ၶႄႇတေၼမ်း ၸတ်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းထႅင်ႈ သိုၵ်းဢူၺ်းလီ တေလႆႈၶေႃႈၵႄႈတွပ်ႇၸိူင်ႉႁိုဝ်

ၼႂ်းဝူင်ႈဝၢင်ႈၼႆႉ ၽူႈတႅၼ်းၾၢႆႇၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၾၢႆႇဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉ တေႁူပ်ႉထူပ်း ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ထႅင်ႈ တီႈမိူင်းၶႄႇ လူၺ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇ ငူပ်ႉငီႉၶဝ်ႈၵႄႈၸီႉၸမ်ႈၼႆ ဝူင်ႈပူၼ်ႉၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈလၢတ်ႈမႃး ဢိတ်းဢီႈယဝ်ႉ။

ၵဵဝ်ႇၵပ်းပၢင်သိုၵ်း1027 ဢၼ်ၵိုတ်းတိုၵ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵႂႃႇ မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 9 ဝၼ်း ၼၼ့်သေ ဢုပ်ႇဢူဝ်းတူၵ်းလူင်းၵၼ်ၼႆႉ ပွၵ်ႈၼႆႉ တေၸၢင်ႈပဵၼ် ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းၼႆ ဢွၼ်လၢမ်းထိုင်ၵၼ် ယူႇယဝ်ႉ။

တီႈပၢင်ၵုမ်ၵမ်းၼႆႉ ၾၢႆႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တေၸၢင်ႈလႆႈၶိုၼ်း တွၼ်ႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မၢႆ 1 ဢၼ် ၾၢႆႇမၢၼ်ႈဝႃႈ ရှမ်းပြည်နယ် (မြောက်ပိုင်း) အထူးဒေသ (၁) ၼၼ်ႉယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၸွင်ႇတေၸၢင်ႈပႃး ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်လူင်၊ ၵိဝ်ႇၵူတ်ႉပၢင်ႇသၢႆး ၼႂ်းတွၼ်ႈလိၼ်မူႇၸေႊ၊ မိူင်းငႄးလူင် ၼႂ်းတွၼ်ႈလိၼ်ၵူတ်ႉၶၢႆလႄႈ ၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ဢၼ် MNDAA မၵ်းမၼ်ႈ ပဵၼ်တွၼ်ႈလိၼ်ၶိုၵ့်တွၼ်း မၢႆ 1 ႁင်းၵူၺ်းသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တေၽွင်းငမ်းလူၺ်ႈ ပၵ်းပိူင်ၶေႃ ၶေႃၼၼ့်ႁိုဝ်ၼႆတႄႉ တေလႆႈပႂ်ႉတူၺ်းၵွၼ်ႇ။

ၼင်ႇႁူႉၵၼ်ယဝ်ႉ တွၼ်ႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မၢႆ 1 ဢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်း (နဝတ) ယၢမ်ႈပၼ်ၶဝ်ၼႆ့ ၵူၺ်းပႃး ၸႄႈဝဵင်းၵုင်း ၸၢင်ႉ၊ လၢဝ်ႇၵၢႆးလႄႈ မိူင်းၵူဝ်း ၼႂ်းတွၼ်ႈလိၼ် မူႇၸေႊၼၼ်ႉ။

တေၼပ်ႉတၢႆဝႃႈ ၶဝ်တိုၵ်းပေ့ယဝ့်လႄႈ တိုၼ်းပဵၼ်ၵႂႃႇ ၼႃႈတီႈၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃၶဝ်ယဝ်ႉၼႆတႄႉ ၶေႃႈထီႉၼိုင်ႈ – ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပွႆႇသုမ်းၼႃႈတီႈၼၼ်ႉ ၸွင်ႇၸႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်လႄႈ ၸွင်ႇမၼ်းမီး သုၼ်ႇမၵ်းတတ်းပၼ်လႆႈႁိုဝ်၊ ၶေႃႈထီႉသွင်- လူၺ်ႈဢမ်ႇဢဝ်ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းသေ တေၸူးဢဝ်ၸုမ်းသိုၵ်းဢွင်ႇပေႉပၢင်တိုၵ်းၶဝ် ပူင်တမ်းပၵ်းပိူင်ၽွင်းငမ်းၵႂႃႇ ၾၢႆႇလဵဝ်ၼႆႉ ၸွင်ႇငၢမ်ႇမႅၼ်ႈ ၸွမ်းလၢႆးၵၢၼ်ၾႅတ်ႊၻရႄႊလႄႈ တီႊမူဝ်ႊရေႊၸီႊ ဢၼ် ၵူႈၸုမ်းၸၢဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ႁပ်ႉယိုၼ်ပဵၼ် ပဝ်ႉမၢႆ ၵၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉယူႇႁိုဝ်၊ ၶေႃႈထီႉသၢမ် – ၸႄႈဝဵင်းဢၼ်မီးၼိူဝ် သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်း တေႃႇမိူင်း သိုဝ်ႉၶၢႆၵႃႉၸူးၵုၼ်ႇသိၼ်လႄႈ ၵႆႉလႅၵ်ႈၶူဝ်းၶွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတေႃႇၵၼ်ၼႆႉ ၸွင်ႇၸုမ်းသိုၵ်း ၸၵၸ (စကစ) ၸဵမ် တင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ တေၸၢင်ႈမၵ်းမၼ်ႈပၼ်လႆႈတႄႉႁိုဝ်ၼႆ ၸဵမ်ၸိူဝ်း ၼႆႉလႂ် တေလႆႈၼပ့်သွၼ်ႇ ၶႆႈၸႂ်ပႃးယဝ်ႉ။

တၢမ်တူဝ်မိူင်းၶႄႇၵေႃႈ ၸွင်ႇတေၶၢမ်ႇၼႃႈလူႉတေႃႇ ၽူႈတႃႉၶႅင်ႇမၼ်း ၸိူင်ႉၼင်ႇ ဢမေႊရိၵၼ်ႊလႄႈ ၸုမ်းမိူင်းဝၼ်းတူၵ်းဢိၵ်ႇ ဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ၊ ၵျပၢၼ်ႊၶဝ်သေ ႁဵတ်းႁွတ်းယဝ်ႉ ယိဝ်ႉၵႂႃႇငၢႆႈငၢႆႈ ယူႇၼႄႇ။

ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်၊ ပိူင်ယႂ်ႇမၼ်း ၸုမ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉၼႆႉ ႁူမ်ႈဝႃႈ ၸၢင်ႈၵဝ်းၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် သုၵ်ႉယုင်ႈဢူၼ်ဢုင်းသေ ပွႆႇႁႂ်ႈၵိတ်ႇၶွင်ႈၽွၼ်းပၢင်ႈ မၢၵ်ႈမီးမိူင်းၶႄႇယူႇၵေႃႈလၢႆးလႃႈ ပဝ်ႉမၢႆ ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးမၼ်းလႂ်၊ တၢင်းလူဝ်ႇၵၢၼ်မိူင်းမၼ်း တႃႇသုမ်ႇငုမ်းလႆႈ ၸုမ်းၸိုင်ႈမိူင်း ၾၢႆႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ လိုမ်လိၼ် ဢေႊသျိူဝ်ႊ (ASEAN) ၼၼ်ႉလႂ်သမ်ႉ တေလႆႈဢဝ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ သုၼ်ၵၢင်ပဵၼ်ယႂ်ႇၼႆ လူင်လိုမ်းဝႆႉဢမ်ႇလႆႈသႄႈ။

ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးတူၺ်းၾၢႆႇ TNLA ၼႆၸိုင် တေႃႈဝႃႈလႆႈၶဝ်ႈပႃး ၼႂ်းပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ်ယူႇၵေႃႈ တႃႇမၼ်းတေ လႆႈထႅင်ႈ သုၼ်ႇလီသူးလၢပ်ႈ တေဢမ်ႇပေႃးမီးသင်ၼမ်တႄႉတႄႉ။

ယၼ်တီႈၸုမ်းၸၢဝ်းၶဝ် ႁူမ်ႈတိုၵ်းပႅတ်ႈလႆႈ တပ့်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ၽိူဝ်ႇၶဝ်ၼႅတ်ႈပၢၵ်ႇလၢတ်ႈ လွင်ႈဢၢၼ်းပူၵ်းတင်ႈ ၸႄႈမိူင်းတဢၢင်းၼၼ့်လႂ်၊ ထိုင်တီႈဝႃႈ  ၶႂ်ႈဢၢင်ႈတင်ႈမိူင်းသဝ်းၶေႃႁင်းၵူၺ်းလႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးမႃးလႄႈ ပၼ်ႁႃ ဢၼ်လူဝ်ႇတေႃႇသူႈၵၼ်တင်း ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ မိူၼ်တင်း တင်ႈၸႂ်ၶၢႆ့ဝၢႆႇၸူး ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းယူႇၸွမ်း ၵၼ် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉပႅတ်ႈယဝ်ႉ။

ဢမ်ႇၵူၺ်းဝႃႈ တွၵ်ႉတႅၵ်ႉၽိတ်းမေႃးၵၼ်တင်း ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼင်ႇၵၼ် ၸိူင်ႉၼင်ႇ MNDAA ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ၊ KIA ၸုမ်းၶၢင်လႄႈ SSPP/ SSA ၸုမ်းတႆး ၸိူဝ်းၼႆႉလၢႆလၢႆ၊ ပၢႆမီးပႃးပၼ်ႁႃၸွမ်း ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇၸုမ်းပႂ်ႉပႃးၾိင်ႈထုင်းၸၢဝ်းၶၢင် ၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉၽၵ်းၵႃလႄႈ ၵေႃပွင် ၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ တၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်လႂ် ၵွၼ်ႇ။

 ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်ၵဵပ်းၶွၼ်ႇ တႃႈႁိူဝ်းၼွင်ငိုၼ်း၊ ၼွင်တဝ်း ဢၼ်  SSPP/ SSA တင်ႈၸႂ်ၸႅၵ်ႇပၼ်ၶဝ်မႃး ၼၼ့်ၵေႃႈ ဢၢင်ႈႁုပ်ႈႁဵတ်းပဵၼ် သုၼ်ႇလႆႈၶဝ်ၸုမ်းလဵဝ်ၼႆသေ၊ ထိုင်တီႈၵႂႃႇပၵ်းတပ့်၊ ၶုတ်းလုၵ်း ထႅၼ့် တၢင်းတူၵ်းၼမ့်မၢဝ်း တီႈတေႃႇၼႃႈၵၼ်တင်း ႁူင်းၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၾၢႆႇ မိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉၵွၼ်ႇ လႄႈ ၵမ်းလိုၼ်းမႃး ၸုမ်းႁူမ်ႇလူမ်ႈၾၢႆႇၶႄႇ ပေႃးလႆႈလိုပ်ႈႁေႃႈၵုၺ်ႉၵူၼ်ႇပႅတ်ႈတပ်ႉၶဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈ မီးထႅင်ႈ။

 ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၶွင်ႈၶမ်ၸိူဝ်းၼႆႈသေ TNLA ၼႆႉ ၼွၵ်ႈလိူဝ် ၵွတ်ႇဝၵ့်ဝႆ့ၼႃႈလိၼ် ဢၼ်မၼ်းၵုမ်းလႆႈ ယူႇၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၼၼ့် ၸွင်ႇတေၸၢင်ႈတုၵ်းယွၼ်းလႆႈထႅင်ႈ လူင်လၢင်ယူႇႁိုဝ်ၼႆ ပဵၼ်ၶေႃႈထၢမ် ဝႆ့ယဝ့်။

ပိူင်လူင်သုတ်းတႄ့ လိူင်ႈၶဝ်ၵုမ်းဝႆ့ သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ပွတ်းၵူတ့်ၶၢႆလႂ်၊ တင်းသၢမ်ၸုမ်း ႁူမ်ႈၵၼ်ၵုမ်းဝႆ့ လၢၼ်ႇပၢၵ်ႇႁႃႈလၵ်းၼၼ့်လႂ် သွင်ပိူင်ၼႆ့ ယူႇၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇလႄႈ ၾၢႆႇၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸွင်ႇတေသိုပ်ႇယိူၼ့်ယွၼ်ႇ ၸွမ်းၸႂ်ၵႂႃႇၼႃႈထႅင်ႈႁိုဝ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈတေပဵၼ် လိူင်ႈၶိုၵ်ႉၶၢႆး လမ်ႇလွင်ႈသုတ်း တႃႇဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉ တေလႆႈၵႄႈတွပ်ႇတႅတ်ႈတေႃး ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ၵမ်းၼႆႉ ယူႇ ယဝ်ႉ။

ပိူဝ်ႈတႃႇ ၸုမ်းရၶႅင်ႇ AA တႄႉၵေႃႈ ၵူၺ်းပဵၼ်ၶွင်ထႅမ်တီႈမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၵူၺ်းလႄႈ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၶႄႇ ၶဝ်ႈဢုပ်ႇတင်းၶဝ်ၵမ်းသိုဝ်ႈယူႇလႄႈ ၼွၵ်ႈလိူဝ်တူၺ်းတေႃႇ ပေႃႇလသီႇဢူၺ်းလီၼၼ်ႉ တေဝႆႉၽွၼ်းပၢင်ႈတပ်ႉမၼ်း၊ ၶိူဝ်းမၼ်း ပဵၼ်ယႂ်ႇထီႉၼိုင်ႈယဝ့်ၼႆ ယွၼ်းပၢႆးၼႄမွၵ်ႈၼႆႉသေ တေၶွတ်ႇယွတ်ႈၵွၼ်ႇဢေႃႈ။