တုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဢၼ်မီး သီလိူင် ၶဵဝ် လႅင် သၢမ်တႃ မီးဝူင်းလိူၼ်ၶၢဝ်ယူႇၼႂ်းၵၢင်လႄႈ ထုၵ်ႇမၵ်းမၼ်ႈမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 7 လိူၼ်ၾႅပ်ႊၿိဝ်ႊရီႊ ၸွမ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်တူဝ်တႅၼ်းၽူႈၼမ်းတႆးလႄႈတူဝ်တႅၼ်းၸဝ်ႈၾႃႉ ဢၼ်မီး ၸဝ်ႈၶုၼ်ပၢၼ်းၸိင်ႇ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၼမ်ႉသၼ်ႇ (ႁူဝ်ပဝ်ႈၶွင်ႊသီႊၸိုင်ႈတႆး) ႁူမ်ႈတင်း “ၽဵင်းၵႂၢမ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ” ( ၵႂၢမ်းတၢင်ႇတုင်း/ၸွမ်ပိဝ်) ဢၼ် ၻွၵ်ႊတိူဝ်ႊပႃႉၺၢၼ်ႇ ပဵၼ်ၽူႈတႅမ်ႈၶူင်ဢွၵ်ႇ။
လိူဝ်ၼၼ်ႉဢိင်လူၺ်ႈၶဝ်ၸဝ်ႈ 14 ၸဝ်ႈ ဢွၼ်ႁူဝ် ၼမ်းၼႃႈသေ ႁူမ်ႈၼမ်ႉၵတ်ႉတၢင်းၶတ်းၸႂ်ယူၵ်ႉဢဝ် ၶွင်ႊသီႊ ၸိုင်ႈတႆးၼမ်းၼႃႈ ပဵၼ်မဵတ်ႇမၢႆၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ပဵၼ်ၼမ်ႉၼိုင်ႈၸႂ်လဵဝ်ၵၼ် တင်းၸဝ်ႈၾႃႉ လႄႈၽူႈ ၼမ်းၵူၼ်းမိူင်းမီးလွင်ႈၸမ်ၸႂ်ၵိူဝ်းလီသၢၼ်မိုဝ်းၵၼ်ၽိုတ်ႉသၢင်ႈတႃႇမိူင်းတႆးၵွၼ်းၶေႃ။
ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈပဵၼ်ၵၢၼ်ႁိပ်ႈၼႅတ်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶူင်သၢင်ႈတုင်းၸိုင်ႈတႆး ႁႂ်ႈတူဝ်ႈတၼ်းဝၼ်းလွတ်ႈလႅဝ်း ၵွၼ်းၶေႃ ဢၼ်ဢိင်းၵလဵသျ်ႊတေပူတ်းဢႅၵ်ႇၼၼ်ႉလႄႈၸင်ႇလႆႈဝၵ်ႉတၢဝ်းဢဝ်ဝႅပ်ႇယၢင်ႇတုင်းၸၢတ်ႈမၢၼ်ႈ လိူၼ် ၶဵဝ် လႅင် ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵၢင် မီးႁၢင်ႈၼူၵ်ႉယုင်း ယူႇၼိူဝ်ပိုၼ်ႉဝူင်းသီၶၢဝ် ၼၼ်ႉ ၸႂ်ႉဝႆႉသေၵွၼ်ႇ မိူဝ်ႈလႂ် မိူင်းတႆး ၵွၼ်းၶေႃယဝ်ႉၸင်ႇၵွႆႈမႃးလႅၵ်ႈလၢႆႈပိၼ်ႇမႂ်ႇဢဵၼ်းဢၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းၵၢၼ်ၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇမီးမႃးတုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ပေႃးတႅၵ်ႈတင်းၸူဝ်ႈပၢၼ်ဢႃယုၵူၼ်းႁဝ်း ၸိုင် ၶႂ်ႈဝႃႈၼိုင်ႈၸူဝ်ႈပၢၼ်ယဝ်ႉ မိူဝ်ႈမီးဢႃယုယိုတ်ႈယၢဝ်းမႃးထိုင် 77 ပီယဝ်ႉသေတႃႉ ၽူလ်ငၢၼ်း (ၽွၼ်းၵၢၼ်) ၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီမီးသင်ၽွင်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်။
ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်တႃႇၸႂ်ႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၵွႆးၵေႃႈလီ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ “တုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ” မၢႆၵႂၢမ်းဝႃႈ ပဵၼ်မဵတ်ႇမၢႆၶိူင်ႈၶွင် ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၼိုင်ႈလုၵ်ႈ လႄႈ ပဵၼ်ၶိူင်ႈမၢႆၾၢင်ႁၢင်ႈၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်ၸီႉၸမ်ႈမွၵ်ႇထိုင်ထႃႇၼ ၸၼ်ႉထၢၼ် ၸိူဝ်ႉ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း။ ၵွႆးၵႃႈ ၶေႃႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇပၢင်လူင်လႄႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁၢင်ႉ ပဵၼ်မၼ်ၵႂႃႇယဝ်ႉၵေႃႈ မိူၼ်ႁၢင်ႈတုင်း ၸိုင်ႈတႆး ဢမ်ႇလႅပ်ႈၶႂ်ႈမီးၵႃႈၶၼ်ၵႃႈႁိုဝ်။ ၵမ်ႈၼမ်တေမီးၵူၼ်းတႆးၵွႆး ဢဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၶႂ်ႈတူဝ်ႈၵႂႃႇၵူႈတီႈ ဢမ်ႇဝႃႈ ၼႂ်းတီႈၵၢၼ်သႃသၼႃး ၵၢၼ်ၾိင်ႈငႄႈ ႁူမ်ႈတင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉ။
ယွၼ်ႉၼၼ်ႉၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈပဵၼ်ႁဵတ်ႇ(လွင်ႈ) ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး လၢႆလၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈႁၢၼ်ႉၸႂ် ဢမ်ႇၶႂ်ႈယွမ်းႁပ်ႉသေၶူင်သၢင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇတုင်းၸၢတ်ႈၽႂ်မၼ်း ပဵၼ်ၶွင်ၶိူဝ်းၵူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁင်းၵူၺ်းလႄႈ မိူဝ်ႈမီးတုင်းၸၢတ်ႈ ၵေႃႈၶႂ်ႈမီးၽႅၼ်ႇလိၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇႁင်းၶေႃၼၼ်ႉၵေႃႈဢမ်ႇပႅၵ်ႇ။ ၵွႆးၵႃႈ ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇမေႃယူႇႁူမ်ႈ ၵၼ် တေၸၢင်ႈပဵၼ်ပၼ်ႁႃလူင်ဢၼ်တေၵိူတ်ႇ ၶိုၼ်ႈၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်းၼႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇမေႃပိၼ်ႇပႆႇ ၼပ်ႉၼႃႈထိုဝ်တႃၵၼ် ဢမ်ႇမေႃဢွမ်ႇလွမ်ႈ ၽွမ်ႉပႅင်းၵၼ် လႄႈဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉၵၼ်။
တုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ပဵၼ်သိင်ႇၶွင်တၢင်တူဝ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်မီးၵူၼ်းမိူင်းလၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်းယူႇႁူမ်ႈၵၼ် ဢမ်ႇၸႂ်ႈတၢင် တူဝ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းလႂ်ၶိူဝ်းၼိုင်ႈၼႂ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတင်းသဵင်(လိူဝ်သေဝႃႈမိူင်းလုၵ်ႈၼၼ်ႉမီးၶိူဝ်းၵူၼ်းၶိူဝ်းလဵဝ်) ၵွပ်ႈၼၼ် တေဢဝ်ၸႂ်ႉမိူဝ်ႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉၵွႆး။ ပေႃးၼၼ်ၸင်ႇပဵၼ်ၸွမ်းလၵ်းၵၢၼ် ၸိုင်ႈမိူင်း တင်း လူၵ်ႈၶဝ်ထိုဝ်ယမ်။
ၵၢၼ်ၾိင်ႈငႄႈ ၵၢၼ်သႃသၼႃး ဢမ်ႇၸမ်ပဵၼ်တၵ်းတေလႆႈၸႂ်ႉတုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၵူႈတီႈ ၵၢၼ်ၾိင်ႈငႄႈမၼ်းမီး မဵတ်ႇမၢႆၾၢင်ႁၢင်ႈၶွင်မၼ်းယူႇႁင်းမၼ်း ဢမ်ႇဝႃႈ ပွႆးလၢမ်း ပၢင်လႂ် ပွႆးသင် တုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဢမ်ႇ ထုၵ်ႇလီဢဝ်မႃးၸႂ်ႉပဵၼ်ၶိူင်ႈမၢႆၾၢင်ႁၢင်ႈပွႆးငၢၼ်း ႁိုဝ် ပၢင်ၵူႈပၢင် လိူဝ်သေပဵၼ် ပွႆး ပၢင် ဢၼ်ၵဵဝ်ႇ ၶွင်ႈၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ပေႃးၼၼ်ၸင်ႇ တုင်းၸၢတ်ႈႁဝ်း တေမီးၵႃႈၶၼ် တေမီးၵၢၼ်ၼပ်ႉယမ်ဢၼ်ယိင်ႈယႂ်ႇ။ ၵၢၼ်ႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈလႄႈၵၢၼ်မိုတ်ႈသူင် ၼၼ်ႉဢမ်ႇၽိတ်း ၵွႆးၵေႃႈတုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၼၼ်ႉ ပေႃးႁဝ်းဢဝ်မႃး ၸႂ်ႉၽိတ်းတီႈၽိတ်းတၢင်းၼႆတေႁဵတ်း ႁႂ်ႈၵႃႈ ၶၼ်မၼ်းဝဝ်ဝၢင်လူတ်းလူင်း ပေႃးၸႂ်ႉမႅၼ်ႈတီႈ မႅၼ်ႈလွင်ႈမၼ်း ၵေႃႈ တေမီးၵႃႈၶၼ် တေပဵၼ်တီႈၼပ်ႉယမ်သုင် ၵူၼ်းတၢင်ႇၸၢတ်ႈၶဝ်ၵေႃႈတေဢမ်ႇလူလၢႆဝႆႉမဝ်မၢင်။
မိူင်းၼိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်မီးလုမ်းတၢင်ၸိုင်ႈ တၢင်ႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃးပၵ်းယူႇၼၼ်ႉ တေလႆႈႁၼ်ၶဝ်ပူၵ်းတုင်းၸၢတ်ႈမိူင်း မိူင်း ၼၼ်ႉဝႆႉ ပဵၼ်မဵတ်ႇမၢႆဢၼ်ၼႄထိုင်ဝႃႈပဵၼ်ဢွင်ႈပိုၼ်ႉတီႈလွတ်ႈလႅဝ်းၶွင်ၶဝ် ၽႂ်တၵ်းတေဢမ်ႇၶဝ်ႈၵႂႃႇလူ လၢႆလႆႈ ဢမ်ႇဝႃႈၸဝ်ႈၶွင်မိူင်း မိူင်းၼၼ်ႉ ပေႃးဢမ်ႇလႆႈၶႂၢင်ႉဢၼုၺၢတ်ႈ ဢမ်ႇလႆႈလွင်ႈႁူမ်ႈမိုဝ်းၸိုင် တၵ်းတေ ၶဝ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းတႂ်ႈ ႁဵတ်းၼိူဝ် ၵႂႃႇၵူတ်ႇၵႂႃႇၶူၼ်ႉတၢမ်ၸႂ်ဢမ်ႇလႆႈ။ ဢမ်ႇဝႃႈပိုၼ်ႉတီႈပၢင်တိုၵ်းၵေႃႈလီ ပေႃးဝႃႈ ယိုတ်းလႆႈဝၢၼ်ႈလႆႈမိူင်း ၵေႃႈလီ ယိုတ်းလႆႈပိုၼ်ႉတီႈၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းၵေႃႈလီ တူဝ်ယၢင်ႇ ၸိူင်ႉၼင် ရသ်ႉသျိူဝ်ႊ လႄႈ ယူႊၶရဵၼ်ႊ ဢၼ်ႁဝ်း ႁၼ်ယူႇၼၼ်ႉ ၽႂ်တိုၵ်းပေႉလႆႈတီႈလႂ်ၵေႃႈ ပၵ်းတုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတူဝ်ၵဝ်ႇဝႆႉ ပဵၼ်မဵတ်ႇမၢႆ ၼၼ်ႉပွင်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈၶွင်ၵဝ် ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
တုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၼႆႉ မီးဢူငဝ်းယိင်ႈယႂ်ႇသုင်လႄႈပဵၼ်ၼႃႈတႃၸိုင်ႈမိူင်းၼိုင်ႈလုၵ်ႈ ယွၼ်ႉၼႆပေႃးႁဝ်းမေႃၸႂ်ႉ မႅၼ်ႈတီႈမၼ်းၵေႃႈ တေပဵၼ်မဵတ်ႇမၢႆ ၾၢင်ႁၢင်ႈၵၢၼ်ၼပ်ႉယမ်ၼႂ်းၵူၼ်းမူႇမၢၵ်ႈၼမ် တင်းၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းလႄႈ တၢင်ႇၸၢတ်ႈ။ ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇမေႃၸႂ်ႉထုၵ်ႇတီႈမႅၼ်ႈတၢင်းၵေႃႈ တေပဵၼ်ၵၢၼ်ႁိတ်ႉမၵ်ႉသူင်မိုတ်ႈ ၽႅသ်ႊသျိၼ်ႊ Passion လၢႆလၢႆၵွႆး။
မွၼ်းၶိူဝ်း
20240108
