မိူဝ်ႈလဵဝ် မီးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈတႆး “မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸိုင်ႈတႆး” FTS တင်ႈတႄႇၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 1 လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊလ် 2024 ထႅင်ႈ ၵမ်ႈၼိုင်ႈ။ ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈ 2005 ၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈတႆး ISG ဢၼ်ယူၵ်ႉဢဝ် ၸဝ်ႈသိူဝ်ၶၢၼ်ႇၾႃႉ လုၵ်ႈ ၸၢႆးလူင် ၸဝ်ႈၾႃႉယွင်ႁူၺ်ႈ ၶိုၼ်ႈမႃးယဝ်ႉ ၵမ်းၼိုင်ႈ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၵေႃႈယဵၼ်တဵတ်ႇၵႂႃႇ။
ၽွင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးၸိုဝ်ႈၵူၼ်းယၢမ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်လိုၵ်ႉၾိုၼ်ႉလၢႆၸဝ်ႈလၢႆၵေႃႉၶဝ်ႈမႃးပႃး ၼႂ်းၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ သေတႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၼႄၼမ်ႉၼႄတူဝ်သင်လႆႈ ၵမ်ႈၼမ် ႁူမ်ႈဝႃႈပဵၼ်ၽူႈယၢမ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်လၢႆးလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉမႃးၼႆၵေႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈၵူၼ်းၵႄႇၵမ်ႈပႃႈၼမ်ၵေႃႈႁင်းမၼ်း (လူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ တေဢမ်ႇၵၢဝ်ႇၼၢမ်း ၸိုဝ်ႈသဵင်ၶဝ်ၸဝ်ႈ ၵူဝ်ၸၢင်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်သႄႉၼႄးလူမဝ်ၵၼ်ႁိုဝ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸိုဝ်ႈသဵင်ၶဝ်ၸဝ်ႈသေႁၢႆလူႉသုမ်း ၵွပ်ႈဝႃႈ မၢင်ၸဝ်ႈ ၵေႃႈ လႆႈလပ်းတႃလိုမ်းမိူင်းၵႂႃႇယဝ်ႉ) လူၺ်ႈၵၢၼ်ဢၼ်ဝႃႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆၼၼ်ႉ ၵႂၢမ်းၶဝ်ႈၸႂ် လႄႈ ၾၢင်ႁၢင်ႈလၵ်းပိူင်ၵၢၼ်ၵေႃႇတင်ႈ တင်းတၢင်းဢဵၼ်းဢၢၼ်း ဢမ်ႇႁူႉပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်။
ၵူၼ်းမိူင်းသူၼ်ႇၼိုင်ႈ ႁူမ်ႈဝႃႈမီးၸႂ်ႁၵ်ႉၸၢတ်ႈလႄႈ ၶႂ်ႈလႆႈမိူင်းၵွၼ်းၶေႃယူႇမႅၵ်းမႅၵ်းၼၼ်ႉ ႁူႉထိုင်လွင်ႈၶႂ်ႈလႆႈ ၶႂ်ႈပဵၼ်ဢမ်ႇႁၢင်ႉယူႇယဝ်ႉ ၵွႆးၵႃႈဢမ်ႇလႆႈဝူၼ်ႉထိုင်လွၵ်းလၢႆးပိူင်ၵေႃႇတင်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ တၵ်းလႆႈ မီးပိူင်ၾၢင်ႁၢင်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ် ယူင်ႉသၢင်ႈပိူင်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈၵၢၼ် တင်းၵႂၢမ်းမၢႆဢၼ်ဝႃႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပွင်ဝႃႈႁိုဝ် လူင် ပွင်ၸိုင်ႈသမ်ႉ ထုၵ်ႇလႆႈပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် တင်းႁူႉ ၼမ်ႉၵတ်ႉၽူႈပဵၼ်ၽွင်းလူင်ၶဝ်မီးမွၵ်ႈၵႃႈႁိုဝ်။ ၵၢၼ်ၵေႃႇတင်ႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၼၼ်ႉ ပွင်ႇဝႃႈၵၢၼ်ၵေႃႇတင်ႈမိူင်းၼိုင်ႈလုၵ်ႈယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းသမ်ႉၶဝ်ႈၸႂ်ပွင်ႇၸႂ်မွၵ်ႈၵႃႈႁိုဝ် ၽူႈ ၵေႃႇတင်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶဝ် ၽွင်းလူင်ၶဝ် မီးၵၢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်း ၽွမ်ႉတၼ်းဝႆႉမွၵ်ႈၵႃႈႁိုဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ လီထတ်းဝူၼ်ႉ ၶႆႈၸႂ်ၼပ်ႉသွၼ်ႇတေၶပ်းၶိုင်ၸိူင်ႉႁိုဝ် ၵွပ်ႈဝႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တင်း ၶွမ်ႊပၼီႊမၼ်းပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်။
ၶွမ်းပၼီႊ ႁိုဝ် မုၵ်ႉၸုမ်းႁိုဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ လူၺ်ႈတူဝ်ၶိင်းၵေႃႉလဵဝ်လူင်းတိုၼ်းသေၵေႃႇတင်ႈၼႄႇ မီးပုၼ်ႈသူၼ်ႇ ႁူမ်ႈ ၵၼ်လၢႆၵေႃႉသေ ၵေႃႇတင်ႈလႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းၵေႃႈမီးၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်လၢႆလၢႆၾၢႆႇ ပိူဝ်ႈမီးၼမ်ႉ တွၼ်း ၽွၼ်းလႆႈတႃႇၶွမ်ႊပၼီႊလႄႈ ပေႃးပဵၼ်မုၵ်ႉမူႇၸုမ်းၾုင်ၵေႃႈ တၵ်းႁဵတ်းၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီပၼ် ၸိုဝ်ႈသဵင်မုၵ်ႉမူႇၸုမ်း ၵေႃ ၸွမ်းၼင်ႇ ဢဵၼ်းဢၢၼ်းလႄႈ လၵ်းၼမ်းၶွင်မၼ်း။
ၵွႆးၵႃႈ ပေႃးဝႃႈပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆၼႆႉ မၢႆထိုင်ၵၢၼ် ပူၵ်းပွင်ၽွင်းငမ်းၸိုင်ႈမိူင်းၼိုင်ႈလုၵ်ႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်ယႂ်ႇလူင် ၼၵ်း ၼႃတႄႉတႄႉယူႇယဝ်ႉ။ လူၺ်ႈလႆႈပိုင်ႈပႃး ၽူႈမီးတၢင်းႁူႉၵတ်ႉၶႅၼ်ႇလႅၼ်ၽၢႆ ၼႂ်းၵၢၼ်ပူၵ်းဝၢၼ်ႈပွင်မိူင်း ဢိၵ်ႇတင်း ၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းၸိုင်ႈမိူင်း ႁႂ်ႈမၢၵ်ႈမီးၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ။
ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈ 139 ပီ ၽွင်း 1885 ၼၼ်ႉဢင်းၵိတ်းၶဝ်ႈယိုတ်းဢဝ်လႆႈမိူင်းမၢၼ်ႈတင်း မိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉ တေႃႇမႃး ထိုင် 1887 ၵေႃႈ ၶိုၼ်ႈမႃးမိူင်းတႆးသေ ဢုပ်ႇၵိူဝ်းၵုမ်ၵၼ်တင်း ၸဝ်ႈၾႃႉတႆး မိူင်းလဵၵ်ႉမိူင်းယႂ်ႇ ၽွင်းၼၼ်ႉ မီ 45 မိူင်း (ဝၢႆး ၼၼ်ႉ ပဵၼ်မႃး 33 မိူင်း ယူႇယူႇၶိုၼ်းပဵၼ်မႃး 34 မိူင်း ၵွပ်ႈၶိုၼ်းႁုပ်ႈၶွၼ်ႈလၢႆလၢႆပွတ်းတွၼ်ႈႁူမ်ႈၶဝ်ႈပႃး မၢင်မိူင်းၵေႃႈ ပွႆႇပၼ်ပိူၼ်ႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ဝဵင်းသိူဝ် ပႃးၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၵဵင်းႁုင်ႈတင်းမိူင်းလႅမ်း ပၼ်ၶဝ်ႈပႃး ၵႂႃႇၼႂ်းမိူင်းၶႄႇသေ ၵဵင်းသႅၼ်ၵေႃႈ ပၼ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းမိူင်းထႆး)။
ၽွင်းၼၼ်ႉ ၵႅမ်ၽွင်းၸိုင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ(Lieutenant Governor of Murma) သိူဝ်ႊရေႊၵျီႊၼလ်ႊ ၶရႅတ်ႉၻွၵ်ႉ (Sir Reginald Craddock) လႆႈသူင်ႇ Mr. I.Lister ၵႂႃႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းတီႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မႃႊလေႊသျိူဝ်ႊ (Federated Malaysia States) ဢၼ်ယၢမ်ႈႁဵၵ်ႈၶၢၼ်ဝႃႈ မႃႊလေႊသိူဝ်ႊ (Malaysia)။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မႃႊ လေႊသိူဝ်ႊၵေႃႈ ယူႇတႂ်ႈဢင်းၵိတ်းလႄႈ မီးမိူင်း 6 မိူင်း လိတ်ႉသတိူဝ်ႊ (Lister) လႆႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းယူႇ 5 လိူၼ်ယဝ်ႉ ၸင်ႇမႃးလဝ်ႈယိုၼ်ႈ ၼႄသိူဝ်ႊၶရႅတ်ႉၻွၵ်ႉ။
ၶရႅတ်ႉၻွၵ်ႉ ၸင်ႇၶိုၼ်းဢဝ်မႃးလဝ်ႈယိုတ်ႈ ၼႄၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် တီႈဝဵင်းတွင်ၵီႈ (တူၼ်ႈတီး) မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 22 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် 1920 ဝႃႈ တေဢမ်ႇႁႂ်ႈၽွင်းၸိုင်ႈ (Governor of India) မႃးၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်းၼႆလႄႈ ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်ၵေႃႈ တေမီးဢမ်းၼၢၸ်ႈလိူဝ်ၵဝ်ႇၼႆသေ ၸင်ႇလႆႈတူၵ်းလူင်းၵၼ် ၵေႃႇတင်ႈၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်တႆး (Federated Shan States) မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 01/10/1922 မႃး။
ၸဝ်ႈၾႃႉတင်းသဵင်ႈၶဝ်ႈပႃး ၼႂ်းၶွၼ်ႊသီႊၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် (Federated Council) ဢၼ်ၽူႈၵွၼ်းမိူင်းတႆး (Commissioner of Shan States) ပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ။
ႁူမ်ႈဝႃႈ လႆႈၵေႃႇတင်ႈပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်တႆး (Federated Shan States) ယဝ်ႉၼႆၵေႃႈ ယင်းပဵၼ်မိူင်း ၸဝ်ႈ ၾႃႉ ဢၼ်ပူၵ်းပွင်ၽွင်းငမ်း မိူင်းၽႂ်မိူင်းမၼ်းယူႇလႄႈ မီးၶေႃႈလႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႆႉဝႃႈ တေႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ် တီႈဢေႇ သုတ်း 1 ပီ 1 ပွၵ်ႈ ႁႂ်ႈလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် ၼႆသေဝၢင်းတမ်းယူင်ႉသၢင်ႈ ငဝ်ႈၸိုင်ႈယိပ်းၵၢၼ်ဝႆႉ 6 ပိူင်။
1. ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ (Public Works) 2. ပၢႆးယူႇလီ (Health) 3. ပႃႇမႆႉ (Forestry) 4. ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ (Education) 5. ၾၢႆႇၾုၵ်ႇသွမ်ႈ (Agriculture) 6. ၵၢၼ်ပလိၵ်ႈငဝ်ႈငုၼ်း (Police)။
ငိုၼ်းတွင်းၸႂ်ႉၸၢႆႇ လုၵ်ႉတီႈ 3 ၾၢႆႇလႆႈမႃး 1. ဝေႃႇတိုင်းသၽႃႇဝ မိူင်းတႆး 2. ငိုၼ်းၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်သူင်ႇပၼ် 3. လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ၵမ်ႉၸွႆႈ( ဝၢႆးၼႆႉ လႅၵ်ႈလၢႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ငိုၼ်းဢၼ်ထုၵ်ႇလႆႈတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ)။
ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈငိုၼ်း ဢၼ်မိူင်းတႆး လႆႈတီႈမိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၸႅၵ်ႇပဵၼ် 2 တွၼ်ႈ ဢၼ်ထုၵ်ႇလႆႈလႄႈ ဢၼ်ထုၵ်ႇ ပၼ်။ ဢၼ်ၵိုတ်းလိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူင်းတႆးၸင်ႇလႆႈၸၢႆႇ။
ဢၼ်ထုၵ်ႇလႆႈမီး မိူၼ်ၼင်ႇ – 1. ၶွၼ်ႇၶူဝ်းသိၼ်ၵႃႉ ဢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈသူင်ႇၶဝ်ႈမိူင်းတႆး 2. ၶွၼ်ႇၼမ်ႉတွၼ်း ဝေႃႇ ငိုၼ်းၼမ်ႉတူႈ 3. ၼမ်ႉတွၼ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢၼ်လႆႈတီႉၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇရူထ်ႉၾႆးၼႂ်းမိူင်းတႆး။
ဢၼ်ထုၵ်ႇလႆႈပၼ် ၸိူင်ႉၼင်ႇ – 1. ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ မိူင်းတႆး (မိူင်းတႆးမီးၵွင်တပ်ႉ သိုၵ်း 2 တပ်ႉၵွင်) 2. ၵႃႈ ၸႂ်ႉၸၢႆႇၵၢၼ်ပၢႆးၼွၵ်ႈမိူင်း 3. ၵၢၼ်ၸႂ်ႉၸၢႆႇႁဵတ်းငိုၼ်းၶႅပ်းတႅင်းၵႃး(ငိုၼ်းရဵၼ်) ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၼႂ်းပီ 1940 – 41 ငိုၼ်းထုၵ်ႇလႆႈ 5,888,000 ထႅပ်ႇ ငိုၼ်းထုၵ်ႇပၼ် 2,382,000 ထႅပ်ႇ ငိုၼ်းၵိုတ်း 3,506,000 ထႅပ်ႇ။
ငိုၼ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢီးလူၵူၼ်းမိူင်းတႆးလႄႈ ၵမ်ႉၸွႆႈ (Subsidies) ပဵၼ်ငိုၼ်းဢၼ် ထုၵ်ႇလႆႈၸၢႆႇပၼ် (Liabilities) ၼၼ်ႉၵွႆး။
ၵၢၼ်ၵေႃႇတင်ႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆႉ ပေႃးဢမ်ႇမီးမိူင်း တေဢဝ်မိူင်းလႂ်ပဵၼ်ငဝ်ႈၸိုင်ႈ တေဢၢင်ႈလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်လူင် ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းမိူင်းၼၼ်ႉ ၸွင်ႇၵူၼ်းမိူင်း မိူင်းၼၼ်ႉ ႁပ်ႉႁွင်းၵမ်ႉထႅမ် ၸွင်ႇမီးဢမ်းၼၢၸ်ႈၶပ်းၶိုင်ႁဵတ်းသၢင်ႈ ၼႃႈၵၢၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းသင်လႆႈ တေႁဵတ်းသင် ၸွႆႈသင်ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၸိူင်ႉႁိုဝ် တေပူၵ်းပွင်ၵူၼ်းမိူင်းၸိူင်ႉ ႁိုဝ် တေၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းၸိူင်ႉႁိုဝ် ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ တၵ်းမီးမိူင်းလုၵ်ႈ ၸုမ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈ ၾႃႉႁပ်ႉႁွင်း ၵမ်ႉယၼ် လိူဝ်ၼႆႉ ယင်းမီးထႅင်ႈတင်းၼမ်တင်းလၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ တေႃႉတႄႉပဵၼ်ၼမ်ႉၸိမ်ႉၼမ်ႉၸမ်ႈပိူၵ်ႇၼွၵ်ႈ မၼ်းၵွႆး တေႃႈၵၢၼ်ယူႇႁူမ်ႈၸွမ်း မၢၼ်ႈၼႂ်းပိူင်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်မီးလၵ်းမီးပိူင် ၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းၸိုင်ႈမိူင်း ယင်း ဢမ်ႇၶိုတ်းတၼ်းလဵမ်ႇၶူမ်းၶူတ်းမွင်ႉၶွင်မၢၼ်ႈ ႁူမ်ႈႁူမ်ႈဝႃႈ ယၢမ်းမီးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်တႆး မႃးမိူဝ်ႈ 1922 ၵေႃႈလီ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတႆး ISG 2005 မႃးယဝ်ႉၵေႃႈလီ ၵမ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးၵၢၼ်ၵေႃႇတင်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈတႆး FTS ထႅင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ပေႃးၵၢၼ်ၵေႃႇတင်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈတႆးငၢႆႈမိူၼ်ၼႆ မိူင်းတႆးမီးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈလႄႈ ၵွၼ်းၶေႃၸဵမ်လႂ်ယဝ်ႉ မိူဝ်ႈပၢၼ် တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းတႆး MTA ဢၼ်ၶုၼ်သႃႇဢွၼ်ႁူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးတင်းၵူၼ်းၵၢၼ်မိူင်းလႄႈ မီးတင်းတပ်ႉသိုၵ်း မီးၵွင်ႉႁႅၼ်ႇ ၼဵပ်ႉမီးငႃးလႅမ်ၶူမ်းၽၢႆယိင်ႈယႂ်ႇႁႅင်းလူင်သေ ၵေႃႇတင်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမိူင်းတႆးၵွၼ်းၶေႃမႃးယဝ်ႉ လိုၼ်းသုတ်းၵေႃႈၵူၼ်ႇပင်းလူမ်ႉလႅဝ်။
ၵဵဝ်ႇလွင်ႈၵၢၼ်ႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈသေမီးၸႂ်လုၵ်ႉႁိုၼ်ႇတိုၼ်ႇသၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈမႃးႁၢပ်ႇႁၢၼ်ၼႃႈၵၢၼ်ၶႂ်ႈပူၵ်းပွင်ၸိူဝ်ႉ ၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း ႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၶိုတ်းတၼ်းဝၢၼ်ႈပိူၼ်ႈမိူင်းပိူၼ်ႈလႄႈ မီးလွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈ ၶိုတ်းမိုဝ်ႉ ၶိုတ်းယၢမ်း ၼႂ်းၵၢၼ် တႃႇမိူင်းတႆးၼၼ်ႉ တိုၼ်းပဵၼ်ၵၢၼ် လီယူၵ်ႉယွင်ႈၵုၼ်းမုၼ်ယူႇယဝ်ႉ ၵွႆးၵႃႈပေႃးဢမ်ႇမီး ၵၢၼ်ဝူၼ်ႉလိုၵ်ႉႁွပ်ႈၶွပ်ႈမီးၽႅၼ်ၸိုင် တၢင်းႁဵတ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တေလူမ်ႉလႅဝ်ၵူၼ်ႇပင်းသေ တေမိူၼ်လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇ ႁဵတ်းလဵၼ်ႈလၢတ်ႈလဵၼ်ႈလႄႈ တေထုၵ်ႇလူလၢႆ မူတ်းလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၼႂ်းတူဝ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉၵွႆး။