“ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်ၵွၺ်းတႄႉ ပႆႇၸႂ်ႈလိူင်ႈငမ်းယဵၼ်”

ၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း 1027 ဢၼ်ၸုမ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉ Three Brotherhood ႁႅၼ်းတိုၵ်းတေႃႇ တပ်ႉၸၵၸ တီႈၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ ႁိုင်လႆႈမႃး 75 ဝၼ်းသေၵေႃႈ မိူၼ်ႁၢင်ႈတေၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်ၵႂႃႇ ၼႂ်းဝၼ်းသွင်ဝၼ်းၼႆႈ ငိၼ်းဝႃႈၼႆလႄႈ ယူဝ်တေၸႂ်ႈတေႉႁိုဝ်ႉၼႆ ဢွၼ်မုင်ႈမွင်းႁေႈႁူထွမ်ႇယူႇယဝ်ႉ။

 ဢွၵ်ႇၶၢဝ်ႇဝႃႈ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထီႈ 11 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႈသေတႃႉ ပွတ်းလႃႈသဵဝ်ႈၸိူဝ်း ၼႆႉ သဵင်မၢၵ်ႇသဵင်ၵွင် တိုၵ်ႉမေႃးယူႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းလႆႈထူပ်း လႆႈပၢႆႈတႄႉ ပႆႇပႃႈႁတ်းဝၢင်းၸႂ်ယုမ်ႇလႆႈသႄႈ ။

တႃႇတေၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်ၼႆႉ မိူင်းၶႄႇ ႁဵတ်းၵူၼ်းယူႇၵၢင်သေ ၶပ်ႉၶိုင်ႁႂ်ႈလႆႈငူပ်ႉငိၵၼ်မႃး ထိုင်သၢမ်ပွၵ်ႈၸင်ႇ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵၼ်လႆႈ၊ တေႃႈၼႆႈ ယင်းပႆႇတူၵ်းလူင်းယဝ်ႉတူဝ်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇသွင်ၽၢႆႇ ၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ်။ တိုၵ်ႉလႆႈၸႂ်ၵၼ် မွၵ်ႈဝႃႈ တပ်ႉသွင်ၽၢႆႇၽႅဝ်ထိုင်တီႈလႂ် ၵိုတ်းယင်ႉတီႈၼၼ်ႈသေ ဢုပ်ႇၵၼ်ထႅင်ႈ ၼၼ်ႉၵွႆး။

 ပွင်ႇဝႃႈတႄႉ ၸုမ်းသၢမ်ပီႈၼွင်ႉၼႆႉ တေဢမ်ႇလႆႈသိုပ်ႇတိုၵ်းသိမ်းထႅင်ႈ ၸေႈဝဵင်းတၢင်ႇဢၼ်။ ၽၢႆႇၸၵၸ ၵေႃႈ တေဢမ်ႇလႆႈ ၸႂ်ႉသၢႆမိၼ်ပိုတ်းယိုဝ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တႃႇပိုတ်ႇသၢႆတၢင်းၵႃႉ မၢၼ်းတလေး- လႃႈသဵဝ်ႈ- မူႇၸေႊဝႃႇ၊ တႃႇပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်း ၵၢၼ်ၽွင်းငမ်း လႄႈ တၢင်ႇၸိူဝ်ႉတၢင်ႇပိူင်ၼၼ်ႉတႄႉ ပႆႇၸၢင်ႈၶႆႈၸႂ်လႃးလႃးသႄႈ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ တင်းသွင်ၾၢႆႇၼႆႉ မီးဝႆႉၶေႃႈဢၢင်ႈလိုၵ်ႉၼႂ်းၽႂ်မၼ်းသေ ပႆႇၸၢင်ႈယွၼ်ႇယွမ်းၵမ်းလဵဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၸူဝ်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းမႃး သွင်လိူၼ်ပၢႆၽၢၵ်ႇၼႆႉ ၾၢႆႇသၢမ်ပီႈၼွင်ႉ ယိုတ်းလႆႈဝဵင်းဢွၼ်ႇဝဵင်းယႂ်ႇ မွၵ်ႈႁိမ်းသိပ်းလႄႈ ၼႂ်းပိုၼ်းလၢႆးလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉမိူင်းမၢၼ်ႊၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈဢွင်ႇမၢၼ်ယႂ်ႇသုတ်းဢၼ်ၼိုင်ႈၼႆၵေႃႈ ယင်းမီးၵေႃႉမၢႆထိုင်ယဝ်ႉ။

 တႃႉလီၸူမ်းၸွမ်း ဢၼ်တိုၵ်းပေႉၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းၼၼ်ႉယူႇသေတႃႉ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၼႆႉ ယိၼ်းၸႂ်လဵၵ်ႉၶေႃးၶူမ် ယွၼ်ႉသိုၵ်းၶိူဝ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ဢမ်ႇဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းသင်လႆႈ ၼႂ်းၵႄႈပၢင်တိုၵ်း ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈသူၼ်ၵူင်ဝဵင်း ၵူၼ်းတႆးယူႇသဝ်းပဵၼ်ယႂ်ႇၼၼ်ႉတေႉယဝ်ႉ။

 တေဝႃႈ ၾၢႆႇၸုမ်းၵၢၼ်မိူင်းၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၸုမ်းလႂ် တေမႃးပၢၵ်ႈလွင်ႈၼေတၢင်း ႁႂ်ႈပေႃးၸၢင်ႈၵႅတ်ႇၵင်ႈႁေႉႁၢမ်ႈလႆႈ လွင်ႈလႆႈလူႉႁၢမ်း သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၼၼ်ႉသႄႈ ။

ပၢင်တိုၵ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ပိူင်လူင်သုတ်း ပဵၼ်လွင်ႈလုၵ်ႉၾိုၼ်ႇ တႃႇၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉ လွၵ်းပိူင်ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း ဢၼ်သုမ်ႇငုမ်းတဵၵ်းတဵင်ၵူၼ်းမိူင်းမႃး ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းပီမိူင်းၼၼ်ႉၼႆ ႁူႉပွင်ႇႁၼ်ထိုင်ၵၼ်ယူႇၵေႃႈယႃႇ တၢမ်တူဝ်ၸိူဝ်းၾိုၼ်ႉလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်သမ်ႉ ၶိုင်ယဵပ်ႇပႆၸွမ်းႁွႆးတိၼ်ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇၵေႃႉၵဝ်ႇသေဢမ်ႇၵႃး ၶႂ်ႈၶိုင်ၸႅၵ်ႇထႅၵ်ႇယဵပ်ႇယမ်ႈပႃး ၵူၼ်းၽႃးၵႃႇပိုၼ်ႉတီႈၵွၼ်ႇလႄႈ ပႅၵ်ႉသမ်ႉပၢင်တိုၵ်းဢၼ်ၼႆႈဝၢႆးယဝ်ႉၵေႃႈ ၸွင်ႇတေၸၢင်ႈမီးလႆႈ လိူင်ႈငမ်းယဵၼ်ယူႇႁိုဝ်ၼႆ လႆႈမႆႈၸႂ်ၶီမွင်ဝႆႉထႃႈပႃးယဝ်ႉ။

 တီႈတေႉမႃး ၵၢၼ်လုၵ်ႉၾိုၼ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်တႃႇပိၼ်ႇလႅၵ်ႈ လွၵ်းပိူင်ၾိင်ႈမိူင်း၊ ပိူဝ်ႈတႃႇ ႁူမ်ႈၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈလွၵ်းပိူင်ၾိင်ႈမိူင်း ၸွမ်းလူၺ်ႈၶေႃႈၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းသေ ႁူမ်ႈယုၵ်ႉတၢင်ႇၽူႈပွင်မိူင်းမႂ်ႇမႂ်ႇ ဢၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈလၢႆးသိုၵ်း သုမ်ႇငမ်းၵႅဝ်ၸွမ်းၼၼ်ႉလူး။ ၵွပ်ႈသင် ၾၢႆႇၽူႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် ပိုၼ်ႉပႅတ်ႈဝႆႉပိူင်ၵၢၼ်လူင်ၼႆႉလႃႇၼႆ ပဵၼ်မႃးၶေႃႈထၢမ်လူင်ယူႇယဝ်ႉ။

တီႈၼႆႈ ၶႂ်ႈဢိင်ဢၢင်ႈ ၶေႃႈၵႂၢမ်း မေႃတႅမ်ႈလိၵ်ႈ မသီတာ ( စမ်းချောင်း ) ၵေႃႉပဵၼ် ယိင်းသၢဝ်တႆး ဝဵင်းသီႇပေႃႉ တႅမ်ႈလၢတ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉသေ ၽၢၵ်ႇထိုင်ၵၼ်ဢေႃႈ။

” လိူင်ႈငမ်းယဵၼ် ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ တေယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇ တီႈလိူင်ႈၵိုတ်းတိုၵ်းၵွၺ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈ။ ၵွမ်ႉၵႃႈ ၵိုတ်းပႅတ်ႈသိုၵ်းၵွၺ်း တေပဵၼ်မႃး လိူင်ႈငမ်းယဵၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈ။ မိူဝ်ႈလႂ်ႁပ်ႉပၢၵ်ႇပၼ်လႆႈ လွင်ႈတဵင်ႈထမ်း (တရားမျှတမှု)၊ လွင်ႈဝႆႉႁူဝ်မႃႇၽဵင်ႇပဵင်း ( တန်းတူညီမျှမှု ) ၸိူဝ်းၼႆႈၸင်ႇ တေၸၢင်ႈၵေႃႇမုင်ႈလႆႈ လိူင်ႈငမ်းယဵၼ်ယဝ်ႉ။ တေႃႈၼႆႉၵေႃႈ တေလႆႈပဵၼ်ၸၼ်ႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ႁူမ်ႈလိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉ ၵေႃႉပူင်ပၢႆးတမ်းဝၢင်း ပၵ်းပိူင်ၾိင်ႈမိူင်းသေ ပွင်သၢင်ႈၵွၼ်ႇ။

ယူႇတီႈၸုမ်းၸၢဝ်း၊ သုၼ်ႇလဵဝ်ၽႂ်မၼ်းၼႆႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်းတေလႆႈယုမ်ႇယမ်၊ ၾိုၵ်းၵမ်၊ ႁဵတ်းၸွမ်းထႅင်ႈယဝ်ႉ။ လွင်ႈပိၼ်ႇပႆႇၼပ်ႉယမ်ၵၼ်၊ လွင်ႈၶၼ်ႈပွင်ႈပုၼ်ႈၽွၼ်းၵၼ်၊ လွင်ႈႁူႉၸၵ်းမၵ်းမၼ်ႈတၼ်းႁဵင်းၵၼ်၊ လွင်ႈႁပ်ႉႁဵတ်းလၢတ်ႈၸႃ ၸွမ်းၼင်ႇပုၼ်ႈၽွၼ်း ဢမ်ႇႁႂ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၶွပ်ႇလႅၼ်ၵၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်လၢႆးတၢင်းၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်ၵမ်းသိုဝ်ႈလႄႈ ၵူႈၵေႃႉလႂ်ၽႂ်ဢၼ် လူဝ်ႇလႆႈႁပ်ႉႁူႉႁဵတ်းၽဵၼ်ႈၼင်ႇၵၼ်ၵွၼ်ႇ။

ၼႂ်းၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႆႉ ပၢႆးႁပ်ႉႁၼ်ဢၼ်ဝႃႈ “ၼွၵ်ႈလိူဝ်လၢႆးသိုၵ်း ဢမ်ႇမီးယႃႈၵေႈ” ၼၼ်ႉ ၸပ်းၽႄႈဝႆႉ မိူၼ်တၢင်းပဵၼ်ၵႃႇလဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉလႄႈ လွင်ႈႁဵတ်းတၢင်းသၢင်ႈ ဢၼ်သေႉသွမ်းမၢပ်ႇၼေး၊ ၸႅၵ်ႇၽႄတဵၵ်းတဵင်၊ လၢတ်ႈၶိတ်ႈလၢတ်ႈပၢႆႇ၊ လွၵ်ႇငိုတ်ႈလူလၢႆ တီႈၵူၼ်းၸိူဝ်း ဢမ်ႇၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ့် တိုၵ်းတေႃးတႅၵ်ႇလႅင်းၼၼ်ႉလႂ်၊ တီႈၵူၼ်းၸိူဝ်းႁပ်ႉႁၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈ ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်တင်း ပၢႆးဝူၼ်ႉ၊ လၢႆးတၢင်း ဢၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇထၢင်ႇဝႃႈ မၼ်းၸႂ်ႈဢၼ်ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈသုတ်းၼၼ်ႉလႂ်ၼႆႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီတေႃႉတဵင်ႇၵႂႃႇ ဝၢႆးလင်ပၢၼ်ၸၵၸ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

လိူင်ႈငမ်းယဵၼ် ဢၼ်ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈ ဢၼ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇၼႆႉ မိူဝ်းၼႃႈမႃး ၵွႆးတေလႆႈဝၵ်ႉဢဝ်လူၺ်ႈ တင်းလၢႆးတၢင်းၵၢၼ်မိူင်းၵွၺ်းၼႆ တိုၼ်းၼႄႉၼွၼ်းယဝ်ႉ၊ လၢႆးတၢင်းၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်ပၢႆးဝူၼ်ႉ လႄႈ တၢင်းႁဵတ်း ဢၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈလၢႆးသိုၵ်းလၢႆးသိူဝ် ၶွင်ၵေႃႉလႂ်ၽႂ်မၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ”…  မၼ်းၼၢင်း ဝႃႈဝႆႉ ၸိူင်ႉၼႆၶႃႈဢေႃႈ။

ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ မုင်ႈမွင်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း ၸဵဝ်းလႆႈထူပ်းၺႃး တပ်ႉသိုၵ်း ဢၼ်တူၺ်းထိုင်ၵူၼ်းမိူင်း၊ ဢၼ်ၵႅတ်ႇၶေပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း လႄႈ ဢၼ်ႁူႉၸၵ်းပၢႆးမိူင်း၊ ယဝ်ႉၵေႃႈႈႁႂ်ႈလႆႈၸဵဝ်းထူပ်းၺႃး ၸုမ်းပၢႆးမိူင်း ဢၼ်မေႃပွင်မိူင်း ပိူဝ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉသေၵမ်းၼႆ တင်းယွၼ်းသူးတင်းတေၶွတ်ႇယွတ်ႈၵွၼ်ႇဢေႃႈ။