Monday, April 29, 2024

လွင်ႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်

Must read

တႃႇတေၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၼႂ်းပိူင်ပိုင်းၸိုင်ႈမိူင်း 1947 ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈမၵ်းတမ်းဝႆႉတီႈၶေႃႈမၢႆ

မတ်ႉတႃ – 201    ၼႂ်းပၵ်းပိူင်(ဢုပတေႇ) ပိူင်ပိုင်းၼႆႉလႄႈသင် ဢိင်ၼိူဝ်ၶေႃႈ 199 ၼႂ်းပၵ်းပိူင်(ဢုပတေႇ) မီးပၵ်းပိူင် (Act) ဢၼ်သၽႃး(ပႃႊလီႊမၼ်ႊ) မၵ်းမၼ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉလႄႈသင် ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေဢၼ်ၸီႉၸမ်ႈ ၼႄဝႆႉတၢင်ႇၸိူဝ်ႉတၢင်ႇပိူင်ၸွမ်းၼင်ႇလၵ်းမၢႆၶေႃႈၼွင်ႇမတ်ႉပႃႈတႂ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉသေၵူႈၸႄႈမိူင်းမီးသုၼ်ႇလႆႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်။

- Subscription -

မတ်ႉတႃ – 202    သုၼ်ႇလႆႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၼႆႉ တေဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းႁဵတ်းသၢင်ႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်း 10 ပီ ၼပ်ႉတင်ႈတႄႇ ဝၼ်းမၵ်းမၼ်ႈပိူင်ပိုင်းၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉၵႂႃႇ။

မတ်ႉတႃ – 203    (1) ၸႄႈမိူင်းဢၼ်ၶႂ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်း သုၼ်ႇလႆႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၼႆႉ တေလႆႈယိပ်းမၼ်ႈဢဝ်ၵၢင်ၸႂ်ၶွင်ႊသီႊ ၸႄႈမိူင်းၼၼ်ႉတႅပ်းတတ်းမၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ ပေႃးၽူႈၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၶွင်ႊသီႊၸႄႈမိူင်းၼၼ်ႉတင်းသဵင်ႈ ဢမ်ႇယွမ်းသေ သွင်ပုၼ်ႈၼႂ်းသၢမ်ပုၼ်ႈၽွမ်ႉလႆႈၸႂ်ၵမ်ႉထႅမ် ၸင်ႇလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ၶေႃႈတႅပ်းတတ်း မၵ်းမၼ်ႈတႅတ်ႈၼႅတ်ႈ။

                           (2) ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၸႄႈမိူင်း   ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၼႆႉ တေလႆႈဢဝ်ၶေႃႈတႅပ်းတတ်းၶွင်ႊသီႊ ၸႄႈမိူင်း ၼၼ်ႉပွင်ႇလႅင်းတၢင်ႇထိုင်ၸွမ်ၸိုင်ႈ ၸိုင်ႈမိူင်းသေယဝ်ႉ ဢဝ်ၽိုၼ်မိူၼ်ၶေႃႈတႅပ်းတတ်းၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈ တႄႉမၼ်း – ဢၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈၶွင်ႊသီႊၸႄႈမိူင်းႁၼ်လီႁပ်ႉႁွင်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းဝႆႉၼၼ်ႉ သူင်ႇၵိုၵ်း ပႃးၸွမ်း။

မတ်ႉတႃ – 204 ၸွမ်ၸိုင်ႈၸိုင်ႈမိူင်းသမ်ႉတေလႆႈၶေႃႈပူင်တီႈၸႄႈမိူင်းဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၼၼ်ႉႁႂ်ႈၶိုင်ပွင်ပၢင်ယင်ႇၵၢင် ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း တွၼ်ႈတႃႇႁႂ်ႈႁူႉၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းတႅတ်ႈတေႃးလီငၢမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင်(ဢုပတေႇ) ပိူင်ပိုင်းၸိုင်ႈမိူင်းတႂ်ႈၼႆႉသေ ဝၢႆးသေမိူင်းတႆးလႆႈယူႇႁူမ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် 10 ပီ ယဝ်ႉႁၼ်ဝႃႈ ဢမ်ႇမီးၽွၼ်းလီတႃႇမိူင်းတႆးသင် ၵွႆးမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၽွၼ်းလီမိူင်းတႆးၼႆၸိုင် မိူဝ်ႈတဵမ် 10 ပီယဝ်ႉ ၵေႃႈ ၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်သေပူၵ်းတင်ႈပဵၼ်မိူင်းၵွၼ်းၶေႃလႆႈယူႇၼႆယဝ်ႉ။

လူၺ်ႈၶေႃႈၼႆႉလႄႈ တင်ႈတႄႇလႆႈၵွၼ်းၶေႃ 1948 တေႃႇပေႃးထိုင် 1958 – 10 ပီယဝ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်လႆႈ မိူဝ်ႈႁၼ်ဝႃႈတႃႇတေၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇတင်ႈမိူင်းတႆးၵွၼ်းၶေႃႁင်းၶေႃၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးတိုဝ်ႉတၢင်းယဝ်ႉ ၼႆလႄႈ ၸဝ်ႈၼွႆႉ (သေႃးယၼ်ႇတ) ၸင်ႇၵေႃႇတင်ႈတပ်ႉၵွင်သိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ်ၶိုၼ်ႈမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21 လိူၼ်မေႊ 1958 ။

ၽိူဝ်ႇထိုင်မႃး 1962 ၵွင်သိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼေႇဝိၼ်းဢၼ်ႁူဝ် ယိုတ်းဢဝ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ယူႇတႂ်ႈ ၵွင်တပ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇပႅတ်ႈလုမ်းလုမ်းသေ တိၺွပ်းဢဝ်ၽူႈၼမ်းတႆးသႂ်ႇၶွၵ်ႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈထုၵ်ႇၶႃႈႁႅမ်ဢဝ်တၢႆ ၽဵဝ်ႈလၢင်ႉပႅတ်ႈၶုၼ်တႆး ၽူႈၼမ်းတႆးလႄႈႁိပ်ႇႁႅတ်ႉဝိပ်ႇငႅၼ်းတဵၵ်းတဵင်ႁဵတ်းႁႂ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၵူၼ်ႇပင်း လူမ်ႉၸူမ် လူတ်းလူင်းယူႇၶိူဝ်းၶိူဝ်း။

ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ မိူဝ်ႈဢုပ်ႇၵၼ်တီႈပၢင်လူင်ၼၼ်ႉ မီးၶေႃႈတႅပ်းတတ်းဝႆႉ  ပေႃးမိူင်းၵွၼ်းၶေႃယဝ်ႉ ယၢမ်းလႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ တိုၼ်းမီးသူၼ်ႇၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၵူႈမိူဝ်ႈၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ၶေႃႈၼႆႉဢွင်ႇသၢၼ်းဢမ်ႇဢဝ်သႂ်ႇပႃးၼႂ်းၶေႃႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ လိၵ်ႈ ႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်သေဝႃႈ “ပေႃးၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈပိူင်ပိုင်းၸိုင်ႈမိူင်းၸင်ႇၵွႆႈဢဝ်ၵႂႃႇသႂ်ႇၼႂ်းၼၼ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။

တီႈတႄႉမၼ်းပေႃးပဵၼ်ၶေႃႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇၼႆ ဢမ်ႇၸၢင်ႈသိၵ်ႇယႃႉပႅတ်ႈလႆႈ မိူဝ်ႈဢဝ်ၵႂႃႇသႂ်ႇပႃးၼႂ်းပိူင်ပိုင်းၸိုင်ႈမိူင်းၼႆ မၼ်းၵေႃႈပိၼ်ႇပႅင်လႅၵ်ႈလၢႆႈၼႂ်းမိုဝ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸုပ်ႈလႂ်ၸုပ်ႈၼိုင်ႈလႆႈၵူႈမိူဝ်ႈ။ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈတေၸၢင်ႈထုၵ်ႇ သိၵ်ႇယႃႉပႅတ်ႈ ပေႃးသိုၵ်းယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈမိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈလႆႈ။ ဢမ်ႇဝႃႈမိူင်းလႂ် ပႃးသိုၵ်းယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈၼႆ ၶဝ်တၵ်းသိၵ်ႇယႃႉပႅတ်ႈပိူင်ပိုင်းၵဝ်ႇဢၼ်မီးယူႇၼၼ်ႉၵူႈၽိုၼ် ပိူဝ်ႈလူပ်းလၢင်ႉပႅတ်ႈတၢင်းၽိတ်းၶဝ်။ ယွၼ်ႉၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈၼေႇဝိၼ်းႁုပ်ႈယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈ မၼ်းၵေႃႈသိၵ်ႈယႃႉပႅတ်ႈပိူင်ပိုင်းၸိုင်ႈမိူင်း 1947 သေ ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈၶိုၼ်ႈမႃး မႂ်ႇတႃႇၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼေႇဝိၼ်း တေပူၵ်းပွင်ၽွင်းငမ်းလုမ်းလုမ်းမႃး ယၢဝ်းၼၢၼ်းတင်းႁိုင်။

မိူဝ်ႈလဵဝ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁဝ်းသုၵ်ႉသၵ်ႉလႄႈ ႁူမ်ႈဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်လီၸႂ်ဝၢၼ်သေ ဢႃႈပၢၵ်ႇလၢတ်ႈမႃးဝႃႈ ႁဝ်းတေ ဢဝ်ပိူင်ပိုင်းၸိုင်ႈမိူင်း 1947 ၶိုၼ်းမႃးၸႂ်ႉ သင်ဝႃႈၽႂ်ယင်းၶႂ်ႈၽၢတ်ႈဢွၵ်ႇယူႇၼႆ ႁႂ်ႈႁဵတ်းၸွမ်းမတ်ႉတႃ 201, 202, 203, 204 ၶွင်ပိူင်ပိုင်းၸိုင်ႈမိူင်း 947 ၼႆၵေႃႈ တႃႇတေၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၼၼ်ႉယင်းတိုၵ်ႉပဵၼ်ပၼ်ႁႃလူင် မိုတ်ႈမိုၵ်း တိုပ်းတၼ်ယူႇသီၼႃႈၾႃႉပႅတ်ႇၼႃႈမိူင်း။

ၸိူင်ႉႁိုဝ်လႄႈဝႃႈၼၼ်ၼႆလွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉတေလႆႈဢုပ်ႇထဵင်ၵၼ်ၼႂ်းသၽႃးတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈလူးၵွၼ်ႇ တႃႇတေႁႂ်ႈလႆႈ သဵင်ၵမ်ႉထႅမ်ၽူႈတႅၼ်းသၽႃး 2 ၼႂ်း 3 ပုၼ်ႈၼၼ်ႉ တေၵႂႃႇဢဝ်သႅင်ၽူႈတႅၼ်း တီႈလႂ်မႃးယူၵ်ႉမိုဝ်း ၵမ်ႉထႅမ်ပၼ် ႁဝ်း လိူဝ်သေၼၼ်ႉတေဢဝ်သဵင်ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းလႂ်တီႈလႂ်မႃးၵမ်ႉထႅမ်ပၼ်ႁဝ်းႁႂ်ႈလႆႈၶိုင်ႈလိူဝ် တၢမ်လၵ်း ၵၢၼ်ပိူင်ပိုင်း 1947 ၼၼ်ႉၵွႆးၵွၼ်ႇလႃႈ။ ၵွပ်ႈဝႃႈမိူဝ်ႈလဵဝ်သၽႃးၵေႃႈဢမ်ႇမီး ၽူတႅၼ်းၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈဢမ်ႇမီး။

ၵွႆးၵႃႈငဝ်းလၢႆးၸိူင်ႉၼၼ်ၵေႃႈ ပူၼ်ႉၽၢၼ်ႇမႃးယဝ်ႉ ယၢမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ပေႃးၵူၼ်းမိူင်းတႆး ဢမ်ႇၽွမ်ႉၵၼ် ဢမ်ႇပဵၼ် ၼမ်ႉၼိုင်ႈၸႂ်လဵဝ်ၵၼ် တိုၵ်ႉတႅၵ်ႇယႅၵ်ႈၵၼ်ပဵၼ်ၵဝ်ပဵၼ်မႂ်း ယင်းတိုၵ်ႉၶႂ်ႈမီးၼႃႈလိၼ်မုၵ်ႉၵဝ်ၾုင်မႂ်းႁင်းၶေႃ ၶႂ်ႈဝႅင်ႇ ယႅၵ်ႈပူၵ်းပွင်ၼႃႈလိၼ်ႁင်းၽႂ်မၼ်းၶေႃၶေႃလႄႈၶႂ်ႈတင်ႈမိူင်းၵွၼ်းၶေႃသူၼ်ႇၽႂ်သူၼ်ႇမၼ်းယူႇၼၼ်ႉပိူင်လဵဝ်ၵွႆးတႄႉ ႁဝ်းတၵ်းတေဢမ်ႇပူၼ်ႉလႆႈတူင်ႇဝူင်း ဢုၿၢတ်ႈလူင်ပၼ်ႁႃၵၢၼ်ၶဵၼ်ႇၶႃႈၵၼ် သိုၵ်းၼႂ်းၵၢင်မိူင်းၵႂႃႇထႅင်ႈ မိူဝ်းၼႃႈၶၢဝ်းယၢဝ်းလႄႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၵေႃႈတေတူၵ်းယူႇတႂ်ႈပၢင်တိုၵ်းဢၼ်ဢမ်ႇမုင်ႈမွင်း ဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈသင် ယွၼ်ႉမၼ်းၵွႆးဢမ်ႇၵႃး သုမ်းပႃး ၶူဝ်းၶွင်ငိုၼ်းၶမ်း တုၵ်ႉယၢၵ်ႈၵပ်ႉၵိၼ်းၶၢၼ်ၸႂ် ဢိုပ်းယၢပ်ႇ ၵွတ်းၽၢၼ်လိူဝ်ၵဝ်ႇ။

ယွၼ်ႉၼႆၵၢၼ်တေလႆႈၵွၼ်းၶေႃလႄႈ ၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၼိုင်ႈလုၵ်ႈၵၢပ်ႈပၢၼ်ၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇငၢႆႈမိူၼ်ၸႂ်ထၢင်ႇ။ ၵၢၼ်လႆႈလူၺ်ႈလွင်ႈထုၵ်ႇၸွမ်းပိူင်မိူင်းၶွင်လူၵ်ႈ ဝၢႆးသိုၵ်းလူၵ်ႈ(လုမ်ႈၾႃႉ) ပွၵ်ႈ 2 ၵေႃႈလီ ဝၢႆးသူဝ်ႊဝဵတ်ႉတႅၵ်ႇ  1991 သေၵႂႃႇတင်ႈမိူင်းၵွၼ်းၶေႃႁင်းၽႂ်မၼ်းၵေႃႈလီ ဝၢႆးတိမေႃႊရ်တႃဝၼ်းဢွၵ်ႇ(Timór-Leste ) လႆႈၵွၼ်းၶေႃ မိူဝ်ႈဝၼ်း တီႈ 20 လိူၼ်မေႊ 2002 ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လူၵ်ႈလႄႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ႁူႉႁၼ်ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၵွႆးၵွႆးလႄႈ မိုၼ်ႈငၢႆႈ ၵႂႃႇလူၺ်ႈလီ။

ႁူမ်ႈဝႃႈၼၼ်သေတႃႉၵေႃႈ ၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်ၽွင်းငမ်းၸိုင်ႈမိူင်းလႂ်မိူင်းၼၼ်ႉလႄႈ ၵၢၼ်ဢဝ်မိူင်းၵွၼ်းၶေႃၼၼ်ႉ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ မီးၵၢၼ်တႃႇႁပ်ႉႁွင်းပၼ်လႆႈမိူဝ်ႈ 2 ၽၢႆႇတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်သေတႃႉၵေႃႈ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈ လုမ်ႈၾႃႉဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇၸိမ်သႄႇႁတ်ႉႁႅတ်ႈႁႂ်ႈႁဵတ်းၸွမ်းၵႂၢမ်းသင်ႇၶွင်ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉလႆႈၵွႆးပႆႇပေႃး ဢမ်ႇ ဝႃႈလၢႆးၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်ၽွင်းငမ်းလူၺ်ႈလွၵ်းပိူင်ၻီႊမွၵ်ႉၶရေႊသီႊၵူၼ်းမိူင်း ႁိုဝ်  လွၵ်းပိူင်းၻီႊမွၵ်ႉၶရေႊသီႊၸိူဝ်ႉ ၸၢတ်ႈ ႁိုဝ် လွၵ်းပိူင်ၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိသ်ႉၵေႃႈယဝ်ႉ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉဢမ်ႇၸၢင်ႈတေယုင်ႈၵဵဝ်ႇဝိပ်ႇငႅၼ်းလႆႈ။

ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ႁူမ်ႈဝႃႈမိူင်းတႆးၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈသေတႃႉ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸိုင်ႈတႆးၵေႃႈ ဢမ်ႇပႆႇၸႂ်ႈ မိူင်းၵွၼ်းၶေႃ တိုၵ်ႉပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ယူႇတႂ်ႈၵမ်မိုဝ်း ၸဝ်ႈဢမ်းၼၢၸ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ(မိူင်းၶိုၼ်ႈ) ယူႇၵွႆးလႄႈ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၶိူဝ်းၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁဝ်းတေႁဵတ်းသင် ပႆႇၸၢင်ႈႁဵတ်းသင်လႆႈ ပႆႇမီးဢမ်းၼၢၸ်ႈ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ယူႇတႂ်ႈမိုဝ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈတေႁဵတ်းသင်လႆႈတႄႉတႄႉ ဢမ်းၼၢၸ်ႈဢၼ်မီးယူႇၼၼ်ႉ ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဢမ်းၼၢၸ်ႈဢၼ်ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်တေမႃးၸႅၵ်ႇမိူင်းတႆးလႆႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ်မၼ်းတေမႃးၸႅၵ်ႇၼႃႈ လိၼ်ပၼ်ၸုမ်းၼၼ်ႉၸုမ်းၼႆႉၼႆၼၼ်ႉ ႁဵတ်းဢမ်ႇလႆႈ ပၼ်ႁႃၶွင် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးဢၼ်ပဵၼ်ၵူၼ်းပိုၼ်ႉမိူင်းတႄႉတႄႉၼၼ်ႉၵွႆးမီးဢမ်းၼၢၸ်ႈၸတ်းၵၢၼ်ၵၼ်ႁင်းၵွႆး။

ပိူင်လူင်မၼ်း ၸူဝ်ႈယၢမ်းၼင်ႇၼႆ ႁဝ်းထုၵ်ႇလႆႈႁူမ်ႈၵၼ်ပဵၼ်ၼမ်ႉၼိုင်ႈၸႂ်လဵဝ်ၵၼ် ဢဝ်ၶိုၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸိုင်ႈ တႆးယဝ်ႉသေၵွၼ်ႇ မိူဝ်ႈမၼ်းမႃးတူၵ်းၼႂ်းမိုဝ်းႁဝ်းၶိုၼ်းယဝ်ႉ ႁဝ်းၸင်ႇမီးဢမ်းၼၢၸ်ႈတဵမ် ႁဵတ်းသင်လႆႈလွတ်ႈ လွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်းႁင်းႁဝ်းလႄႈ တမ်းဝၢင်းၵမ်ႊၸႃးတႃၶွင်ႁဝ်း။

မွၼ်းၶိူဝ်း

20240106

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း