းလႂ်မိူင်းၼၼ်ႉ သင်ႇပိၵ်ႉဢိုတ်းတၢင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇမိူင်းၽႂ်မၼ်း ။ တႃႇႁေႉႁၢမ်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉၼႆသေ သင်ပိၵ်ႉဢိုတ်းလုမ်းႁဵတ်းပပ်ႉဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈမီးမႃး ။
ထိုင်မႃး ႁူဝ်ပီ 2021 ၼႆႉ ငဝ်းလၢႆးၶူဝ်ႊဝိတ်ႉတိုၵ်ႉႁႃတေယဵၼ်ယူႇ မိူင်းႁဝ်းယူႇသဝ်းသမ်ႉ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ ယိုတ်းမိူင်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတၢင်းမုင်ႈမွင်းၵူၼ်းမိူင်းၵူႈသႅၼ်းထၢၼ်ႈၸူမ်ႁၢႆၵႂႃႇ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းတိုၵ်ႉလႆႈယူႇၼႂ်းၵႄႈငဝ်းလၢႆးႁုၵ်ႉႁၢႆႉ။
ဝၢႆးသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းမႃး ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵၢၼ်မိူင်းၵၢၼ်သိုၵ်းယုင်ႈယၢင်ႈဢူၼ်မေႃး ၵူႈပႃႈၾၢႆႇ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၶိုပ်ႈၼႃႈသင်မႃး ၸဵမ်ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမုၼ်း ၊ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ၊ ပၢႆးယူႇလီ ၸိူဝ်းၼႆႉ တူၵ်းတႅမ်ႇမႃးၵူႈဝၼ်းဝၼ်း။
ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢဝ်မိူင်းလူၺ်ႈဢမ်ႇၸွမ်းတြႃးလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉဢၼ်ၵဝ်ႇဢၼ်မႂ်ႇၶဝ် ႁိုၼ်ႇလုၵ်ႉသၢၼ်ႈၶတ်းတိုၵ်းတေႃးၵၼ်မႃးႁႅင်းလိူဝ်ၵဝ်ႇ ။ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ မီးမႃး ဢမ်ႇယွမ်း 3 ပွၵ်ႈယဝ်ႉသေတႃႉ ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈတူင်ႈပဵင်းၶဝ် ဢမ်ႇတိုၼ်ႇသၢၼ်ႈၵူဝ်ႁေၵႃႈႁိုဝ် ။ ထိုင်မႃး ပွၵ်ႈၼႆႉတႄႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၸဵမ်တူင်ႈပဵင်းလႄႈသၼ်လွႆ လူႉသုမ်းတၢႆႁၢႆမိူၼ်ၵၼ်လႄႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ပႃးၸဵမ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇယိူၼ်ႉလႆႈဢွၼ်ၵၼ်ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇသၢၼ်ၶတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃး ဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆး ႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵပ်ႉၵိၼ်းမႃးလွႆးလွႆး။
တႃႇၽႅၼ်ၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈလၢင်ႉၸုမ်းပႅတ်ႉလႅၼ်ၵိၼ်ၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆး(ၵျႃႊၽျၢၼ်ႊ) လႄႈ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇၼႆသေ ထိုင်မႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 27/10/2023 ၼႆႉၵေႃႈ ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်း တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်သေ တႄႇၽႅၼ် ယၼ်ႇ သိုၵ်း 1027 လေႃႇတိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်။
ယွၼ်ႉၵူႈပႃႈၵူႈၾၢႆႇ လေႃႇတိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃး ဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆးလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈမီးလွင်ႈလူႉယႂ်ႇသုမ်းၼမ်။ ထိုင်မႃးၼႂ်းလိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ 2024 ၼႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸင်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇပိူင်ၵဵပ်းသိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်း တႃႇထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ။ ယူႇဢမ်ႇႁိုင် ၾၢႆႇသိုၵ်းတႆး 2 ၸုမ်းၵေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵဵပ်းသိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်းမႃးထႅင်ႈလႄႈ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈတူင်ႈပဵင်းၵူၺ်း ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉၵေႃႈ တူၵ်းၸႂ်တိုၼ်ႇသၢၼ်ႈၵၼ် ၽႂ်ၵေႃႈ ၵူဝ်လႆႈၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း။
ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးလၢႆႈလွင်ႈလၢႆပိူင်သေ ၵူၼ်းမိူင်းၸင်ႇႁႃႁူးဢွၵ်ႇပူၼ်ႉလွင်ႈတုၵ်ႉၶယၢပ်ႇၸႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တႃႇမီးလွင်ႈလွတ်ႈၽေး လႄႈ တႃႇမီးၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉလူမ်ၸႂ်ၽႂ်မၼ်းၼႆသေ ၵူၼ်းမိူင်း ဢွၼ်ၵၼ်ႁႃလၢႆးတၢင်း ပၢႆႈဢွၵ်ႇမိူင်း ။
“ပေႃးဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ်သင်သေ ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ၶဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်းပိူၼ်ႈသမ်ႉ ၵူဝ်ၺႃးတီႉဢေႃႈ။ မိူၼ်ႈၼင်ႇငဝ်းလၢႆးယၢမ်းလဵဝ် ယိင်ႈၶႅၼ်းလႆႈၵူဝ်။ ၵူဝ်ၾင်ႇမိူင်းပိူၼ်ႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမိူင်းပိူၼ်ႈၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၼႂ်းမိူင်းႁဝ်းၵေႃႈ ၵႃႈပဵၼ်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ လႆႈၵူဝ်မူတ်း။ မိူဝ်ႈဝႃးမိူဝ်ႈသိုၼ်း ဢူၺ်းၵေႃႉၶႃႈယင်းၺႃးတီႉဢေႃႈတၢင်းၼမ်ႉၸၢင်ၼႆႉ။ ၶႃဢၢင်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်းထႆး – ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈသမ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇပၼ်ၵႂႃႇ ။ ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈၵဵပ်းသိုၵ်း ၼႆႁေ တီႉၵႂႃႇဢေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၵႂႃႇမီးယူႇတီႈလႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ ၵူၼ်းႁိူၼ်းတႄႉမႆႈၸႂ်ၵျႃႉ ”- ၼုမ်ႇယိင်းၵူၼ်းထုင်ႉၼမ်ႉၸၢင်ၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။
ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်းၵၢၼ်သိုၵ်းဢမ်ႇၼိမ်သဝ်းၼႆႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်(ထႃႇၼသႅင်ႇယႃႇ) လၢႆဢၼ် ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈပၼ်ႇၵၢၼ်လႆႈလီလီ။ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၸိူဝ်းပၼ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵႆႉၵိၼ်ၸိၵ်းတွၵ်ႇၸွၵ်းၼိူဝ်ၵူၼ်းမိူင်း။
ၽွင်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၶႂ်ႈႁဵတ်းပပ်ႉဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း Passport ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လွမ်ၵူဝ်ၺႃးပိူၼ်ႈၵူင်းၵိၼ်လႅၼ်ၵိၼ်လႄႈ ယိုဝ်ႈယိုတ်းၵၼ်ဝႆႉယူႇၵေႃႈမီး။ တေၵႂႃႇႁဵတ်းၵေႃႈ ၵူဝ်ၺႃးပိူၼ်ႈလႅၼ်သေ ၵူဝ်သဵင်ႈငိုၼ်းၼမ်။ ဢမ်ႇႁဵတ်းၵေႃႈ ပေႃးလူဝ်ႇၶၢမ်ႈဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်းသမ်ႉဢမ်ႇငၢႆႈ။
ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် ၼႂ်းမိူင်းတႆး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် မၢင်တီႈၵေႃႈ ၼႃႈၵီႈတႃဝၢၼ်သေ ႁပ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်လုမ်းၵၢၼ်ၸႆးပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းယူႇသေတႃႉ မၢင်တီႈၵေႃႈ ႁိုတ်းထႃႉလႃႇပႃးပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယၢမ်ႈမီးမႃးလႄႈ လွင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း ဢမ်ႇမိုတ်ႈယၢမ်ႈ ၊ ဢိမ်ႇမိူဝ်ႇလွင်ႈၶဝ်ႈလုမ်းၶဝ်ႈၸႆးမႃး။
ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၼင်ႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းတေၶဝ်ႈလုမ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈလူမ်ၸႂ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၶႅၼ်းဝႆႉၵႆၵႆ ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၵႂႃႇႁဵတ်းဝတ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း Passport ၵေႃႈ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶၢင်းပွင်ႉလွင်ႈၵိၼ်းၸႂ်ၽႂ်မၼ်း။
ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ ႁႂ်ႈမၼ်းမိူၼ်မိူဝ်ႈငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းလီတႄႉဢမ်ႇမိူၼ် ၵူၼ်းမႃးႁဵတ်းပပ်ႉၶၢမ်ႈမိူင်းၵေႃႈ ၼမ်ၼႃႇ။ လႆႈဢဝ်(ဝႂ်ၶိဝ်း)တူင်ႊၵိၼ်ႊမၼ်းဝႆႉ လူင်ႈၼႃႈဢေႃႈ။ မၢင်ပွၵ်ႈဢဝ်မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝူင်ႈၼႃႈမႃးၸင်ႇလႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵေႃႈမီး ။ တႃႇတေလႆႈ တူင်ႊၵိၼ်ႊၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇငၢႆႈ။ မၢင်ၵေႃႉ ဢမ်ႇႁူႉသေ ၵႂႃႇၶဝ်ႈထႅဝ်ပႂ်ႉ ။ ပေႃးဢမ်ႇမီးဝႂ်တူင်ႊၵိၼ်ႊ လႄႈ ဝႂ်တွၵ်ႇၸုမ်ႈလဝၵၸိူဝ်းၼႆႉ ယၢပ်ႇၸႂ်ယဝ်ႉ ။ ပေႃးဢမ်ႇမီးၼႆ ၶဝ်တေဢမ်ႇႁပ်ႉႁဵတ်းသင်ပၼ် ၶဝ်တိုၼ်းပၼ်ၾၢင်ႉ ဝႆႉယူႇယဝ်ႉ” – ဝႃႈၼႆ။
ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၵမ်ႈၼမ် ဢမ်ႇၶႂ်ႈသုမ်းၶၢဝ်းယၢမ်းၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ ၵွပ်ႈဢမ်ႇမိုတ်ႈယၢမ်ႈတႃႇၵႂႃႇလုမ်းၵႂႃႇၸႆးၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈလႄႈ ပေႃးဝႃႈတႃႇၶဝ်ႈလုမ်းၼႆ ပေႃးၸၢင်ႈပိူၼ်ႈလႆႈၼႆႉတိုၼ်းဢမ်ႇယွမ်းၶဝ်ႈႁဵတ်းႁင်းၵူၺ်း။ မၢင်ၸိူဝ်း ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီသဵင်ႈငိုၼ်းၼမ်ၵေႃႈ သဵင်ႈၼမ်။
ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းမီးတူဝ်ထူပ်းၵႂႃႇႁဵတ်းပပ်ႉၶၢမ်ႈမိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ မၢင်ၵေႃႉၵေႃႈဝႃႈ တီႈလုမ်းပိူၼ်ႈတဵၵ်းယွၼ်းငိုၼ်းၼမ်ၼႆဢေႃႈ။ ၼၼ်ႉတႄႉ မၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၺႃးၵူႈၵေႃႉၼင်ႇၵဝ်ႇ။ မိူဝ်ႈၶႃႈၵႂႃႇတႄႉ ၶဝ်ဢဝ်ၸွမ်းပိူင်မၼ်းယူႇ။ ၶဝ်မီးပိူင်မၼ်းဝႆႉယူႇ တေလႆႈသဵင်ၵႃႈႁိုဝ်တေႉတေႉၼႆ။ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇပေႃးႁူႉလွင်ႈပိူင်လုမ်း တႄႉ လႅပ်ႈတေၺႃးၵိၼ်ယူႇႁိုဝ်ဢမ်ႇႁူႉ။ ၵူၺ်းၼႃႇ ဢၼ်တေယွၼ်းငိုၼ်းၼမ်ၼႆႉ တေပဵၼ်ၼၢႆးၸၢင်ႈ(ပွႆးၸႃး)ၶဝ်ဢေႃႈ ၵိုင်ႇတၢၼ်ႇတေလႆႈသဵင်ႈမွၵ်ႈသႅၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်တေယွၼ်း 3-4 သႅၼ်ၵေႃႈႁဵတ်းၶႃႈယဝ်ႉ။ တီႈတေႉမၼ်း တီႈလုမ်းႁဵတ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈတႅမ်ႈႁၢမ်ႈဝႆႉယူႇ ဢၼ်ဝႃႈ ယႃႇႁႂ်ႈၼၢႆးၸၢင်ႈၶဝ်ႈထိုင်ၼႂ်းလုမ်း။ ၶဝ်တႅမ်ႈပၼ်ၾၢင်ႉဝႆႉဝႃႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉဢၼ်လူဝ်ႇႁဵတ်းပပ်ႉဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉၶဝ်ႈၵမ်းသိုဝ်ႈၵူၺ်းၼႆ။ပေႃးဢမ်ႇႁူႉၵေႃႈ လႆႈၶၢမ်ႇပိူၼ်ႈ ၵဝ်းၵိၼ်ငိုၼ်းႁဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ” – ဝႃႈၼႆ။
ၵူၼ်းမိူင်းမၢင်ၸိူဝ်း ယွၼ်ႉပိုင်ႈဢိင်ၼၢႆးၸၢင်ႈၼႃႇဢႃးလႃးလႄႈ ဢၼ်ဢမ်ႇၵိုင်ႇလီသုမ်းၵေႃႈသုမ်း လွင်ႈဢၼ်ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီယၢပ်ႇၵေႃႈ ယၢပ်ႇထႅင်ႈ။
ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၵေႃႉၼိုင်လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ ပေႃးၸၢင်ႈပိူၼ်ႈ ငိုၼ်းတေသဵင်ႈၼမ်။ ပေႃးႁဝ်းၵႂႃႇႁဵတ်းၵွႆးၼႆ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵႃႈၶၼ်တေမီးပႃႈတႂ်ႈ 100,000( ၼိုင်ႈသႅၼ်)ၵူၺ်းတီႈတူၼ်ႈတီးၼႆႉ ။ ပေႃးၸၢင်ႈတႄႉ 3 သႅၼ်ဢေႇသုတ်းယဝ်ႉ။ မၢင်ၵေႃႉ သဵင်ႈ450,000 (သီႇသႅၼ်ႁႃႈ) ၵွၼ်ႇ။ ၼႂ်းၵႄႈငိုၼ်းႁႃယၢပ်ႇႁႃၽိုတ်ႇၸိူင်ႉၼႆ သမ်ႉႁႃၼၢႆးၸၢင်ႈႁဵတ်းပၼ်တႄႉ တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵၢၼ် ယူႇၵၢၼ်ၵိၼ်ၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်း။
မၢင်ပွၵ်ႈထၢင်ႇတေသႃႇ သမ်ႉၶႅၼ်းၵိၼ်း၊ ပေႃးမီးလွင်ႈၶွင်ႉၶွမ်ၽိတ်းပိူင်ႈသေၸိူဝ်ႉသေလွင်ႈ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းၸွႆႈၵႄႈလိတ်ႈယဝ်ႉ။ တီႈလုမ်းပၢႆႈၶိတ်ႇယႃႉပႅတ်ႈသေလူးၵွၼ်ႇၵေႃႈမီး။ မၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႉၸူးငၢႆႈ သင်ႇႁဵတ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီးလႄႈ ၺႃးလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းၵေႃႈ မီး ၼမ် ” – ဝႃႈၼႆ။
ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်းသုၵ်ႉယုင်ႈၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၶႂ်ႈယူႇဝၢၼ်ႈၽႂ်မိူင်းမၼ်း၊ ပေႃးဝႃႈငိုၼ်းယင်းပေႃးၸၢႆႇၵႃႈတၢင်းယူႇၼႆႉတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈဢွၵ်ႇမိူင်းတိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆၵူၼ်းၵႂႃႇႁဵတ်း ဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း မီးၼမ်မႃးၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း။ မိူၼ်ၼင်ႇလုမ်းႁဵတ်းဝႂ်ၶမ်ႈမိူင်း တီႈဝဵင်းလူင်တီႈတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် ၵူၼ်းမႃးဢဝ်တူင်ႊၵိၼ်ႊ ဢမ်ႇယွမ်း 300 ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းသူႈ မိူင်းၵိုင် လၢႆးၶႃႈ ပၢင်လူင် လွႆလႅမ် ၼမ်ႉၸၢင် ၵုၼ်ႁဵင် ၵႃလီႉ ၶူဝ်လမ် လၢင်းၶိူဝ်း ပႃးထိုင် မိူင်းၼၢႆး မွၵ်ႇမႆႇ ယွင်ႁူၺ်ႈ ၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၶႂ်ႈဝႃႈၸွတ်ႈတူဝ်ႈမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။
ပေႃးဢဝ် ပိူင်ၶၢဝ်းယၢမ်းလုမ်းဝႃႈတႄႉ ပိုတ်ႇလုမ်း ၵၢင်ၼႂ် 9 မူင်း ထိုင် 5 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵူၼ်းၼမ်ႁႅင်းလႄႈ ထိုင် 7 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၸႅၼ်ႇထႅဝ်ပႂ်ႉႁဵတ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း တိုၵ်ႉမီးတင်းၼမ် ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းလုၵ်ႉတီႈၵႆမႃးႁဵတ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်းၵေႃႈ ယွၼ်ႉဢမ်ႇယဝ်ႉဝၼ်းလဵဝ်လႄႈ လႆႈၵိုတ်းၶမ်ႈဝႆႉ ၼႂ်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီးသေ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတီႈၵိၼ်တီႈၼွၼ်းၵေႃႈမီး။
ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈႁဵတ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်းၼႆႉသေ ၵူၼ်းမီးတူဝ်ထူပ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ပၼ်ၾၢင်ႉဝႆႉဝႃႈ – ” ၶႂ်ႈသင်ႇထိုင်ၽူႈလႂ်ၽႂ်ဢမ်ႇဝႃႈ မိူဝ်ႈတေၵႂႃႇႁဵတ်းပပ်ႉဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်းၼႆႉ ယႃႈၸႂ်လိူတ်ႇၸႂ်မႆႈ ႁိပ်ႈႁွၼ်ႉၼႃႇ။ ၵွၼ်ႇပႆႇၵႂႃႇႁဵတ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈထတ်းတူၺ်း ၸိုဝ်ႈတူဝ်ၵဝ်ႇ ၼႂ်းမၢႆၾၢင် (မၢတ်ႈပူင်ႇတိၼ်ႇ) လႄႈ ၸိုဝ်ႈ ၼႂ်းဝႂ်မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း ၸွင်ႇမိူၼ်ၵၼ်။ ပေႃးဢမ်ႇမိူၼ် ႁႂ်ႈၵႂႃႇၸႅင်ႈတီႈ လဝၵ ဝႆးဝႆး ။ ပေႃးဢမ်ႇၼၼ် မၼ်းၸၢင်ႈမီးလွင်ႈ ၶွင်ႈၶမ်မိူဝ်ႈႁဵတ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း။ၸၢင်ႈလႆႈသုမ်းၶၢဝ်းယၢမ်းသုမ်းငိုၼ်းၵွပ်ႈမၼ်းၼမ် ” – ဝႃႈၼႆ။
ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵဵပ်းသိုၵ်းမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၵမ်ႈၼမ် ႁႃလၢႆးဢွၵ်ႇ ၼွၵ်ႈမိူင်းၼမ်လႄႈ မီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်းဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ တေပိၵ်ႉဢိုတ်းလုမ်းႁဵတ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်းၼႆယဝ်ႉ ။
ၵူၼ်းၼုမ်ႇတူင်ႉၼိုင်ႈၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉ ပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်ဝႆႉဝႃႈ လွင်ႈတေဢိုတ်းလုမ်းႁဵတ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်းၼႆႉတႄႉ လႅပ်ႈပဵၼ်ၶၢဝ်ႇလိုဝ်းၵူၺ်း ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် မႅၼ်ႈၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵၢၼ်ႉသုမ်းၵူႈၾၢႆႇလႄႈ ငိုၼ်းတွင်းၵေႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ။ ၸင်ႇႁႃလွၵ်းလၢႆး ႁႃငိုၼ်းၵူႈဢွင်ႈတီႈ။ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇႁဵတ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း Passport ၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ၶဝ် လႆႈငိုၼ်းတီႈၼိုင်ႈလႄႈ တႃႇတေပိၵ်ႉဢိုတ်းတႄႉဢမ်ႇမီး။ ပေႃးၶဝ်ၶႂ်ႈႁၢမ်ႈၵူၼ်းဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်းၵေႃႈ တေၵႂႃႇႁၢမ်ႈတွၼ်ႈတီႈယိုၼ်ႈယွၼ်း ဝႂ်ဝီႊသႃႊ Visa ၼၼ်ႉၵူၺ်း ၼႆယဝ်ႉ။
ၼႂ်းလိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊပီၼႆႉ လုမ်းၽွင်းတၢင်ထႆး တီႈဝဵင်းလူင်တႃႈၵုင်ႈၵေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တေႁပ်ႉႁဵတ်းပၼ် ဝႂ်ဝီႊသႃႊ ၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် 400 ၵေႃႉ ။ တေဢမ်ႇႁႂ်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇၸႅၼ်ႇထႅဝ် တၢင်းၼႃႈလုမ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းဢမ်ႇမေႃၸႂ်ႉၵၢၼ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ဢမ်ႇမေႃၶဝ်ႈဝႅပ်ႉသၢႆႉၸိူဝ်းၼႆႉ ယၢပ်ႇၸႂ်တႃႇတၢင်ႇယိုၼ်ႈယွၼ်းႁဵတ်းဝႂ်ဝီႊသႃႊဝႃႈၼႆ။
