ပၢင်တိုၵ်း 1027 ၸုမ်းဢူၺ်းလီ 3 ၸုမ်းလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ပႆႇၵိုတ်းလႆႈယဵၼ်လႆႈႁိုင်မႃးၶၢဝ်းတၢင်းလိူၼ်ပၢႆ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်ယိုဝ်းၸွႆႈ၊ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းသႂ်ႇ ဢမ်ႇဝႄႈဝၢၼ်ႈသူၼ်ႁိူၼ်း ယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႈၸဵပ်းလူႉတၢႆ၊ ႁိူၼ်းယေးဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ လူႉၵွႆၼမ်။
ဝၼ်းတီႈ 30 လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႇ ၸွမ်သိုၵ်းၸေႃႇမိၼ်းထုၼ်းၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇၾၢႆႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈဢွၵ်ႇသိုဝ်ႇ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ – သင်ဝႃႈသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈသူၼ်ၵူၼ်းမိူင်းသေယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၵ်းတိၵ်းၸိုင် – ယူႇတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ တေဢမ်ႇဝဵၼ်ႉ/ ဝႄႈ ဝၢၼ်ႈသူၼ်ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းယဝ်ႉ။ ၵႃႈတေလႆႈဢဝ်ႁိူၼ်းယေးဝၢၼ်ႈသူၼ်ၵူၼ်းမိူင်းပဵၼ်ပဝ်ႉမၢႆၵၢၼ်သိုၵ်းသေ တေပိုတ်းယိုဝ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။
ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ တင်ႈဢဝ်ၼႆႉၵႂႃႇ တေထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းသေ ပိုတ်းယိုဝ်းပႃးဝၢၼ်ႈသူၼ်ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇႁၢဝ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းႁႅင်း ၸွမ်သိုၵ်းၸေႃႇမိၼ်းထုၼ်း ပိုတ်ႇလၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။
“ …………..ၸူဝ်ႈၵႃႈ ၽူႈၶဵၼ်ပႆႇပိုတ်းယိုဝ်းႁဝ်းတႄႉ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈတိုၵ်ႉပဵၼ်ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းယူႇၵူၺ်း။ ၵွႆးၵႃႈ သင်ဝႃႈ ၽူႈၶဵၼ်ဢဝ်ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းႁူဝ်ႉသေ ယိုဝ်းတပ်ႉမတေႃႇတႄႉ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈႁဝ်းတၵ်းတေလႆႈမၵ်းမၼ်ႈဝႃႈပဵၼ် ႁူင်းႁေႃၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၶွင်ၽူႈၶဵၼ်ၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ” ၸွမ်ၸိၵ်းၸေႃႇမိၼ်းထုၼ်း လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇယႂ်ႇ တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇၼင်ႇၼႆ။
ၵူၺ်းၵႃႈ ၸုမ်းပၵ်းတႃသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းၼွၵ်ႈမိူင်းတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၸီႉၸမ်ႈဝႃႈ – ဢၼ်ယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈသူၼ်ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းသေ ပိုတ်းယိုဝ်းၼႆႉပဵၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵွႆးၵွႆး။ ဢၼ်ယိုဝ်းႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ႁူင်းၵဵဝ်ႇၵပ်းသႃႇသၼႃႇၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈလွၼ်ႉလွၼ်ႉ- ဝႃႈၼႆ။
ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉၵႄႈတူဝ်ဝႆႉဝႃႈ – ပဵၼ်ၶေႃႈၸီႉၼႄးတေႃႇၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵွႆး။ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပဵၼ်ယိူဝ်ႇသိုၵ်းသေတၢႆမၢတ်ႇယူႇၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယူႇတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တုမ်ႉတွပ်ႇၶိုၼ်းလူၺ်ႈၵၢၼ်သိုၵ်းလွၼ်ႉလွၼ်ႉ ။ ပေႃးပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆမႃး သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းပႃးၸဵမ်ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းၼႂ်းမိူင်းလႄႈလုမ်ႈၾႃႉ ဢဝ်တၢင်းၽိတ်းပူဝ်ႉသႂ်ႇတပ်ႉသိုၵ်းတပ်ႉမတေႃႇၾၢႆႇလဵဝ် – ၸွမ်သိုၵ်းၸေႃႇမိၼ်းထုၼ်းလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။
ၵေႃႇမသျိၼ်ႇၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၾၢႆႇမၢႆမီႈၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵူႈမိူင်းမိူင်း ICJ ၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်းသေတႅမ်ႈၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉဝႃႈ ၶိုင်ႈပီႁႅၵ်ႈၶွင် 2023 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ႁူင်း/ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းထၢၼ်ပၵ်းတပ်ႉၶဝ် မီး 112 တီႈၼႂ်းပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပၵ်းတပ်ႉယူႇၼႂ်းၸၼ်ႉၸွမ် ဝဵင်းလွႆၶေႃ မိူင်းယၢင်းလႅင်သေ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈယၢင်းလႅင်လႄႈ PDF ၶဝ်ႈယိုဝ်းၶဝ်ထိုင်တီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလူႉတၢႆ 100 ပၢႆ တီႉလႆႈတူဝ်လိပ်း 38 ၵေႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉပဵၼ်တူဝ်ယၢင်ႇ – ဝႃႈၼႆ။
မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 1/12/2023 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 9 မူင်းပၢႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ယိုဝ်းသိုၵ်း ယိုဝ်းမၢၵ်ႇၶိူဝ်း Cluster Bombs ၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၊ တူၵ်းတႅၵ်ႇၼႂ်းပွၵ်ႉ ႁူဝ်ၵၢတ်ႇ၊ ၵွင်းၼွင်မူဝ်၊ ၼွင်ၸၢင်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းပႃးၸဵမ်ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈလူႉၵွႆၼမ်။ ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း 5 ၵေႃႉ တၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ၼႂ်းဝူင်ႈဝၢင်ႈၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမႃးမိၼ်မႃးယိုဝ်းၵူႈဝၼ်းၵူႈၶမ်ႈလႄႈၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်း မႆႈၸႂ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈႁႅင်း၊ ဢမ်ႇၸၢင်ႈယူႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၼွၼ်း။
ယူႇတီႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇသေ ဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ၊ ႁိူၼ်းယေးၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းပဵၼ် ပဝ်ႉမၢႆၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ ၽိတ်းၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈလႆႈၸႂ်ၵၼ်တီႈ ၵျီႊၼီႊဝႃႊ ၶွၼ်ႊဝႅၼ်ႊသျိၼ်းၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ၵွပ်ႈၼႆ ယူႇတီႈၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၵူႈမူႇၸုမ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တုၵ်းယွၼ်းထိုင်လုမ်ႈၾႃႉဝႃႈ ႁႂ်ႈဢဝ်လိူင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်တင်ႈၸႂ်ယိုဝ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၵမ်းသိုဝ်ႈၼၼ်ႉၼၵ်းၼၵ်းၼႃၼႃ ဝႃႈၼႆယူႇ။
