မိူဝ်ႈၼႆႉထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈ ဝၼ်းဢၼ်သုၼ်သေ(လူႉသုမ်း) ၽူႈၼမ်း ၽူႈႁတ်းငၢၼ်တႆးထႅင်ႈၸဝ်ႈၼိုင်ႈလႄႈ ပဵၼ်ဝၼ်းသဝ်ႈမွင်ၸႂ်လူင်လၢင်တႄႉတႄႉယဝ်ႉ။
တင်ႈတႄႇဝၼ်းတီႈ 24 ၵၢင်ၶမ်ႈ လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 2024 ၼႆႉ ဝၢႆးလႆႈႁူႉယိၼ်းၶၢဝ်ႇၸွမ်သိုၵ်းၵၼ်းၸဵတ်း လႆႈသဵင်ႈသုတ်းမုၼ်ၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃလူင်သူၼ်ၻွၵ်ႇယဝ်ႉ ဝၼ်းတီႈ 25 လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊၵေႃႈ ဢဝ်ၶိုၼ်ႈမိူဝ်း ၵႂႃႇၸတ်းပၢင်ၸႃပၼ ႁႅၼ်းၿုၼ်းၵုသူလ်ပၼ်မၼ်းၸဝ်ႈတေႃႇတဝ်ႉႁွတ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 30 မိူဝ်ႈၼႆႉ ၸင်ႇလႆႈႁွပ်ႈ ႁူဝ်ၶဝ်ႈႁဵဝ်ႈ ဢဝ်ၵႂႃႇၾင်ႇ(ထႃပၼႃး) ဝႆႉၼႂ်းၵူင်ၵုတ်း တီႈပႃႇႁဵဝ်ႈၽူႈႁတ်းငၢၼ်[s1] တီႈဝၢၼ်ႈၵုင်းၵျေႃႇ ဢိူင်ႇပဵင်း လူင် ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းႁႅင်ႈ ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ ဢၼ်မီးတင်းၵုတ်းထႃပၼႃး ၽွင်လုပ်ႇတဝ်ႈ ၸဝ်ႈၼွႆႉ ငိူၵ်ႈၵၢင်းလၢႆး။
ၵုၼ်းငၢမ်းၵႂၢမ်းလီဢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈလႆႈၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းတင်ႈတႄႇ 1952 မႃးတေႃႇ 1996 သေ သိုပ်ႇႁပ်ႉပုၼ်ႈ ၽွၼ်းပဵၼ်တီႈၵိူဝ်းၵုမ် တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA မႃးတေႃႇဝၼ်းသုတ်းသဵင်ႈသၢႆၸႂ် 72 ပီ ပဵၼ်ၶၢဝ်းတၢင်း ဢၼ်ယၢဝ်းပဵင်းၸူဝ်ႈပၢၼ်ၵူၼ်းၼိုင်ႈပၢၼ်ၼႆႉလႄႈၸင်ႇၵိုင်ႇတၢင်းလႆႈႁပ်ႉၸိုဝ်ႈၶၢၼ်ၼၢမ်းၽူႈႁတ်းငၢၼ်ၸိုင်ႈ တႆး (Brave warrior of Shan State) ၼႆႉယဝ်ႉ။
ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်ၵၼ်းၸဵတ်း၊ ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ်ၵၼ်းၸဵတ်း၊ ၸွမ်ႁၢၼ်ၵၼ်းၸဵတ်း ၼႆႉလိုၼ်းသုတ်းမိူဝ်ႈၼႂ်းပၢင်ၵုမ် ပီ 2023 ပွၵ်ႈၵမ်း 24 RCSS/SSA ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 26 – 28 လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ပီ 2024 ၼႆႉ လႆႈမၵ်းမၼ်ႈ ၸွမ်ႁၢၼ်ၵၼ်းၸဵတ်း ၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉပဵၼ်ၸွမ်သိုၵ်းၵၼ်းၸဵတ်း ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉလီငၢမ်း။
ၸွမ်သိုၵ်းၵၼ်းၸဵတ်းၼႆႉ ၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်လုၵ်ႉၾိုၼ်ႉမိူင်းတႆးၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ1952 ၼၼ်ႉသေ မိူဝ်ႈၵၢၼ်လုၵ်ႉၾိုၼ်ႉ ၸိုင်ႈတႆးၵိူတ်ႇမီးမႃးမိူဝ်ႈ 1958 လိူၼ်မေႊ 21 ဝၼ်းၼၼ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈၵေႃႈ လႆႈမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈတူင်ႉၼိုင်ၸွမ်း။ ထိုင်မိူဝ်ႈၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း လုၵ်ႈယိင်းၸဝ်ႈၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်းၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းသႅၼ်ဝီ၊ ၼၢင်းၾႃႉလူင် မိူင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၶဝ်ႈထိူၼ်ႇမႃး ႁွင်ႉၶွၼ်ႈတုမ် ၸုမ်းလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉသေ ၵေႃႇတင်ႈပဵၼ်တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSA မိူဝ်ႈ 1964 တီႈဝၢၼ်ႈပႃႇႁိၼ်ႉမိူင်းၾၢင်လူင်ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်းလႆႈသူင်ႇၸဝ်ႈၵၼ်းၸဵတ်းပဵၼ်တူဝ်တႅၼ်း မႃးၶဝ်ႈ ႁူမ်ႈၵေႃႇတင်ႈၸွမ်းၼႆယူႇ။
ဝၢႆးသေတပ်ႉသိုၵ်း SSA ၶွတ်ႇၽွတ်ႈၶွင်ႊသီႊၽွင်းယၢမ်းသိုၵ်းယဝ်ႉ ၵေႃႇတင်ႈၶိုၼ်ႈမႃးလႆႈတပ်ႉၸုမ်း 5 တပ်ႉ ၸုမ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵၢၼ်းၸဵတ်း လႆႈထုၵ်ႇလိူၵ်ႈပဵၼ်ၵႅမ်ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၸုမ်း 3 သေ တူင်ႉၼိုင်ၵၢၼ် လုၵ်ႉၾိုၼ်ႉၸိုင်ႈတႆးမႃး ဢမ်ႇၵိုတ်းဢမ်ႇလိုဝ်ႈ။
ၸဝ်ႈၵၢၼ်းၸဵတ်းၶဝ်ႈတူင်ႉၼိုင်ၸွမ်းၵၢၼ်လုၵ်ႉၾိုၼ်ႉၼႂ်းမိူင်းတႆးမႃး 6 ပီ ဢွၼ်ၼႃႈ တေၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇ မီးမႃး တပ်ႉသိုၵ်းၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ် (1952 – 1958)၊ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈဢွၼ်ႁူဝ်ၵၢၼ်လုၵ်ႉၾိုၼ်ႉၸိုင်ႈတႆးမႃး 38 ပီ(1958- 1996) ၊ ပဵၼ်တီႈၵိူဝ်းၵုမ်ၶွင်ႊသီႊဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆးတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးမႃး 28 ပီ(1996 – 2024)၊ ယူႇၼႂ်းၵၢၼ် လုၵ်ႉၾိုၼ်ႉၸိုင်ႈတႆး 72 ပီ(1952 – 2024) လႄႈပဵၼ်ၼၵ်ႉရူပ်ႉ(Brave warrior) ၽူႈႁတ်းငၢၼ်တႆး ၸဝ်ႈၼိုင်ႈ။
ယွင်ႈၵုၼ်းယွင်ႈမုၼ်ၸွမ်သိုၵ်းၵၼ်းၸဵတ်း
ၼၵ်ႉရူပ်ႉၽူႈလိုဝ်းၸိုဝ်ႈ (Brave warrior of Shan State) ဢၼ်သဵင်ႈမုၼ်ၵႂႃႇမိူဝ်ႈဝၼ်း
တီႈ 23/01/2024 ၼၼ်ႉသေလႄႈ …
ပိုၼ်ၶမ်း ၽယၵ်ႉဝူင်း
ပိုၼ်းတူဝ် ၸဝ်ႈၵၼ်းၸဵတ်း
ၸိုဝ်ႈ – ၸဝ်ႈၵၼ်းၸဵတ်း
ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ – သၢင်ႇမၢတ်ႈ
ပေႃႈၸိုဝ်ႈ – လီႁူႇလူႇ
မႄႈၸိုဝ်ႈ – ပႃႈၵျွင်းၸိင်ႇ
ၵိူတ်ႇ – 12/06/1937 (လိူၼ်ပႅတ်ႇမႂ်ႇ တုတိယ 2 ၶမ်ႈ ဝၼ်းသဝ် 1299)
တီႈၵိူတ်ႇ – ဝၢၼ်ႈသၼဵၼ်း ဢိူင်ႇသၼဵၼ်း ၸႄႈဝဵင်းပၢင်လူင် (ၵူႈပွၵ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၸဝ်ႈၾႃႉ လၢႆးၶႃႈ)
ပၢႆးပၺ်ၺႃ – ႁူႉမေႃလိၵ်ႈတႆး
ၼႃႈႁိူၼ်း – ၼၢင်းၶိုၼ်၊ ၼၢင်းမူၼ်း၊ ၼၢင်းထူၺ်း၊ ၼၢင်းဢိင်ႇ။
လုၵ်ႈလၢင်း မီး 11 ၵေႃႉ၊ ယိင်း 7 ၵေႃႉ၊ ၸၢႆး 4 ၵေႃႉ (လူႉ 1 ၵေႃႉ)။ မိူၼ်ၼင် – 1. ၼၢင်းလမ် (လုၵ်ႈမႄႈၶိုၼ်)၊ 2. ၼၢင်းသူၺ်ႇၼု (လုၵ်ႈမႄႈမူၼ်း၊ 3. ၼၢင်းၶိုၼ် (လုၵ်ႈမႄႈမူၼ်း)၊ 4 . ၼၢင်းၺုၼ်ႉ (လုၵ်ႈမႄႈမူၼ်း)၊ 5. ၼၢင်းၶမ်းဢွင်ႇ (လုၵ်ႈမႄႈမူၼ်း)၊ 6. ၸၢႆးတီ (လုၵ်ႈမႄးမူၼ်း)၊ 7. ၼၢင်းၽွင်လၵ်း (လုၵ်ႈမႄႈထူၺ်း)၊ 8. ၼၢင်းၽၢပ်ႉၽိမ်း (လုၵ်ႈမႄႈထူၺ်း)၊ 9. ၸၢႆးၸိင်ႇမိူင်း (လုၵ်ႈမႄႈဢိင်ႇ)၊ 10. ၸၢႆးသႅင်ဢိၼ်း (လုၵ်ႈမႄႈဢိင်ႇ)။
ၶၢဝ်းတၢင်းၸူဝ်ႈပၢၼ်လႄႈ ၵၢၼ်ငၢၼ်း
1952 (8.2.52) ဢႃႇယု 15 ၶူပ်ႇ တႄႇၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းပဢူဝ်းလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉ ပႃႈတႂ်ႈၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်
တမူဝ်ႇသီႇ (ပီႈဢၢႆႈတႃႉၵႄႇလ ႁူဝ်ပဝ်ႈၸုမ်းၵိုတ်းသိုၵ်း SSNPLO)
1954 လႆႈၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉ ပဵၼ်ႁူဝ်ႁၢၼ်
1956 လႆႈၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉ ပဵၼ်ၶုၼ်ႁၢၼ်သေ ယိပ်းၵုမ်းတပ်ႉမူႇ
1957 လႆႈၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉပဵၼ် ၶုၼ်သိုၵ်းသေ ၵုမ်းၵမ်တပ်ႉမုၵ်ႉ
1958 ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၸုမ်းပဢူဝ်းၶဝ် ဢဝ်ၶိူင်ႈယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ လႅၵ်ႈလွင်ႈၵတ်းယဵၼ်ၼႆလႄႈ ၸင်ႈလႆႈယွၼ်း ၵိုတ်း
လိုဝ်ႈပေႃးၵၢၼ်
1960 (6/7/60) ၸင်ႇၶိုၼ်းၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ထႅင်ႈ ၼႂ်းၸုမ်းၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း / ပူဝ်ႇဝႃႉ။
1961 ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးၵေႃႇတင်ႈတပ်ႉၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး (SNUF) လႆႈတၼ်းႁႅင်းၸၼ်ႉသိုၵ်း ၶုၼ်သိုၵ်း
လူင်သေ ႁၢပ်ႇၵိုတ်ႉၼႃႈၵၢၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉမုၵ်ႉ
1964 လူင်းမႃးမိူင်းထႆး ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၵေႃႇတင်ႈတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ဢၼ်ၸဝ်ႈမႄႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်း
ၼႃႈ လႆႈၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉပဵၼ်ၸဝ်ႈႁၢၼ်
1969 ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၵေႃႇတင်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ (SURA) ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်းဢွၼ်ႁူဝ်
1973 ပဵၼ်ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် တပ်ႉသိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉ(SURA)
1984 ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးၼႂ်းၵၢၼ်ပူၵ်းတင်ႈ ၶွင်ႊသီႊၸိုင်ႈတႆးလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉ(TRC ဝၢႆးမႃးလႅၵ်ႈၸိုဝ်ႈပဵၼ် SSRC)
1993 လႆႈႁပ်ႉလိူၵ်ႈတင်ႈပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် ၵေႃၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ (Shan State National Congress)
1995 ၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ရူၶ်ႈၶႃၶႅင်သေ လႆႈၵိုတ်းပေႃးၼႃႈၵၢၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ယူႇလိုဝ်ႈယႃတူဝ်မီးဝႆႉတီႈၵဵင်းမႆႇ
ႁၢၼ်ႉတေႃႇယၢမ်းလဵဝ်
ၵႂၢမ်းၶႂၢၼ်လိုဝ်းၼႂ်းၽူႈႁၵ်ႉၸၢတ်ႈ –
ၼႂ်းၸိုင်းတႆးၼႆႉ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၾၢႆႇသိုၵ်း ဢၼ်ၸိုဝ်ႈယႂ်ႇသဵင်လူင် ၼမ်ႉၵတ်ႉၼမ်ႉၸႂ်ၵေႃႈ ၵိုင်ႇတင်းၶဝ်ၸဝ်ႈ ၸိုဝ်ႈယႂ်ႇသဵင်လင် တၢင်းပွတ်းႁွင်ႇ မီးၸဝ်ႈၸၢမ်ႇမိူင်း တၢင်းပွတ်းၸၢၼ်း မီးၸဝ်ႈၵၼ်းၸဵတ်း။
20240124
မွၼ်းၶိူဝ်း
(*** ပွင်ႈၵႂၢမ်းႁူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉ ၼမ်ႉၵႂၢမ်းလႄႈ တၢင်းႁၼ်ထိုင်သုၼ်ႇတူဝ် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ၸဝ်ႈပၢႆၵမ် ၵူၺ်းၶႃႈဢေႃႈ။)
