ဝၼ်းတီႈ 31/1/2024 ၼႆ့ တူၵ်းမႅၼ်ႈဝၼ်းလုၵ့်ၽိုၼ့်ယၢင်းၽိူၵ်ႇ တဵမ် 75 ပီ ၊ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းသိုၵ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ KNU ပတူဝ်သေႃးၵွႆႇထူးဝိၼ်း တိုၵ်းသူၼ်းဝႃႈ – ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇယၢင်းၽိူၵ်ႇၼႆ့ ႁဵတ်းၵၢၼ်လုၵ့်ၽိုၼ့်တႃႇၸိူဝ့်ၸၢတ်ႈ ယၢင်းၽိူၵ်ႇမိူၼ်ၵၼ်ၵူၺ်းလႄႈ ထုၵ်ႇလီႁူမ်ႈၵၼ်ၶိုၼ်း မိူၼ်မိူဝ်ႈပီ 1949 ဝႃႈၼႆ။
လွင်ႈယၢင်းၽိူၵ်ႇ ၽွမ့်ႁူမ်ႈၵၼ်ၼႆ့ ပဵၼ်တႃႇၸိူဝ့်ၸၢတ်ႈယၢင်းၽိူၵ်ႇတင်းသဵင်ႈသေ တႃႇတေၵေႃႇတင်ႈလႆႈ ၵေႃႇတူးလေႇ ဢၼ်မီးလွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်း၊ လွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းလႄႈ သုၼ်ႇၸတ်းပွင်ႁင်းၶေႃၼႆ့ ပဵၼ်ၶေႃႈယိူင်းမၢႆလူင် ၸုမ်းၸိူဝ့်ၸၢတ်ႈယၢင်းၽိူၵ်ႇယဝ့် ဝႃႈၼႆ။
မိူဝ်ႈပီ 1947 လိူၼ်ထူၼ်ႈသွင် ဝၼ်းတီႈ 5 ၼႆ့ ၸုမ်း တေႃးၵလူႇ၊ ၸုမ်းၸိူဝ့်ၸၢတ်ႈယၢင်းၽိူၵ်ႇ ပုတ့်ထ၊ ၸုမ်း ငဝ်ႈငုၼ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ လႄႈ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇယၢင်းၽိူၵ်ႇ ႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်သေ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈတင်ႈမႃး ၸုမ်းၸိူဝ့်ၸၢတ်ႈယၢင်းၽိူၵ်ႇ KNU ။
ယၢမ်းလဵဝ် ၸုမ်းၸိူဝ့်ၸၢတ်ႈယၢင်းၽိူၵ်ႇ KNU ၊ တပ့်သိုၵ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇၵမ့်ၸွႆႈ တီႊမူဝ်ႊၶရေႊၸီႊ DKBA ၊ တပ့်သိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ့်ၸၢတ်ႈယၢင်းၽိူၵ်ႇ KNU ၶွင်ႊၸီႊလွင်ႈငမ်းယဵၼ် (KNU-KNLA/PC) လႄႈ တပ့်ပႂ့်လႅၼ်လိၼ်ယၢင်းၽိူၵ်ႇ BGF ၸိူဝ်းၼႆ့ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တႃႇၶွတ်ႇၽွတ်ႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈယၢင်းၽိူၵ်ႇ ဢၼ်လဵဝ် သေတႃ့ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇႁူမ်ႈၵၼ်လႆႈ။
ၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ် ၸုမ်းယၢင်းၵူႈမိူင်းမိူင်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ IKO ၵေႃႈဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမႃးဝႃႈ – သိုင်းမၢၼ်ႈၼႆႉႁႅင်းဢေႇၼႃႇယဝ်ႉ။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၸုမ်းယၢင်းတင်းမူတ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်သေ ၶဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းၸိုင် တေႁွတ်ႈထိုင်ယိူင်းမၢႆဝႆးဝႆး ဝႃႈၼႆ။
