ဝၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်လႄႈ ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ယၢမ်းလဵဝ်  

ဝၼ်းတီႈ 12/2/2024 ၼႆႉ တူၵ်းမႅၼ်ႈ ဝၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၶွပ်ႈတဵမ် 77 ပီ ၊ ပဵင်းဢႃယုၸူဝ်ႈပၢၼ်ၵူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ၵေႃႇတင်ႈမီးမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 77 ပီၼႆႉ ႁူမ်ႈတုမ် မၼ်ႈၵႅၼ်ႇၵိုမ်းမွၵ်ႈႁိုဝ်၊ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵတ်းယဵၼ်ႁိၼ်ႉၼွၼ်းမွၵ်ႈႁိုဝ်ယဝ်ႉ ။ ပေႃးမႃးထတ်းသၢင်လဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းပိုၼ်းၸိုင် ဢမ်ႇႁၼ်မီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈသင်မႃး မိူင်း ႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ယႂ်ႇၵႂၢင်ႈမႃးထႅင်ႈၵူၺ်း။ ပဵၼ်ယွၼ်ႉသင်လႃႇပေႃးၼႆၸိုင် – ယွၼ်ႉၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ဢမ်ႇႁဵတ်း ၸွမ်းလိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ (လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်) ဢၼ်ယူႇတီႈ ၽူႈၼမ်းတႆး၊ ၶၢင်၊ ၶျၢင်း၊ ယၢင်း ၽွမ်ႉလႆႈ ၸႂ် ဝႆႉ တႃႇၵေႃႇတင်ႈ မိူင်း ႁူမ်ႈတုမ် ၼၼ်ႉလႄႈ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းႁပ်ႉႁူႉႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢမ်ႇၸိုၼ်ႈၸၢင်ႈ – ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၽူႈၼမ်းတႆးဢွၼ်ၵၼ်လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။  

ယူႇတီႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးလႄႈ ၽူႈတူင်ႉ ၼိုင် ၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းတႆးဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉသမ်ႉ ႁၼ်ထိုင်ၼိူဝ် ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ 12 ဝၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်တႄႇသၼ်ႇထေႇမႃးတီႈ ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ 7 ဝၼ်း ဝၼ်းမိူင်းတႆးၼၼ်ႉ ၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ၸွင်ႇသမ်ႉပဵၼ်မႃးၼင်ႇယိူင်းဢၢၼ်းငဝ်ႈငႃႇဝႆႉယူႇႁိုဝ် ။

ပိူင်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢမေႊရိၵၼ်ႊ (Presidential Government)

ၸၢႆးၸၢမ်ႇၺုၼ်ႉ (ၵူၼ်းၼုမ်ႇၽူႈတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း)

ပဵၼ်ဝၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းမိူင်းသၼ်လွႆလႄႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းထုင်ႉလိၼ်ပဵင်း ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးၸၢဝ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႈ၊ တႆး၊ ၶၢင်၊ ၶျၢင်း ႁူမ်ႈၵၼ် ဢဝ်လွတ်ႈလႅဝ်းတႂ်ႈ colony ဢိင်းၵလဵတ်း မိူဝ်ႈပီ 1947 February ဝၼ်းတီႈ 12 ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဢဝ်လွတ်ႈလႅဝ်း တီႈဢိင်းၵ လဵတ်ႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းဢမ်ႇမီးဝႃႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၽႂ်ယႂ်ႇသေၽႂ်၊ ပေႃးဢဝ်ပိူင်ၾိင်ႈတႅတ်ႈၾႅတ်ႊတရႄႊ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ဝႃႈၸိုင် ၽႂ် ၵေႃႈမီးမိူင်းလႄႈ ႁႅင်းပၢၼ်ႇပွင် ႁင်းၽႂ်မၼ်းသေမႃးႁူမ်ႈၵၼ်ယဝ်ႉ။ 

မိူဝ်ႈတႄႇဢဝ် လွတ်ႈလႅဝ်းတီႈတႂ်ႈၵူဝ်ႇလူဝ်ႇၼီႇ ဢိင်းၵလဵတ်ႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းပဵၼ်ပိူင်ၾၢင် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၾႅတ်ႊတရႄႊသေ တႃႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးမႃးသမ်ႉ ပဵၼ်ပိူင်ၾၢင် မိူင်းႁုပ်ႈတုမ် (Unitary Country) ဢၼ်လေႃး ပိူင်ဢုပ်ႉပိူင်ႇၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ (Dictatorship) ဝႆႉၼႆ လႆႈႁၼ်ထၢင်ႇၸႅင်ႈလီယူႇ။ ယွၼ်ႉသင်ၼႆ ႁႅင်းပၢၼ်ႇပွင်လႄႈ ပိူင်ငဝ်ႈပိုၼ်ႉမိူင်း (constitution) တင်းသဵင်ႈၼႆႉ ယူႇၾၢႆႇတႂ်ႈၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်သုၼ်ႇယႂ်ႇ (majority) ဝႆႉလုမ်းလုမ်းၼႆ လႆႈႁၼ်ၼင်ႇၼၼ်။

ယူႇတီႈၸဵင်ႇၶႃႈၶႂ်ႈပဵၼ်သေ ဢၼ်ၵိုင်ႇလီပဵၼ်ၼၼ်ႉ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ ၵိုင်ႇပဵၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၾႅတ်ႊတရေႊ လႄႈ ပိူင်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢမေႊရိၵၼ်ႊ (Presidential Government) ယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ယၢမ်းလဵဝ် မီးၸၢဝ်း ၶိူဝ်းလၢၵ်ႇလၢႆလႄႈ ၾိင်ႈထုင်းလၢၵ်ႇလၢႆ ယူႇႁူမ်ႈၵၼ်ဝႆႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၵိုင်ႇလီမီးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ (ၸိုင်ႈမိူင်း)လႄႈ မိူင်း/တိူင်း (Federal and State Government) ဢၼ်မီးႁႅင်းပွင်ၵွၼ်းၵိူင်ႈ (Checks and Balances) သေ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ် ၼပ်ႉထိုဝ်တေႃႇသုၼ်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းသေ ဢုပ်ႇပိူင်ႇၸိုင်ႈမိူင်းၵႂႃႇၶႃႈယဝ်ႉ။

ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼမ်လႄႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီဢဝ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်သေၵေႃႇတင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်

ၼွင်ႉယုမ်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး

ဝၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းတီႈဢၼ်လၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်း ႁူမ်ႈၵၼ် တႅပ်းတတ်းမၵ်းမၼ်ႈၵၼ်မႃး။ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈမီးၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်လဵဝ်ၵူၺ်းယူႇဝႆႉ ယွၼ်ႉမီးလၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်းယူႇႁူမ်ႈသၢင်ႈ မႃးၸွမ်းၵၼ်ဝႆႉၶႃႈဢေႃႈ။

ယၢမ်းလဵဝ် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ ယူႇတီႈႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁၼ်တႄႉ ပဵၼ်မိူင်းတီႈဢၼ် ဢမ်ႇၵတ်းယဵၼ်ၼိမ်သဝ်း ပဵၼ်ၽိုၼ်း ပဵၼ်ၾႆးမႃးတႃႇသေႇ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵတ်းယဵၼ်လႄႈ ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်လႄႈ တီႈဢမ်ႇလႆႈမီးလွင်ႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၸိူင်ႉၼႆ။

မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉမီးလၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်း ယူႇႁူမ်ႈၵၼ်ဝႆႉတင်းၼမ်လႄႈ ႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်ဢၼ်ဝႃႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႈ ႁႂ်ႈ မၢၼ်ႈၽွင်းငမ်း မိူင်းတႆးၵေႃႈ ႁႂ်ႈတႆးၽွင်းငမ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ မီးပၼ်ႁႃ သင်မႃး ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈဢဝ်ပၢင်တိုၵ်းၵႄႈလိတ်ႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈဢဝ်လႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵႄႈလိတ်ႈၵၼ်။

ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇပၢၼ်မႂ်ႇလဵပ်ႈႁဵၼ်း ပိုၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ဢၼ်တႄႉမၼ်း

မေႃသွၼ် ၸၢႆးၸၢမ်ႇၺုၼ်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး

ဝၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ ယူႇတီႈႁဝ်းၶႃႈ ပွင်ႇၸႂ်တႄႉ မီးဝႆႉၶေႃႈတူၵ်းလူင်သင်လၢႆလၢႆ တွၼ်ႈတႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်း ယဝ်ႉၵေႃႈ တႃႇ တေလႆႈလွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်း ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပတ်းပိုၼ်ႉၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး လွင်ႈသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ထၢင်ႇႁၢင်ႈႁဝ်းပႃးထႅင်ႈ။  

ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်ယူႇတီႈႁဝ်းၶႃႈ ႁၼ်ထိုင်တႄႉ ဝၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ ပီယဝ်ႉပီပူၼ်ႉၵႂႃႇ ပႆႇႁၼ်လႅၵ်ႈလၢႆႈသင်မႃး ၶေႃႈတူၵ်း လူင်းၵၼ် ဢၼ်မီးဝႆႉၼႂ်းလိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇၼၼ်ႉ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇႁၼ်ၽေႃႇၼမ်ႉၼႄတူဝ်မႃး။

သိုပ်ႇၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ တူင်ႉတိုၼ်ႇ ၶဝ်ႈၸႂ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၼမ်ၼမ် မိူၼ်ၼင်ႇ ဝၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈ တုမ်ၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းသင်တႄႉတႄႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်းၶႃႈ ပႆႇႁူႉ ၼႂ်းလိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉ မီးၶေႃႈတူၵ်းလူင်သင်ၽွင်ႈ ၼႆၸိူဝ်း ၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်းထုၵ်ႇလီလဵပ်ႈႁဵၼ်းႁူႉဝႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်း ဢမ်ႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းၺႃးလႄႈ ဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ်ၵၼ်။  

ယဝ်ႉၵေႃႈ လိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ (လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်) ၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၽေႃႇၼမ်ႉၼႄတူဝ်ဢွၵ်ႇမႃးၶႃႈ။

မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မီးမႃး 77 ပီယဝ်ႉဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီးပၢင်တိုၵ်းယဝ်ႉ

မေႃသွၼ် ယိင်းမွၵ်ႇၵွၼ်ငိုၼ်း  ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး  

ဝၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ဝၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း လၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်းမႃးၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် ဢဝ်လွတ်ႈလႅဝ်းတႂ်ႈဢိင်းၵလဵတ်ႈ တႃႇႁဝ်းၶႃႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈယူႇၵႂႃႇၸွမ်းၵၼ်။

ယၢမ်းလဵဝ် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၵေႃႈ တိုၵ်ႉပဵၼ်ယူႇ ပႆႇၼိမ်သဝ်းၵတ်းယဵၼ် တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်း လႆႈယူႇ ထၢင်ႇႁၢင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး။

သိုပ်ႇၵႂႃႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီးပၢင်တိုၵ်းယဝ်ႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီးလွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၵၢၼ်ႁဵၼ်းၵၢၼ်သွၼ်ၵေႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵူၼ်း ၼုမ်ႇ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈၶိုၼ်ႈႁဵၼ်း မီးပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇၵၼ်မႃးၼမ်။ တေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ ပေႃးပဵၼ်သိုၵ်းသိူဝ်မႃး လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႆႈပၢႆႈ ၽေးသိုၵ်းသေ ႁၢမ်းသုၼ်ႇတိုဝ်ႉတၢင်းႁဵၼ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ပိူၼ်ႈဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ႁဝ်း ဝၼ်းႁဝ်းၵႂႃႇပဵၼ်ၶွင်ပိူၼ်ႈၼမ်ၼႃႇယဝ်ႉ ႁႂ်ႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းပိုၼ်းၼမ်ၼမ်

ၸၢႆးဝၼ်း ႁူဝ်ၼႃႈၸုမ်းၵွင်မွင်းႁူမ်ႈသဵင် ဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈ

ဝၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းတႆးႁဝ်း လူင်းလၢႆးမိုဝ်းတင်းဢွင်ႇသၢၼ်း ပဵၼ်မႃးလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင် ပဵၼ်ဝၼ်းသၼ်လွႆ တႆးႁဝ်းၶႃႈ တေၵေႃႇသၢင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်သေ ပူၵ်းပွင်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၵႂႃႇ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၸင်ႇပဵၼ်မႃးဝၼ်း မိူင်း ႁူမ်ႈတုမ်။ ၼႂ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ 9 ၶေႃႈ ပႃးဝႆႉဝႃႈ ၶႂ်ႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၵေႃႈလႆႈ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈႁူမ်ႈႁွမ်းလူင်းလၢႆး မိုဝ်းၵၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉ။

ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်ႁၼ်ယူႇၼႆႉ ပီႈၼွင်ႉမၢၼ်ႈၶဝ် ဝၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ ၶႂ်ႈဢဝ်ပဵၼ်ၶွင်ၶဝ်ပႅတ်ႈ မိူၼ်ဝႃႈ ယူႇတီႈ ပီႈ ၼွင်ႉမၢၼ်ႈၶဝ် ဢွၼ်ႁဵတ်းဢွၼ်သၢင်ႈ ဢမ်ႇပႃးၸၢဝ်းၶိူဝ်း ပဵၼ်ဝႆႉႁဵတ်းၼႆ။ ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးမႃး တူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်းသၼ်လွႆႁဝ်း ၵမ်းၼမ် ဢမ်ႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းပိုၼ်းပဵၼ်မႃး ဝၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် တေဝႃႈ ပဵၼ်ဝၼ်းမၢၼ်ႈ မၼ်းဢမ်ႇၵွင်ႈၵၢႆႇႁဝ်း ပဵၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ၼၼ်ႉ ပီႈၼွင်ႉတႆး ပႃးၼမ်သေပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။

ၶၢဝ်းတၢင်းၼႃႈၼႆႉ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈၶႂ်ႈလႆႈတႄႉ ၶႂ်ႈယူႇလွတ်ႈလႅဝ်း မူၼ်ႈသိူဝ်း ဢုပ်ႉပိူင်ႇႁင်းၶေႃ မိူင်းတႆးႁဝ်း ဢၼ်ၼႆႉ ယူႇတီႈ ႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၶႂ်ႈလႆႈယဝ်ႉ။

ၶႂ်ႈႁႂ်ႈတႆးႁဝ်းၽွမ်ႉၵၼ်ဢဝ်ၶိုၼ်းမိူင်း မိူၼ်ၼင်ႇၼႂ်းပိုၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် 1947

ၼၢင်းၸၢမ်ၼူၼ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇ

ဝၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းဢၼ်ပီႈၼွင်ႉၼႂ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်း မိူင်းႁဝ်းၽွမ်ႉၵၼ်သေ တႄႇတင်ႈဢွၵ်ႇမႃး ဝၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်။ မိူဝ်ႈပၢၼ်ဢိင်းၵလဵတ်ႈ မႃးဢုပ်ႉပိူင်ႇမိူင်းႁဝ်း မိူင်းႁဝ်းလႆႈယူႇတႂ်ႈၶဝ်ဝႆႉလႄႈ ၶႂ်ႈလႆႈဝၼ်းလွတ်ႈလႅဝ်း မိူင်း လွတ်ႈလႅဝ်းၼႆသေ ၸင်ႇတႄႇတင်ႈၽွမ်ႉၵၼ်သေ ပဵၼ်မႃးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မိူဝ်ႈ 12/2/1947 ။

ယၢမ်းလဵဝ် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မီးၸိုဝ်ႈမၼ်းၵူၺ်း မၼ်းဢမ်ႇႁူမ်ႈတုမ်ၵၼ်လႆႈယဝ်ႉ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၵတ်း ယဵၼ် ၵဝ်ႁိမ်မႂ်း မႂ်းႁိမ်ၵၼ် ယဝ်ႉၵေႃႈ ႁိမ်တီႈလိၼ်ၵၼ် ႁိမ်ၼႃႈတီႈၵၼ် ႁိမ်ဢမ်းၼၢတ်ႈၵၼ် မၼ်းဢမ်ႇၵတ်းယဵၼ်လႆႈ ယဝ်ႉ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁဝ်းၼႆႉ။

ၸူးၸႂ်တႄႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁဝ်း ၵတ်းယဵၼ်ၸႅတ်ႈၸၢင်ႇ ယႃႇႁႂ်ႈမီးပၢင်တိုၵ်းသင် ယဝ်ႉၵေႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်း ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၸိူင်ႉၼင်ႇ မိူင်းပိူၼ်ႈ။

——–0000000000———–

ဝၼ်းတီႈ 12/02/1947 ၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ်ၽူႈၼမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸဝ်ႈၾႃႉတႆးလႄႈ ၽူႈၼမ်းမၢၼ်ႈႁူမ်ႈၵၼ် လူင်းလၢႆးမိုဝ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင် တူၵ်းလူင်း တႄႇတင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်။ မိူင်းလႂ်မိူင်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈမီးသုၼ်ႇလႆႈတႅပ်း တတ်းႁင်းၶေႃ ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇၽႂ်မၼ်း လွတ်ႈ လွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်း။ ဝၢႆးလင် ႁူမ်ႈၵၼ်ထိုင်သိပ်းပီယဝ်ႉ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း မီးသုၼ်ႇလႆႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇ ဝႃႈၼႆ။